به عفونتهای مقاربتی (STI) بیماریهای مقاربتی، بیماریهای آمیزشی یا STD نیز گفته میشود. بیماریهای مقاربتی شامل کلامیدیا، سوزاک، تریکومونیازیس، تبخال تناسلی، زگیل تناسلی، اچ آی وی و سیفلیس است. برخی از بیماریهای مقاربتی میتوانند در دوران بارداری و از طریق شیردهی از مادر به نوزاد منتقل شوند. بیماریهای مقاربتی میتوانند بسیاری از مشکلات سلامتی مشابه در زنان غیر باردار را در زنان باردار ایجاد کنند اما ابتلا مادر به STI میتواند به سلامت جنین آسیب برساند. ابتلا به STI در دوران بارداری میتواند باعث زایمان زودرس (زمان قبل از هفته ۳۷ بارداری)، تولد زودرس (نارس) که علت شماره یک مرگ نوزادان است، شود و میتواند منجر به مشکلات رشد و سلامت درازمدت در کودکان شود. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله، پینو بیبی قصد دارد شما مخاطب عزیز را با چالشهای ابتلای مادر به عفونتهای مقاربتی در دوران حاملگی و شیردهی آشنا کند.
اثرات عفونتهای مقاربتی در دوران بارداری
بیماریهای مقاربتی میتواند بارداری را پیچیده کند و ممکن است عواقب جدی هم برای یک زن و هم برای جنین در حال رشد او داشته باشد. یکی از مؤلفههای حیاتی مراقبتهای دوران بارداری، اطمینان از این که بیماران باردار برای بیماریهای مقاربتی آزمایش میشوند، است. بیماران باردار باید خود را از نظر ابتلا به بیماریهای مقاربتی از اوایل بارداری آزمایش کنند و در صورت نیاز نزدیک به موعد زایمان آزمایشات را تکرار کنند. برای اطمینان از انجام صحیح آزمایشها، بهتر است پزشکان با بیماران باردار خود و در صورت امکان با شرکای جنسی آنها در مورد علائمی که تجربه کردهاند یا در حال حاضر تجربه میکنند و هر رفتار جنسی پرخطری که در بانوی باردار وجود دارد، صحبتهای صادقانهای داشته باشند.
آیا بیماری مقاربتی به نوزاد منتقل میشود؟
پاسخ شوربختانه مثبت است، بله برخی از بیماریهای مقاربتی میتواند از یک زن باردار به جنین قبل و در طول تولد نوزاد منتقل شود.
- برخی از بیماریهای مقاربتی مانند سیفلیس از جفت عبور کرده و جنین را در رحم آلوده میکند.
- سایر بیماریهای مقاربتی مانند سوزاک، کلامیدیا، هپاتیت B و تبخال تناسلی میتوانند هنگام عبور نوزاد از کانال زایمان از مادر به جنین منتقل شوند.
- HIV میتواند در دوران بارداری از جفت عبور کند و در هنگام زایمان نوزاد را آلوده کند.
اثرات انتقال بیماری مقاربتی به نوزادان چیست؟
اثرات مضر انتقال بیماری مقاربتی برای نوزادان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- وزن کم هنگام تولد (کمتر از ۲،۳ کیلوگرم)
- عفونت چشم و التهاب چشم
- ذات الریه
- عفونت در خون نوزاد
- ضربه مغزی
- عدم هماهنگی در حرکات بدن
- نابینایی
- ناشنوایی
- هپاتیت حاد
- مننژیت
- بیماری مزمن کبد که میتواند منجر به زخم شدن کبد (سیروز) شود.
- مرده زایی
نوع عفونت مقاربتی | توصیهها |
کلامیدیا (Chlamydia) | اولین ویزیت قبل از تولد: همه زنان باردار کمتر از ۲۵ سال و زنان باردار مسنتر در معرض خطر عفونت کلامیدیا باید غربال شوند. سه ماهه سوم: اگر کمتر از ۲۵ سال سن دارید یا در معرض خطر مداوم هستید، مجدداً غربالگری کنید. عوامل خطر: شریک جنسی جدید یا چندگانهشریک جنسی با شرکای همزمانشریک جنسی مبتلا به بیماری مقاربتی (STD) توجه: زنان باردار مبتلا به عفونت کلامیدیا باید سه تا چهار هفته پس از درمان آزمایش بهبودی انجام دهند و سپس در عرض سه ماه مجدداً آزمایش شوند. |
سوزاک Gonorrhea | اولین ویزیت قبل از تولد: همه زنان باردار کمتر از ۲۵ سال و زنان باردار مسنتر در معرض خطر ابتلا به سوزاک باید در اولین ویزیت قبل از تولد غربال شوند. سه ماهه سوم: غربالگری مجدد برای زنان در معرض خطر مداوم. عوامل خطر: زندگی در یک منطقه با بیماری بالاSTI قبلی یا همزمانشریک جنسی جدید یا چندگانهاستفاده نادرست از کاندوم (مردانه و زنانه) در بین افرادی که در روابط تک همسری متقابل ندارندمبادله رابطه جنسی با پول یا مواد مخدر |
سیفلیس Syphilis | اولین ویزیت قبل از تولد: همه زنان باردار باید غربالگری شوند. سه ماهه سوم (هفته ۲۸ بارداری و هنگام زایمان): زنانی را که: در معرض خطر ابتلا به سیفلیس در دوران بارداری هستند (مثلاً سوء استفاده از داروها، در طول بارداری یک بیماری مقاربتی دیگر داشته است، یا چندین شریک جنسی، یک شریک جدید یا یک شریک مبتلا به STI داشته است).بانوی باردار در مناطقی زندگی میکند که تعداد موارد سیفلیس زیاد است و یا قبلاً آزمایش نشده یا در سه ماهه اول آزمایش مثبت داشته است. |
واژینوز باکتریایی Bacterial Vaginosis (BV) | شواهد از غربالگری معمول برای BV در زنان باردار بدون علامت با خطر بالا یا پایین برای زایمان زودرس پشتیبانی نمیکند. |
تریکومونیازیس Trichomoniasis | شواهد مربوط به تریکومونیازیس از غربالگری معمول برای تریکومونیازیس در زنان باردار بدون علامت پشتیبانی نمیکند. |
تبخال هرپس Herpes (HSV) | شواهد مربوط به تبخال (HSV) از آزمایش سرولوژیک روتین HSV-2 در بین زنان باردار بدون علامت پشتیبانی نمیکند. |
اچ آی وی (HIV) | اولین ویزیت قبل از تولد: غربالگری همه زنان باردار. سه ماهه سوم: زنانی که در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت HIV هستند، باید دوباره غربالگری شوند. |
هپاتیت B Hepatitis B (HBV) | اولین ویزیت قبل از تولد: همه زنان باردار باید غربال شوند. سه ماهه سوم: کسانی که قبل از تولد غربالگری نشدهاند، کسانی که رفتارهایی را انجام میدهند که آنها را در معرض خطر عفونت قرار میدهد و کسانی که نشانهها و علائم هپاتیت را در زمان پذیرش در بیمارستان برای زایمان دارند، باید مورد آزمایش قرار گیرند. عوامل خطر: داشتن بیش از یک شریک جنسی در شش ماه گذشته ارزیابی یا درمان STDمصرف اخیر یا فعلی تزریق مواد مخدریک شریک جنسی HBsAg مثبت |
پاپیلومای انسانی Human Papillomavirus (HPV) | ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هیچ توصیهای برای غربالگری HPV وجود ندارد. |
هپاتیت C Hepatitis C (HCV) | (HCV) اولین ویزیت قبل از تولد: همه زنان باردار در طول هر بارداری باید غربال شوند، به جز در شرایطی که شیوع عفونت HCV (HCV RNA مثبت) کمتر از ۰.۱٪ است. |
متخصصین زنان و زایمان و حتی ماماها که با بانوان باردار سر و کار دارند، مهم است که از راهکارهایی مطلع باشند که هر عفونت مقاربتی یا بیماری مقاربتی میتواند بر یک بانو و جنین در حال رشد او تأثیر بگذارد. در این ادامه مقاله به بررسی جزئیاتی در مورد اثرات بیماریهای مقاربتی خاص در دوران بارداری بر زنان میپردازیم. با پینو بیبی همراه باشید.
واژینوز باکتریال (BV)
واژینوز باکتریایی (Bacterial Vaginosis)، یک علت شایع ترشحات واژن در زنان در سنین باروری، یک سندرم بالینی چند میکروبی است که در نتیجه تغییر در کلونی باکتریایی واژن ایجاد میشود. اگر چه واژینوز باکتریایی اغلب یک STD در نظر گرفته نمیشود، اما با فعالیت جنسی مرتبط است. زنان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند یا ممکن است از ترشحات بدبو شبیه ماهی در واژن شکایت کنند. BV در دوران بارداری میتواند با عوارض جدی بارداری از جمله پارگی زودرس غشاهای اطراف جنین در رحم، نوزاد زودرس، زایمان زودرس، کوریوآمنیونیت و همچنین اندومتریت همراه باشد. زنان در معرض خطر بالای زایمان زودرس و بانوان علامتدار باید مورد ارزیابی و درمان قرار گیرند. هیچ اثر مستقیم شناخته شدهای از BV بر روی نوزاد وجود ندارد.
کلامیدیا
کلامیدیا یکی از شایعترین باکتری مقاربتی است. اگر چه اکثر عفونتهای کلامیدیا (از جمله در زنان باردار) علائمی ندارند، زنان آلوده ممکن است ترشحات غیرطبیعی واژن، خونریزی بعد از برقراری رابطه جنسی یا خارش و یا سوزش همراه با ادرار را داشته باشند. عفونت کلامیدیا درمان نشده با مشکلاتی در دوران بارداری، از جمله زایمان زودرس، پارگی زودرس غشاها، و وزن کم هنگام تولد مرتبط است. نوزاد همچنین ممکن است در حین زایمان با عبور نوزاد از کانال تولد، مبتلا شود. نوزادان در معرض تماس ممکن است دچار عفونت چشم و ریه شوند.
سوزاک (گونوکوک)
سوزاک (Gonorrhea) یک بیماری مقاربتی شایع دیگر است. عفونت گنوکوکی درمان نشده در بارداری با سقط جنین، زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد، پارگی زودرس غشاها و کوریوآمنیونیت مرتبط است. سوزاک همچنین میتواند جنین را در زمان زایمان در حین عبور نوزاد از کانال تولد مبتلا کند. در صورت عدم درمان، نوزادان ممکن است دچار عفونت چشم شوند. از آن جایی که سوزاک میتواند هم در مادر و هم در نوزادش مشکلاتی ایجاد کند، برای پزشکان مهم است که عفونت را به طور دقیق شناسایی کنند، آن را با آنتیبیوتیکهای مؤثر درمان کنند و برای اطمینان از این که عفونت درمان شده است، از نزدیک آن را پیگیری و تحت نظارت قرار دهند.
هپاتیت B
هپاتیت B یک عفونت کبدی است که توسط ویروس هپاتیت (HBV) ایجاد میشود. مادر میتواند عفونت را در دوران بارداری به جنین خود منتقل کند. خطر انتقال HBV توسط مادر آلوده به جنین متفاوت است و بستگی به زمانی که بانوی بارداری در چه مرحلهای از بارداری به هپاتیت B آلوده میشود، دارد. بیشترین خطر زمانی رخ میدهد که بانوان نزدیک به زمان زایمان به این ویروس آلوده شوند. نوزادان آلوده نیز در معرض خطر بالایی هستند (تا ۹۰%). نوزادانی که عفونت مادام العمر با HBV دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری مزمن کبدی یا سرطان کبد در آینده هستند. تقریباً ۲۵ درصد از نوزادانی که به عفونت مزمن HBV مبتلا میشوند، در نهایت به دلیل بیماری مزمن کبدی خواهند مرد.
هپاتیت C
هپاتیت C یک عفونت کبدی است که توسط ویروس هپاتیت (HCV) ایجاد میشود و میتواند در دوران بارداری از مادر آلوده به جنینش منتقل شود. به طور کلی، یک مادر آلوده ۱۰ درصد مواقع عفونت را به نوزاد خود منتقل میکند، اما این احتمال در زیرگروههای خاصی مانند زنانی که به HIV نیز آلوده هستند، بیشتر است. تحقیقات علمی نشان داده است که خطر سن کم در حاملگی در صورت ابتلا به هپاتیت B باعث نارس بودن و وزن کم هنگام تولد را افزایش میدهد. نوزادان مبتلا به عفونت HCV معمولاً علائمی ندارند و اکثریت آنها بدون هیچ گونه کمک پزشکی عفونت را از بین میبرند.
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) دو نوع ویروس مجزا است که میتواند دستگاه تناسلی انسان را آلوده کند، HSV-1 و HSV-2. نوزادان میتوانند به هر دو نوع عفونت مبتلا شوند، اما بیشتر آنها توسط HSV-2 ایجاد میشوند. به طور کلی، علائم تبخال تناسلی در زنان باردار و غیر باردار مشابه است. با این حال، نگرانی عمده در مورد عفونت HSV مربوط به عوارض مرتبط با عفونت نوزاد است. اگر چه انتقال ممکن است در دوران بارداری و پس از زایمان اتفاق بیفتد، اما خطر انتقال به نوزاد از مادر آلوده در میان زنانی که در نزدیکی زمان زایمان به تبخال تناسلی مبتلا میشوند بالا و در بین زنان مبتلا به تبخال مکرر یا کسانی که عفونت را در نیمه اول شروع بارداری حمل میکنند، کم است. عفونت HSV میتواند اثرات بسیار جدی بر نوزادان داشته باشد، به خصوص اگر اولین شیوع در مادر در سه ماهه سوم رخ داده باشد. سزارین برای تمام زنان در زایمان با ضایعات تبخال تناسلی فعال یا علائم اولیه مانند درد فرج و خارش توصیه میشود. نوزادان در اثر ابتلا به عفونت هرپس دچار کم شنوایی و یا ناشنوایی میشوند.
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ویروسی است که باعث سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) میشود. HIV سلولهای خونی خاصی را که برای کمک به بدن در مبارزه با بیماریها حیاتی هستند (گلبولهای سفید)، از بین میبرد. رایجترین راههایی که HIV از مادر به کودک منتقل میشود، در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی است. با این حال، زمانی که HIV قبل یا در اوایل بارداری تشخیص داده شود و اقدامات مناسب انجام شود، خطر انتقال از مادر به کودک میتواند کمتر از ۱ درصد باشد. باید با پزشک زنان و زایمان و همچنین پزشک کودکان مشورت شود و در مورد راههای موثر برای محافظت از سلامت بانوی باردار و جنین متولد نشدهاش تصمیمگیری شود.
ویروس پاپیلوم انسانی (HPV)
ویروسهای پاپیلومای انسانی (HPV) ویروسهایی هستند که بیشتر دستگاه تناسلی تحتانی از جمله دهانه رحم، واژن و اندام تناسلی خارجی را درگیر میکنند. تعداد و اندازه زگیل تناسلی در دوران بارداری اغلب افزایش مییابد. زگیل تناسلی اغلب به صورت خوشههای کوچک گل کلم مانند ظاهر میشود که ممکن است بسوزد یا خارش داشته باشد. اگر زنی در دوران بارداری زگیل تناسلی داشته باشد، ممکن است درمان را تا پس از زایمان به تعویق بیندازد. وقتی زگیل تناسلی بزرگ یا گسترده باشد، میتواند زایمان طبیعی را پیچیده کند. در مواردی که زگیل تناسلی بزرگ وجود دارد ممکن است برای عدم ابتلا نوزاد از کانال زایمان، سزارین توصیه شود. عفونت مادر ممکن است با ایجاد پاپیلوماتوز حنجره (Laryngeal Papillomatosis) در نوزاد یک نوع رشد نادر و غیر سرطانی در حنجره مرتبط باشد.
سیفلیس
سیفلیس (Syphilis) در درجه اول یک بیماری مقاربتی است، اما ممکن است در دوران بارداری توسط مادر آلوده به جنین منتقل شود. انتقال سیفلیس به جنین در حال رشد میتواند منجر به یک عفونت چند سیستمی جدی شود که به عنوان سیفلیس مادرزادی شناخته میشود. سیفلیس با تولدهای نارس، مرده زایی و در برخی موارد مرگ اندکی پس از تولد مرتبط است. نوزادان درمان نشده که زنده میمانند، در اندامهای متعددی از جمله مغز، چشمها، گوشها، قلب، پوست، دندانها و استخوانها دچار مشکل میشوند. .
تریکومونیازیس (تریک)
عفونت واژن ناشی از انگل مقاربتی Trichomonas Vaginalis بسیار شایع است. اگر چه اکثر مردم هیچ علامتی را گزارش نمیکنند، اما برخی دیگر از خارش، سوزش، بوی غیرعادی، ترشح و درد در هنگام ادرار یا رابطه جنسی شکایت دارند. اگر بیمار باردار با علائم تریکومونیازیس باشد، باید از نظر تریکوموناس واژینالیس حتماً بررسی شود و به طور مناسب درمان شود. عفونت در بارداری با پارگی زودرس پردهها، زایمان زودرس و نوزادان کم وزن مرتبط است. به ندرت، نوزادان دختر میتواند هنگام عبور از کانال زایمان در حین زایمان به عفونت مبتلا شود و پس از تولد دارای ترشحات واژن باشند.
غربالگری و درمان سریع حداقل سالیانه برای همه زنان آلوده به HIV توصیه میشود، زیرا افرادی که مبتلا به hiv هستند بیشتر در معرض خطر عفونت T. Vaginalis و افزایش خطر بیماری التهابی لگن (PID) مرتبط با این عفونت هستند. غربالگری و درمان به موقع توانایی کاهش علائم و میزان عفونت ویروسی در دستگاه تناسلی و کاهش ابتلا به HIV در واژن زنان را کاهش میدهد، زیرا عفونت T. Vaginalis یک عامل خطر برای انتقال عمودی (انتقال از مادر به نوزاد) HIV است. برای سایر زنان باردار، غربالگری ممکن است به صلاحدید پزشک معالج در نظر گرفته شود، زیرا مزایای غربالگری روتین برای زنان باردار ثابت نشده است. غربالگری ممکن است برای افرادی که در محیطهای با شیوع بالا مراقبت میشوند (به عنوان مثال، کلینیکهای STD ، یا مراکز اصلاح روابط جنسی) و برای افراد بدون علامت در معرض خطر بالای عفونت؛ انجام شود.
درمان عفونتهای مقاربتی (STD) در دوران بارداری
بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و تریکومونیازیس همگی با آنتی بیوتیکهایی که مصرف آنها در دوران بارداری بیخطر است، بهبود مییابند و درمان میشوند. بیماریهای مقاربتی ویروسی، از جمله تبخال تناسلی، هپاتیت B و HIV قابل درمان نیستند. با این حال، در برخی موارد میتوان این عفونتها را با داروهای ضد ویروسی یا سایر اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر انتقال عفونت به نوزاد کنترل کرد.
پیشگیری از عفونتهای مقاربتی (STD) در دوران بارداری
پس از گرفتن سابقه جنسی از بیمار، باید با ارائه مشاوره پیشگیری، بیمار را به کاهش راههای خطر انتقال تشویق کرد. مطمئنترین راه برای جلوگیری از انتقال بیماریهای مقاربتی، خودداری از رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی یا داشتن یک رابطه طولانی مدت متقابل تکهمسری با شریکی است که به هیچ عفونت آمیزشی مبتلا نیست. برای بیمارانی که برای یک بیماری مقاربتی غیر از اچ آی وی تحت درمان هستند (یا همسرشان تحت درمان هستند)، مشاورهای که به پرهیز از آمیزش جنسی تا پایان کل دوره مصرف دارو کمک میکند، بسیار مهم است. کاندومهای مردانه لاتکس، زمانی که به طور مداوم و صحیح استفاده شوند، میتوانند خطر انتقال یا ابتلا به بیماریهای مقاربتی و HIV را کاهش دهند.
راههای کاهش انتقال بیماری مقاربتی به نوزاد
بانوان میتوانند با مراقبتهای منظم دوران بارداری از برخی از مشکلات سلامتی ناشی از بیماریهای مقاربتی و بارداری جلوگیری کنند. پزشک، بانوی باردار را در اوایل بارداری و در صورت نیاز در زمان نزدیک به زایمان آزمایش میکند. بیماریهای مقاربتی ناشی از باکتریها مانند کلامیدیا و سوزاک را میتوان با آنتیبیوتیکها درمان کرد. مصرف برخی از آنتی بیوتیکها در دوران بارداری بیخطر است. پزشک میتواند آنتیبیوتیکها را برای کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و تریکومونیازیس در دوران بارداری تجویز کند.
بیماریهای مقاربتی ناشی از ویروسها مانند تبخال تناسلی و اچ آی وی هیچ درمانی ندارند. اگر بانوی باردار تبخال داشته باشد، داروهای ضد ویروسی ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. اگر علائم تبخال یا زخمهای تبخال تناسلی فعال در زمان زایمان وجود داشته باشد، ممکن است به سزارین نیاز داشته باشد. این میتواند به کاهش خطر انتقال عفونت به نوزاد کمک کند.
اگر بانوی بارداری آلوده به HIV است، داروهای ضد ویروسی میتوانند خطر ابتلا به HIV را به کمتر از یک درصد کاهش دهند.
آیا امکان انتقال بیماری مقاربتی در طی شیردهی وجود دارد؟
در این مورد نمیتوان پاسخ قاطعی داد. برخی از بیماریهای مقاربتی بر شیردهی تأثیر میگذارند و برخی نه. در ادامه برخی از دستورالعملهای کلی در رابطه با شیردهی آمده است، اما اگر بانوی به بیماری مقاربتی دچار است با پزشک، ماما یا مشاور شیردهی خود در مورد خطر انتقال بیماری مقاربتی به نوزاد در دوران شیردهی مشورت کند.
- اگر عفونت از نوع اچ آی وی است از شیر دادن به نوزاد باید خودداری کرد، زیرا ویروس قادر است به کودک منتقل شود.
- اگر مادر به کلامیدیا، سوزاک یا HPV مبتلا است، میتواند به نوزاد خود شیر بدهید.
- اگر مادر شیرده به تریکومونیازیس مبتلا است، در صورت شیردهی میتواند از آنتی بیوتیک مترونیدازول استفاده کند. ممکن است لازم باشد ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف دارو برای شیردهی صبر کند.
- اگر مادر به سیفلیس یا تبخال دچار است، میتواند تا زمانی که نوزاد یا وسایل پمپاژ شیر با زخم تماس نداشته باشد شیردهی را انجام دهد. این امکان وجود دارد که سیفلیس یا تبخال را به هر قسمت از پستان، از جمله نوک پستان (نیپل) و آرئول سرایت کند. اگر روی پستانها زخم وجود دارد، بهتر است شیر خود را پمپ کرده و یا با شیشه به نوزاد شیردهی انجام شود تا زخمها خوب شوند. پمپاژ به حفظ شیر مادر کمک میکند و از پر شدن بیش از حد پستان و دردناک شدن پستان جلوگیری میکند. مادر میتواند شیر خود را برای دادن شیر به کودک در شیشه شیر ذخیره کند اما اگر در قسمتهایی از پستان که به پمپ متصل میشود زخم وجود دارد باید پمپ با آن ناحیه تماس نداشته باشد و اگر تماس داشت باید شیر دوشیده شده دور ریخته شود. مقاله نحوه نگهداری شیر در یخچال را مطالعه بفرمایید.
آیا استفاده از درمانهای STI در دوران شیردهی بیخطر است؟
اگر مادر برای یک بیماری مقاربتی تحت درمان است، باید با پزشک خود در مورد اثرات احتمالی دارو بر روی نوزاد شیرده خود مشورت کند. اکثر درمانهای STI در دوران شیردهی بیخطر هستند.