فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری

بسیاری از بانوان در دوران بارداری خود لکه‌بینی و خونریزی از واژن را تجربه می‌کنند که در بیشتر مواقع طبیعی است. اما برخی از خونریزی‌ها ممکن است سلامت جنین را تهدید کرده و به همین دلیل باید پیگیری‌های پزشکی برای یافتن علت اصلی آن انجام شود. اگر دوران شیرین بارداری را سپری می‌کنید و در انتظار تولد فرزند دلبند خود هستید باید فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری را بدانید و همچنین با علائم خطرناک و تهدیدکننده آن آشنا باشید. با توجه به شایع بودن لکه‌بینی در این دوران و همچنین اهمیت این موضوع در سلامت مادر و جنین در این مطلب به بررسی تفاوت لکه‌بینی و خونریزی در بارداری و همچنین دلایل اصلی آن می‌پردازیم.

فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری چیست؟

شما به‌عنوان یک زن ممکن است در هر زمانی خونریزی یا لکه‌بینی از واژن را تجربه کنید که در بیشتر مواقع ناشی از تغییرات هورمونی و یا آسیب‌های احتمالی رحم است. اما لکه‌بینی و خونریزی در زمان بارداری و تا قبل از زایمان باید تحت نظر پزشک بررسی و ارزیابی شود تا مطمئن شوید که این یک عارضه طبیعی است و مشکلاتی به همراه ندارد. بین لکه‌بینی و خونریزی از واژن یک تفاوت اصلی وجود دارد و آن اینکه لکه‌بینی نوعی خونریزی خفیف است. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که چند قطره خون روی لباس زیرتان مشاهده کنید. لکه‌بینی آنقدر سبک و خفیف است که خون به آستر لباس زیر شما هم نمی‌رسد. این در حالی است که برای تعریف خونریزی باید به جریان و نشت شدیدتر خون اشاره کنیم تا جایی که برای جلوگیری از خیس و آلوده شدن لباس زیر و دیگر لباس‌ها باید از پد یا تامپون بهداشتی استفاده شود. بنابراین اگر در دوران بارداری روی لباس زیر خود، خون مشاهده کردید، برای فهمیدن این موضوع که لکه‌بینی دارید یا خونریزی، ابتدا به جریان و شدت نشت خون توجه داشته باشید.

علت خونریزی یا لکه‌بینی در اوایل بارداری

حالا که با فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری آشنا شدید، مطمئنا این سوال ذهن شما را به خود مشغول کرده است که علت این عارضه در بارداری چیست و آیا باید نگران لکه‌بینی و خونریزی خود باشم یا خیر؟ در پاسخ به این سوال ابتدا باید به این نکته مهم توجه داشته باشید که در کدام مرحله از بارداری خود هستید. تجربه لکه‌بینی یا خونریزی در اوایل بارداری طبیعی است. به‌طور کلی خونریزی یا لکه‌بینی در سه ماهه اول بارداری ممکن است مشکلی به همراه نداشته باشد، اما در هر صورت بهتر است شرایط خود را با پزشک متخصص درمیان بگذارید. علت خونریزی و لکه‌بینی در اوایل بارداری می‌تواند ناشی از این عوامل باشد:

• رابطه جنسی دارید.
• دچار عفونت کاشت شده‌اید. این شرایط در زمانی اتفاق می‌افتد که یک تخمک بارور شده (جنین) به پوشش داخلی رحم شما می‌چسبد و شروع به رشد می‌کند.
• تغییرات هورمونی را تجربه می‌کنید. هورمون‌ها درواقع مواد شیمیایی ساخته شده توسط بدن هستند که در زنان نوسانات خلقی و جسمی شدیدی را ایجاد می‌کنند.
• در دهانه رحم شما تغییراتی رخ داده است. خونریزی و لکه‌بینی در این شرایط به این دلیل است که دهانه رحم به سمت رحمی که در بالای واژن قرار دارد، باز می‌شود.
• انواع خاصی از آزمایشات مانند آمنیوسنتز یا نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی را در دوران بارداری انجام داده‌اید. اینها آزمایشاتی هستند که برای بررسی ناهنجاری‌های ژنتیکی در کودک شما انجام می‌شوند. ناهنجاری‌های ژنتیکی شامل تغییرات در ژن‌هایی است که از مادر یا پدر به نوزاد منتقل می‌شود. این تغییرات ژنتیکی می‌تواند مشکلات سلامتی برای نوزاد ایجاد کند.
• سیگار می‌کشید. توصیه ما این است که اگر سیگاری هستید، حتما قبل از اقدام برای بارداری یا در زمانی که متوجه بارداری خود شدید، آن را ترک کنید. توجه داشته باشید که در برخی موارد خونریزی یا لکه‌بینی در سه ماهه اول بارداری نشانه یک مشکل جدی است، مانند:
• سقط جنین: تقریبا تمام زنان بارداری که سقط می‌کنند، قبل از سقط، خونریزی یا لکه بینی دارند.
• حاملگی خارج رحمی: این زمانی است که یک تخمک بارور شده در خارج از رحم لانه‌گزینی کرده و شروع به رشد می‌کند. حاملگی خارج از رحم نمی‌تواند منجر به تولد نوزاد شود اما می‌تواند مشکلات جدی و خطرناکی برای زن باردار ایجاد کند.
• بارداری مولار: این زمانی است که به جای نوزاد، توده‌ای از بافت در داخل رحم تشکیل می‌شود. بارداری مولار نادر است.

علت خونریزی یا لکه‌بینی در اواخر بارداری

دانستن فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری به شما کمک می‌کند تا بتوانید به خوبی شرایط خود را تحت نظر و بررسی داشته باشید و در صورت مشاهده علائم خطرناک فورا با پزشک خود مشورت و صحبت کنید. اهمیت این موضوع به ویژه در اواخر دوران بارداری دوچندان می‌شود. دلایل اصلی و رایج خونریزی یا لکه‌بینی در اواخر بارداری عبارت است از:

• انجام کارها و فعالیت‌های سنگین
• داشتن رابطه جنسی
• داشتن معاینه داخل رحمی توسط پزشک
• مشکلات دهانه رحم مانند عفونت
• رشد، التهاب یا نارسایی دهانه رحم

اگر دهانه رحم شما در دوران بارداری، زودتر از زمان طبیعی باز شود، ممکن است لکه‌بینی و خونریزی را تجربه کنید. همچنین التهاب دهانه رحم شرایطی را ایجاد می‌کند که ممکن است درد، تورم، قرمزی یا تحریک‌پذیری پوست ناحیه موردنظر را احساس کنید.

علاوه‌بر آشنایی با فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری و همچنین علت ایجاد آن در اواخر بارداری، باید به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که خونریزی یا لکه‌بینی در اواخر بارداری را جدی بگیرید، زیرا ممکن است نشانه یک مشکل تهدیدکننده باشد، ازجمله:

• زایمان زودرس: زایمان زودرس به زایمانی گفته می‌شود که خیلی زودتر از زمان مقرر شده اتفاق می‌افتد. اگر قبل از هفته ۳۷ بارداری زایمان کنید، درواقع زایمان زودرس داشته‌اید.
• جفت سرراهی: این شرایط زمانی است که موقعیت جفت در رحم شما، بسیار پایین‌تر از وضعیت نرمال است. در این شرایط جفت، تمام یا بخشی از دهانه رحم شما را می‌پوشاند.
• جفت آکرتا: این شامل وضعیتی است که جفت بیش‌از‌حد عمیق و نزدیک به دیواره رحم رشد می‌کند.
• جدا شدن جفت: اگر خونریزی و لکه‌بینی به دلیل جدا شدن جفت باشد به این معنی است که جفت قبل از تولد نوزاد از دیواره رحم شما جدا شده است.
• پارگی رحم: زمانی اتفاق می‌افتد که رحم در حین زایمان پاره شود. این یک وضعیت بسیار نادر است و خیلی به ندرت رخ می‌دهد.

علائم انواع لکه‌بینی و خونریزی در بارداری

در بررسی فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری، علاوه‌بر علت آن باید با علائم هرکدام از مشکلاتی که باعث این عارضه می‌شوند نیز آشنا باشید. به این صورت می‌توانید فرق بین خونریزی طبیعی و غیرطبیعی را تشخیص دهید. همان‌طور که پیش‎تر اشاره شد، خونریزی در بارداری می‌تواند نگران کننده باشد، اما بیشتر زنانی که خونریزی یا لکه‌بینی خفیف در اوایل بارداری دارند، نوزاد سالمی به دنیا می‌آورند . با این حال، اگر در دوران بارداری خود خونریزی واژینال دارید، باید حتما این موضوع را به پزشک عمومی، ماما یا متخصص زنان و زایمان اطلاع دهید. دلایل خونریزی در ۱۲ هفته اول بارداری، شرایطی و علائمی که به همراه دارد به شرح زیر است:

خونریزی لانه گزینی

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، لکه‌بینی و خونریزی در اوایل بارداری ممکن است به دلیل لانه‌گزینی باشد. شرایطی که در آن تخم بارور شده (جنین در حال رشد) در دیواره رحم کاشت می‌شود. لانه‌گزینی در زمانی اتفاق می‌افتد که عادت ماهانه شما به‌طور معمول به پایان رسیده است. بنابراین اگر در این دوران خونریزی بسیار خفیفی را تجربه کردید، طبیعی و ناشی از خونریزی لانه‌گزینی است. مهم‌ترین علائم این نوع خونریزی این است که بسیار خفیف بوده و بعد از آخرین عادت ماهانه شما رخ می‌دهد.

هماتوم ساب کوریونیک

 هماتوم ساب کوریونیک تجمع خون در رحم و در اطراف کیسه‌ای است که جنین در آن رشد می‌کند. این شایع‌ترین علت خونریزی در ۱۲ هفته اول بارداری (سه ماهه اول) است. علائم آن نیز شامل خونریزی و درد شکم است. هماتوم ساب کوریونیک معمولا جای نگرانی ندارد، اما می‌تواند عوارضی را در اواخر بارداری ایجاد کند، مانند:

• جدا شدن جفت
• زایمان زودرس
• سقط جنین دیررس
• پارگی زودرس غشاها (شکستن زودهنگام کیسه آب)

تغییرات در دهانه رحم

هورمون‌های بارداری می‌توانند باعث تغییراتی در دهانه رحم، کانال بین واژن و رحم شما شوند. این تغییرات در برخی موارد ممکن است باعث خونریزی شود. توجه داشته باشید که در اوایل بارداری، دهانه رحم شما خون‌رسانی بیشتری انجام می‌دهد و به همین دلیل نرم‌تر می‌شود. یکی از علائم این نوع خونریزی در بارداری را می‌توانید در زمان برقراری رابطه جنسی مشاهده کنید که به آن خونریزی پس از مقاربت در بارداری نیز می‌گویند. این شرایط معمولا جای نگرانی ندارد، اما اگر اتفاق افتاد بهتر است به پزشک یا ماما اطلاع دهید.

حاملگی خارج رحمی

 حاملگی خارج از رحم زمانی است که تخمک بارور شده در جایی غیر از پوشش داخلی رحم شروع به رشد می‌کند. این نوع بارداری معمولا در لوله فالوپ اتفاق می‌افتد. علائم همراه خونریزی ناشی از حاملگی خارج رحمی شامل موارد زیر است:

• درد شکم در یک طرف
• درد در نوک شانه
• احساس ناراحتی و درد هنگام مدفوع یا ادرار کردن

به خاطر داشته باشید که حاملگی خارج از رحم می‌تواند برای سلامت مادر خطرناک باشد. بنابراین اگر هر یک از این علائم را دارید حتما با پزشک متخصص تماس بگیرید.

بارداری مولار

بارداری مولار زمانی است که مشکلی در تخمک بارور شده وجود دارد، به این معنی که کودک و جفت به درستی رشد نمی‌کنند. علائم همراه با این نوع خونریزی در بارداری عبارت است از:

• تهوع شدید صبحگاهی
• تورم غیرعادی شکم

سقط جنین

سقط جنین زمانی رخ می‌دهد که بارداری قبل از هفته ۲۴ به پایان برسد. اگر در این دوران خونریزی واژینال یا سایر علائم احتمالی سقط مانند گرفتگی یا کمردرد دارید، به پزشک متخصص یا ماما مراجعه کنید تا معاینات لازم و ضروری انجام شود.

اگر در ۱۲ هفته اول بارداری خونریزی واژن داشته باشم چه باید بکنم؟

آشنایی با فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری به شما در انجام اقدامات لازم و ضروری برای حل این مشکل کمک می‌کند. خونریزی واژینال در بارداری همیشه به این معنی نیست که مشکلی وجود دارد. بسیاری از زنان در ۱۲ هفته اول بارداری خونریزی خفیف یا لکه‌بینی بدون درد را تجربه می‌کنند. با این حال، خونریزی واژینال در بارداری همیشه باید تحت نظر پزشک متخصص یا ماما بررسی شود. همچنین اگر خونریزی واژینال شما با درد معده همراه است، حتما با پزشک خود تماس بگیرید. به‌طور کلی در صورت مشاهده لکه‌بینی و خونریزی در بارداری تنها اقدامی که باید انجام دهید این است که به پزشک مراجعه کنید، به ویژه اگر این علائم را نیز مشاهده کنید:

• خونریزی شدید دارید.
• درد شدید دارید.
• به‌طور کلی احساس ناخوشی می‌کنید.

همچنین در صورت داشتن هر نوع خونریزی در دوران بارداری موارد زیر را انجام دهید:

• میزان خونریزی، شدت یا جریان آن و تعداد پدهایی که استفاده می‌کنید را پیگیری کنید.
• رنگ خون را بررسی کرده و به پزشک اطلاع دهید. زیرا رنگ خون می‌تواند متفاوت و نشان‌دهنده مشکل خاصی باشد مانند قهوه‌ای، قرمز تیره یا روشن.
• هنگام خونریزی از تامپون، دوش و رابطه جنسی اجتناب کنید.

درمان خونریزی و لکه‌بینی در بارداری

 درمان شما بستگی به علت خونریزی دارد. به این معنی که یکی از اصلی‌ترین فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری به نوع اقدامات درمانی لازم برای رفع آن بازمی‌گردد. بنابراین با توجه به شدت و نوع خونریزی ممکن است نیاز به معاینه پزشکی و انجام آزمایشات مختلف داشته باشید. در بیشتر مواقع، درمان خونریزی یا لکه‌بینی در دوران بارداری، شامل استراحت کافی است. پزشک شما همچنین ممکن است این درمان‌ها را تجویز کند:

• از محل کار خود مرخصی بگیرید و مدتی از کار و فعالیت روزانه خود دور بمانید.
• پزشک ممکن است مصرف برخی از داروها را برای محافظت از کودک در برابر ابتلا به بیماری Rh تجویز کند. بیماری Rh در شرایطی بروز پیدا می‌کند که خون شما و خون نوزاد با یکدیگر سازگاری نداشته باشد. این بیماری می‌تواند مشکلات جدی(حتی مرگ) برای کودک شما ایجاد کند.
• از رابطه جنسی، دوش گرفتن و استفاده از تامپون خودداری کنید.
• اگر خونریزی شدید داشته باشید، ممکن است نیاز باشد در بیمارستان بستری شوید یا جراحی انجام دهید.

سخن پایانی

خونریزی در دوران بارداری یک امر طبیعی است اما اگر با علائم خاصی همراه باشد و یا در مرحله نامناسبی اتفاق بیفتد، ممکن است سلامت مادر و جنین را تهدید کند. با توجه به شایع بودن خونریزی در این دوران، باید درباره فرق بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری، علت آن و همچنین نشانه‌هایی که باید درنظر بگیرید، آگاهی کامل داشته باشید. برای این منظور، در این مطلب به بررسی کامل تفاوت بین لکه‌بینی و خونریزی در بارداری، علت‌های اصلی آن و علائم همراه با آنها پرداختیم.