ماساژ پستان و فواید آن

تکنیک‌های ماساژ سینه و مزایایی آن

پستان‌ها اندام مهمی در بدن بانوان هستند. این اندام‌ علاوه بر زیبایی ظاهری که به فرم بدن یک زن می‌دهند، در دوران بلوغ نیز ضمن بروز و تحریک روابط جنسی، برای شیردهی و تغذیه نوزاد نیز مهم هستند. سلامت پستان‌ها در بانوان بسیار مهم است و لازم است تا بانوان با چکاپ‌های دوره‌ای و منظم از سلامت پستان‌های خود اطمینان حاصل کنند. یکی از روش‌های خودآزمایی، ماساژ پستان در منزل است که می‌تواند به عنوان یک روش تشخیصی برای سرطان پستان مورد استفاده قرار بگیرد. علاوه بر این ماساژ پستان فواید متعدد دیگری دارد که در این مقاله به تشریح آن‌ها نیز خواهیم پرداخت و به این سوالات پاسخ خواهیم داد که آیا ماساژ سینه باعث بزرگتر شدن آن می‌شود؟ و آیا استفاده از روغن‌های گیاهی به حجم و قوام سینه کمک می‌کنند. با تیم متخصص پینو بیبی همراه باشید تا به این سوالات شما پاسخ شایسته‌ای ارائه کنیم.

ماساژ پستان و فواید آن

پستان‌ها یکی از اندام‌های مهم برای زنان است. بسیاری از زنان علاوه بر آرزویی داشتن پستان‌های برجسته، سفت و زیبا به دنبال سلامت پستان‌های خود نیز هستند. علاوه بر مشکلاتی که ممکن است انواع بیماری‌های مربوط به پستان زندگی یک خانم را تحت تاثیر قرار دهد برخی دیگر از بانوانی که مادر هستند و یا قصد مادر شدن دارند نیز سلامت پستان برای‌شان مهم است تا در زمان شیردهی به نوزاد نیز احساس کنند که مادر خوب و بامسئولیتی برای فرزند دلبندشان هستند.

هر نوع لمس عمدی و هدفمند با اندکی فشار در ناحیه قفسه سینه یا پستان‌ها را ماساژ پستان یا سینهBreast Massage می‌گویند. بانوان زیادی به دنبال انجام ماساژ پستان هستند و هر کدام با یک هدف خاص ماساژ پستان را انجام می‌دهند؛ برخی جهت بزرگ کردن پستان‌ها، برخی برای خوش فرم کردن، برخی نیز برای کاهش دردهای سینه در زمان قاعدگی یا شیردهی از ماساژ پستان بهره می‌برند. باید دانست ماساژ سینه به خودی خود بی‌ضرر است اما در زنانی که دچار سرطان سینه بوده‌اند، یا زنانی که جراحی سینه داشته‌اند ماساژ سینه هرگز توصیه نمی‌شود.

ماساژ پستان‌ها در سالن‌های ماساژ، کلینک‌های زنان و حتی در منزل قابل انجام است. فقط باید به این نکته توجه کرد که فشار و کشش بیش از حد پستان‌ها ممکن است باعث آسیب به این عضو شود. ماساژ باید به صورت فشاری، مالشی، ورز دادن، نگه داشتن یا ضربه زدن باشد. ماساژ پستان‌ها غدد درون ریز بدن را نیز تحریک می‌کند و باعث ترشح هورمون‌های ضد پیری می‌شود که از کشیدگی و افتادگی پستان‌ها جلوگیری می‌کند. گاهی ماساژ فقط خود بافت پستان را در بر می‌گیرد و گاه ماساژها عمیق‌تر هستند و عضلات قفسه سینه را نیز درگیر می‌کنند. شاید برای‌تان جالب باشد بدانید ماموگرافی نیز نوعی از ماساژ سینه است، منتهی هدف در ماموگرافی، آزمایش سلامت بافت پستان جهت پیدا کردن تورم یا توده نامشخص در بافت پستانی می‌باشد. اما ماساژهای پستانی به علت طیف وسیعی از اهداف انجام می‌شوند. اهداف مختلف ماساژ عبارت هستند از: تسکین دردهای پستانی، آرامش بخشی، ماساژ برای شیردهی و ماساژ جهت بزرگ کردن پستان‌ها.

تفاوت سینه با پستان

سینه معمولاً اشاره به ریه‌ها یا شش دارد که درون قفسه سینه حفاظت می‌شود. پستان غددی هستند که بر روی قفسه سینه و ماهیچه‌های که قفسه سینه را پوشانده است، قرار دارد. اما در بیشتر مواقع افراد پستان و سینه را به جای هم استفاده کرده و هر دو واژه را هم ارز می‌دانند.

پستان‌ها بخشی از آناتومی جنسی در زنان و مردان هستند. در زنان، پستان‌ها رشد کرده به عنوان یک صفت ثانویه جنسی در زمان بلوغ شروع به نمو می‌کند. پستان در مردان هیچ عملکردی ندارد. پستان زنان، از بافت مخصوصی ساخته شده است که وظیفه تولید شیر (بافت گراندولار) را بر عهده دارد. در پستان زنان مقدار زیادی بافت چربی هم وجود دارد. میزان بافت چربی، اندازه پستان را در زنان تعیین می‌کند. بافت چربی پستان از استخوان ترقوه تا زیر بغل و تا وسط قفسه سینه کشیده شده است. پستان‌ها فاقد ماهیچه هستند. با افزایش سن بانوان، به خصوص در زمان یائسگی، بافت چربی در پستان بیشتر می‌شود و پستان حالت افتاده به خود می‌گیرد.

ساختار پستان

هر پستان دارای ۱۵ تا ۲۰ بخش است که لوب نامیده می‌شود. لوب‌ها مانند گلبرگ‌های گل مرواریدی یا پره‌های یک چرخ به نوک سینه ختم می‌شوند. هر لوب دارای ساختارهای کوچک‌تری به نام لوبول است. این‌ها به ده‌ها غده ریز ختم می‌شوند که می‌توانند شیر تولید کنند. لوب‌ها، لوبول‌ها و غده‌ها همگی توسط لوله‌های نازکی به نام مجرا به هم متصل شده‌اند. این مجراها به نوک پستان در مرکز ناحیه تیره پوست به نام آرئول منتهی می‌شوند. آرئول دارای غده‌هایی به نام غدد مونتگومری است. این غده‌ها نوعی چربی ترشح می‌کنند که این چربی فضاهای بین لوبول‌ها و مجاری پستان را پر می‌کند. این چربی‌ها در زمان شیردهی، از نوک سینه و پوست اطراف آن حفاظت می‌کند.

هیچ ماهیچه‌ای در پستان وجود ندارد، اما عضلاتی زیر هر پستان قرار دارند و دنده‌ها را می‌پوشانند. هر پستان هم‌چنین حاوی اعصاب، رگ‌های خونی و عروق لنفی نیز هست. رگ‌های لنفاوی به اندام‌های کوچک لوبیایی شکل به نام غدد لنفاوی منتهی می‌شوند. این غدد لنفاوی به صورت دسته‌هایی در زیر بازو، بالای استخوان ترقوه و در قفسه سینه یافت می‌شوند. غدد لنفاوی در بسیاری از قسمت‌های دیگر بدن نیز هستند.

چگونه و چه زمانی ماساژ پستان ممکن است کمک کند؟

ماساژ پستان می‌تواند فواید زیادی داشته باشد که از جمله آن می‌توان به تحریک جریان خون و کمک به شیردهی اشاره کرد. تیم متخصص پینو بیبی در این مقاله به برخی از مزایای احتمالی ماساژ پستان می‌پردازیم. هم‌چنین تکنیک‌هایی انجام ماساژ و بررسی خطرات ماساژ را ارائه خواهیم کرد.

پستان‌ها حاوی غدد پستانی هستند که شیر تولید می‌کنند و هم‌چنین شبکه پیچیده‌ای از لوب‌ها، مجاری، عروق خونی، بافت‌های چربی و فیبری و لوله‌های لنفاوی را تشکیل می‌دهند. ماساژ می‌تواند به حفظ سلامت پستان‌ها کمک کند.

نکات مهم قبل از انجام ماساژ پستان

• گرم‌کردن دست‌ها با مالش کف دست‌ها به یکدیگر قبل از انجام ماساژ

گرمای دستان باعث ایجاد احساس آرامش می‌شود به خصوص در فصول سرد سال قبل از لمس پستان‌ها دستان خود را با مالش به یکدیگر گرم کنید و سپس اقدام به ماساژ نمایید.

• استفاده از روغن‌های گیاهی و یا مرطوب‌کننده‌های پوست

پوست ناحیه پستان بسیار نازک و حساس است و ممکن است ماساژ با دستان خشک حس خوبی ایجاد نکند و باعث ایجاد اصطکاک بین پوست غدد پستانی و کف دست شود. ضمن این که با چرب و مرطوب کردن دست حرکت دست روی بافت پستان تسهیل می‌شود و شما می‌توانید با انتخاب یک روغن گیاهی مناسب یا یک کرم آبرسان به شادابی پوست و سلامت پستان‌ها بیشتر کمک کنید.

• ماساژ نوک پستان ممنوع

نوک پستان دارای یک بافت تحریک‌پذیر و بسیار حساس است بنابراین هنگام ماساژ پستان حرکات دست را تا نزدیکی نوک پستان ادامه دهید و هرگز منطقه هاله پستان و نوک سینه را ماساژ ندهید. می‌توانید نوک پستان را با کمی روغم فقط چرب کنید.

• اعمال فشار یکنواخت و متوسط به بافت پستان

فراموش نکنید که ماساژ باید شامل حرکت هاهنگ و منظم با فشار یکنواخت باشد و بهتر است ابتدا ماساژ با فشار کم آغاز شود و به تدریج فشار را کمی زیاد کنید اما باید در نظر داشته باشید که فشار زیاد ممکن است با بافت پستان آسیب بزند و پستان را تحریک‌پذیر و دردناک کند. اگر در انجام ماساژ مبتدی هستید بهتر است حرکات دایره‌ای را برای شروع انتخاب کنید.

روغن‌های مفید جهت ماساژ سینه

همانطور که گفتیم بهتر است ماساژ را با انواع روغن گیاهی انجام دهید. برخی افرد معتقدند که ماساژ سینه با انواع خاصی از روغن‌های گیاهی در سفت شدن، بزرگ شدن و خوش فرم شدن سینه موثر است اما هیچ تحقیقات علمی به طور دقیق و صد درصد این موضوع را اثبات نکرده است و این موضوع در حد یک شبه علم است. اما به هر تقدیر استفاده از روغن‌های گیاهی برای ماساژ اگر مفید نباشد مضر هم نیست. ضمن این که مراجعه کنندگان به یک مرکز تخصصی ماساژ اعلام کرده‌اند که ماساژ با انواع روغن حس آرامش‌بخش بیشتری به آن‌ها می‌دهد و از لحاظ متخصصان پوست نیز استفاده از انواع روغن گیاهی برای سلامت پوست تایید شده است. برخی روغن‌های مفید برای ماساژ پستان عبارت هستند از:

• روغن بادام: غنی از ویتامین E است که سینه‌ها را تغذیه کرده و رطوبت مورد نیاز پوست آن‌ها را تامین می‌کند. برخی معتقدند ماساژ پستان با روغن بادام باعث خوش فرمی و سفت‌تر شدن بافت سینه می‌شود.
• روغن نارگیل: حاوی ویتامین E است و خاصیت ارتجاعی بافت پستان را بهبود بخشیده و به پستان‌ها استحکام می‌بخشد. روغن نارگیل همچنین دارای خواص طبیعی ضد قارچ و ضد باکتری است.
• روغن زیتون: حاوی انواع آنتی اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب غنی شده است که به مبارزه پوست با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. روغن زیتون همچنین در بهبود رنگ پوست و بافت پستان موثر است.
• روغن دانه آفتاب‌گردان: حاوی ویتامین‌های همچون A، D، C و E است و از آسیب، چین و چروک پوست ناحیه پستان و خطوط ریز ناشی از رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کند. روغن دانه آفتاب‌گردان همچنین قابلیت انعطاف‌پذیری و کلاژن‌سازی پوست سینه را افزایش می‌دهد.
• روغن گل میخک: معمولاً از این روغن به همراه عصاره زنجبیل استفاده می‌شود. گرچه هنوز یافته‌های تحقیقات علمی این موضوع را ثبات نکرده است اما برخی معتقدند ماساژ سینه با روغن گل میخک و عصار زنجبیل به افزایش سایز پستان کمک می‌کند. روغن میخک می‌تواند گردش خون را در بافت سینه را نیز افزایش دهد.

نحوه انجام ماساژ پستان

تصویر بالا تکنیک ماساژ یکپارچه پستان و ماساژ درمانی را نشان می‌دهد. در این موقعیت مارجعه کننده می‌تواند روی تخت دراز بکشد و یا روی یک صندلی بنشیند و ماساژور باید پشت فرد متقاضی قرار بگیرد و مساژ را انجام دهد. شما می‌توانید خودتان در خانه نیز این ماساژ را بر روی پستان‌های خود انجام دهید. این ماساژ شامل:  

حرکت پروانه‌ای a: در حالی که در امتداد قاعده پستان از سمت داخلی به ناحیه زیر بغل حرکت می‌کنید، به پستان فشار مداوم وارد کنید. سپس همین حرکت را در نیمه بالایی پستان تکرار کنید.

دایره نوک انگشتان b: با انگشتان یک دست، پستان را به آرامی فشار داده و با حرکات دایره‌ای در حین حرکت در اطراف ناحیه آرئول، پستان را ماساژ دهید.

حرکت لوزی شکل c، d و e: پستان بین انگشتان و شست هر دو دست (لوزی شکل) قرار می‌گیرد و به دنبال آن هر دو دست به سمت یکدیگر و به سمت هاله آرئول حرکت می‌کنند.

d: پستان را بین دست‌ها قرار دهید و به طور متناوب ماساژ دهید. پستان را با سمت کف انگشت دوم تا پنجم فشار دهید و سپس رها کنید (شبیه ضربه زدن به پستان).

e: با نوک انگشتان دوم تا پنجم پستان را به آرامی فشار دهید سپس هر دو دست را با عملی شبیه خاراندن از یکدیگر دور کنید. همین حرکات را در اطراف پستان به سمت ناحیه زیر بغل تکرار کنید.

تحریک گشاد شدن مجرای شیر f: ناحیه آرئولار را بین انگشت شست و سبابه به آرامی فشار داده و بچرخانید.

افزایش هدایت شیر از نواحی مختلف با جهت خروج شیر g: به آرامی توده پستان را با دست غیر غالب ثابت نگه دارید و فشار دهید. در این حالت با دست غالب و با فشرده کردن آرئول و نوک پستان بین انگشت شست و انگشت سبابه به تخلیه شیر از مجاری شیر و خروج شیر از پستان کمک کنید.

سرطان پستان

ماساژ پستان ممکن است به تشخیص سرطان پستان کمک کند، ماساژ پستان به عنوان نوعی خودآزمایی (ماموگرافی) محسوب می‌شود. کالج آمریکایی زنان و زایمان گزارش می‌دهد که ۷۱ درصد موارد سرطان پستان در زنان زیر ۵۰ سال در طی خودآزمایی پستان تشخیص داده شده است.

سرطان ممکن است مانند یک توده سفت یا بافت ضخیم در پستان احساس شود و ممکن است اندازه یا شکل پستان را تغییر دهد. تشخیص زودهنگام سرطان پستان مزایای بسیاری دارد که مهم‌ترین آن‌ها این است که قبل از گسترش سرطان فرصت بیشتری برای درمان فراهم می‌شود. زمانی که سرطان پستان موضعی باشد، اکثر افراد ۹۹ درصد شانس زندگی حداقل ۵ سال پس از تشخیص اولیه را دارند. هم‌چنین باید توجه کرده هر توده‌ایی در پستان نشانه سرطان پستان نیست. در بیشتر موارد، علت این توده‌ها نسبتاً خوش خیم است و عامل ایجاد آن‌ها کیست یا عفونت است.

شیردهی و ماساژ پستان

ماساژ پستان ممکن است به کاهش درد ناشی از تجمع شیر در پستان کمک کند. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ میلادی نشان داد که همه ۴۲ شرکت کننده که در دوره شیردهی به سر می‌برنند با شرکت در دوره ماساژ درمانی پستان، کاهش درد پستان و نوک پستان را گزارش کردند. برخی از انواع ماساژ حتی ممکن است موثرتر از سایر روش‌های کاهش دردهای پستان باشد. یک پژوهش علمی در سال ۲۰۱۲ میلادی اثرات ماساژ Oketani را با ماساژ معمولی پستان بر روی ۴۷ زن شیرده مقایسه کرد. در ماساژ پستان به روش Oketani ماساژ بر روی بافت‌هایی که ماهیچه‌های قفسه سینه را به سینه متصل می‌کنند تمرکز می‌کند. نتایج نشان داد این نوع ماساژ حتی بیشتر از داروهای مسکن بر کاهش درد بیمار تاثیر داشته‌اند.

شرکت‌کنندگانی که ماساژ Oketani دریافت کردند، درد پستان کمتری را نسبت به کسانی که ماساژ معمولی دریافت کردند، گزارش کردند. هم‌چنین، ماساژ پستان ممکن است به جلوگیری از انسداد مجاری شیر کمک کند و جریان شیر را بهبود بخشد.

تکنیک ماساژ پستان در دوران شیردهی

• چهار انگشت خود را در بالا و پایین یک پستان قرار دهید.
• در حالی که انگشتان هر دو دست را با حرکات صاف و دایره‌ای حرکت می‌دهید، فشار ملایمی وارد کنید.
• انگشتان را در هر طرف یک پستان قرار دهید و به صورت دایره‌ای به ماساژ ادامه دهید.
• این حرکات را روی پستان دیگر تکرار کنید.

رابطه ماساژ پستان با دفع سموم

سیستم لنفاوی شبکه‌ای از عروق است که مایعات اضافی را از نواحی مختلف بدن جمع‌آوری و فیلتر می‌کند. این عروق در پستان‌ها مایعات را به غدد لنفاوی نزدیک استخوان سینه، ترقوه یا زیر بغل می‌برند. آسیب به سیستم لنفاوی می‌تواند باعث تجمع مایعات و مواد زائد شود. این تجمع می‌تواند منجر به ایجاد تورم شود که به آن ادم لنفاوی می‌گویند. ماساژ پستان ممکن است به تحریک عروق لنفاوی و کاهش خطر ادم لنفاوی در بازوها و قفسه سینه کمک کند. هر چند که تحقیقات علمی به طور قاطع این موضوع را تایید نکرده‌اندو

یک مطالعه علمی در سال ۲۰۱۷ میلادی، شواهدی را نشان داد که تحریک و ماساژ دستی پستی بر عملکرد غدد لنفاوی موثر بوده است. در این پژوهش، محققان از اسکن MRI استفاده کردند تا نشان دهند که این تحریک به حرکت مایع لنفاوی اضافی کمک کرده است.

همانطور که اشاره کردیم تکنیک‌های ماساژ پستان بسته به کاربرد مورد نظرشان متفاوت هستند.

تخلیه غدد لنفاوی با ماساژ پستان

یک دست را بالای پستان در طرف مقابل بدن قرار دهید، به طوری که نوک انگشتان به زیر بغل رفته و کف دست روی پستان قرار گیرد.

• دست را با حرکت پمپاژ روی پستان فشار دهید.
• با همان حرکت پمپاژ، دست را به آرامی به سمت پایین به سمت نوک پستان حرکت دهید.
• اطراف نواحی بیرونی، پایینی و داخلی پستان را ماساژ دهید.
• این حرکات را روی پستان دیگر تکرار کنید.

تشخیص سرطان

• جلوی آینه بایستید و به دنبال هرگونه تغییر در رنگ، شکل، اندازه یا بافت پستان باشید.
• یک دست را پشت سر قرار دهید، به طوری که آرنج به طرفین مشخص شود.
• پستان را با سه انگشت اول دست مقابل ماساژ دهید.
• فشار ملایم وارد کرده و با حرکات دایره‌ای ماساژ دهید.
• حتماً کل پستان را ماساژ دهید (از استخوان ترقوه تا بالای شکم و به سمت زیر بغل)
• این آزمایش روی پستان دیگر تکرار کنید.

بانوان می‌توانند در حالت ایستاده یا دراز کشیده ماساژ پستان را انجام دهند. ممکن است انجام این کار در حمام راحت‌تر باشد. در صورت وجود هرگونه نشانه احتمالی سرطان، مانند نشانه‌های ذیل باید سریعاً به پزشک مراجعه شود.

• توده ها یا برجستگی‌های جدید روی یا اطراف پستان‌ها
• تورم
• تغییرات پوستی، از جمله قرمزی، فرورفتگی، یا پوسته پوسته شدن
• ترشحات غیر از شیر مادر
• تورم غدد لنفاوی زیر بازو یا استخوان ترقوه

خطرات ماساژ پستان چیست؟

ماساژ پستان به طور کلی بدون ضرر است. با این حال، هر کسی که سرطان پستان دارد یا اخیراً جراحی کرده است، باید هنگام ماساژ در نزدیکی یک توده یا اسکار مراقب باشد. پزشک متخصص می‌تواند راهنمایی‌هایی ارائه دهد، که ممکن است به ویژه برای افرادی که تحت درمان برای یک بیماری مربوط به پستان هستند مفید باشد. ممکن است پزشک برای کاهش خطر آسیب، کار با یک ماساژ درمانگر مجاز را توصیه کند. بنابراین اگر بیماری خاصی در پستان دارید، قبل از درمان خودسرانه و ماساژ در خانه لازم است تا با پزشک متخصص مشورت شود.

آیا ماساژ پستان روی سایز آن تأثیر می‌گذارد؟

برخی از افراد بر این باورند که ماساژ پستان باعث افزایش سایز پستان، استحکام یا خاصیت ارتجاعی پوست می‌شود. اما شواهد علمی کافی برای اثبات این ادعاها وجود ندارد.

با این حال یک مطالعه علمی نشان داده است که ماساژ ۱۵ دقیقه‌ای پستان با روغن بادام تلخ ممکن است علائم کشش پوست در ناحیه پستان در دوران بارداری را کاهش دهد.

سخن آخر

ماساژ پستان ممکن است به تشخیص سرطان پستان، حمایت از تخلیه لنفاوی و تسکین درد ناشی از شیردهی کمک کند. تکنیک‌های مختلف ماساژ می‌توانند اثرات متفاوتی داشته باشند.

فرامشو نکنید ماساژ پستان برای همه مفید نیست و برخی از افراد باید در انجام ماساژ پستان محتاط باشند، مانند افرادی که تحت درمان سرطان هستند. مشورت با یک پزشک متخصص و بهره‌گیری از تخصص یک ماساژ درمانگر حرفه‌ای می‌تواند شما را از خطرات احتمالی ماساژ پستان در امان نگه دارد.