احتمالاً در مورد شیردهی و شیر مادر مفروضات زیادی شنیده‌اید. شیر مادر بهترین راه برای رساندن مواد مغذی به کودک شما است. این طبیعی‌ترین راه برای تغذیه کودک شماست. تغذیه با شیر مادر، نوک سینه‌های شما را خراب می‌کند و منجر به کاهش وزن کودک نمی‌شود. آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که نوزادان در شش ماه اول زندگی منحصراً با شیر مادر تغذیه شوند و سپس حداقل تا حدودی در شش ماه آینده (چون در این مرحله می‌توانید غذاهای جامد را معرفی کنید). دکتر آلیسون استیوبه، محقق برجسته تغذیه نوزادان و کودکان خردسال و دانشیار پزشکی مادر و جنین در دانشگاه کارولینای شمالی می‌گوید: «هر مادر به طور منحصر به فردی برای تصمیم‌گیری در مورد این که آیا شیردهی، تغذیه مخلوط یا شیر خشک برای شرایط فردی او بهترین است یا خیر، صلاحیت دارد».
در این مقاله ما قصد نداریم تا به شما بگوییم چه انتخاب‌هایی باید انجام دهید و چه انتخاب‌هایی را نباید انجام دهید اما پینو بیبی اینجا هست تا مطمئن شویم که شما به اطلاعات درستی دسترسی خواهید داشت. در ادامه به ۱۲ بررسی ۱۲ باور غلط و نادرست در خصوص شیر مادر و شیردهی خواهیم پرداخت، با پینو بیبی همراه باشید تا بتوانید تصمیمات خود را در خصوص شیردهی به دلبندتان بر اساس فکت علمی اتخاذ کنید و نه حرف‌های غیرعلمی، خرافات و باروهای نادرست.
۱۲ باور غلط درباره شیردهی
باور غلط: شیردهی به کاهش وزن بارداری کمک می‌کند
حقیقت: شیردهی کالری می‌سوزاند. انجمن بارداری آمریکا مصرف ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری اضافی در روز در دوران شیردهی را توصیه می‌کند. با این حال، لورا گروبر، مشاور بین‌المللی شیردهی، و صاحب شرکت Breastfeeding Housecalls، می‌گوید فقط به این دلیل که شیردهی به شما کمک می‌کند کالری بیشتری بسوزانید، لزوماً به این معنی نیست که وزن کم خواهید کرد.
مادران شیرده احساس گرسنگی بیشتری را تجربه می‌کنند، به این معنی که ممکن است برای جبران کالری اضافی سوزانده شده، میان وعده بیشتری بخورند. گروبر می‌گوید انتخاب میان‌وعده‌های سالم یا ناسالم و مقدار مصرف مادر، چیزی است که در نهایت باعث می‌شود برخی از مادران وزن بارداری را تنها از طریق شیردهی کاهش ندهند.
برای شروع بد نیست مقاله نکات وزن‌گیری در بارداری را مطالعه کنید و سپس با استفاده از انواع رژیم غذایی که در مقالات مختلف پینو بیبی معرفی شده‌اند یک رژیم غذایی سالم، متنوع و مغذی را برای خود در نظر بگیرید تا بتوانید سریع‌تر اضافه وزن دروان بارداری خود را کاهش دهید. مقالات رژیم غذایی دش، رژیم کتوژنیک، رژیم غذایی فودمپ کم و رژیم غذایی رنگین کمانی می‌تواند به شما در تنظیم یک برنامه غذایی مناسب کمک کند. در ضمن ورزش منظم را فراموش نکنید می‌توانید یوگای مادر و کودک را امتحان کنید تا هم ورزش کنید و هم اوقات خوشی را با نوزاد دلبدتان سپری نمایید.
باور غلط: اگر پروتز سینه دارید نمی‌توانید شیر بدهید
حقیقت: آلیسون استیوبه اطمینان می‌دهد که اگر مادر ایمپلنت داشته باشد، شیر دادن برای مادر و نوزاد بی‌خطر است. اما اگر جراحی پلاستیک انجام داده‌اید، مهم است که قبل از شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید و با او مشورت کنید. چرا که سینه‌های طبیعی شما ممکن است بر میزان تولید شیر شما تأثیر بگذارد. آلیسون استیوبه در این خصوص می‌گوید: «اگر یک سینه بسیار کوچکتر از دیگری بود، یا اگر بافت سینه شما کم بود، ممکن است شیر کمتری تولید کنید، بنابراین مهم است که از نزدیک با پزشک خود برای نظارت بر افزایش وزن زودهنگام کودک خود مشورت کنید تا شما و کودکتان به یک وضعیت عادی برسید».
اگر پروتز سینه دارید و قصد شیردهی دارید، ممکن است نیاز به مکمل داشته باشید تا اطمینان حاصل کنید که کودک شما به اندازه کافی غذا می‌خورد. یک بررسی و متاآنالیز سه مطالعه مشاهده‌ای منتشر شده در مجله بین‌المللی شیردهی نشان داد که زنان دارای پروتز سینه که فرزند خود را از شیر مادر تغذیه می‌کنند، در مقایسه با زنان بدون ایمپلنت سینه، کمتر به کودک خود شیر می‌دهند. مطالعه دیگری که در Annals of Plastic Surgery منتشر شد همچنین گزارش داد که بسیاری از زنان با ایمپلنت سینه نیاز به شیردهی و تغذیه کودک با شیر مادر دارند.
باور غلط: هر بار که شیر می‌دهید باید از هر دو سینه استفاده کنید
حقیقت: گروبر می‌گوید: «شیردهی از هر دو پستان ایده خوبی است. گاهی اوقات نوزادان قدرت و استقامت خود را در سینه از دست می‌دهند، زیرا خسته هستند، اما لزوماً سیر نیستند. آنها می‌توانند از مکیدن سینه‌ای که به اندازه‌ی نیازشان عمل نمی‌کند خسته شوند.»
توصیه او این است که: «از اولین سینه خود استفاده کنید تا زمانی که کودک قدرت یا استقامت خود را از دست بدهد، زیرا این دقیق‌ترین راه برای تشخیص سیر شدن یک نوزاد سالم است. توقف کنید و آروغ کودک را بگیرید، در صورتی که کودک با آروغ زدن فضای بیشتری باز کرد و به اصطلاح گنجایش معده‌اش زیاد شد سپس از سینه دوم به او شیر بدهید. اگر کودک شما سینه دوم را نمی‌خواهد، خوب بدیهی است که سیر شده است. سپس، می‌توانید در شیردهی بعدی با سینه دوم شروع کنید، زیرا احتمالاً پرتر خواهد بود».
در همین رابطه مقاله «نشانه‌های کافی بودن شیر مادر» را نیز مطالعه بفرمایید.
باور غلط: شیرخشک‌های مدرن تقریباً مشابه شیر مادر هستند
حقیقت: سازندگان شیر خشک ممکن است محصول خود را تقریباً مشابه شیر واقعی مادر به بازار عرضه کنند. اما استیوبه معتقد است که: «شیر مادر یک مایع زنده است و یک فرمول نیست که بتوان آن را تقلید کرد».
طی بررسی‌های متعدد دانشمندان دریافته‌اند که شیر انسان حاوی سلول‌های ایمنی و بنیادی و همچنین مجموعه‌ای از باکتری‌های مفید است.
شیر مادر حاوی باکتری‌هایی است که روده کودک را کارآمد کرده و به رشد سیستم ایمنی کودک کمک می‌کند. و در حالی که برخی از شیر خشک‌ها دارای پری بیوتیک و پروبیوتیک هستند، آنها اساساً با شیر مادر متفاوت هستند.
باور غلط: کمبود شیر ناشی از رژیم غذایی ناکافی یا استرس مادر است
گروبر خاطر نشان می‌کند: «میلیون‌ها زن در همه جا وجود دارند که زندگی پر استرس و تغذیه نامناسبی دارند، اما هنوز هم می‌توانند مقادیر مناسبی شیر برای نوزادان خود تولید کنند.
کمبود شیر عموماً به دلیل مدیریت ضعیف شیردهی مانند تغذیه نکردن مکرر کودک، یا عدم چفت شدن دهان و فک نوزاد با سینه مادر است. وگرنه در تمامی مادران شیرده هورمون شیردهی یعنی لاکتوژن سنتز می‌شود. او توضیح می‌دهد که مشکلاتی در مادر، یا مشکلات دهانی در نوزاد که باعث انتقال ضعیف شیر می‌شود.
باور غلط: در دوران شیردهی نمی‌توانید الکل بنوشید
حقیقت: هر چند که پزشکان معتقدند بهتر است مادران در دوران بارداری و شیردهی از مصرف الکل اجتناب کنند اما مقادیر کم الکل برای نوزاد بی‌خطر است البته با رعایت نکات زیر.
حدود دو ساعت طول می‌کشد تا یک وعده الکل (۵ اونس شراب، ۱۲ اونس آبجو، یا ۱.۵ اونس مشروب) از جریان خون یک زن خارج شود و خون او پاک شود. دکتر استیوبه توضیح می‌دهد که وقتی جریان خون مادر پاک می‌شود، شیر او نیز پاک خواهد بود. قطعاً الکل بیشتر زمان بیشتری برای پاک شدن و خروج از جریان خون مادر نیاز دارد، بنابراین اگر دو یا سه وعده الکل مصرف کرده‌اید، ممکن است لازم باشد شیر را پمپ کرده و دور بریزید.
باور غلط: درد در سینه هنگام شیردهی طبیعی است
حقیقت: گروبر می‌گوید: «شاید شیردهی برای تازه مادر یک امر جدید و متفاوت به نظر برسد، اما قرار نیست شیردهی به آنها آسیب برساند. به استثنای زایمان، درد سیستم هشدار بدن در هنگام بروز خطا و اشتباه است، بنابراین نوک سینه‌هایی که درد می‌کنند به این معنی است که چیزی مشکل دارد و می‌توان آن را بهبود بخشید».
او می‌افزاید: «مادرانی که احساس درد نوک پستان می‌کنند، نوک سینه‌های خود را زخمی می‌بینند یا احساس می‌کنند، یا هنگام باز کردن سینه بند و شیردهی نوک سینه‌های خود را بدشکل می‌بینند، باید به دنبال کمک باشند». توصیه می‌کنیم مقاله «علل دیده شدن خون در شیر مادر» را مطالعه کنید تا در این خصوص اطلاعات کاملی بدست آورید همچنین در سری سوم از مجموعه مقالات مشکلات پس از زایمان، تیم متخصص پینو بیبی مشکلات رایج پستان و شیردهی را به صورت موجز و کاربردی خدمت شما مخاطب گرامی ارائه کرده است.
باور غلط: تغذیه با شیر مادر شکل و اندازه سینه‌های شما را به شدت تغییر می‌دهد
حقیقت: برای شروع، درک این نکته مهم است که در واقع بارداری چیزی است که بدن شما را تغییر می‌دهد و نه شیردهی. سینه‌های شما تغییر خواهد کرد اما فقط به طور موقت. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تغییرات پستان در شیردهی را مطالعه کنید.
گروبر می‌گوید: «شیردهی می‌تواند شکل و اندازه سینه‌های زنان را به شدت تغییر دهد اما فقط در فصول خاصی از شیردهی، مانند زمانی که شیر مادر از آغوز به شیر بالغ تبدیل می‌شود. سینه‌ها معمولاً پس از پایان شیردهی به اندازه و شکل قبل از بارداری برمی‌گردند.»
یک مطالعه منتشر شده در مجله جراحی زیبایی، نمودارهای ۹۳ بیمار را که به دنبال مشاوره برای جراحی زیبایی سینه بودند، بررسی کرد و نشان داد که به نظر نمی‌رسد شیردهی تأثیر نامطلوبی بر ظاهر سینه داشته باشد.
باور غلط: شیردهی فقط برای رساندن شیر به کودک است
حقیقت: پرورش کودک بسیار فراتر از شیر دادن است. دکتر استیوبه می‌گوید: «تغذیه با شیر مادر به معنای ایجاد یک ارتباط بیولوژیکی بین مادر و فرزندش است و مادر می‌تواند کودک خود را بدون توجه به مقدار شیری که می‌نوشد، در آغوش خود پرورش دهد. شیر دادن به نوزاد باعث ترشح هورمون اکسی توسین می‌شود که می‌تواند باعث ایجاد پیوند و رفتار مادرانه شود. نوزادی که در آغوش مادر خود قرار می‌گیرد می‌تواند ضربان قلب مادر را بشنود و می‌تواند چشمانش را روی صورت مادر متمرکز کند».
حتی مادرانی که ۱۰۰ درصد غذای کودک خود را از سینه‌های خود تامین نمی‌کنند، همچنان می‌توانند نوزاد را برای شیر دادن با شیشه، گرم کردن و آرام نمودن در آغوش بگیرند و به سینه خود بچسبانند. گروبر می‌افزاید: «منبع غذایی نوزاد بودن، تنها یکی از مزایایی است که سینه‌ها مادر برای نوزاد به ارمغان می‌آورد.»
باور غلط: سینه‌های کوچکتر ممکن است شیر کافی برای تغذیه کودک تولید نکنند
حقیقت: آلیسون استیوبه می‌گوید اندازه سینه‌بند پیش‌بینی کننده قابل اعتمادی برای تولید شیر نیست، اما برخی از سینه‌ها بهتر از بقیه تولید می‌کنند. سینه‌های یک زن بالغ هم از بافت چربی و هم از بافت غده‌ای شیرساز تشکیل شده است. یک زن ممکن است سینه‌های کوچکی داشته باشد که مملو از بافت غده‌ای است (برای تولید شیر عالی است)، در حالی که دیگری سینه‌های بسیار بزرگی داشته باشد که عمدتاً بافت چربی هستند (برای سنتز شیر چندان مناسب نیست). شکل پستان نیز مهم است؛ سینه‌های با فاصله زیاد یا مخروطی شکل می‌توانند با تولید کم شیر مرتبط باشند».
آلیسون استیوبه می‌گوید: «پیش بینی تولید شیر بر اساس اندازه سینه کار آسانی نیست، به همین دلیل مهم است که همه مادران و نوزادان سه تا پنج روز پس از تولد به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنند تا وضعیت شیردهی را بررسی کنند».
باور غلط: شما نمی‌توانید در دوران شیردهی باردار شوید
حقیقت: این باور کاملاً غلط است و در ضمن شیردهی قطعاً نوعی پیشگیری از بارداری نیست. گروبر می‌گوید: «شما می‌توانید در حین شیردهی باردار شوید. شیردهی مکرر از تخمک گذاری جلوگیری می‌کند. اما اگر شیر را داخل بطری پمپاژ می‌کنید و از آن استفاده می‌کنید، یا کودک شما نمی‌خواهد اغلب غذا بخورد و بدین ترتیب فاصله زمانی بین شیردهی با سینه بیشتر از مادری است که هر دو ساعت یکبار شیر می‌دهد. این استراحت می‌تواند باعث شود که مادر زودتر تخمک گذاری کند. بنابراین باروری مادر را تحریک می‌کند، حتی اگر آن مادر هنوز اولین قاعدگی خود را بعد از زایمان نداشته باشد.»
اگر می‌خواهید از بارداری جلوگیری کنید، با پزشک خود در مورد گزینه‌های کنترل بارداری صحبت کنید. برخی از روش‌های کنترل بارداری ممکن است میزان شیر شما را کاهش دهند، بنابراین با پزشک خود در مورد گزینه‌هایی صحبت کنید که بر شیردهی شما تأثیر نمی‌گذارند.
اما آیا پیشگیری از بارداری می‌تواند بر کیفیت شیر شما تأثیر بگذارد؟
تحقیقات نتایج متفاوتی را نشان می‌دهند. یک بررسی تأثیر منفی بر ترکیب شیر مادر را در مادرانی که داروهای کنترل بارداری مصرف می‌کردند نشان داد، در حالی که کارآزمایی دیگر افزایش وزن بیشتری را در نوزادانی که مادرانشان کاشت اتونوژسترل داشتند نشان داد.
مقاله‌ای که در یک مجله تخصصی منتشر شد نشان داد که انتخاب و زمان‌بندی پیشگیری از بارداری – با روش‌های غیر هورمونی که «انتخاب ترجیحی» است ممکن است بر تغذیه با شیر مادر و الگوهای رشد نوزاد تأثیر بگذارد.
باور غلط: هر چه مدت بیشتری شیر می‌دهید، کودک شما در نوجوانی سالم‌تر خواهد بود
حقیقت: این مسئله یکی کمی‌پیچیده‌تر است. آلیسون استیوبه می‌گوید: «شواهد قانع‌کننده‌ای وجود دارد که در سطح جمعیت، شیردهی طولانی‌تر با شرایط سلامتی بهتر مرتبط است».
یک تجزیه و تحلیل مطالعه منتشر شده در یک مجله تخصصی که آلیسون استیوبه بخشی از آن بود، نشان داد که به ازای هر ۵۹۷ زنی که به طور مطلوب نوزاد خود را از شیر مادر تغذیه می‌کنند، از یک مرگ مادر یا کودک جلوگیری می‌شود. با این حال، این در سطح جامعه آماری کوچکی بررسی شده است.
آلیسون استیوبه می‌افزاید: «برای یک مادر و فرزندش، چیزهای زیادی وجود دارد که به سلامت فرزندش در دوران نوجوانی کمک می‌کند، که شیردهی تنها یکی از آنهاست».
باید در نظر داشت که اگر شیردهی برای آن مادر و نوزاد فوق‌العاده دشوار است، تلاش برای عملی کردن آن ممکن است ارزشش را نداشته باشد.
سخن آخر
با پزشک خود درباره شیردهی و ترجیحات خود صحبت کنید تا همه گزینه‌های خود را بررسی کنید و دریابید چه چیزی برای شما و کودکتان بهتر است. مقاله «فواید شیردهی برای مادر و نوزاد» را مطالعه کنید. شیر مادر بهرتین تغذیه برای کودک دلبند شما است اما همیشه استثنائاتی وجود دارد که لازم است در نظر گرفته شوند. برای تصمیم‌گیری همه خرافات و باورهای نادرست را کنار بگذارید و سعی کنید بر اساس فکت علمی و واقعیت عینی تصمیمات خود را اتخاذ کنید. شما می‌توانید با خواندن مقالات متعدد مجله اینترنتی پینو بیبی اطلاعات جامع و صحیحی در خصوص مسائل مربوط به سلامت مادر و فرزند کسب کنید.