تربیت کودکان زیر دوسال، یکی از مهمترین و چالش برانگیزترین وظایف والدین است. در این دوره از زندگی کودکان، پایه های شخصیتی و رفتاری آنها شکل می گیرد و بنابراین این دوره بسیار حساس است و نیازمند توجه ویژه و هماهنگی بالای والدین میباشد. پس اگر شما هم به تربیت کودکان زیر دوسال خود اهمیت میدهید. با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
در ادامه، به برخی از اصول تربیتی کودکان زیر دو سال پرداخته خواهد شد:
ایجاد بستر امن
تربیت کودکان زیر دوسال، برای رشد و توسعه صحیح نیاز به بستری امن و پایدار دارند. این بستر شامل محیط زیست، رفتار والدین و تمام عوامل دیگری است که می تواند بر روی سلامت جسمی و روانی کودک تأثیر بگذارد. بنابراین، والدین باید تمام توان خود را به کار بگیرند تا بستری امن و آرام برای کودکانشان فراهم کنند.
ایجاد بستر امن برای تربیت کودکان زیر دو سال، به معنی فراهم کردن شرایطی است که کودکان بتوانند در آن محیطی ایمن و مناسب برای رشد و توسعه خود داشته باشند. این بستر امن میتواند شامل موارد زیر باشد:
فضای امن
باید فضایی را برای کودکان فراهم کرد که از نظر امنیتی مناسب باشد و احتمال وقوع صدمات جسمی به حداقل رسیده باشد. برای مثال، باید از وجود اشیای تیز و بریدهکننده و تمام شده جلوگیری کرد و فضایی مناسب برای بازیهای کودکان در دسترس قرار داد.
تغذیه صحیح
تغذیه صحیح برای تربیت کودکان زیر دو سال بسیار مهم است و باید به میزان و نوع غذاهایی که به آنها میدهیم، توجه کنیم. باید مطمئن شویم که غذاهایی که به کودکان داده میشود، غذاهای سالم و با مقدار مناسب از ویتامینها و مواد مغذی هستند.
توجه به نیازهای فیزیکی و عاطفی
کودکان زیر دو سال نیاز به توجه و مراقبت فیزیکی و عاطفی دارند. باید برای آنها فضایی را فراهم کرد که بتوانند با آرامش و صمیمیت با والدین خود ارتباط برقرار کنند و احساس امنیت کنند.
به عنوان مثال، فرض کنید یک خانواده دارای کودکی زیر دو سال است. این خانواده باید فضایی را برای کودک خود فراهم کند که از نظر امنیتی از شرایط مطلوبی برخوردار باشد. این شامل انتخاب مبلمان مناسب و بدون تیغههای بریدهکننده، فرش نرم و مناسب، بازیهایی که از نظر ایمنی مطلوب هستند و عدم استفاده از اشیای تیز و بریدهکننده میشود. همچنین، باید مطمئن شویم که هرگز اشیا چسبیدنی، پلاستیکها و اشیایی که میتواند کودک را تشویق کند برای بلعیدن، در دسترس کودک قرار نگیرد.
تغذیه
در مورد تغذیه، خانواده باید به میزان و نوع غذاهایی که به کودکان خود میدهند، توجه کنند. غذاهایی مانند شیر مادر، مواد مغذی مهمی برای رشد و توسعه تربیت کودکان زیر دو سال هستند. همچنین، باید به مصرف مواد غذایی غنی از ویتامینها و مواد مغذی دیگر نیز توجه کرد.
به علاوه مواردی که گفته شد باید به نیازهای فیزیکی و عاطفی کودکان هم توجه کنیم. باید فضایی را برای آنها فراهم کنیم که بتوانند با آرامش و صمیمیت با والدین خود ارتباط برقرار کنند. برای مثال، ایجاد فضایی صمیمی و دوستانه برای بازی با کودک یا دست دادن و بغل کردن آنها، میتواند احساس امنیت و راحتی کودکان را افزایش دهد.
همچنین، توجه به نیازهای فیزیکی کودکان شامل فراهم کردن شرایطی برای تمرین و تقویت عضلات و توسعه مهارتهای حرکتی آنها میشود. برای مثال، ارائه فضایی که کودکان بتوانند در آن راه رفتن، پرش و حرکات دیگر را یاد بگیرند.
تامین نیازهای اساسی
جهت تربیت کودکان زیر دو سال برای رشد صحیح خود، نیاز به تغذیه، خواب، تمیز شدن و توجه ویژه از سوی والدین دارند. والدین باید از تأمین این نیازها برای کودکانشان اطمینان حاصل کنند و این نیازها را به دقت رعایت کنند.
یکی از نیازهای اساسی کودکان زیر دو سال تامین تغذیه سالم و متنوع است. به عنوان والدین، باید توجه کنیم که کودکان باید به میزان مناسب و نوع غذاهای مختلفی را دریافت کنند تا برای رشد و توسعه سالم خود، مواد غذایی لازم را داشته باشند. برای مثال، شیر مادر به عنوان غذای اصلی کودکان زیر دوسال میتواند برای آنها بسیار مفید و موثر باشد. همچنین، ارائه مواد غذایی دیگر مانند سبزیجات، میوهها، غلات، گوشت و ماهی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
نیاز دیگر کودکان زیر دو سال، تأمین نیازهای پوشاکی و شخصی است. باید به کودکان ماهیانه البسه مناسب داده شود که همراه با طراحی و ساختار مناسب برای پوشش و حرکت آسان آنها باشند. همچنین، تأمین نیازهای شخصی مانند عوض کردن پوشک، تمیز کردن بدن کودک و تأمین مواد بهداشتی مانند صابون و شامپو نیز برای سلامتی کودکان ضروری است.
در مورد نیازهای فیزیکی کودکان، تأمین فضایی مناسب برای بازی و تمرین نیز بسیار مهم است. برای مثال، فراهم کردن اسباب بازی مناسب و ایجاد فضایی باز برای حرکت و بازی میتواند به کودکان کمک کند تا عضلات و مهارتهای حرکتی خود را تقویت کرده و بهترین شرایط رشد و توسعه را داشته باشند.
ارتباط با کودک
برقراری ارتباط و صحبت کردن با کودکان زیر دوسال برای توسعه زبان و فهم آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. والدین باید به کودکانشان زمان و توجه کافی بدهند و با آنها صحبت کنند و آنها را تشویق کنند تا از طریق تعامل با محیط پیرامون خود، جهان را بیشتر کشف کنند.
ارتباط گرفتن با کودکان زیر دو سال، به طور مستقیم بر رشد و توسعه آنها تأثیر میگذارد. این ارتباطها به صورت فیزیکی و عاطفی میتوانند برای کودکان بسیار سودمند باشند.
اولین نوع ارتباط که میتواند برای تربیت کودکان زیر دو سال مفید باشد، ارتباط فیزیکی است. این نوع ارتباط، از طریق لمس، نوازش و ماساژ به وجود میآید و میتواند به کودک کمک کند تا احساس امنیت و رضایت بیشتری داشته باشد. برای مثال، برخورد با کودک با لباسهای نرم و ملایم و فشردن آنها به آرامی، میتواند به کودک کمک کند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
نوع دیگر ارتباط که برای تربیت کودکان زیر دو سال بسیار مهم میباشد ارتباط عاطفی است. این نوع ارتباط، از طریق صدا و بیانات صورت میگیرد و میتواند به کودک کمک کند تا بهتر از خود و جهان پیرامونش بفهمد. برای مثال، حرف زدن با کودک و شنیدن صدایش، میتواند به کودک کمک کند تا احساس ارتباط و علاقه به والدین خود داشته باشد.
همچنین، ارتباط گرفتن با کودکان زیر دو سال میتواند به رشد و توسعه مغزی آنها نیز کمک کند. به عنوان مثال، با بازی کردن با کودک و نشان دادن اشیا و صداهای مختلف به او، میتوان به کودک کمک کرد تا بتواند نگرش و شناخت خود را بهبود بخشد.
تحریک حس کودکان زیر دوسال
کودکان زیر دوسال برای توسعه حس و درک خود نیاز به تحریک حس دارند. برای مثال، ممکن است کودکان از طریق بازی با اسباب بافته شده یا بازی با آب، خلاقیت هایشان توسعه یابد. والدین باید برای تحریک حس کودکانشان از بازی های مناسب و موادی که برای تحریک حس خالقیت کودک کاربرد دارند، استفاده کنند. تحریک حس کودکان زیر دو سال، به معنی فعالیتهایی است که به کودک کمک میکند تا از حس و حال خود و جهان پیرامونش آگاهی بیشتری پیدا کند. این فعالیتها میتوانند برای توسعه ارتباطات اجتماعی، شناختی و حرکتی کودک بسیار مفید باشند.
یکی از مثالهای تحریک حس برای تربیت کودکان زیر دو سال، بازی با اشیاء مختلف است. این بازیها میتواند شامل برداشتن اشیاء با دستها و قرار دادن آنها در جای مناسب یا بازی با اشیاء نرم و بافتهای مختلف باشد. این بازیها میتوانند به کودک کمک کنند تا با حسهای مختلف مانند خشک، تر، سخت یا نرم آشنا شود و باعث بهبود شناخت او از جهان پیرامونش شود.
در مورد تحریک حس بصری، یکی از مثالهای آن میتواند نمایش اشیاء با رنگها و شکلهای مختلف باشد. به طور مثال، نشان دادن عکسهای مختلف از حیوانات با رنگها و شکلهای متفاوت، میتواند به کودک کمک کند تا شناخت بصری خود را بهبود بخشد و با دنیای پیرامون خود بهتر آشنا شود.
همچنین، تحریک حس شنوایی میتواند به وسیله پخش موسیقی، گوش دادن به صداهای مختلف از جمله صدای حیوانات و صدای محیط طبیعی و یا خواندن کتابهای صوتی انجام شود. این فعالیتها میتوانند به کودک کمک کنند تا احساس رضایت و خوشایندی بیشتری نسبت به محیط پیرامون خود پیدا کند. Bottom of Form
تشویق به جستجو و کشف
کودکان زیر دو سال برای یادگیری و کشف دنیا، نیاز به فضای باز و فرصت های کافی برای بازی و اکتشاف دارند. والدین باید برای کودکانشان فضای باز و امکانات کافی را فراهم کنند و آنها را تشویق کنند تا جستجو و کشف کنند.
تشویق برای تربیت کودکان زیر دو سال به جستجو و کشف، میتواند به وسیله بازیهای آموزشی و بازیهای حسی انجام شود. به عنوان مثال، بازی با گلولههای کوچک میتواند کودک را به جستجوی اشیاء دور افتاده ترغیب کند. یا بازی با پوسترهایی که بر روی آنها تصاویری از حیوانات وجود دارد، میتواند به کودک کمک کند تا با حیوانات و جهان پیرامونش آشنا شود.
همچنین، یکی دیگر از روشهای تشویق به جستجو و کشف، استفاده از اشیاء مختلف در بازیهای آموزشی است. به طور مثال، استفاده از پازلهای ساده و اشیاء بافتدار که باید برای کشف مسیر به یکدیگر متصل شوند، میتواند به کودک کمک کند تا مهارتهای حرکتی و فکری خود را تقویت کند و با جهان پیرامون خود بهتر آشنا شود.
رعایت حد و مرز
در تربیت کودکان زیر دوسال باید حد و مرز را رعایت کرد و به دقت نظارت کرد. باید از دستگاه های الکترونیکی و بازی های خطرناک دوری کرد و محدودیت هایی برای بازی های بیش از حد در نظر گرفت. همچنین باید به کودکان آموزش داد که چگونه از اشیاء خطرناک و بزرگ که به امنیت آنها آسیب میزند دوری کنند.
رعایت حد و مرز برای تربیت کودکان زیر دو سال، به معنی توجه به نیازهای جسمانی و روانی کودک و ارائه فضایی امن و محافظتی برای کودک میباشد. به طور کلی، این به معنای فراهم کردن فضایی برای کودک است که او را از خطرات و صدمات جسمانی و روانی نگه میدارد و به او امکان میدهد تا با آرامش و امنیت احساسات خود را بیان کند.
برای رعایت حد و مرز در کودکان زیر دو سال، بهتر است از ارائه محصولاتی که به موجب قوانین ایمنی به کودکان زیر دو سال توصیه نمیشود، خودداری شود. این محصولات شامل اسباب بازیهایی با اجزای کوچک، پوشاک با قطعات تزئینی، گیاهان سمی و مواد شوینده و شیمیایی هستند.
همچنین، برای رعایت حد و مرز در کودکان زیر دو سال، باید توجه به نیازهای روانی و احساسی کودک داشته باشیم. این به معنای فراهم کردن فضایی است که کودک بتواند با آرامش و امنیت، احساسات خود را بیان کند. برای مثال، اگر کودک به دلیل اشکالی در سر و صداهای بلند، احساس ترس میکند، باید تلاش کنیم که به دلیل صدای بلند، او را ترساندنی نکنیم و به جای آن، فضایی امن و با آرامش برای او فراهم کنیم.
در مجموع، رعایت حد و مرز برای تربیت کودکان زیر دو سال به معنای فراهم کردن فضایی امن، آرام و با آرامش است که به کودک اجازه میدهد تا بهترین حالت خود را برای رشد و توسعه احساس کند.
نظم و تنظیم
کودکان زیر دو سال به دنبال نظم و تنظیم هستند. والدین باید روند روزانه را برای کودکانشان ثابت کنند و از روزهای بی قاعدگی و ناراحت کننده برای کودکان خود پرهیز کنند. این به کودک اطمینان می دهد که در یک جهان پایدار و پیش پا افتاده زندگی می کند.
نظم و تنظیم برای کودکان زیر دوسال یکی از اصول تربیتی مهم است که به آنها کمک میکند تا با توجه به تفاوتهای در نیازهایشان، از بین هزاران تحرک و انگیزه مختلف، انتخاب های درستی برای خود داشته باشند. این اصل تربیت کودکان زیر دوسال به معنای ایجاد یک روال و روتین منظم برای کودکان است، تا آنها به راحتی بتوانند از روزهای خود لذت ببرند و با آرامش و اعتماد به نفس بیشتری روبرو شوند.
برای رعایت این اصل، بهتر است که برنامهریزی دقیقی برای روزانه کودک خود داشته باشید و همیشه سعی کنید تا در همین برنامهریزی، زمان کافی برای خواب، خوردن، بازی، گرفتن حمام و … در نظر بگیرید. علاوه بر این، بهتر است که برای کودک خود از ظروف یکسان برای شیرخوری، خوردن و بازی استفاده کنید تا آنها به سرعت درک کنند که هر کدام از این فعالیتها در چه زمانی انجام میشود و با تکرار، به صورت خودکار به نظم و تنظیم عادت کنند.
همچنین، این اصل میتواند به کودکان کمک کند تا به دستور و مقررات بیشتر توجه کنند. به طور مثال، وقتی که کودک خود نمیخواهد دستهایش را بشویید، میتوانید به او بگویید که حالا زمان شستن دست است و باید این کار را انجام دهد، بدون اینکه به او چیزی بگویید. این کمک میکند تا کودکان به دستورات و قوانین عمومی زندگی عادت کنند.
یکی از مثالهایی که در خصوص نظم و تنظیم برای تربیت کودکان زیر دو سال میتوان ذکر کرد، تنظیم روال شبانهروزی و خواب کودک است. به طور مثال، میتوانید با تعیین یک زمان مشخص برای خوابیدن و بیدار شدن کودک، به کمک ارائه ساعت بازی، موسیقی یا با قرار دادن نشانهگذاریهای ویژه در اتاق خواب، به کودک کمک کنید تا این نظم را درک کند. همچنین، توصیه میشود که در طول روز، غذاها، خواب و بازیها را در زمانهای مشخصی برای کودک تنظیم کنید.
به عنوان مثال دیگر، میتوانید یک ترتیب روزانه برای کودک خود تعیین کنید، که شامل فعالیتهای مختلفی مانند شستن دستها، خوردن صبحانه، بازی، پوشیدن لباس، خوابیدن در طول روز و … باشد. این کار به کودک کمک میکند تا بتواند برای خودش تصویری از روال روزانه خود به دست آورد و از تعیین هدفهای خود برای هر فعالیت استفاده کند. به این صورت، کودک به طور طبیعی از نظم و ترتیب بیشتری برخوردار میشود که میتواند به رشد سالم و توسعهی بیشتر او کمک کند.
دستاورد های حرکتی
در دورهی اولین دو سال از زندگی کودک، حرکتهای بدنی او بسیار محدود و اکثراً برای رسیدن به نیازهای اولیهی خود انجام میشوند؛ اما این حرکتها نشان دهندهی توسعهی قابل توجهی است که کودک در این دوره تجربه میکند. تشویق حرکت در کودکان زیر دوسال، میتواند به افزایش تواناییهای حرکتی آنها کمک کند.
به طور کلی، دستاوردهای حرکتی در کودکان زیر دوسال به دو دسته تقسیم میشوند: دستاوردهای حرکتی خام و دستاوردهای حرکتی فراگیر.
دستاوردهای حرکتی خام: شامل حرکتهایی مانند چرخیدن به اطراف، تکان دادن سر و دستان، جمع کردن و پرتاب کردن اشیا و … هستند که معمولاً در ابتدای دوران نوزادی انجام میشوند.
دستاوردهای حرکتی فراگیر: نیز، شامل حرکتهایی مانند چرخیدن از زانو، پرش، راه رفتن و … هستند که در مراحل بعدی دوران نوزادی بهدست میآیند.
تشویق حرکت در کودکان زیر دوسال میتواند به صورت سادهای مانند بازی کردن با کودک، موقع تغذیه کردن او، تغییر دادن پوشش و … انجام شود. برای مثال، میتوانید یک چوبدستی را برای کودک در دست بگیرید و با حرکت آن را جلو و عقب کنید تا کودک از حرکت شما الهام بگیرد و تشویق به حرکت شود.
خلاصه کلام
در نهایت، تربیت کودکان زیر دوسال نیازمند توجه و شکیبایی است. والدین باید به دقت نظارت کنند و در کنارآنها باشند تا به کودکان خود کمک کنند تا به درستی رشد کنند. همچنین، باید به یاد داشت که تربیت کودکان زیر دو سال نیازمند رویکردی هماهنگ و همتا با همسر است تا بتوانند به صورت جمعی به کودک خود کمک کنند.
در انتها باید گفت که تربیت کودکان زیر دو سال نیازمند توجه به تفاوت های فردی است. هر کودک در زمینه های مختلف از جمله یادگیری زبان، نقشه خوانی، حافظه و غیره ممکن است در سطوح مختلفی باشد. بنابراین، برای تربیت هر کودک باید به صورت فردی به نیازها و مشکلاتش پرداخت و به شناخت و مدیریت صحیح آنها توجه کرد.