کمر درد در دوران بارداری
بارداری با دردهای مختلفی همراه است که تحمل آن‌ها برای خانم‌ها سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. کمردرد در بارداری یکی از آن دردهایی است که نه‌تنها تحمل آن سخت خواهد بود، بلکه باعث می‌شود که خانم‌ها کارهای بسیاری را نتوانند انجام بدهند. در ادامه می‌خواهیم اطلاعاتی در مورد علت‌های بروز کمر درد در دوران بارداری، روش‌های پیشگیری از این درد و همین‌طور راه‌حل‌هایی برای درمان آن ارائه بدهیم. ازاین‌رو پیشنهاد می‌دهیم که ادامه مطالب را از دست نداده و با ما همراه باشید.
علت بروز کمردرد در بارداری
خوب در همین ابتدا موضوع را همین مورد اصلی شروع می‌کنیم که اصلاً کمردرد در زمان بارداری به چه علتی رخ می‌دهد. دقت داشته باشید که در زمان بارداری تغییرات بسیار زیادی در بدن خانم‌ها رخ می‌دهد. از اضافه وزن گرفته، تا تغییراتی در شکل آناتومی بدن و… هر کدام از این‌ها می‌توانند علتی برای کمردرد باشند. حالا تصور کنید که در زمان بارداری تمام این موارد با هم اتفاق می‌افتند.
- افزایش وزن
یکی از مهم‌ترین علت‌های کمردرد در زمان بارداری همین افزایش وزن است. حالا این افزایش وزن هم دلایل مختلفی دارد. اصلی‌ترین دلیل افزایش وزن، رشد جنین در رحم است. هرچه جنین بزرگ‌تر شود، طبیعتاً وزن مادر هم افزایش پیدا می‌کند.
البته کم شدن تحرک و گاهی افزایش اشتها هم از دیگر عوامل اضافه وزن و چاقی در زمان بارداری هستند. معمولاً خانم‌ها در زمان بارداری از تحرک زیاد و همین‌طور ورزش کردن واهمه دارند. درصورتی‌که ورزش کردن برای سلامت مادر و جنین ضروری است.
هنگامی‌که وزن مادر افزایش پیدا می‌کند، به ستون فقرات و همین‌طور استخوان‌های لگن هم فشار بیشتری وارد می‌شود. این فشار بیشتر سبب کمردرد در دوران بارداری خواهد شد. البته باید بگوییم که برای کنترل و درمان این درد راه‌حل‌های مناسبی را به شما ارائه خواهیم داد، پس نگران نباشید و ادامه مطالب را از دست ندهید.
- تغییر آناتومی بدن
تصور کنید که یک بار مثلاً دو کیلویی را هر روز بغل کرده و با آن حرکت می‌کنید، یا حتی این بار را بر روی دوش خودتان می‌گذارید. بعد از مدتی شاهد این خواهید بود که وضعیت راه رفتن و… شما تغییر می‌کند. بارداری هم دقیقاً همین‌طور است.
شما یک بار را به مدت ۹ ماه در رحم خود نگه می‌دارید، این موضوع سبب می‌شود که نقطه ثقل بدن و به طبع آن آناتومی بدن و وضعیت آن تغییر کند. این تغییر آناتومی می‌تواند تأثیرات منفی بر روی ستون فقرات داشته باشد. نتیجه هم همین کمردردی می‌شود که بسیاری از خانم‌ها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
توجه داشته باشید که راه رفتن اشتباه می‌تواند باعث کشیدگی ستون فقرات شود. همین موضوع هم می‌تواند از مهم‌ترین دلایل بروز کمردرد به‌حساب آید. به‌طورکلی راه رفتن صحیح می‌تواند کمردرد را درمان کرده و راه رفتن اشتباه می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل بروز کمردرد در دوران بارداری یا حتی غیر از بارداری باشد.
- تغییرات هورمونی
بارداری زمانی است که هورمون‌های بدن خانم‌ها تغییرات بسیار زیادی می‌کنند. این تغییرات هورمونی می‌توانند سبب بروز حالت‌های مختلفی در خانم باردار شوند. بعضی از این حالت‌ها مرتبط با رفتار و اخلاق خانم‌ها است. مثلاً خانم‌های باردار زودتر خسته می‌شوند، زودرنج هستند و…
حالا باید بگوییم که این تغییرات هورمونی می‌توانند سبب بروز کمر درد در خانم باردار هم بشوند. در زمانی که جنین در رحم مادر است، هورمونی به نام ریلاکسین تولید و ترشح می‌شود. این هورمون برای زایمان ساده‌تر و بهتر موردنیاز است، زیرا سبب می‌شود که استخوان لگن کمی نرم‌تر شده و مادر در هنگام زایمان درد کمتری را احساس کند.
حالا اگرچه وجود این هورمون ریلاکسین برای زایمان ضروری است اما نمی‌توان این حقیقت را نادیده گرفت که همین نرم‌تر شدن استخوان لگن باعث می‌شود که فشارها وزن بالا و… را نتواند تحمل کند. این عدم تحمل فشارها سبب بروز کمردرد خواهد شد. البته بعد از زایمان دیگر این هورمون ترشح نشده و این دردها هم از بین می‌روند.
- ضعیف شدن عضلات
تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که هرچه عضلات شما قوی‌تر باشند، احتمال کاهش دردهایی مانند کمردرد کاهش پیدا می‌کند؟ عضلات قوی مانند عایقی برای استخوان‌ها و ستون فقرات عمل می‌کنند. حالا در زمان بارداری، نه‌تنها این عضلات ضعیف می‌شوند، بلکه با بزرگ‌تر شدن رحم این عضلات از یکدیگر فاصله می‌گیرند.
عضله‌های شکمی که به‌صورت موازی قرار دارند، حل فاصل بین قفسه سینه و لگن قرار دارند. حالا هنگامی‌که این عضلات ضعیف شده و از یکدیگر فاصله بگیرند، خانم باردار درد بیشتری را در قسمت ستون فقرات و همچنین لگن احساس خواهد کرد.
طبیعتاً هرچه یک خانم عضله‌هایی قوی‌تر داشته باشد، این درد را کمتر احساس خواهد کرد. عضله‌های قوی به‌سادگی ضعیف نشده و همچنین از یکدیگر فاصله نمی‌گیرند. به همین دلیل است که میگوییم ورزش کردن را باید جدی بگیرید.
- استرس
چندین سال پیش یک تعریف بسیار زیبایی در مورد استرس شنیدم. در یک سخنرانی این‌طور بیان شد که اگر شخصی دائماً استرس داشته باشد، مانند این است که سرکه‌ای را در یک ظرف مسی ریخته باشیم. همان‌طور که سرکه می‌تواند به‌مرورزمان ظرف مسی را سوراخ کند، استرس هم باعث آسیب‌های غیرقابل تصوری به بدن آدم می‌شود.
شاید برای شما جالب باشد که استرس در دوران بارداری می‌تواند دردهای قسمت کمر و لگن را افزایش بدهد. البته وجود استرس در دوران بارداری طبیعی است، به‌خصوص اگر تجربه اولتان هم باشد اما باید آن را کنترل کند. وجود کمر درد در دوران بارداری می‌تواند یکی از بدترین دردهایی باشد که یک خانم آن را تجربه می‌کند. دردهای عضلانی به‌اندازه کافی در این دوران وجود دارند، اجازه ندهید که استرس میزان این دردها را افزایش بدهد.
درمان کمردرد در دوران بارداری
بعدازآنکه با علت‌های بروز کمر درد در دوران بارداری آشنا شدیم، حالا نوبت به آن رسیده که در مورد راه‌های درمان آن هم توضیحاتی را ارائه بدهیم. توجه داشته باشید که بسیاری از این روش‌ها فقط برای کاهش درد استفاده می‌شوند و کمر درد شما را به‌طور کامل از بین نخواهند برد.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید به قبل از بارداری برمی‌گردد. هرچه شما عضله‌های قوی‌تری و بدن آماده‌تری داشته باشید، این دردها را کمتر احساس خواهید کرد. به همین دلیل پیشنهاد می‌دهیم که قبل از بارداری حتماً ورزش کردن را در روتین برنامه‌های خود قرار بدهید.
- ورزش کردن
در مطالب بالا گفتیم که برای داشتن یک بارداری ساده بهتر است که به‌صورت مستمر ورزش کنید. حالا اگر شما اصلاً اهل ورزش کردن نیستید و حالا باردار شده و کمر درد دارید باید چه کاری انجام بدهید؟ خوب نگران نباشید، در این حالت باز هم ورزش کردن برای شما سودمند خواهد بود.
در دوران بارداری می‌توانید شنا کنید، در استخر آب راه بروید، پیاده‌روی کنید و حتی دوچرخه ثابت بزنید. البته اگر مایل باشید با توجه به نظر پزشک معالجتان می‌توانید ورزش‌های دیگری را هم در برنامه خود داشته باشید. موارد گفته شده در بالا هم ساده هستند و همه می‌توانند آن‌ها را انجام بدهند و هم اینکه باعث تقویت عضلات قسمت کمر و لگن می‌شوند.
اگر ورزشکار حرفه‌ای هستید یا هر روز ورزش می‌کنید، پیشنهاد می‌دهیم که در زمان بارداری برای ورزش کردن با پزشکتان مشورت کنید. گاهی ورزش‌های سنگین می‌تواند به جنین شما آسیب وارد کند. البته باید بگوییم که احتمال این موضوع بسیار کم خواهد بود.
- کمپرس گرم و سرد
در حالت عادی یکی از روش‌هایی که برای درمان کمر درد انجام می‌شود، کمپرس گرم و سرد است. مثلاً یک کیسه آب گرم را بر روی کمر خود می‌گذارید، یا یک تکه یخ خشک را بر روی کمرتان قرار می‌دهید. کمپرس گرم و سرد همیشه باعث کاهش درد خواهد شد.
اگر می‌خواهید از این روش برای درمان کمردرد در بارداری استفاده کنید، باید به چند نکته مهم توجه داشته باشید. اول اینکه با کمپرس سرد شروع کنید و بعد از دو یا سه روز می‌توانید از کمپرس گرم هم استفاده کنید.
نکته بعدی این است که کمپرس گرم را به‌هیچ‌عنوان نباید بر روی شکم خودتان قرار بدهید. این موضوع می‌تواند باعث آسیب جدی به جنین شما شود. کمپرس گرم را باید بر روی قسمتی از کمر که درد می‌کند، قرار بدهید. بهتر است که کمپرس سرد را هم فقط در قسمتی که درد دارید، بگذارید.
- تغییر آناتومی
در مطالب بالا گفتیم که تغییرات آناتومیک بدن سبب بروز کمردرد در بارداری خواهد شد. حالا برای درمان و از بین بردن این دردها باید وضعیت خود را تغییر بدهید. با چند مثال کاربردی این موضوع را بیشتر توضیح خواهیم داد.
- هنگام خوابیدن یک بالش یا قسمتی از پتو را بین دو زانوی خود قرار بدهید. این کار باعث می‌شود که فشار کمتری به ستون فقرات شما وارد شود.
- اگر شاغل هستید و مجبورید ساعت‌های زیادی را پشت میز کار بنشینید، وسیله‌ای را زیرا پای خود قرار بدهید. موازی بودن پاها باعث می‌شود که درد کمتری را احساس کنید. یک بالش کوچک را در قسمت قوس کمر خود قرار بدهید. برای این کار می‌توانید یک پارچه یا حوله را شکل دلخواه فرم بدهید.
- اگر می‌خواهید از روی صندلی بلند شوید، نباید به یکباره این کار را انجام بدهید. پیشنهاد می‌دهیم به آهستگی از روی صندلی بلند شوید تا فشار کمتری به ستون فقرات شما وارد شود.
- مشاوره
همان‌طور که در مطالب بالا هم گفتیم، استرس می‌تواند یکی از علت‌های اصلی کمر درد در دوران پریودی باشد. حالا هرچه ما بگوییم استرس نداشته باشید، باز هم یک مادر همیشه نگرانی‌های خاص خود را دارد. البته در این مورد باید بگوییم که کاملاً حق دارد.
پیشنهاد می‌دهیم که برای کنترل استرس خودتان حتماً از یک مشاوره کار بلد و متخصص کمک بگیرید. به یاد داشته باشید که استرس داشتن نه‌تنها باعث افزایش کمر درد شما می‌شود، بلکه می‌تواند تأثیرات منفی بسیار زیادی بر روی زایمان شما داشته باشد.
- ماساژ
در حالت عادی یکی از بهترین روش‌هایی که برای درمان کمر درد توصیه می‌شود، ماساژ گرفتن است. حالا باید بگوییم که در زمان بارداری هم ماساژ به مادر کمک بسیار زیادی خواهد کرد. یک ماساژ خوب می‌تواند درد کمر را به مقدار قابل توجهی کاهش بدهد.
البته نباید این حقیقت را نادیده گرفت که ماساژ باعث آرامش و کم شدن استرس هم می‌شود. اگر عضلات دچار گرفتگی شده باشند، ماساژ می‌تواند به رفع این گرفتگی‌ها کمک بسیار زیادی کند. شاید برای شما جالب باشد که ماساژ باعث می‌شود که مادر باردار خلق‌وخوی بهتری هم داشته باشد.
هنگام ماساژ گرفتن هورمونی به نام اپی نفرین در بدن ترشح می‌شود. این هورمون سبب کاهش استرس، کاهش گرفتگی عضلانی، آرامش بیشتر، تعادل در رفتار و… خواهد شد. باید بگوییم که برای جلوگیری و پیشگیری از بروز کمردرد در بارداری، ماساژ راه‌حل بسیار خوبی خواهد بود.
- طب سوزنی
همه ما میدانیم که طب سوزنی به کشور چین تعلق دارد اما در سال‌های اخیر ما ایرانی‌ها هم علاقه بسیار زیادی به این روش درمان پیدا کرده‌ایم. در طب سوزنی از سوزن‌های بسیار باریکی استفاده می‌شود. این سوزن‌ها به شکل خاصی داخل پوست می‌شوند و باید بگوییم که اصلاً هیچ درد خاصی هم ندارند.
در دوران بارداری شما نمی‌توانید از داروها استفاده کنید. به همین دلیل برای کاهش کمر درد خود می‌توانید از روش‌هایی مانند طب سوزنی استفاده کنید. البته توصیه می‌کنیم که طب سوزنی را حتماً نزد کسی انجام بدهید که به تخصص و مهارت او اعتماد کامل دارید. در غیر این صورت، استرس زیادی را تحمل خواهید کرد که اصلاً برای شما و جنینی که در شکم دارید، خوب نخواهد بود.
پیشگیری کمردرد در بارداری
همه ما همیشه این جمله را شنیده‌ایم که پیشگیری بهتر از درمان است. در مورد کمردرد در بارداری هم دقیقاً همین موضوع صدق می‌کند. شما با چند راهکار ساده و البته بسیار کاربردی می‌توانید کمر درد خود را به‌شدت کاهش بدهید. در بسیاری از موارد هم می‌بینیم که با انجام این کارها اصلاً دردی را احساس نخواهید کرد.
- ورزش کنید
ورزش برای سلامتی شما اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر ورزشکار هستید، پیشنهاد می‌دهیم که ورزش را با نیت سلامتی انجام دهید، نه صرفاً داشتن اندامی زیبا هدف شما باشد. ورزش کردن باعث می‌شود که عضلات شما تقویت شود.
همین عضلات تقویت شده، درد کمر را به‌شدت کاهش می‌دهند. البته در مطالب بالا اطلاعات تکمیلی در مورد این موضوع ارائه داده‌ایم و دیگر بیش‌ازاندازه در مورد فواید ورزش کردن و تأثیر آن بر روی کمر درد در دوران بارداری توضیحاتی را ارائه نخواهیم داد.
- بلند کردن بار سنگین ممنوع
مهم نیست که باردار هستید یا نه، بلند کردن بار سنگین فشار بسیار زیادی را به کمر شما وارد می‌کند. در زمان بارداری به‌هیچ‌عنوان بار سنگین را بلند نکنید. رعایت همین نکات به‌ظاهر ساده می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر روی سلامتی شما و همچنین سلامتی جنین شما داشته باشد.
- به پهلو بخوابید
در هنگام بارداری خوابیدن به پشت می‌تواند برای جنین شما آسیب‌زا باشد. به‌طورکلی باید بگوییم که بهترین پوزیشن خواب، خوابیدن به پهلو است. اگر عادت دارید به پشت بخوابید، یا هنگام خواب، قوس زیادی به کمرتان بدهید، بهتر است که این عادت را ترک کنید، البته اگر می‌خواهید در دوران بارداری کمر درد را تجربه نکنید.
- کفش پاشنه بلند، ممنوع
بله کاملاً درست خواندید! پوشیدن کفش پاشنه بلند بسیار بیشتر از آن چیزی که تصور می‌کنید به ستون فقرات شما فشار وارد می‌کند. برای داشتن بدن و البته ستون فقراتی سالم، باید با کفش‌های پاشنه بلند خداحافظی کنید. البته پوشیدن کفش‌های تخت (اسپرت) هم می‌توانند آسیب‌زا باشند، اگر کفش‌ها استاندارد نباشند.
- گن بپوشید
در مطالب بالا به این موضوع اشاره داشتیم که یکی از روش‌های درمانی و البته پیشگیری از کمردرد در بارداری، پیاده‌روی است. پیشنهاد می‌کنیم که در زمان پیاده‌روی از گن‌های مخصوص استفاده کنید. این موضوع باعث می‌شود که عضلات کمر شما سفت‌تر شوند. همین عضلات سفت به شما کمک می‌کنند که درد کمر را کمتر احساس کنید.
کمر درد در دوران بارداری خطرناک است؟
بارداری یکی از حساس‌ترین دوره‌ها برای هر خانم است و هر چیزی او را نگران می‌کند. احتمالاً این سؤال برای بسیاری از خانم‌ها به وجود می‌آید که کمر درد در دوران بارداری خطرناک است یا خیر؟! به‌طورکلی باید بگوییم که احساس کمر درد هنگامی‌که باردار هستید، کاملاً طبیعی است، اما در بعضی از موارد باید به دکتر مراجعه کنید.
به‌عنوان‌مثال اگر کمر درد شما بیش از دو هفته ادامه داشته باشد و در طول این دو هفته شدت درد بیشتر شده باشد. اگر این درد کمر، تب هم به همراه خود داشته باشد. توجه کنید که در مواردی خانم باردار کمر درد دارد و در هنگام ادرار کردن هم درد عجیبی را احساس می‌کند، در این حالت هم باید هرچه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
اگر خونریزی دارید یا واژن شما ترشحات بی‌دلیل دارد، باز هم باید کمی نگران شوید و سریعاً موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارید. درصورتی‌که احساس درد در قسمت عصب سیاتیک دارید هم پیشنهاد می‌کنیم که موضوع را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که اطلاعاتی کاربردی در مورد کمر درد در دوران بارداری بیان کنیم. در ابتدا به این موضوع پرداختیم که این دردها اصلاً چه دلیلی می‌توانند داشته باشند. در ادامه مطالب راه‌هایی را ارائه دادیم که با کمک آن‌ها می‌توانید کمر درد خود را کاهش بدهید. در انتها هم در مورد پیشگیری از کمر درد و همچنین علائمی که این کمر درد را خطرناک می‌کند، مطالبی را بیان کردیم. هر سؤال دیگری در مورد این موضوع دارید آن را با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.