آشنایی با انواع مختلف ترشحات طبیعی و غیرطبیعی واژن
واژن بخشی از دستگاه تناسلی بانوان است که نقش مهمی در دوره‌های مختلف زندگی بانوان دارد. واژن در دوران قاعدگی، حاملگی و یائسگی با ترشح مخاط این ارگان را برای انجام فعالیت‌های مختلف آماده می‌کند. معمولاً همه بانوان در دوران بلوغ شاهد خروج مایعات از واژن خود هستند که به ترشحات واژن شهرت دارند. این ترشحات تحت تاثیر عوامل مختلف و در دوره‌های مختلف زندگی یک شخص ممکن است رنگ، غلظت و بوی متفاوتی داشته باشد. گاهی تغییر مشخصات ظاهری ترشحات واژن نشان دهنده بروز یک ناهنجاری و یا بیماری در بدن است. ترشحات واژن در این مواقع مانند یک علامت هشداردهنده عمل می‌کنند و اگر فرد به این تغییر ترشحات واژن بی‌توجه باشد ممکن است بیماری وخیم شود. از این رو شناخت انواع ترشحات واژن و تشخیص و تمایز ترشحات طبیعی از ترشحات غیرطبیعی برای هر خانمی مهم و ضروری است. با توجه به اهمیت این موضوع تیم متخصص پینو بیبی در این مقاله به بررسی انواع مختلف ترشحات واژن پرداخته است.
ترشحات غیرطبیعی واژن
واژن یک کانال عضلانی است که غشا و دیواره آن اعصاب و مخاط پوشانده شده است. واژن رحم و دهانه رحم را به قسمت خارج بدن متصل می‌کند. واژن نقش مهمی در وقایع دوران پریود (قاعدگی)، مقاربت و زایمان دارد. همانطور که گفتیم سطح داخلی این ارگان با لایه‌ای مخاط مانند پوشیده شده است و ترشح این مخاط برای انجام فعالیت و وظایف مختلف واژن مهم و حیاتی است. گاهی به دلایل مختلف و در واکنش به یک ناهنجاری و یا عامل بیماری‌زا میزان، رنگ و بوی ترشحات واژن تغییر می‌کند که می‌تواند یک علامت هشدار دهنده برای فرد باشد. ترشحات واژن در دوره‌های مختلف زندگی یک خانم با هم متفاوت است.
سن شروع ترشحات واژن دختران جوان معمولاً حدود ۶ ماه تا یک سال قبل از دوران قاعدگی است. اکثر ترشحات واژن، ترشحاتی کاملاً طبیعی و بدون خطر هستند. مایعی که توسط غدد داخلی رحم ساخته می‌شوند اغلب باکتری‌ها و سلول‌های مرده را از بدن خارج می‌کنند این اتفاق باعث تمیز شدن رحم شده و از بروز عفونت‌ها جلوگیری می‌کند ولی آنچه که بیشتر باعث نگرانی است ترشحاتی است که نشان دهنده وجود عفونت در داخل رحم است. ترشحات عفونی اغلب زرد یا سبز رنگ، با غلظت بالا و با بوی بد هستند. قارچ‌ها و عفونت‌های باکتریایی معمولاً عامل اصلی این نوع ترشحات هستند. وجود این ترشحات خطرناک بوده و باید به سرعت برای درمان آن اقدام کرد البته باید به این مطلب نیز اشاره کنیم که درمان اینگونه ترشحات ساده بوده و جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد ولی به هر حال رسیدگی سریع و درمان و تشخیص به موقع کمک فراوانی به سهولت و سرعت درمان خواهد کرد. تلاش تیم پینو بیبی در این مقاله آشنایی شما مخاطبان گرامی با انواع ترشحات واژن و بیان تفاوت‌ها بین ترشحات عادی، غیرعادی و خطرناک واژن است که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
علت ترشحات واژن چیست؟
ترشحات واژن معمولاً از سن نوجوانی شروع شده و تا زمان یائسگی ادامه دارد. معمولاً در زمان یائسگی میزان این ترشحات کاهش پیدا می‌کند. وجود ترشحات واژن نشان دهنده عملکرد صحیح بدن است. ترشحات واژن عامل مهمی در پاکسازی واژن خانم‌ها به حساب می‌آید. خروج ترشحات زیاد واژن در زمان برقراری رابطه جنسی و تخمک‌گذاری کاملاً طبیعی است. ترشحات طبیعی واژن در طی دوران قاعدگی معمولاً وجود دارد و با نام ترشحات استروژنی و پروژسترونی شناخته می‌شوند. از جمله عوامل دیگری که باعث خروج ترشحات از واژن می‌شود، ورزش، استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری و استرس‌های عاطفی است. اما ترشحات غیرطبیعی واژن ناشی از بروز انواع عفونت است که در ادامه مطالب به انواع آن اشاره خواهیم کرد.
انواع ترشحات واژن
همانطور که پیش از این عنوان شد اکثر ترشحات بانوان کاملاً طبیعی و بی‌خطر بود و مشاهده آن‌ها نباید باعث نگرانی بانوان شود ولی شناخت انواع ترشحاتی که از بدن خارج می‌شود برای بانوان عزیز بسیار حائز اهمیت است. ترشحات مربوط به رحم بانوان بر اساس غلظت و رنگ طبقه‌بندی می‌شوند که در ادامه به انواع این ترشحات اشاره می‌کنیم. بانوان عزیز باید توجه داشته باشند که با دیدن هرگونه ترشحات غیرطبیعی باید به سرعت به پزشک متخصص مراجعه کرده و اقدامات درمانی مناسب را انجام دهند.
ترشحات سفید‌رنگ واژن
وجود ترشحات سفید رنگ به میزان کم در ابتدا و انتهای دوران عادات ماهانه بانوان کاملاً طبیعی بوده و جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد ولی اگر این ترشحات با غلظت بالا و پنیری شکل و همراه با خارش باشند طبیعی نبوده و نشان دهنده وجود عفونت قارچی داخل رحم هستند.
ترشحات آبکی و صاف
این ترشحات کاملاً طبیعی بوده و ممکن در هر زمان از ماه رخ دهد ولی معمولاً احتمال وقوع آن بعد از فعالیت‌های سنگین و یا ورزش وجود دارد. پس در ارتباط با این ترشحات جای هیچگونه نگرانی نیست.
ترشحات شفاف و کشدار
معمولاً وجود ترشحات بی‌رنگ در بانوان کاملاً طبیعی و بی‌خطر است. اینگونه ترشحات هم نشان دهنده زمان تخمک گذاری است و وجود آن‌ها کاملاً طبیعی و بی‌خطر است.
ترشحات قهوه‌ای یا خونی
اینگونه ترشحات هم کاملاً طبیعی بود و جای هیچگونه نگرانی نیست مخصوصاً اگر شما در ابتدا یا انتهای دوران قاعدگی خود باشید. معمولاً این حالت با اصطلاح لکه‌بینی شناخته می‌شود. اما در صورتی که رابطه جنسی محافظت نشده‌ای داشتید باید بدانید که دیدن اینگونه لکه‌ها در دوران قاعدگی می‌تواند نشان دهنده بارداری شما باشد. گاهی هم وجود این لکه‌ها نشان دهنده سقط جنین هست پس در صورتی که به این موارد مشکوک هستید بهتر است که این موضوع را با پزشک متخصص خود درمیان بگذارید.
ترشحات زرد یا سبز رنگ واژن
ترشحات زرد و سبز رنگ با غلظت زیاد و بوی بد طبیعی نبوده و معمولاً نشان دهنده وجود بیماری است. ترشح زرد واژن نشان دهنده وجود عفونت تریکومونیازیس است. این عفونت معمولاً از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود و از نوع عفونت‌های مقاربتی محسوب می‌شود.
ترشحات غیرطبیعی واژن
در ادامه به بررسی انواع ترشحات غیرطبیعی واژن می‌پردازیم. اینگونه ترشحات عموماً ناشی از عفونت‌های باکتریایی است .
واژینوز باکتریایی (Bacterial Vaginosis)
این ترشح باکتریایی کاملاً شایع بوده و باعث ایجاد ترشحات زیاد و بد بو در بانوان می‌شود. معمولاً این ترشحات با بوی بدی شبیه به بوی ماهی همراه است. گاهی این ترشحات با علائم خاصی همراه نیست. اینگونه ترشحات معمولاً ناشی از روابط جنسی دهانی یا به علت وجود چندین شریک جنسی ایجاد می‌شود.
برخی از علائم شایع وجود این ترشحات عبارت هستند از:
- ترشحات سفید واژن، خاکستری یا مایل به زرد
- بوی ماهی که بعد از رابطه جنسی یا بعد از شستن با صابون شدت می‌یابد
- احساس خارش یا سوزش
- قرمزی و کمی ورم در ناحیه واژن یا فرج
ترشحات خاکستری
ترشحات خاکستری واژن در اثر روابط جنسی مکرر ایجاد شده و باکتری با نام گاردنلا عامل ایجاد اینگونه ترشحات است. این ترشحات خاکستری رنگ و با بوی بسیار بد است و درصورتی که به موقع درمان نشود باعث ایجاد التهابات لگنی و ناباروری در بانوان می‌شود.
ترشحات غیرطبیعی همراه تاول
ممکن است به علت ترشحات غیرعادی و زیاد، در اطراف ناحیه تناسلی دچار تاول‌های قرمز و دردناک شوید که بعد از چند روز ترکیده و زخم ایجاد می‌کنند. این‌ها علائم عفونت ناشی از ویروس در ناحیه تناسلی هستند که با مصرف قرص‌های آنتی ویروس برطرف می‌شوند. از این بیماری به عنوان تبخال تناسلی یاد می‌شود. اما باید توجه داشته باشید که احتمال عود علائم و انتقال این ویروس تبخال تناسلی به همسرتان وجود دارد.
تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
نوع دیگری از عفونت است که توسط یه عامل تک‌سلولی ایجاد می‌شود. این عفونت معمولاً از طریق رابطه محافظت نشده ایجاد می‌شود. اینگونه عفونت از طریق لباس و حتی حوله قابل انتقال است. این عفونت باعث ایجاد ترشحات سبز و زرد رنگ شده و با بوی بد همراه است. این عفونت هم ممکن است علامتی نداشته باشد ولی از جمله شایع‌ترین علامت‌های آن عبارت هستند از:
- ترشحات آبکی واژن، متمایل به رنگ زرد یا سبز
- بوی نامطبوع
- احساس درد و خارش هنگام ادرار کردن
- ترشحات زیاد واژن بعد از دوران قاعدگی
عفونت مخمری
این نوع عفونت یک عفونت قارچی محسوب شده که با خارش و سوزش همراه و ترشحات آن سفید و پنیری شکل است. وجود اندکی مخمر داخل واژن کاملاً طبیعی است ولی ممکن است که این نوع مخمر از حالت طبیعی خارج شده و میزان آن شدت بگیرد.
برخی از علائم عفونت مخمری عبارت هستند از:
- ترشحات سفید و پنیری
- ورم و درد در اطراف فرج
- احساس خارش شدید
- رابطه جنسی دردناک
باید توجه داشت که وجود موارد زیر ممکن است احتمال ابتلای به عفونت‌های مخمری را چند برابرکند:
- استرس
- دیابت
- استفاده از قرص‌های پیشگیری از بارداری
- حاملگی
- مصرف آنتی بیوتیک‌ها، به خصوص استفاده طولانی‌مدت در طی ۱۰ روز
- مصرف استروئید
- استفاده از دوش واژینال، صابون یا لوسیون معطر، وان حمام
- آتروفی واژن (Vaginal Atrophy)، یا نازک شدن و خشک شدن دیواره‌های واژن در دوران یائسگی
- واژینیت(Vaginitis) یا سوزش داخل و اطراف واژن
- سوزاک و کلامیدیا عفونت‌های مقاربتی یا منتقله از راه جنسی (STI) منتقل شده که می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد ترشحات غیرطبیعی باشند. در اینگونه موارد ترشحات به رنگ زرد یا سبز رنگ خواهد بود.
بیماری التهابی لگن (PID)
این نوع عفونت اغلب از طریق رابطه جنسی انتقال پیدا می‌کند. وقتی باکتری‌ها داخل واژن به سایر اندام تولید مثلی منتقل می‌شود ممکن است عفونت لگنی ایجاد شود. در این حالت ترشحات داخل واژن غلیظ شده و بد بوی بدی دارند.
ویروس پاپیلومای انسانی یا سرطان دهانه رحم (HPV)
این ویروس از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود و ممکن است باعث ایجاد سرطان دهانه رحم شود. این ویروس ممکن است هیچ گونه علائمی در پی نداشته باشد، اما حالت سرطانی آن می‌تواند باعث ایجاد و خروج ترشحات خونی، قهوه‌ای یا آبکی با بوی نامطبوع شود. انجام روش تشخیصی پاپ اسمیر به صورت سالیانه می‌تواند کمک شایانی در تشخیص این نوع سرطان داشته باشد.
علت ترشح زیاد واژن در دختران مجرد
از جمله عللی که برای این مشکل وجود دارد ناشی از تغییرات سنی دختران جوان است. گاهی عفونت‌های دستگاه گوارشی نیز باعث ایجاد ترشحات ناحیه تناسلی می‌شود این مسئله معمولاً به دلیل رعایت عدم بهداشت در کودکان زیر شش سال دیده می‌شود. مواد شیمیایی داخل صابون‌ها و مواد حباب‌دار در حمام و وجود یک شی خارجی مثل مقدار کوچکی دستمال توالت و یا اسباب‌بازی نیز ممکن است باعث ایجاد عفونت، ترشح و یا مقدار کم خونریزی شود.
ترشحات واژن بعد از یائسگی
معمولاً ترشحات در زمان یائسگی به دلیل پایین آمدن سطح استروژن در خانم‌ها می‌شود. کاهش سطح استروژن باعث خشکی و نازکی متوسط تا شدید ناحیه واژن شده که این مسئله به مستعد شدن واژن برای التهاب و ایجاد ترشحات کمک می‌کند.
زمان مراجعه به پزشک
علاوه بر موارد ذکر شده مانند رنگ ترشحات که مایل به زرد یا سبز زنگ هستند و یا غلظت و بوی بد این ترشحات موارد دیگری نیز وجود دارد که باید به این موارد توجه کرد و در صورت وجود چنین علائمی باید به پزشک متخصص مراجعه نمود. از جمله نشانه‌های مهم و قابل توجه بالا رفتن درجه حرارت بدن (تب)، درد شکم، کاهش بدون دلیل وزن، خستگی و افزایش ادرار است.
نحوه درمان ترشحات واژن
نحوه درمان ترشحات واژن معمولاً به علل ایجاد کننده این ترشحات بستگی دارد. به طور معمول پزشک متخصص با یک معاینه بالینی و لگنی و پرسش برخی سوالات به علل ایجاد این ترشحات پی برده و روند درمان آغاز می‌شود. اما معمولاً عفونت‌های مخمری با داروهای ضد قارچی که به صورت کرم یا ژل وارد واژن می‌شوند به راحتی قابل درمان هستند. قرص و یا پمادهای آنتی بیوتیکی به درمان واژینوز باکتریایی کمک می‌کنند. برای درمان تریکومونیازیس از داروی مترونیدازول(Flagyl) یا تینیدازول(Tindamax) استفاده می‌شود.
پس جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد. گاهی این سوال در ذهن ایجاد می‌شود که آیا شریک جنسی نیز باید درمان شود؟ گاهی اوقات این مسئله مطرح شده و شریک جنسی نیز تحت درمان قرار می‌گیرد. اگر دارای شریک جنسی هستید حتماً این موضوع را با پزشک مربوطه مطرح کنید چون گاهی ممکن است از استفاده از کاندوم و یا داشتن رابطه جنسی منع شوید. در صورتی که بیمار دچار عفونت مکرر عود کننده و یا مقاوم به درمان باشد، از پلاسما تراپی برای جوانسازی، رفع خشکی واژن استفاده می‌شود.
روش‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های عفونی دستگاه تناسلی
برای جلوگیری از عفونت‌های ناحیه واژن کافی است که موارد خیلی ساده‌ای را رعایت کنید.
- با استفاده از صابون و آب گرم و به صورت کاملاً ملایم خارج واژن را شستسو بدهید. تمیزی ناحیه خارجی واژن کمک فراوانی به جلوگیری از عفونت‌های ناحیه واژن می‌شود.
- اگر احساس می‌کنید که مواد شوینده و یا نرم‌کننده باعث تحریک ناحیه تناسلی شما می‌شود از استفاده از این مواد خودداری کنید.
- ناحه تناسلی را خشک نگه دارید و برای خشک کرن ناحیه تناسلی از دستمال کاغذی استفاده نکنید.
- از صابون‌های معطر، دوش واژینال و یا محصولات شیمیایی مراقبتی زنانه استفاده نکنید. همچنین از انجام حمام حباب‌دار و اسپری‌ها در ناحیه تناسلی استفاده نکنید.
- در هنگام تخلیه مثانه و دفع مدفوع، همیشه از جلو به عقب خود را تمیز کنید این کار از ایجاد عفونت‌های باکتریایی جلوگیری می‌کند.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ و یا لباس‌های پلاستیک و با الیاف مصنوعی خودداری کنید. و به جای آن از البسه با الیاف طبیعی استفاده کنید.
- از پوشیدن شلوار‌های تنگ، جوراب‌شلواری، شورت‌های دوچرخه‌سواری و لباس‌های شنا برای مدت طولانی جداً خودداری کنید.
- از وان آب خیلی گرم خودداری کنید.
- به صورت روزانه ناحیه تناسلی خود را شستشو داده و تمیز کنید و بهداشت ناحیه تناسلی خود را راعایت کنید.
- لاتکس کاندم یا ژل‌های اسپرم‌کش برای برخی از بانوان تحریک‌کننده است. از آنجایی که استفاده از کاندوم برای جلوگیری از بارداری ضروری است با این حال بهتر است بانوانی که با استفاده از این موارد احساس ناراحتی می‌کنند با پزشک متخصص خود برای آشنایی و استفاده از روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری مشورت کنند.
باید توجه داشت که وجود ترشحات زرد رنگ در دختران جوان ممکن است باعث ایجاد نابارواری در آن‌ها شود پس آشناسازی دختران جوان با انواع ترشحات ناحیه تناسلی حائز اهمیت بسیار است.
اگر دختری هیچ رابطه جنسی کلا نداشته و اصلا ارتباطی با کسی نداشته حتی دهانی هم می تونه به ویروس مقاربتی دچار بشه؟ ممنون از پاسخگویی تون
بله احتمال سرایت عفونت وجود دارد