به عنوان یک مادر، نگرانی اصلی شما، سلامت کامل کودک تازه متولد شده‌تان است. اما چه اتفاقی می‌افتد وقتی که به آبله مرغان در دوران شیردهی مبتلا می‌شوید؟ شیردهی و آبله مرغان مادر از جمله چالش‌هایی است که ممکن است برخی از زنان با آن مواجه شوند. در این شرایط نگرانی اکثر مادران این است که این ویروس، سلامت فرزندم را تهدید نکند. باید بدانید که آبله مرغان به دلیل مسری بودن، نیاز به مراقبت و توجه زیادی دارد و باید اقدامات احتیاطی لازم را برای محافظت از نوزاد خود انجام دهید. اما نکته خوشحال کننده این است که شیر شما به خودی خود از فرزندتان در برابر ویروس آبله مرغان محافظت می‌کند. شاید بپرسید که چگونه این اتفاق می‌افتد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال و آشنایی با تمام آن چیزی که باید از آبله مرغان مادر در دوران شیردهی بدانید، با ادامه مطلب همراه باشید.
علل آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری مسری محسوب می‌شود که با انتقال ویروس واریسلا زوستر به آن مبتلا می‌شوید. از آنجایی که ویروس آبله مرغان از طریق انتقال و سرایت، فرد یا افراد دیگر را بیمار می‌کند، بهتر است راه‌های انتقال و علت‌های ابتلا به آن را بدانید، از جمله:
- تماس مستقیم: در صورتی که با بثورات و زخم‌های فرد مبتلا تماس داشته باشید، عامل عفونی به راحتی به شما منتقل می‌شود.
- قطرات هوا: اگر در حین سرفه یا عطسه فرد مبتلا به آبله مرغان، اطراف او باشید و قطرات تنفسی فرد مبتلا را استنشاق کنید، به احتمال زیاد ویروس را وارد بدن خود کرده‌اید.
در بررسی شیردهی و آبله مرغان مادر و علت ابتلا به این بیماری باید این نکته را در نظر داشته باشید که معمولا زنان باردار و مادران شیرده از اعضای خانواده که آلوده به بیماری آبله مرغان هستند، به ویژه از طریق کودکان، مبتلا می‌شوند. بنابراین اگر یکی از اعضای خانواده شما عفونت فعال داشته باشد، باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از ابتلا به ویروس واریسلا انجام دهید.
علائم رایج آبله مرغان در مادران شیرده
برخی از علائم وجود دارد که نشان دهنده این موضوع است که یک مادر در دوران شیردهی به آبله مرغان مبتلا شده است. این علائم عبارتند از:
راش یک علامت بسیار رایج آبله ابتلا به مرغان است. بثورات به صورت رنگدانه‌های کوچک ظاهر و بزرگ می‌شوند، تاول می‌زنند و سپس به پوسته تبدیل می‌شوند.
بدن درد
بعد از ورود ویروس آبله مرغان به بدن شما، تمام بدن از جمله سر، چند روز قبل از ظاهر شدن بثورات شروع به درد می‌کند.
تب
اینکه چه میزان از تب را تجربه کنید به استقامت بدنی و شدت حمله ویروس به بدن شما بستگی دارد. اما به‌طور معمول با گذشت زمان تب پایین‌تری خواهید داشت.
احساس عمومی بیماری
کمبود انرژی، خستگی و احساس کلی ابتلا به یک بیماری ویروسی نیز از علائم رایج ابتلا به آبله مرغان است.
بثورات پوستی و وزیکول‌های آبکی بعد از تب ظاهر می‌شوند و ممکن است هر جایی از بدن شما را درگیر کند. همچنین این جوش‌ها معمولا با خارش شدید و آزاردهنده همراه هستند. تاول‌ها در عرض چند روز می‌ترکند و ظاهر پوسته پوسته به خود می‌گیرند. بهبود وزیکول‌های شکسته ممکن است چند روز طول بکشد. توجه داشته باشید که به‌طور کلی بهبود عفونت ویروسی دو هفته طول می‌کشد. وقتی صحبت از سلامت مادر می‌شود، توجه به این نکته مهم است که مادرانی که در دوران بارداری و یا شیردهی به عفونت اولیه واریسلا مبتلا شده‌اند، در مقایسه با کسانی که سابقه عفونت قبلی آبله مرغان داشته‌اند، علائم شدیدتری را تجربه خواهند کرد.
آیا هنگام ابتلا به آبله مرغان باید شیردهی را قطع کرد؟
یکی از رایج‌ترین و مهم‌ترین سوالاتی که در رابطه با شیردهی و آبله مرغان مادر وجود دارد، این است که آیا می‌توانم با این بیماری همچنان به کودک خود شیر بدهم؟ یک خبر خوب این است که برخلاف تصور رایج، مادرانی که آبله مرغان دارند ویروس آبله مرغان در شیر آنها وجود ندارد. در واقع، شیر مادر دارای آنتی بادی‌های لازم است که می تواند کودک را از ابتلا به آبله مرغان محافظت کند. در حالی که زدن واکسن واریسلا در دوران شیردهی امکان پذیر نیست، ماهیت مسری این بیماری باعث می‌شود که هنگام ابتلا به آن، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید، زیرا ممکن است کودک شما نیز در معرض آن قرار گرفته باشد.
اکثر پزشکان بر این باور هستند که مادران شیرده که به آبله مرغان مبتلا شده‌اند، می‌توانند با خیال راحت به کودک خود مانند زمان‌های دیگر شیر بدهند. با این حال، پوشاندن هر گونه راش یا وزیکول روی پستان که در اثر این بیماری ایجاد شده است، ضروری است تا خطر انتقال آن به حداقل برسد. همچنین در صورتی که علائم بیماری در مادری که به تازگی زایمان کرده است(کمتر از چند روز پس از زایمان) مشاهده شود، باید توجه پزشکی لازم صورت گیرد.
مدیریت آبله مرغان با شیر منجمد مادر
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، اگر مادری در دوران شیردهی به آبله مرغان مبتلا شود، آنتی‌بادی‌های موجود در شیر به نوزادی که از شیر او تغذیه می‌کند، در برابر ویروس آبله مرغان مصونیت می‌بخشد. این ایمن‌سازی غیرفعال ممکن است از بروز علائم آبله مرغان در نوزادی که با شیر مادر تغذیه می‌شود، جلوگیری کند. جالب است بدانید که بررسی‌ها و آزمایش‌های مختلف نشان داده است که شیر منجمد مادر ممکن است طول مدت آبله مرغان را کوتاه کند، زیرا آنتی بادی‌های خاص علیه آبله مرغان در شیر انسان شناسایی شده است. این آنتی‌بادی‌های بررسی شده در شیر منجمد مادر به‌گونه‌ای است که به هضم مقاوم بوده و پایدارتر نیز هستند.
نحوه تشخیص آبله مرغان
به‌طور معمول برای تشخیص آبله مرغان، نیازی به انجام آزمایشات خاص و ویژه‌ای نیست. زیرا پزشکان اغلب با معاینه و نگاه کردن به بثورات و بررسی دیگر علائم مرتبط، اعلام می‌کنند که آیا شما آبله مرغان دارید یا خیر. اما باید بدانید که در برخی موارد، بسته به شدت بیماری و ماهیت خاص آن (اگر خانمی باردار یا شیرده باشد)، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی این ویروس توصیه کند.
نحوه درمان آبله مرغان در دوران شیردهی
بهترین راه برای درمان آبله مرغان در دوران شیردهی، این است که از دستورات و نکات مراقبتی تجویز شده توسط پزشک خود پیروی کنید. همچنین، برای تسکین بثورات خارش‌دار می‌توانید از لوسیون کالامین استفاده کنید. این محصول برای تسکین جوش‌ها قابل اعتماد بوده و می‌توانید با خیال راحت آن را روی بدن خود بمالید. داروهای مسکن بدون نسخه ممکن است برای اکثر کودکان و بزرگسالان موثر باشند، اما با توجه به اینکه دوران شیردهی و آبله مرغان مادر نیاز به مراقبت بیشتر دارد و همچنین شیر مادر در این زمان نیز تغذیه کودک را تامین می‌کند، بهتر است به داروهای پیشنهادی پزشک خود پایبند باشید. بیشتر پزشکان آنتی هیستامین‌هایی را نیز تجویز می‌کنند که اثرات خارش پوست را کاهش می‌دهد. توصیه می‌شود در صورت ابتلا به آبله مرغان در دوران شیردهی از درمان‌های خودسرانه و مصرف داروهایی که توسط پزشک تایید نشده است، اکیدا خودداری کنید.
واکسن آبله مرغان در دوران شیردهی
مطالعات نشان داده است که وقتی یک مادر پس از زایمان واکسینه می‌شود، نه شواهدی از ویروس واریسلا در شیر او دیده می‌شود و نه در چنین موردی احتمال انتقال ویروس به نوزاد وجود دارد. در مجموع، پزشکان زنان آسیب‌پذیر به این ویروس را در دوران بارداری شناسایی کرده و از واکسینه شدن آنها پس از زایمان اطمینان حاصل می‌کنند. بنابراین، اقدام برای واکسیناسیون آبله مرغان در دوران شیردهی کاملا ایمن است.
چه زمانی کودک باید واکسن آبله مرغان را دریافت کند؟
یکی از رایج‌ترین سوالاتی که درباره شیردهی و آبله مرغان مادر وجود دارد این است که چه زمانی باید برای زدن واکسن نوزادم اقدام کنم؟ در پاسخ به این سوال باید بدانید که:
- کودک باید اولین دوز واکسن آبله مرغان را بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی دریافت کند.
- سپس در ۴ تا ۶ سالگی واکسن تقویت کننده را دریافت کند.
- کودکی که به موقع واکسینه نشده است و بین ۶ تا ۱۳ سال سن دارد، می‌تواند ۲ دوز را با فاصله ۳ ماه دریافت کند. اگر شما یا فرزندتان بالای ۱۳ سال سن دارید و هنوز واکسن آبله مرغان نزدید، با پزشک خود درباره نحوه صحیح واکسینه شدن در برابر این ویروس صحبت کنید.
ممکن است واکسن‌های دیگری نیز وجود داشته باشد که کودک شما باید همزمان با واکسن آبله مرغان دریافت کند. همچنین ممکن است کودکانی باشند که نباید این واکسن را دریافت کنند. بنابراین حتما با پزشک متخصص در مورد واکسن‌های مورد نیاز خانواده خود، صحبت کنید.
نکات مراقبت از مادر در هنگام شیردهی با آبله مرغان
دوران شیردهی و آبله مرغان مادر، باید به درستی و با پیروی از دستورالعمل‌های مراقبتی، مدیریت شود. به این شکل می‌توانید در کاهش علائم این بیماری و همچنین عوارض احتمالی آن، به خودتان و نوزادتان کمک کنید. خارش مداوم ناشی از بثورات می‌تواند آزاردهنده و طاقت فرسا باشد. برای کاهش هرگونه ناراحتی و تسکین خارش ناشی از جوش‌ها می‌توانید علاوه‌بر داروهای تجویز شده توسط پزشک، از درمان‌های خانگی زیر استفاده کنید:
- در وان حمام، بلغور جو دوسر ریز و آسیاب شده بریزید و چند بار در روز این کار را تکرار کنید. این روش درمان خانگی به کاهش خارش ناشی از بثورات آبله مرغان کمک می‌کند.
- آب گرم را با جوش شیرین مخلوط کنید، یک تکه پارچه را در آن آغشته کرده و روی جوش‌های شدید و تاول زده بمالید تا به سرعت خشک شوند.
- استراحت کافی داشته باشید و برای بازگشتن به روال روزمره زندگی خود تا قبل از بهبودی کامل، عجله نکنید.
آبله مرغان در مادران شیرده نه دلیلی برای نگرانی شدید است و نه نیاز به تغییر بزرگی در برنامه روزانه شیردهی مادر و کودک دارد. با درمان مناسب، یک مادر شیرده می‌تواند منتظر شیردهی به فرزندش در طول دورانی باشد که به این بیماری مبتلا شده است.
اقدامات احتیاطی برای شیردهی و آبله مرغان مادر
علاوه بر نکات مراقبتی که به بهبود سریع‌تر و کاهش علائم آبله مرغان در دوران شیردهی کمک می‌کند، باید با اقدامات احتیاطی که سلامت نوزاد را تضمین می‌کند نیز آشنا باشید. زیرا اطمینان از سلامت کودک در هنگام شیردهی بسیار مهم است. اقدامات احتیاطی زیر باید توسط مادران مبتلا به آبله مرغان در دوران شیردهی انجام شود:
- شستن دست‌ها: به خاطر بسپارید که قبل از دست زدن به نوزاد، دست‌های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید. همچنین باید قبل از تهیه غذا برای کودک یا قبل از تماس با اسباب‌بازی‌ها، لباس‌ها، پوشک و غیره کودک، این کار را انجام دهید. هنگامی که آب و صابون در دسترس نیست، می‌توانید از ضدعفونی‌کننده مبتنی بر الکل استفاده کنید.
- ضایعات پوستی و بثورات را بپوشانید: تماس مستقیم با بثورات می‌تواند باعث عفونت شود. بنابراین باید از پارچه‌ای نرم و تمیز برای پوشاندن بثورات روی دست‌ها، قفسه سینه یا هر جایی از بدن که ممکن است با نوزاد تماس پیدا کند، استفاده کنید.
- استفاده از ماسک: با استفاده از ماسک هنگام شیر دادن یا بغل کردن نوزاد، می‌توانید از انتقال ویروس به کودک از طریق بزاق و قطرات مخاطی، جلوگیری کنید. برای جلوگیری از تماس نوزاد با بثورات یا مایع ناشی از وزیکول‌های شکسته باید مراقب باشید و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید.
سخن پایانی
شیردهی و آبله مرغان مادر از جمله شرایطی است که ممکن است بسیاری از مادرانی که به تازگی زایمان کرده‌اند را درگیر کند. همان‌طور که می‌دانید، آبله مرغان یک بیماری ویروسی و مسری است که به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. مهم‌ترین سوالاتی که در این شرایط ذهن مادران شیرده را به خود مشغول می‌کند این است که آیا ویروس آبله مرغان به کودکم منتقل می‌شود؟ آیا می‌توانم در زمان ابتلا به آبله مرغان به کودکم شیر بدهم؟ آیا باید خودم و فرزندم واکسینه شویم؟ و بسیاری سوالات دیگر که پاسخ صحیح به آنها، تضمین کننده سلامتی مادر و کودک خواهد بود. نگران نباشید، ما در این مطلب به تمام سوالات و نگرانی‌های شما درباره آبله مرغان مادر در دوران شیردهی، پاسخ داده‌ایم.