اگر شما به فکر باردار شدن هستید، ممکن است شنیده باشید که خانم‌ها درباره علائم یا خونریزی مرتبط با لانه گزینی صحبت می‌کنند، اما شاید شما هنوز هیچ علامتی را احساس نکرده باشید. اما نگران نباشید؛ زیرا فقط حدود یک سوم خانم‌ها تجربه خونریزی و درد لانه گزینی را دارند.
این نوع لکه بینی یا خونریزی ممکن است جزء اولین علائم بارداری تلقی شود. تشخیص علائم اولیه بارداری کاملا گیج‌کننده است، به خصوص زمانی که از بارداری خود اطمینان ندارید. به علاوه، بسیاری از نشانه‌های اولیه بارداری ممکن است با علائم قبل از قاعدگی مشابه باشند.
در این مقاله، در ابتدا به توضیح مفهوم لانه گزینی، علائم آن، زمان و مدت آن پرداخته خواهد شد. سپس توضیحات مفصلی درباره زمان لانه گزینی ارائه خواهیم داد. پس حتما تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
لانه‌گزینی به چه معناست؟
پیش از اینکه درباره زمان لانه‌گزینی صحبت کنیم، ابتدا باید با مفهوم آن بهتر آشنا شوید. هنگامی که اسپرم با تخمک ترکیب می‌شود، تخمک بارور می‌شود و یک زیگوت شکل می‌گیرد. سپس تقسیم سلولی با استفاده از فرآیند میتوز، سلول را به قسمت‌های دوتایی، چهارتایی، هشت‌تایی و … تقسیم می‌کند.
این تقسیمات به صورت پیاپی ادامه پیدا می‌کنند تا در نهایت توده‌ای از سلول‌ها به شکل یک توت شکل بگیرد. این توده سلول‌ها به عنوان مورولا شناخته می‌شود و کلمه “مورولا” در زبان لاتین به معنای توت کوچک است.
در همین حین، سلول لقاح یافته به جلو حرکت می‌کند تا به رحم برسد؛ زیرا رحم دارای اکسیژن و مواد غذایی است و سلول لقاح یافته برای بقا نیازمند دسترسی به آن‌ها است. دیواره لوله فالوپ که می‌شود، با مژک‌های مویی پوشیده شده است. این مژک‌ها به سلول لقاح یافته کمک می‌کنند تا حرکت کند و به سمت رحم هدایت شود.
معمولاً در ۶ تا ۱۲ روز پس از بارور شدن، نطفه از لوله فالوپ به سمت پایین حرکت کرده و به رحم می‌رسد. چون نطفه همواره در حال تقسیم سلولی است، نیاز به تغذیه بیشتری دارد؛ بنابراین دیواره داخلی رحم پرخون و ضخیم می‌شود.
نطفه نیز به تدریج خود را به دیواره رحم متصل می‌کند و به آن چسبیده می‌شود. نطفه تلاش می‌کند تا خود را در دیواره رحم جا بدهد، بنابراین برخی از مویرگ‌های آن ناحیه از رحم را پاره می‌کند.
زمان لانه گزینی جنین
زمان لانه گزینی به بارور شدن تخمک بستگی دارد. تخمک‌گذاری معمولاً در حدود ۱۴ روز قبل از شروع قاعدگی اتفاق می‌افتد. در این فرآیند، تخمک از یکی از تخمدان‌های چپ یا راست آزاد می‌شود و پس از آزاد شدن، در لوله رحم منتظر لقاح توسط یک اسپرم می‌ماند.
اگر هیچ اسپرمی در اطراف تخمک وجود نداشته باشد تا آن را بارور کند، تخمک از لوله رحم خارج شده و وارد رحم می‌شود و در نهایت تجزیه می‌شود. این فرآیند همراه با فرو ریختن پوشش داخلی رحم است و باعث شروع قاعدگی می‌شود.
به منظور باردار شدن، لازم نیست درست در لحظه تخمک‌گذاری رابطه جنسی داشته باشید، بلکه می‌توانید در نزدیکی زمان تخمک‌گذاری اقدام کنید. در شرایط ایده‌آل، مناسب است چند روز قبل از تخمک‌گذاری رابطه جنسی داشته باشید، زیرا اسپرم می‌تواند تا ۵ روز در داخل بدن زنده بماند و با تخمکی که از طریق لوله فالوپ به رحم می‌رسد، برخورد کند
لانه گزینی جنین یک فرایند حیاتی برای بقا و توسعه جنین است. در این مرحله، جنین به منابع غذایی و اکسیژن در رحم دسترسی دارد و ارتباط نزدیکتری با بدن مادر برقرار می‌کند. این فرآیند نقش مهمی در ادامه بارداری و تشکیل پلاسنتا دارد.
تغییرات رحم در زمان لانه گزینی جنین
در زمان لانه گزینی، تغییراتی در دیواره رحم اتفاق می‌افتد که برای پذیرش و رشد جنین آماده می‌شود. این تغییرات شامل موارد زیر می‌شود:
- پوشش داخلی رحم: پوشش داخلی رحم در زمان لانه گزینی ضخیم می‌شود. این ضخامت افزایش می‌یابد تا برای رشد و تغذیه جنین مناسب باشد.
- عروق خونی: عروق خونی در دیواره رحم گسترش می‌یابند و خونرسانی به دیواره رحم افزایش می‌یابد. این خونرسانی به جنین کمک می‌کند تا از مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز برخوردار شود.
- ارتقاء سلول‌های داخلی رحم: در زمان لانه گزینی، سلول‌های داخلی رحم ارتقاء می‌یابند و برای پذیرش جنین آماده می‌شوند. این تغییرات شامل تغییر در ساختار و عملکرد سلول‌ها می‌شود.
- تشکیل پیوند لانه‌گزینی: در زمان لانه‌گزینی، پیوند لانه‌گزینی شکل می‌گیرد. پیوند لانه‌گزینی عبارت است از متصل شدن جنین به پوشش داخلی رحم به منظور تبادل مواد غذایی و اکسیژن. این پیوند بین جنین و دیواره رحم ایجاد می‌شود و نقش مهمی در پشتیبانی از رشد و تغذیهٔ جنین دارد.
- تغییرات هورمونی: در زمان لانه‌گزینی، تغییرات هورمونی نیز رخ می‌دهد. هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون تولید شده توسط تخمدان‌ها و غده‌های رحم، در ایجاد تغییرات در دیواره رحم و پشتیبانی از لانه‌گزینی نقش دارند. این تغییرات هورمونی شرایط مثبتی را برای رشد و تغذیهٔ جنین فراهم می‌کنند.
این تغییرات در دیواره رحم باعث آماده‌سازی آن برای پذیرش جنین و لانه گزینی می‌شوند. با این حال، این تغییرات به صورت داخلی و غیرقابل مشاهده هستند و برای تشخیص دقیق لانه گزینی نیاز به تست و آزمایش است.
زمان لانه‌گزینی چه علائمی بروز پیدا می‌کنند؟
علائم زمان لانه گزینی ممکن است متنوع باشند و برای هر فردی ممکن است متفاوت باشد. با این حال، برخی از علائم رایج لانه گزینی عبارتند از:
- خونریزی: ممکن است در زمانی که تخمک به دیواره رحم متصل می‌شود، خونریزی خفیفی رخ دهد. این خونریزی معمولاً کمتر از مقدار خونریزی قاعدگی است و رنگ متفاوتی نسبت به خونریزی قاعدگی دارد.
- درد و کشش در ناحیه پایین شکم: برخی از زنان ممکن است درد یا کششی در ناحیه پایین شکم یا پهلوها احساس کنند که ممکن است به لانه گزینی مربوط باشد.
- تغییرات سینه: بعضی از زنان ممکن است قسمتی از سینه خود را حساس تر یا دردناک‌تر احساس کنند.
- خستگی و افزایش خواب‌آلودگی: افزایش سطح پروژسترون پس از زمان لانه گزینی می‌تواند خستگی و خواب آلودگی را در زنان ایجاد کند.
- تغییرات مزاجی: برخی از زنان ممکن است در زمان لانه گزینی تغییرات مزاجی مانند افزایش حساسیت، تغییر در روحیه یا افزایش احساس تنفس نیرومند تجربه کنند.
- تکرر ادرار: تکرر ادرار ممکن است به دلیل تغییرات در سطح هورمونی در این دوره رخ دهد. پس از لانه گزینی، سطح هورمون بتا-HCG (Human Chorionic Gonadotropin) که تولید آن توسط جنین در حال توسعه است، افزایش می‌یابد. این هورمون تحریک کننده تولید ادرار توسط کلیه‌ها است و ممکن است باعث افزایش تولید ادرار و تکرر ادرار شود.
مهم است توجه داشت که این علائم ممکن است با علائم دیگر مرتبط با دوره قاعدگی یا بارداری اشتباه گرفته شوند. بهترین راه برای تشخیص بارداری معتبر استفاده از تست بارداری است. در صورتی که مشکوک به بارداری هستید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کرده و مشاوره و تشخیص حرفه‌ای دریافت کنید.
منظور از خونریزی در زمان لانه‌گزینی چیست؟
خونریزی لانه گزینی یا لکه بینی لانه گزینی، یک علامت قابل مشاهده در برخی از خانم‌ها در زمان لانه گزینی جنین است. وقتی یک تخمک در رحم تثبیت می‌شود و جنین در حال رشد است، برخی خانم‌ها ممکن است تجربه خونریزی یا لکه بینی کوچکی داشته باشند. این خونریزی معمولاً در زمانی رخ می‌دهد که رحم داخل خود را برای پذیرش جنین آماده می‌کند.
خونریزی لانه گزینی ممکن است به صورت لکه‌های خونی کوچک ظاهر شود یا به صورت خونریزی خفیفی باشد که به مدت چند روز ادامه دارد. اغلب این خونریزی به طور عمومی کمتر و خفیف‌تر از خونریزی قاعدگی است. همچنین، ممکن است درد کمی در ناحیه تخمک‌گذاری یا پایین شکم نیز همراه باشد، اما این درد معمولاً ملایمتر و با شدت کمتری از درد قاعدگی است.
مهم است بدانید که خونریزی لانه گزینی یک پدیده طبیعی است و نشانه‌ای از مشکل یا خطر جدی نیست. اغلب خونریزی لانه گزینی بعد از چند روز به طور خودبخود متوقف می‌شود. با این حال، همیشه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و از او نصیحت بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که خونریزی شما مربوط به لانه گزینی است و مشکل دیگری ندارید.
چرا در زمان لانه‌گزینی، خونریزی اتفاق می‌افتد؟
در صورتی که لقاح به صورت موفق انجام شود و در زمان لانه گزینی جنین در رحم، خونریزی اتفاق می‌افتد. علت خونریزی می‌تواند مربوط به موارد زیر باشد:
- تثبیت تخمک: وقتی تخمک بر روی دیواره رحم تثبیت می‌شود، ممکن است عروق کوچک در دیواره رحم آسیب ببینند و به طور محدود خونریزی ایجاد کنند.
- تغییرات هورمونی: در فرایند لانه گزینی، تغییرات هورمونی در بدن اتفاق می‌افتد که می‌تواند باعث تحریک رحم و رخداد خونریزی شود.
- تماس بین لایه‌های رحم: هنگامی که جنین به دیواره رحم متصل می‌شود، تماس مستقیم بین لایه‌های رحمی و جنینی برقرار می‌شود که می‌تواند خونریزی را فراهم کند.
اگرچه خونریزی لانه گزینی برخی از خانم‌ها را ممکن است نگران کند، اما معمولاً این خونریزی به صورت طبیعی و غیرضروری است و نشانه‌ای از مشکل جدی نیست. با این حال، در صورتی که خونریزی شما شدید باشد، برای مدت طولانی ادامه یابد یا همراه با درد شدید باشد، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا اطمینان حاصل کنید که هیچ مشکلی وجود ندارد.
نحوه تشخیص خونریزی لانه گزینی از خونریزی قاعدگی
تشخیص خونریزی زمان لانه گزینی از خونریزی قاعدگی می‌تواند چالش برانگیز باشد؛ زیرا علائم آن‌ها ممکن است به شدت مشابه یکدیگر باشند. با این حال، توجه به برخی علامت‌ها و نشانه‌ها می‌تواند به تفکیک آن‌ها کمک کند. در ادامه، تفاوت‌هایی بین خونریزی لانه گزینی و خونریزی قاعدگی آورده شده است:
- زمان رخداد: خونریزی زمان لانه گزینی معمولاً در حدود یک هفته پس از تخمک گذاری اتفاق می‌افتد، در حالی که خونریزی قاعدگی در زمان عادی و روزهای معمول قاعدگی رخ می‌دهد.
- میزان خونریزی: خونریزی لانه گزینی عموماً خفیف‌تر از خونریزی قاعدگی است. ممکن است به صورت لکه بینی یا خونریزی کمی که در روزهای اول و قبل از قاعدگی رخ می‌دهد، ظاهر شود. در مقابل، خونریزی قاعدگی معمولاً شدیدتر و مدت زمان طولانی‌تری دارد.
- علائم: خونریزی لانه گزینی ممکن است با علائمی مانند گرفتگی‌های مشابه درد قاعدگی، سفت شدن سینه‌ها، افزایش حساسیت سینه‌ها و افزایش ادرار همراه باشد. در مقابل، خونریزی قاعدگی معمولاً با درد شدید قاعدگی، سنگینی خونریزی، تغییرات مزاجی و علائم پیش قاعدگی مشخص می‌شود.
- تغییر رنگ خون: در خونریزی زمان لانه گزینی ممکن است رنگ خون کمی روشن‌تر باشد، معمولاً به رنگ صورتی یا قرمز روشن. در مقابل، خونریزی قاعدگی معمولاً رنگ تیره‌تر و قهوه‌ای تا قرمز تیره است.
- مدت زمان خونریزی: خونریزی لانه گزینی ممکن است به صورت کوتاه‌مدت و معمولاً تا چند روز ادامه یابد. این خونریزی معمولاً به سرعت کاهش می‌یابد و ممکن است پس از چند روز به شکل لکه بینی خفیف و ناپایدار ادامه یابد. در مقابل، خونریزی قاعدگی ممکن است به مدت چند روز تا هفته ادامه یابد و شدت آن در روزهای اول قاعدگی بیشتر است.
مهم است بدانید که این مشخصات ممکن است بین افراد متفاوت باشد و نمی‌توان به طور قطعی بر اساس این علائم تشخیص داد که خونریزی لانه‌گزینی یا خونریزی قاعدگی را تجربه می‌کنید. در صورتی که شک دارید یا نگران هستید، بهتر است با پزشک خود مراجعه کنید.
چطور می‌توان شانس لانه‌گزینی جنین را افزایش داد؟
جهت افزایش شانس وقوع زمان لانه‌گزینی جنین، برنامه‌ریزی مراحل قبل و بعد از تخمک‌گذاری و انجام تغییراتی در سبک زندگی کمک کند. در ادامه، تعدادی راهکار برای افزایش شانس لانه‌گزینی جنین آمده است:
- برنامه ریزی رابطه جنسی: بدانید که لانه‌گزینی جنین معمولاً در دوره حاکمیت پروژسترون رخ می‌دهد که پس از تخمک‌گذاری روی می‌دهد. سعی کنید در این بازه زمانی فعالیت جنسی خود را افزایش دهید.
- شناخت دوره تخمک‌گذاری: اگر می‌توانید زمان تخمک‌گذاری خود را تشخیص دهید، می‌توانید در روزهایی که احتمال لانه‌گزینی بیشتر است، فعالیت جنسی خود را زیاد کنید. روش‌هایی مانند استفاده از آزمون‌های پیش‌بینی تخمک‌گذاری و نظارت بر علائم فیزیکی مانند تغییرات دما می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.
- رژیم غذایی مناسب: مطمئن شوید که رژیم غذایی شما حاوی تمام موادغذایی مورد نیاز برای سلامتی و تنظیم هورمون‌هاست. مصرف مواد غذایی با پروتئین بالا، امگا ۳، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند اسیدفولیک و روی می‌تواند به بهبود شانس لانه‌گزینی کمک کند.
- کاهش استرس: استرس می‌تواند بر تنظیم هورمون‌ها تأثیر منفی داشته باشد و شانس لانه‌گزینی را کاهش دهد. روش‌های مانند مدیتیشن، یوگا، ورزش منظم و تفریح ممکن است به کاهش استرس کمک کند.
- اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند تأثیر منفی بر تنظیم هورمون‌ها و عملکرد تخمک و رحم داشته باشد، بنابراین تلاش کنید از مصرف این مواد خودداری کنید.
- انجام فعالیت بدنی مناسب: فعالیت بدنی منظم و مناسب می‌تواند به بهبود عملکرد هورمونی، بهبود گردش خون و کاهش استرس کمک کند. اما به‌خاطر داشته باشید که فعالیت بیش از حد نیز ممکن است بر شانس بارداری تأثیر منفی داشته باشد، می‌بایست با پزشک خود در مورد سطح مناسب فعالیت بدنی مشورت کنید.
- مراقبت از سلامت روانی: تحت فشار بودن و استرس زیاد می‌تواند تأثیر منفی بر تنظیم هورمون‌ها و شانس بارداری داشته باشد. مراقبت از سلامت روانی خود از طریق روش‌های مانند مشاوره روانشناسی، تکنیک‌های تنفس و تفریح کردن می‌تواند به کاهش استرس و افزایش شانس لانه‌گزینی کمک کند.
- مراجعه به پزشک: اگر شما و همسرتان مدت زمان طولانی بدون موفقیت به تلاش برای بارداری پرداخته‌اید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند شما را درباره روش‌های درمانی مانند هم‌زمانی تخمک و اسپرم، درمان هورمونی یا روش‌های دیگر راهنمایی کند.