سلامت رحم زنان از اهمیت زیادی برخوردار است. اکثر خانم‌ها در طول زندگی خود با مشکلات مختلفی مانند خونریزی‌های شدید، احساس درد، قاعدگی‌های نامنظم و… مواجه می‌شوند که ممکن است دلایل مختلفی باعث ایجاد و بروز این بیماری‌ها شود. اما چگونه می‌توان علت مشکلات مربوط به رحم زنان را تشخیص داد؟ روش‌های مختلفی از جمله کورتاژ تشخیصی وجود دارد که به‌طور دقیق می‌تواند به پزشک برای تشخیص و درمان بیماری‌های زنان کمک کند. مطمئنا این سوال ذهن شما را مشغول کرده است که کورتاژ تشخیصی چیست و چه کاربردهایی دارد. نگران نباشید، زیرا ما در این مطلب به بررسی کامل عمل کورتاژ تشخیصی، نحوه انجام، کاربردها و عوارض آن و همچنین اقدامات مراقبتی قبل، حین و بعد از انجام آن می‌پردازیم تا به این صورت بتوانید با آگاهی کامل برای انجام این عمل تشخیصی آماده شوید.
کورتاژ تشخیصی چیست؟
کورتاژ تشخیصی از جمله جراحی‌هایی است که برای سلامت رحم بانوان انجام می‌شود. این روش برای تشخیص و درمان سرطان رحم، آندومترویوز، پولیپ‌های رحم و… کاربرد دارد. درواقع کورتاژ تشخیصی نوعی نمونه‌برداری از رحم است که جنبه تشخیصی دارد تا به این شکل مشکلات مربوط به سلامتی رحم زنان درمان شود. در بررسی این موضوع که کورتاژ تشخیصی چیست، باید گفت که در این روش تشخیصی از داخل واژن نمونه‌برداری‌هایی انجام می‌شود تا به‌طور دقیق وضعیت رحم و آسیب‌های احتمالی آن بررسی شود.
تفاوت کورتاژ تشخیصی و کورتاژ درمانی
اکثر افراد کورتاژ را به عنوان روشی برای سقط جنین می‌شناسند. این درست است اما به این نوع کورتاژ، کورتاژ درمانی می‌گویند که برای خارج کردن جفت، سقط جنین و یا مواد اضافی داخل رحم بعد از سقط جنین انجام می‌شود. این در حالی است که هدف از انجام کورتاژ تشخیصی نمونه‌برداری از رحم، ترشحات دهانه رحم و … است تا بتوان به این شکل مشکلات زنان مانند خونریزی‌های شدید را تشخیص داد و بهترین درمان را تجویز کرد.
نحوه انجام کورتاژ تشخیصی
حالا که با پاسخ کورتاژ تشخیصی چیست، آشنا شدید، مطمئنا به این فکر می‌کنید که این روش تشخیصی و درمانی چگونه انجام می‌شود. پیش از بررسی نحوه انجام کورتاژ تشخیصی، ابتدا این موضوع را در نظر داشته باشید که هیچ گونه ترس، خطر و عوارضی در نمونه‌برداری از رحم شما وجود ندارد. پیش از انجام کورتاژ تشخیصی ابتدا پزشک با انجام سونوگرافی، معاینات فیزیکی و همچنین تست پاپ اسمیر وضعیت شما را بررسی می‌کند. به این شکل تغییرات پاتولوژیک روی رحم به‌طور دقیق‌تر شناسایی و ارزیابی می‌شود. در حین انجام کورتاژ تشخیصی از وسایل خاص نمونه‌گیری استفاده می‌شود. این وسیله با تراشیدن پوشش داخلی رحم شما، از سلول‌های غیرطبیعی رحم، نمونه‌هایی را در اختیار پزشک قرار می‌دهد که در تشخیص دقیق بیماری و آسیب‌های رحمی کمک کننده است. نمونه‌ها از طریق میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرند.
نکات مهم حین انجام کورتاژ تشخیصی
- این روش تشخیصی و درمانی حتما باید در یک محیط استریل و توسط پزشک متخصص و در مرکز درمانی معتبر انجام شود.
- مدت زمان انجام کورتاژ تشخیصی، ۲۰ الی ۳۰ دقیقه است.
- با توجه به هدف انجام این روش، نوع بیماری و همچنین وضعیت بیمار ممکن است از بیهوشی نخاعی، بیهوشی عمومی، بیهوشی موضعی و یا حتی بی‌حسی دهانه رحم استفاده شود.
نحوه تراشیدن دیواره‌ی رحم در کورتاژ تشخیصی
ابتدا با استفاده از یک میله مخصوص، دهانه رحم باز می‌شود. سپس پزشک با استفاده از ابزاری که کورت نام دارد، دیواره رحم را می‌تراشد و نمونه‌برداری را انجام می‌دهد. نمونه‌ها به آزمایشگاه فرستاده شده تا جزئیات موردنیاز برای بررسی وضعیت سلامت بیمار به دست آید. بعد از تراشیدن دیواره رحم و انجام کورتاژ تشخیصی، بیمار چند ساعت تحت نظر خواهد بود. پس از بررسی وضعیت بیمار و انجام مراقبت‌های ویژه بعد از کورتاژ تشخیصی، در صورت عدم وجود مشکل، بیمار مرخص خواهد شد. توجه داشته باشید که برای جلوگیری از عفونت‌های احتمالی ممکن است پزشک مصرف آنتی بیوتیک را تجویز کند.
کاربرد کورتاژ تشخیصی
مهم است که بدانید دلیل استفاده و کاربرد کورتاژ تشخیصی چیست، به این شکل می‌توانید به تجویز این روش توسط پزشک خود مطمئن شده و بدون هیچ نگرانی برای انجام آن آماده شوید. برخی از رایج‌ترین کاربردهای کورتاژ تشخیصی شامل موارد زیر است:
تشخیص علت خونریزی‌های غیرطبیعی
یکی از رایج‌ترین مشکلات مربوط به رحم زنان این است که به علت‌های مختلف دچار خونریزی‌های شدید می‌شوند. این شرایط اگر ناشی از یائسگی، عادت ماهیانه، زایمان و … باشد طبیعی است. اما برای تشخیص علت خونریزی‌های غیرطبیعی که به صورت دائم شما را درگیر کرده است، پزشک کورتاژ تشخیصی را تجویز خواهد کرد.
از بین بردن پولیپ‌های رحم
تشخیص و همچنین درمان پولیپ‌های رحمی با کورتاژ تشخیصی انجام می‌شود. پزشک با این روش پولیپ‌های کوچکی که در داخل رحم رشد کرده‌اند را خارج می‌کند.
تشخیص مشکلات سلامت رحم
کورتاژ تشخیصی درواقع نوعی نمونه‌برداری از رحم است، بنابراین در تشخیص مشکلات مختلف مربوط به سلامت رحم، موفق عمل می‌کند، از جمله:
- پولیپ اندومتر
- بقایای بارداری
- پولیپ دهانه رحم
- اندومتریت
- هیپرپلازی آندومتر
- بر هم خوردن تعادل هورمونی
- سرطان آندومتری
- حاملگی مولار
- آندومتریوز
- میوم یا فیبروم مخاطی
اقدامات قبل از کورتاژ تشخیصی چیست؟
در صورتی که پزشک بعد از انجام معاینات و آزمایش‌های مختلف به این نتیجه رسید که باید کورتاژ تشخیصی انجام دهید، دستورالعمل‌های مراقبتی و اقدامات لازم قبل از انجام این روش تشخیصی به شما ارائه خواهد شد. توصیه می‌شود در انجام و پیگیری این نکات و اقدامات به هیچ عنوان کوتاهی نکنید. برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اقدامات قبل از انجام کورتاژ تشخیصی عبارت است از:
- ابتدا پزشک شرح حال شما را جویا شده و سوابق بیماری شما را بررسی می‌کند. بنابراین اگر سابقه بیماری فردی یا خانوادگی دارید، به داروهای خاصی حساس هستید و یا علائم و مشکلات مشهودی دارید حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
- بعد از گفت‌وگو درباره وضعیت فعلی و سوابق بیماری با پزشک، معاینات لنگی انجام می‌شود. این کار اطلاعات جزئی‌تری را درباره وضعیت سلامت رحم در اختیار پزشک قرار می‌دهد. در این مرحله پزشک تشخیص می‌دهد که آیا باید کورتاژ تشخیصی انجام دهید یا خیر.
- در صورتی که سابقه انجام تست پاپ اسمیر نداشته باشید، پزشک انجام آن را به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات پیش از انجام کورتاژ تشخیصی تجویز خواهد کرد. زیرا نتایج حاصل از این تست، در تصمیم‌گیری برای دنبال کردن این روش تشخیصی بسیار کمک کننده است.
- پزشک برای کسب اطلاعات دقیق‌تر و تصاویر واضح از رحم شما، سونوگرافی واژن، تخمدان و رحم را انجام خواهد داد. به این شکل تمام موارد مشکوک که در درمان بیماری‌های رحم نقش دارند، مشخص خواهد شد.
- آزمایش کلی که شامل بررسی کم خونی، قند خون، وضعیت هورمون‌ها، آزمایش انعقاد خون، تست بارداری و … باید حتما انجام شود.
- یکی دیگر از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین اقداماتی که باید قبل از کورتاژ تشخیصی انجام شود، بررسی وضعیت سلامت قلب بیمار است. برای این کار پزشک شما را به یک متخصص قلب ارجاع خواهد داد.
تمام اقدامات فوق، اطلاعات دقیقی در اختیار پزشک قرار می‌دهد تا به این شکل مشخص کند که بهترین روش بیهوشی برای انجام کورتاژ تشخیصی چیست و نحوه انجام آن باید چگونه باشد. بنابراین توصیه می‌شود موارد ذکر شده را با دقت و وسواس زیادی پیگیری کنید.
چگونه برای انجام کورتاژ تشخیصی آماده شوم؟
یکی از مهم‌ترین دغدغه برای انجام این روش درمانی و تشخیصی این است که اقدامات مربوط به آمادگی قبل از انجام کورتاژ تشخیصی چیست؟ نگران نباشید، شما فقط کافی است دستورالعمل‌های مراقبتی برای آمادگی قبل از انجام این روش تشخیصی که پزشک به شما ارائه کرده است را حداقل تا ۴۸ ساعت قبل از عمل، رعایت کنید، از جمله:
- عفونت‌های مربوط به واژن باید برطرف شود.
- از مصرف نوشیدنی و خوراکی از شب قبل از عمل خودداری کنید.
- در صورتی که تا ۴۸ ساعت پیش از عمل، دارویی مصرف کردید که باعث رقیق شدن خون می‌شود، حتما به پزشک اطلاع دهید.
- تا چند روز قبل از عمل در برقراری رابطه جنسی خود دقت داشته باشید و از استفاده از وسایل خاص هنگام نزدیکی اجتناب کنید.
- اگر پزشک دارویی برای نرم و باز شدن دهانه رحم برای شما تجویز کرده است، حتما آن را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- قبل از انجام کورتاژ تشخیصی باید مثانه شما خالی باشد.
رعایت این نکات در رسیدن شما به بهترین نتیجه تشخیصی و درمانی انجام عمل کورتاژ تشخیصی کمک کرده و همچنین عوارضی که ممکن است با آن مواجه شوید را به حداقل ممکن می‌رساند..
دوره نقاهت کورتاژ تشخیصی
از مسائل مهم دیگری که باید با آن به خوبی آشنا باشید این است که مراقبت‌های دوران نقاهت کورتاژ تشخیصی چیست و چه زمانی را باید برای نقاهت این عمل در نظر داشته باشید. به‌طور معمول بعد از گذشت ۲ الی ۳ روز دوران نقاهت کورتاژ تشخیصی به پایان می‌رسد و شما می‌توانید فعالیت‌های روزمره و عادی زندگی خود را از سر بگیرید. اما باید توجه داشته باشید که در این دوران باید مراقبت‌های لازم را انجام دهید تا بتوانید در کمترین زمان ممکن به حالت عادی سلامت خود بازگردید. پس این نکات را در مراقبت از خود در دوران نقاهت کورتاژ تشخیصی فراموش نکنید:
- داروهای تجویز شده توسط پزشک را در زمان مقرر شده و در دوز تعیین شده مصرف کنید. اهمیت این موضوع برای مصرف منظم آنتی بیوتیک‌ها دوچندان می‌شود، زیرا از عفونت‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.
- به هیچ عنوان در دوران نقاهت بعد از عمل کورتاژ تشخیصی، رانندگی نکنید.
- انجام فعالیت‌های بدنی، ورزشی و همچنین کارهای سنگین را تا یک هفته بعد از انجام این عمل به تعویق بیندازید.
- فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری باعث واردشدن فشار به رحم می‌شود. بنابراین انجام آن را در دوران نقاهت کورتاژ تشخیصی فراموش کنید.
- دوش وازینال، استفاده از تامپون و موارد این چنینی را در این دوران متوقف کنید.
- رژیم غذایی کم چرب را رعایت کنید تا از بروز حالت تهوع جلوگیری کنید.
- تا پایان دوره نقاهت دوش نگیرید، به استخر نروید و رابطه جنسی نداشته باشید.
موارد منع انجام کورتاژ تشخیصی چیست؟
آیا انجام کورتاژ تشخیصی برای همه بیماران امکان‌پذیر است؟ این یکی از رایج‌ترین و در عین حال مهم‌ترین سوالاتی است که باید پیش از انجام کورتاژ تشخیصی به آن توجه داشته باشید. این موضوع که آیا شما شرایط انجام این عمل تشخیصی را دارید یا خیر، اهمیت زیادی دارد، زیرا در صورت عدم توجه به این موضوع ممکن است با عوارض جدی در سلامت خود مواجه شوید. به‌طور کلی موارد منع انجام عمل کورتاژ تشخیصی شامل موارد زیر است:
- بانوان باردار نباید کورتاژ تشخیصی انجام دهند، زیرا به جنین آسیب می‌رسد.
- در صورتی که پزشک نتواند سوراخ دهانه رحم را ببیند، انجام این عمل امکان‌پذیر نخواهد بود.
- اگر دهانه واژن مسدود باشد، نمی‌توان کورتاژ تشخیصی انجام داد.
- در صورت وجود عفونت شدید در لگن یا واژن، نباید این عمل را انجام داد.
- اگر آندورمتر میانی و دهانه رحم بیش از اندازه تنگ باشد، عمل کورتاژ تشخیصی تجویز نخواهد شد.
- افرادی که بیماری‌های خاص دارند، از آرتروز مفصلی رنج می‌برند و یا ناهنجاری‌های مختلفی در دهانه رحم خود دارند، نباید این عمل تشخیصی را انجام دهند.
عوارض کورتاژ تشخیصی چیست؟
در نظر داشته باشید که انجام کورتاژ تشخیصی مانند سایر عمل‌ها، عوارضی دارد که باید برای آن آماده باشید. همچنین باید بدانید که نوع و شدت این عوارض ممکن است در افراد مختلف، به شکل متفاوتی بروز کند. دانستن این موضوع که عوارض رایج کورتاژ تشخیصی چیست به شما در افزایش آگاهی، مدیریت و کنترل آن کمک می‌کند. برخی از رایج‌ترین عوارض انجام کورتاژ تشخیصی عبارت است از:
- لکه‌بینی
- خون‌ریزی خفیف
- دل پیچه یا دل درد
- تاخیر در عادت ماهانه
- قاعدگی نامنظم
- بروز عفونت
- چسبندگی داخل رحم
- حال و وضعیت عمومی بد و نامساعد
- پاره شدن دهانه رحم
- بروز مشکلات ادراری
- خون‌ریزی متوسط تا شدید از واژن
سخن پایانی
اکثر زنان در زندگی خود با مشکلات و آسیب‌های مختلفی در رحم خود مواجه می‌شوند که برخی موارد، بسیار نگران کننده است. بنابراین باید برای تشخیص و درمان این مشکلات اقدامات پزشکی لازم انجام شود. یکی از روش‌های رایج و معمول در تشخیص مشکلات مربوط به سلامت رحم زنان، کورتاژ تشخیصی است. دانستن این موضوع که کورتاژ تشخیصی چیست، روش انجام آن چگونه است و آیا این روش برای وضعیت جسمانی شما مناسب است یا خیر اهمیت زیادی دارد. همچنین آشنایی با اقدامات قبل، حین و بعد از انجام کورتاژ تشخیصی در رسیدن به بهترین نتیجه درمانی تعیین کننده است. با توجه به اهمیت این موضوع در این مطلب به بررسی تمام آن چیزی که باید از کورتاژ تشخیصی بدانید، پرداختیم.