ایجاد تصویر مثبت بدنی کودک

این مهم است که کودکان نسبت به بدن خود احساس خوبی داشته باشند. داشتن تصویر مثبت بدنی کودک به آن‌ها کمک می‌کند تا عزت نفس قوی‌، انعطاف پذیری و رفتارهای سالم تری را داشته باشند. تفاوتی نمی‌کند فرزندتان چه شکلی است و چه ظاهری دارد، روش‌هایی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید به کودک خود کمک کنید احساس خوبی نسبت به بدنش داشته باشد. 

تصویر مثبت بدنی کودک چیست؟

تصویر بدنی به این معناست که شما در مورد بدن خود چگونه فکر می‌کنید و چه احساسی در مورد آن دارید. تصویر بدنی شامل این است که چگونه بدن خود را در ذهن خود می‌بینید و این ممکن است با شکل یا اندازه واقعی بدن شما مطابقت نداشته باشد. تصویر بدنی می‌تواند مثبت، خنثی یا منفی باشد و می‌تواند به مرور زمان تغییر کند.

تصویر مثبت بدنی برای سلامت ذهنی و جسمی کودک شما مهم است. اگر کودک تصویر بدنی مثبتی داشته باشد، به این معنی است که بدن خود را به همان شکل که هست می‌پذیرد، از آن قدردانی می‌کند و به آن احترام می‌گذارد. حتی اگر کودک بخشی از ظاهر خود را دوست نداشته باشد، تصویر بدنی مثبت به او کمک می‌کند تا بیش‌تر اوقات نسبت به بدن خود احساس راحتی و خوشحالی داشته باشد. این برای همه، چه بزرگسالان و چه کودکان، مهم است که احساس خوبی نسبت به بدن خود داشته باشند تا عزت نفس بهتر و درک سالم تری از خود به دست بیاورند. تصویر مثبت از بدن، پذیرش خود را نیز بهبود می‌بخشد. این تصویر از رشد و تکامل مهارت‌های سازگاری و انعطاف پذیری حمایت می‌کند و کودک را در برابر بیماری‌هایی مانند اختلالات خوردن و افسردگی مقاوم می‌سازد. کودکی که تصویر بدنی مثبتی از خود دارد، احتمال بیش‌تری دارد که موارد زیر را انجام دهد:

• نگاه سالم به زندگی داشته باشد.
• ورزش کند.
• سالم تر غذا بخورد.
• در درون خود شادتر باشد.

در حالی که بلوغ زمان پر خطری برای تصویر منفی از بدن و سایر مسائل ناشی از آن است، تصویر بدن حتی برای کودکان خردسال نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. تا سن ۳ یا ۴ سالگی، کودکان کم کم درک می‌کنند که بدن آن‌ها متعلق به آن‌هاست. آن‌ها متوجه می‌شوند که بدنشان با بدن افراد دیگر متفاوت است. هنگامی که آن‌ها مدرسه را شروع می‌کنند، بسیاری از کودکان بدن خود را با سایر کودکان مقایسه می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که کودکان از ۸ سالگی ممکن است تصویر بدنی ضعیفی از خود پیدا کنند. بنابراین تشویق کودکان به داشتن تصویر مثبت بدنی از سنین پایین بسیار مهم است.

تصویر بدنی در کودکان خردسال، پیش دبستانی و کودکان در سنین اولیه مدرسه

کودکان خردسال کم کم شروع به تشخیص خود در آینه یا عکس می‌کنند. بیشتر کودکان خردسال از دیدن خود و صحبت در مورد بدنشان لذت می‌برند. این سن، زمانی است که تصویر بدن کودک شروع به رشد می‌کند.

کودکان پیش دبستانی کم کم از شکل و اندازه بدن خود آگاه می‌شوند. برخی از کودکان پیش دبستانی ممکن است بدن‌های خاصی را بیشتر از سایر انواع بدن دوست داشته باشند. برای مثال، کودکان در این سنین ممکن است جملاتی مانند «من ماهیچه‌های بزرگ‌تر می‌خواهم» یا «دوستم از من لاغرتر است» را به زبان بیاورند. کودکان پیش دبستانی همچنین ممکن است بگویند که می‌خواهند چیزهایی را در مورد بدن خود تغییر دهند. به عنوان مثال، آن‌ها ممکن است بگویند: “من بیش از حد قد کوتاه هستم. می‌خواهم مثل تو قد بلند باشم.” اما به طور کلی، بیش‌تر کودکان پیش دبستانی از بدن خود و آنچه که بدنشان قادر است انجام دهد، مثل کاوش و جست و جو، بازی کردن و غذا خوردن، راضی هستند.

همانطور که کودکان در سنین اولیه مدرسه رشد می‌کنند، معمولاً نسبت به بدن خود و کارهایی که بدنشان می‌تواند انجام دهد احساس اعتماد به نفس و تصویر بدنی مثبت می‌کنند.

چه چیزی بر تصویر بدنی کودک تأثیر می‌گذارد؟

 هر فردی ممکن است گاهی اوقات از بدن خود احساس نارضایتی کند. کودکان نیز ممکن است هم از چیزهایی که می‌توانند در مورد بدن خود تغییر دهند و هم از چیزهایی که نمی‌توانند برای تغییر آن تلاش کنند، ناراحت شوند، این موارد عبارتند از:

• این که کودک، چاق یا لاغر است.
• این که کک و مک دارد.
• این که عضلات آنها چقدر بزرگ است.
• قد آن‌ها
• چقدر سریع می‌تواند بدود.

تصویر بدنی مثبت و نحوه احساس کودکان در مورد بدن خود تحت تأثیر بسیاری از چیزها شکل می‌گیرد. برای مثال، این تصویر بر اساس طرز صحبت والدین، بستگان، معلمان و دوستان آن‌ها در مورد بدن خود می شود. مسخره کردن یا اظهار نظر در مورد بدن کودک شما می‌تواند باعث شود که او احساس بد (یا اگر از قبل احساس بدی دارد، بدتر) نسبت به خودش داشته باشد.

بنابراین سعی کنید با صحبت نکردن مداوم در مورد کاهش وزن، رژیم گرفتن و انتقاد از بدن خود، الگوی رفتاری خوبی برای کودک خود باشید. همینطور از بدن دیگران نیز بدگویی نکنید. زیرا این نوع صحبت‌ کردن می‌تواند منجر به ایجاد تصویر بدنی منفی در کودک شما شود، حتی اگر از نظر شکل بدن و سلامتی خود چیزی برای نگرانی نداشته باشد. یکی از بزرگترین تأثیرات تصویر منفی از بدن در کودکان، رسانه به شمار می‌رود. کودکان نیز مشابه زنان با پیام‌هایی درباره تصویر از بدن از رسانه‌های مختلف بمباران می‌شوند، این رسانه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• اینترنت و شبکه‌های اجتماعی
• تلویزیون
• فیلم‌ها
• تبلیغات
• مجلات
• کتاب‌ها

همه این موارد بر ایده‌ای که کودک شما در مورد آنچه بدن لازم است به نظر بیاید، تأثیر می‌گذارند. شبکه‌های اجتماعی معمولاً فقط «لحظات درخشان» زندگی افراد را به صورت مقطعی نشان می‌دهند و معمولاً ویرایش و فیلتر می‌شوند که این کار منجر به به وجود آمدن ایده‌های غیرواقعی در مورد ظاهر می‌گردد. کودک شما ممکن است آنقدر بزرگ نباشد که بفهمد این تصاویر واقعی نیستند. به همین دلیل، دیدن این تصاویر می‌تواند او را تشویق کند که ایده‌های ناسالمی در مورد تصویر بدن خود داشته باشند.

اگر چه بسیاری از پسران نیز از بدن خود ناراضی هستند، به طور کلی کودکان دختر در معرض خطر بیشتری برای داشتن تصویر بدنی منفی نسبت به پسرها قرار دارند. به خصوص وقتی سن آن‌ها افزایش می‌یابد. کودکانی که جثه بزرگ‌تری دارند نیز بیشتر در معرض خطر پیدا کردن تصویر منفی از بدن خود هستند.

صحبت با کودکان خود در مورد رسانه‌ها در این زمینه مفید است. به او توضیح دهید که تصاویری که او در اینترنت یا مجلات می بیند، واقعی نیستند و آن افراد دارای تیم آرایشگر، دوربین‌های ویژه و کامپیوترهایی هستند که آنها را شبیه به آنچه در تصاویر دیده می‌شوند، می‌کنند. همچنین بهتر است نسبت به رسانه‌هایی که فرزندتان در معرض آن‌ها قرار می گیرد، اطلاع داشته باشید. همینطور احتمال آن را بدهید که کودک شما نیز ممکن است از حضور آنلاین شما آگاه باشد. بنابراین مراقب نظراتی که در شبکه‌های اجتماعی می‌دهید و افرادی که به صورت آنلاین با آن‌ها در ارتباط هستید، باشید. کودک خود را تشویق کنید که هرگز در مورد ظاهر یک نفر نظری ندهد و به جای آن، در مورد این که چگونه به نظر می‌رسند، مثلاً خوشحال یا آرام هستند، صحبت کنند.

روش‌هایی برای ایجاد تصویر مثبت بدنی کودک

تصویر بدنی کودک شما و تصور او از ظاهرش می‌تواند به شدت تحت تاثیر شما قرار گیرد. بنابراین مهم است که بدون این که روی وزن یا ظاهر کودک خود تمرکز کنید، به او یاد بدهید که لازم است از نظر جسمی سالم باشد. یکی از راه‌های ایجاد یک تصویر مثبت از بدن در کودک، تبدیل کردن ورزش به یک فعالیت سرگرم کننده برای کودک است. کودکان دوست دارند از بدن خود استفاده کنند و یاد بگیرند که چه کاری می‌توانند با آن انجام دهند. بنابراین شما می‌توانید فعالیت بدنی را به یک فعالیت خانوادگی لذت بخش تبدیل کنید. کارهایی که می‌توانید با یکدیگر انجام دهید، می‌تواند شامل شنا کردن، رقصیدن در اتاق نشیمن، شوت کردن توپ در بیرون از خانه یا دوچرخه سواری به همراه یکدیگر باشد.

اگر متوجه می‌شوید که کودک شما از خودش انتقاد می‌کند (جملاتی مثل «من خوب نیستم» و «از بینی‌ام متنفرم»)، فرزندتان را تشویق کنید تا به چیزهایی که در مورد خودش دوست دارد فکر کند. این موارد ممکن است بخش‌هایی از ظاهر، ویژگی‌های رفتاری یا شخصیت او باشند. همچنین می‌توانید به کودک خود یاد بدهید که از هر کاری که بدن او قادر است انجام دهد، قدردانی کند. برای مثال بدن او می‌تواند نفس بکشد، حرکت کند و فکر کند. می توانید کودک خود را تشویق کنید که به افراد اطراف خود نگاه کند، مثلا انسان‌های داخل مغازه‌ها را نگاه کند. به او کمک کنید تا درک کند و بپذیرد که انسان‌ها در اشکال، اندازه‌ها و رنگ‌های مختلف وجود دارند و زندگی می‌کنند.

به کودک خود در مورد بدن او آموزش بدهید

کودک خود را تشویق کنید تا چیزهای جدیدی در مورد بدن خود یاد بگیرد. مادر و پدر می‌توانند از ۶ ماهگی شروع به نام گذاری اعضای بدن (دست، پا، انگشتان دست، انگشتان پا، بینی و چشم) کودک خود کنند. در یک سالگی، درک اولیه‌ای از بدن کودک در ذهن او پدیدار می‌شود و نیاز است او را تشویق کنید تا به برخی از اعضای بدن خود اشاره کند و آن‌ها را نام ببرد.

وقتی کودکان کمی بزرگ‌تر می‌شوند، به والدین پیشنهاد می‌شود که با کودک خود جلوی آینه بایستند و جملاتی مانند “گوش‌هایت کجاست؟” را بگویند و پس از پاسخ کودک به او بگویید: “گوش‌های تو عالی است، گوش‌هایت به تو کمک می‌کنند تا بشنوی.” به خاطر داشته باشید که کودکان معمولاً بین ۱۵ تا ۲۴ ماهگی شروع به شناسایی خود در آینه می‌کنند.

کودک را به فعال بودن تشویق کنید

فعالیت بدنی با سلامتی همراه است و کودکان باید تشویق شوند تا فعالیت‌هایی را که دوست دارند از سنین پایین انجام دهند، پیدا کنند. این کار به ارسال این پیام کمک می‌کند که ورزش لذت بخش است. خانواده‌هایی که حرکت و ورزش را جزئی از برنامه روزانه خود قرار می‌دهند، به احتمال زیاد کودکانی را تربیت می‌کنند که به طور منظم ورزش می‌کنند و با انجام این کار در بدن خود احساس راحتی می‌کنند.

سعی کنید به ورزش به عنوان راهی برای کاهش وزن اشاره نکنید. کودکانی که برای کاهش وزن مجبور به ورزش می‌شوند، نه تنها یاد می‌گیرند که به ورزش با دید تحقیر نگاه کنند، بلکه یاد می‌گیرند که از بدن خود نیز متنفر باشند. و از صحبت در مورد وزن به هر شکلی خودداری کنید. زیرا این کار می‌تواند منجر به افزایش وزن، پرخوری یا برعکس، اقدامات شدید و ناسالم کنترل وزن شود.

مکالمات سالم در مورد غذا داشته باشید

اگر کودک شما با غذا مشکل دارد، مهم است که میز شام به میدان جنگ تبدیل نشود، بلکه به مکانی امن برای گفتگو تبدیل شود. سفره خود را با غذاهای سالم و مغذی پر کنید و در مورد این که چرا باید سبزیجات و میوه ها را همراه با وعده های غذایی خود مصرف کنیم، با کودک خود صحبت کنید. به عنوان مثال، به فرزندان خود بگویید که سبزیجات و میوه ها به بدن ما انرژی می دهند تا بازی کند، روحیه خوبی داشته باشد و به ما کمک می‌کنند تا قوی و سالم شویم.

از اصطلاحات ساده ای استفاده کنید که بچه ها آن را درک کنند. غذایی را که خانواده‌ می‌خورند را برای کودک خود به سه گروه همیشگی، گاهی اوقات و به‌ ندرت دسته بندی کنید. دسته بندی همیشگی، غذاهای سالم و مغذی مانند پروتئین، سالاد و سبزیجات است که به صورت روزانه صرف می‌شوند. دسته گاهی اوقات می‌تواند شامل غذاهایی مانند غذای بیرون باشد. در مورد دسته نادر؟ به چیپس، آب نبات، دونات یا بستنی فکر کنید. برای کودک توضیح دهید که دسته نادر ممکن است غذاهایی باشند که طعم خوبی دارند؛ اما قند یا چربی بالایی دارند و برای بدن ما مفید نیستند.

کنار آمدن با وزن کودک

ممکن است نگران این باشید که فرزندتان اضافه وزن دارد، یا این که دیگران او را در مورد وزنش مسخره می‌کنند. شما می‌توانید با انجام کارهای زیر به او کمک کنید تا به وزن مناسب دست پیدا کند:

• میزان فعالیت بدنی که کودک شما انجام می‌دهد را افزایش دهید.
• برای کودک خود، انواع متنوعی از غذاهای سالم را فراهم کنید.
• غذاهای حاوی نمک، شکر یا چربی مصنوعی را برای کودک خود محدود کنید.

اطمینان حاصل کنید که در مورد وزن کودک خود اظهار نظر نکنید و از انتقاد از بدن او خودداری نمایید. به جای اظهار نظر در مورد ظاهر کودک خود، چیزی در مورد شخصیت او پیدا کنید تا در مورد آن اظهار نظر کنید. مثلاً به او بگویید که چقدر مهربان است یا چقدر خوب تلاش می‌کند. مهم است که غذا و وزن کودک خود را تبدیل به یک مسئله اخلاقی نکنید. به عنوان مثال، از استفاده از کلماتی مانند “خوب” یا “بد” برای توصیف غذا اجتناب کنید. ممنوعیت کامل یک نوع غذا فقط باعث می‌شود که کودک بیش‌تر آن را بخواهد.

اگر خود شما رژیم می‌گیرید یا نگران تصویر بدنی خود هستید، کودک خود را درگیر آن نکنید. ایده خوبی است که همراه با خانواده با هم غذا بخورید، ترازوی خود را پنهان کنید و مطمئن شوید که کودک شما اطلاع ندارد که شما رژیم هستید.

برای کمک به چه کسی مراجعه کنیم؟

اگر در مورد تصویر بدنی کودک خود نگران هستید، می‌توانید با:

• پزشک اطفال
• پرستار بهداشت کودک
• متخصص تغذیه
• روانشناس کودک