با نزدیک شدن به موعد زایمان، ممکن است از خود بپرسید که پلاگ مخاطی چیست و چرا ممکن است افراد در مورد آن با ناراحتی صحبت کنند. مطمئن باشید که این حالت یک بخش طبیعی از بارداری است و دلیلی برای نگرانی نیست. در واقع، شما حتی ممکن است متوجه اتفاق افتادن آن نشوید! با این حال، فهمیدن این که پلاگ مخاطی چیست، به چه شکل است و زایمان چه مدت پس از از دست دادن پلاگ مخاطی ممکن است شروع شود، برای شما مفید واقع خواهد شد. در این مقاله با جزئیات بیش‌تر در مورد موکوس پلاگ صحبت می‌کنیم.
موکوس پلاگ مجموعه‌ای از ترشحات موکوسی است که در اوایل بارداری در کانال دهانه رحم تشکیل می‌شود و از ورود باکتری یا عفونت به رحم و رسیدن به جنین جلوگیری می‌کند. در زمانی که دهانه رحم شما برای زایمان آماده می‌شود، پلاگ موکوس را از دست خواهید داد. این یک علامت طبیعی و شایع در اواخر بارداری است.
موکوس پلاگ چیست؟
پلاگ مخاطی بخش طبیعی از بارداری است. در طول بارداری، ترشحات مخاطی در دهانه رحم تجمع می‌یابند و لایه‌ای را تشکیل می‌دهند که با جلوگیری از ورود باکتری یا عفونت به رحم، از کودک شما محافظت می‌کند. شما می‌توانید آن را مانند یک لایه دفاعی در نظر بگیرید که مانعی بین رحم و واژن شما ایجاد می‌کند. پلاگ مخاطی یک لایه ضخیم از ترشحات مخاطی است که دهانه رحم شما را در دوران بارداری مسدود می‌کند. موکوس پلاگ یک لایه حفاظتی برای جلوگیری از ورود باکتری و عفونت به رحم شما و رسیدن به جنین است. به آن به عنوان یک مانع بین واژن و رحم خود در جایی که کودک شما قرار دارد فکر کنید. هنگامی که دهانه رحم شروع به گشاد شدن (باز شدن) و از بین رفتن (نرم و نازک شدن) برای آماده شدن زایمان می‌کند، این لایه را از دست خواهید داد.
گاهی اوقات، به پلاگ مخاطی “ترشحات خونی” یا به سادگی “ترشحات” نیز گفته می‌شود. این نام از این واقعیت بر گرفته شده است که هنگام آزادسازی ترشحات، پلاگ مخاطی ممکن است با کمی خون در دهانه رحم شما مخلوط شود که ممکن است به ترشحات کمی رنگ صورتی، قرمز یا قهوه ای بدهد.
چرا زنان باردار پلاگ مخاطی خود را از دست می‌دهند؟
در زمانی که بدن شما برای زایمان آماده می‌شود، دهانه رحم شما نیز شروع به نرم شدن، نازک شدن و باز شدن می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که پلاگ مخاطی از دهانه رحم خارج شود و ترشحات مخاطی در داخل واژن شما آزاد شوند. این حالت به عنوان از دست دادن موکوس پلاگ شما در نظر گرفته می‌شود.
چه زمانی پلاگ مخاطی خود را از دست می‌دهید؟
بیش‌تر مادران باردار تا هفته ۳۷ بارداری پلاگ مخاطی خود را از دست نمی‌دهند. در برخی موارد، از دست دادن پلاگ مخاطی به مدت چند روز یا چند هفته قبل از موعد زایمان اتفاق می‌افتد. برخی افراد نیز تا زمانی که زایمان نکنند آن را از دست نمی‌دهند. اگر زودتر از هفته ۳۷ بارداری پلاگ مخاطی خود را از دست دادید، برای رعایت احتیاط بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید و این موضوع را به او اطلاع دهید.
ترشحات پلاگ مخاطی به چه شکل است؟
ظاهر، اندازه و بافت ترشحات پلاگ مخاطی با ترشح عادی متفاوت است. پلاگ موکوس معمولاً به شکل زیر است:
- به رنگ شفاف، مایل به سفید یا کمی خونی (قرمز، قهوه ای یا صورتی)
- بافت رشته‌ای، چسبناک و ژله مانند
- طول ۳ تا ۵ سانتی متر
- ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری از نظر حجم
- نسبتاً بدون بو
ممکن است پلاگ مخاطی خود را در یک آن از دست بدهید یا ممکن است به مرور زمان آن را از دست بدهید و هرگز متوجه آن نشوید. وجود مقدار کمی خون در از دست دادن موکوس پلاگ شایع است؛ اما خونریزی شدید ممکن است نشانه‌ای از جدا شدن جفت، جفت سرراهی یا سایر عوارض بارداری باشد. بنابراین در صورت مشاهده خونریزی شدید در دوران بارداری توصیه می‌کنیم که با پزشک خود تماس بگیرید.
ترشحات موکوسی چه تفاوتی با ترشحات معمولی دارد؟
افزایش ترشحات واژن در بارداری طبیعی است. ترشحات واژن معمولا رقیق و به رنگ زرد روشن یا سفید است. اما ترشحات پلاگ مخاطی غلیظ تر، بیش‌تر شبیه به ژله است و حجم بیش‌تری دارد. همچنین ممکن است در ترکیب با خون به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا صورتی شود. از آنجایی که ترشحات واژن در دوران بارداری رایج است، به خصوص زمانی که نزدیک زایمان هستید به راحتی می‌توان آن را با پلاگ مخاطی اشتباه گرفت. بنابراین، اگر از خود سوال می‌پرسید که آیا ترشحات شما پلاگ مخاطی است که مشاهده می‌کنید یا ترشحات طبیعی واژن، با استفاده از نکات زیر می‌توانید تفاوت آن‌ها را تعیین کنید:
- رنگ: همانطور که در بالا خواندید، پلاگ مخاطی معمولاً شفاف یا سفید است. اما اگر با خون در دهانه رحم مخلوط شود، ممکن است به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا صورتی به نظر برسد. از طرف دیگر، ترشحات واژن معمولاً به رنگ زرد روشن یا سفید است.
- بافت: پلاگ مخاطی غلیظ و ژله مانند است؛ در حالی که ترشحات واژن از نظر بافت و غلظت نازک تر و سبک تر است.
- زمان ترشحات: افزایش ترشحات واژن در طول بارداری رایج است؛ در حالی که پلاگ مخاطی مانند یک مانع عمل می‌کند و معمولاً تا اواخر بارداری دفع نمی‌شود.
تفاوت بین موکوس پلاگ و ترشحات خونی چیست؟
نام‌های موکوس پلاگ و ترشحات خونی گاهی به جای یکدیگر نیز استفاده می‌شوند. در برخی موارد همانطور که در بالا ذکر شد، تفاوت جزئی بین ترشحات مخاطی که شفاف هستند و ترشحات خونی یا دارای رگه هایی از خون وجود دارد که به همین دلیل ممکن است ترشحات خونی نامیده شوند. به هر صورت از هر اصطلاحی که استفاده کنید، پزشک شما متوجه منظور شما خواهد شد. حتی می‌توانید آنچه را که مشاهده می‌کنید دقیق تر برای پزشک توصیف کنید.
این دو نوع ترشح نزدیک به هم هستند اما کمی تفاوت دارند. هر دو در اواخر بارداری رخ می‌دهند، زیرا در این زمان دهانه رحم شما برای آماده شدن برای زایمان گشاد می‌شود. ترشحات موکوسی به صورت رشته‌ای و ژله مانند هستند که ترکیبی از ترشحات مخاطی است. اما ترشحات خون، در اصل خون است که میمکن است حاوی مقدار کمی از مخاط باشد. همچنین ترشحات خونی در نتیجه پاره شدن رگ‌های خونی در دهانه رحم در حین انبساط به وجود می‌آیند.
از دست دادن پلاگ مخاطی نشانه چیست؟
از دست دادن پلاگ مخاطی به طور کلی به این معنی است که دهانه رحم شروع به گشاد شدن، از بین رفتن یا هر دو کرده است. این یعنی که زایمان شما نزدیک است؛ اما زمان دقیقی برای شروع سایر علائم زایمان وجود ندارد. در برخی موارد زمانی که موکوس پلاگ خود را از دست می‌دهید، ممکن است در حال زایمان باشید.
چه مدت پس از از دست دادن ترشحات موکوسی زایمان شروع می‌شود؟
فاصله زمانی بین از دست دادن پلاگ مخاطی و شروع زایمان ممکن است متفاوت باشد. در برخی موارد، ممکن است ظرف چند ساعت یا چند روز زایمان کنید. در حالی که در موارد دیگر، ممکن است تا چند هفته زایمان نداشته باشید.
علائم و نشانه‌های از دست دادن پلاگ مخاطی چیست؟
قابل توجه ترین علامت از دست دادت موکوس پلاگ، مشاهده ترشحات مخاطی بر روی لباس زیر یا روی دستمال توالت است. همه مردم نمی‌دانند که چه زمانی پلاک مخاطی خود را از دست می‌دهند. این به این دلیل است که پلاگ مخاطی در طول زمان و به آرامی ظاهر می‌شود و یک باره و ناگهانی اتفاق نمی‌افتد.
چه چیزی باعث می شود پلاک مخاطی شما از بین برود؟
چند شرط وجود دارد که باعث می‌شوند پلاک مخاطی خود را از دست بدهید:
- نرم شدن و باز شدن دهانه رحم: از آنجایی که دهانه رحم در آماده سازی برای زایمان شروع به نرم و نازک شدن و گشاد شدن (باز شدن) می‌کند، این حالت ممکن است باعث بیرون آمدن پلاگ مخاطی به داخل واژن شود. در این زمان دهانه رحم شما در حال آماده شدن برای به دنیا آمدن نوزاد شما می‌باشد.
- رابطه جنسی: معمولاً داشتن رابطه جنسی در دوران بارداری مضر نیست. در هفته‌های آخر بارداری، مقاربت جنسی می‌تواند باعث شل شدن موکوس پلاگ شود. اگر در زمان از دست دادن پلاگ مخاطی بیش از ۳۷ هفته از بارداری شما می‌گذرد، این موضوع مشکلی ندارد. اما از دست دادن خیلی زود پلاگ مخاطی ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد.
- معاینه دهانه رحم: پزشک شما ممکن است در طول یک قرار ملاقات قبل از زایمان، دهانه رحم شما را بررسی کند. معاینه می‌تواند دهانه رحم شما را کشیده یا تحریک کند و این حالت می‌تواند باعث خارج شدن پلاگ مخاطی شود.
اگر مشکوک هستید که پلاک مخاطی خود را از دست داده اید و در کم‌تر از هفته ۳۷ بارداری خود هستید، لازم است با پزشک متخصص خود تماس بگیرید. او ممکن است زمان از دست دادن موکوس پلاگ را نگران کننده ارزیابی کند و تشخیص دهد که باید دهانه رحم شما را معاینه کند.
آیا از دست دادن پلاگ مخاطی شما نشانه زایمان است؟
از دست دادن پلاگ مخاطی ممکن است یکی از نشانه‌های نزدیک بودن تاریخ زایمان باشد. همینطور چندین نشانه دیگر نیز وجود دارند که نشان می‌دهند زایمان در راه است. شما باید بدن خود را برای مشاهده علائم زیر در نظر داشته باشید:
- گرفتگی: گرفتگی‌های دوره‌ای که در طی چند روز پیش می‌آیند و از بین می‌روند. ممکن است این گرفتگی‌ها را در شکم یا کمر خود احساس کنید.
- فشار لگنی: زمانی که نوزاد شما از داخل لگن پایین می‌آید، ممکن است فشار بیش‌تری را در این ناحیه احساس کنید.
- انقباضات: انقباضات زایمان به سفت شدن منظم رحم گفته می‌شود که هنگام زایمان قوی تر و پرتکرار می‌شوند.
- پاره شدن غشاء: کیسه آب (کیسه آمنیوتیک) کودک شما پاره می‌شود. این اغلب یکی از آخرین نشانه‌های زایمان است و در صورت مشاهده آن شما باید فوراً با پزشک و تیم بهداشتی خود تماس بگیرید.
برخی از عوارض جانبی از دست دادن پلاگ مخاطی چیست؟
هیچ عارضه جانبی برای از دست دادن پلاگین مخاطی شما وجود ندارد. این یک بخش طبیعی قبل از زایمان است. از دست دادن پلاک مخاطی می‌تواند با علائم دیگر زایمان نیز همراه باشد.
اگر خیلی زود پلاگ مخاطی خود را از دست بدهید چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر مشکوک هستید که پلاگ مخاطی خود را قبل از هفته ۳۷ بارداری از دست داده‌اید، بهتر است با پزشک متخصص زنان و زایمان خود تماس بگیرید. این حالت ممکن است علامت و نشانه‌ای از زایمان زودرس یا سایر عوارض بارداری باشد.
بعد از از دست دادن موکوس پلاگ چه اتفاقی می‌افتد؟
توجه داشته باشید که پلاگ مخاطی شما از نظر رنگ، اندازه و غلظت چگونه به نظر می‌رسد. این کار می‌تواند به پزشک و تیم مراقبت‌های پزشکی شما کمک کند تا تشخیص دهند که آیا این پلاگ مخاطی شما بوده است که خارج شده است یا خیر. اگر در هفته ۳۷ بارداری هستید و هیچ علامت و نشانه‌ای مبنی بر زایمان احساس نمی کنید، ممکن است پزشک شما هیچ نگرانی نداشته باشد. اما در صورتی که هنوز به هفته ۳۷ بارداری نرسیده‌اید یا انقباضات زایمان را تجربه می‌کنید، ممکن است پزشک صلاح بداند که شما را معاینه کند تا از سلامت شما اطمینان پیدا کند.
آیا می‌توان بدون از دست دادن پلاک مخاطی خود زایمان کرد؟
شما می‌توانید بدون از دست دادن پلاگ مخاطی خود زایمان کنید. زمان بین زایمان و تخلیه موکوس پلاگ ممکن است متفاوت باشد. برخی از افراد پس از شروع سایر علائم زایمان، پلاگ مخاطی خود را از دست می‌دهند. در برخی موارد نیز از دست دادن پلاگ موکوس اولین علامت زایمان است.
آیا ممکن است رحم باز شود ولی پلاگ مخاطی خود را از دست ندهید؟
رحم شما ممکن است برای آمادگی زایمان تا حدی گشاد و باز شود و در عین حال پلاگ موکوس را از دست ندهید. اما در نهایت موکوس پلاگ بیرون می آید. همه افراد باردار دارای یک پلاگ مخاطی هستند که از رحم در برابر باکتری محافظت می‌کند و این لایه همیشه قبل از به دنیا آمدن نوزاد خارج می‌شود و از دست می‌رود.
آیا پلاگ مخاطی بازسازی می‌شود؟
بله، پلاگ مخاطی می‌تواند در دهانه رحم شما بازسازی شود. همچنین ممکن است ابتدا تنها قسمت‌هایی از موکوس پلاگ خود را از دست بدهید و بعداً قسمت‌های دیگر از آن را از دست بدهید. این به این دلیل است که بدن شما به طور مداوم در دوران بارداری ترشحات مخاطی واژن تولید می‌کند. در صورتی که مطمئن نیستید که ترشحات شما از نوع پلاگ مخاطی است یا ترشحات عادی واژن، می‌توانید با پزشک خود تماس بگیرید تا او شما را راهنمایی کنید. البته در تماس با پزشک برای توصیف ترشحات خود آماده باشید. از دست دادن پلاگ موکوس یک مرحله طبیعی از زایمان است و معمولاً مضر نیست. در صورت اتفاق افتادن هر یک از موارد زیر، لازم است فوراً با اپزشک خود تماس بگیرید:
- از دست دادن پلاگ مخاطی قبل از هفته ۳۷ بارداری
- خونریزی شدید همراه با درد یا انقباضات
- احساس فوران ناگهانی مایع از واژن
سخن آخر
صحبت و دریافت اطلاعات جدید در مورد علائم زایمان با پزشک متخصص زنان زایمان و تیم مراقبت‌های پزشکی شما می‌تواند در هفته‌های آخر بارداری مفید و آرامش بخش باشد. اگر در مورد هر یک از علائم خود در این دوره سؤالی دارید، مهم است که با تیم پزشکی خود صحبت کنید.