علائمی که نباید در کودک نادیده بگیریم

وقتی پدر و مادر می‌شوید، به نوعی شبیه به پزشک هستید. فرقی نمی‌کند که آبریزش بینی کودک خود را پاک کنید یا یک دندان شیری لق با نخ را بیرون بیاورید، در نهایت علائم بیماری کودک شما را نگران می‌کند. اما گاهی اوقات دشوار است که بگوییم چه مشکلی نیاز به تماس با مطب پزشک شما دارد. کدام درجه حرارت در عمل به عنوان تب بالا طبقه بندی می‌شود؟ چه نوع دل درد به این معنی است که کودک دچار عفونت معده شده است؟ و وقتی موردی واقعاً ترسناک اتفاق می افتد، مثلاً کودک شما ناگهان غرق در کهیر می‌شود، آیا لازم است صرفاً با پزشک اطفال خود تماس بگیرید یا مستقیماً به اورژانس بروید؟

بر اساس گفته متخصصان اطفال، والدین باید همیشه مراقب کودک باشند و هنگامی که چیزی آن‌ها را نگران  می‌کند، به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری بروند. با این حال، در این مقاله برای ارائه دستورالعمل‌های خاصی که باید در مورد سلامت کودک خود دنبال کنید، در مورد ۱۲ علامتی که همیشه نیاز به مراقبت پزشکی دارند صحبت می‌کنیم.

علامت شماره ۱: تب بالا

تب بالا به تب ۳۸ درجه سانتی گراد یا بالاتر در نوزاد کم‌تر از ۳ ماه، تب بالاتر از ۳۸.۳۳ درجه در نوزاد ۳ تا ۶ ماهه؛ یا بالاتر از ۳۹.۴۴ درجه در یک کودک ۶ ماهه تا ۲ ساله گفته می‌شود.

پزشکان اطفال تاکید می‌کنند که وقتی کودک شما دچار تب می‌شود، عدد ظاهر شده روی دماسنج به اندازه وضعیت کودک شما مهم نیست. البته یک استثنای بزرگ در این رابطه وجود دارد: نوزادان زیر ۳ ماه که در صورت افزایش تب به ۳۸ درجه سانتی گراد به مراقبت های پزشکی اورژانسی نیاز دارند. بنا به گفته متخصصان اطفال، اگر تب کودک ناشی از یک عفونت باکتریایی مانند عفونت مجاری ادراری باشد، می‌تواند به سرعت در بدن پخش شود. معمولاً فقط یک ویروس معمولی علائم بیماری تب را در کودک ایجاد می‌کند؛ اما برای اطمینان باید کودک معاینه شود. بنابراین مهم است که در صورت مشاهده تب در کودک خود، فوراً با پزشک تماس بگیرید. اگر بعد از ساعت اداری است، باز هم احتیاط کنید و مستقیماً به اورژانس بروید. 

در کودکان بزرگ‌تر از ۲ سال، تا زمانی که به نظر می‌رسد آب بدن کودک شما کافی است و عملکرد طبیعی دارد، تب اورژانسی نیست و می‌توانید برای دریافت راهنمایی با پزشک اطفال خود تماس بگیرید.

علامت شماره ۲: تب طولانی مدت

منظور از تب طولانی مدت، تبی است که با درمان کاهش نمی‌یابد یا بیش از پنج روز طول می‌کشد.

اگر به کودک خود یک تب بر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن داده‌اید و عدد نمایش داده شده در دماسنج در عرض چهار تا شش ساعت تغییر نمی‌کند، توصیه می‌شود با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. این نشانه آن است که عفونت ممکن است آنقدر قوی باشد که بدن کودک نمی‌تواند با آن مقابله کند و پزشک ممکن است بخواهد یک معاینه کامل برای تعیین علت انجام دهد. تب ناشی از یک ویروس معمولی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا معمولا در عرض پنج روز از بین می‌رود. بنا به گفته متخصصان اطفال، تبی که برای مدت طولانی باقی می‌ماند، حتی زمانی که درجه آن پایین باشد، ممکن است ناشی از عفونتی مانند ذات‌الریه باکتریایی باشد که نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارد.

علامت شماره ۳: تب همراه با سر درد

تب همراه با سر درد به تبی گفته می‌شود که همراه با سفت شدن گردن یا سر درد و بثورات پوستی یا کبودی یا بثوراتی شبیه به نقاط قرمز ریز می‌باشد.

در صورت مشاهده این علائم در کودک خود فوراً با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا این علائم بیماری در کودک می‌توانند مربوط به مننژیت باشند که نیاز به مراقبت پزشکی دارند.

علامت شماره ۴: بثورات پوستی دایره‌ای شکل

بثورات پوستی سکه‌ای به بثورات پوستی در کودک گفته می‌شود که شبیه چشم گاو نر است یا از نقاط قرمز ریز تشکیل شده است که با فشار دادن پوست ناپدید نمی‌شوند یا کبودی بیش از حد در پوست کودک ایجاد می‌کنند. 

بثورات سکه‌ای با یک نقطه رنگ پریده در مرکز می‌تواند نشان دهنده بیماری لایم باشد. اگر لکه‎هایی با یک اندازه زیر پوست کودک مشاهده کردید، فوراً کمک پزشکی بگیرید. زیرا می‌تواند نشان دهنده بسیاری از بیماری‌های جدی باشد. هرگونه کبودی غیر قابل توضیح و گسترده ممکن است نشانه‌ای از یک اختلال خونی احتمالی باشد. 

علاوه بر این، بثورات پوستی لکه‌ای که اغلب کمی برآمده هستند، ممکن است نشانه یک واکنش آلرژیک باشند. اگر کودک شما همراه با بثورات پوستی دچار مشکل تنفسی یا بی قراری یا بی حالی نیز هست، باید فوراً توسط پزشک معاینه شود.

علامت شماره ۵: خال غیر عادی

منظور از خال غیر عادی، خال جدید یا در حال تغییر است.

بنا به گفته متخصصان اطفال، روی خال های کودک خود به ویژه خال هایی که از بدو تولد داشته است، دقت کنید، زیرا این خال‌ها در معرض خطر بیش‌تری برای بدخیم شدن هستند. . اگر متوجه شدید خال کودک شکل عجیبی دارد، لبه‌های ناهمواری دارد، یک رنگ نیست یا برآمده است، به پزشک خود اطلاع دهید. همه این موارد می‌تواند نشانه‌هایی از سرطان پوست باشد.

علامت شماره ۶: دل درد ناگهانی

دل درد یا درد معده که در سمت راست پایین حس می‌شود، یا به طور ناگهانی اسپاسم ایجاد می‌کند و می‌آید و می‌رود.

اگر کودک شما در سمت راست پایین شکم خود درد دارد، از او بخواهید بالا و پایین بپرد. اگر این کار برای او آزاردهنده است، می‌تواند نشانه آپاندیسیت باشد. اگرچه آپاندیس در سمت راست پایین شکم قرار دارد، اما درد ناشی از آپاندیسیت می‌تواند از اطراف ناف شروع شده و به سمت راست منتقل شود. در یک دل درد معمولی به دلیل ویروس معده، معمولاً تب، استفراغ، سپس دل درد و اسهال وجود دارد. اما در آپاندیسیت گاهی اسهال، بعد درد شکم، بعد استفراغ، بعد درد و سپس تب است.

 اگر متوجه این علائم بیماری در کودک خود شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. آپاندیسیت به سرعت پیشرفت می‌کند و زمانی که زود تشخیص داده شود، به بهترین شکل درمان می‌شود.

اگر کودک شما زیر ۴ سال سن دارد و دل دردی دارد که باعث می‌شود به مدت بیش از یک دقیقه درد دو برابر شود و دقیقه بعد خوب شود، می‌تواند نشانه انواژیناسیون باشد، یک اختلال جدی که معمولاً کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد، این درد در ۲۰ تا ۶۰ دقیقه خود را نشان می‌دهد و می‌تواند با استفراغ، تب، خون در مدفوع یا تحریکات روده‌ای همراه باشد.

به طور کلی اگر کودک شما درد شدید داشت، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر در مدفوع کودک علائمی وجود داشت که با اسپاسم همراه بود، مستقیماً به بیمارستان بروید.

علامت شماره ۷: سردرد همراه با استفراغ

میگرن سردردی که در اوایل صبح رخ می‌دهد یا کودک شما را در نیمه شب از خواب بیدار می‌کند یا با استفراغ همراه است.

این علائم می‌توانند نشانه‌های میگرن باشند. پزشک شما می‌تواند درمان مناسب را تعیین کند. میگرن در کودکان خطرناک نیست و معمولاً به صورت ارثی در خانواده بروز می‌کند. با این حال، سردردهای صبحگاهی و نیمه‌شب نیز ممکن است نشانه‌ای از مشکلی جدی‌تر باشد و به همین دلیل است که بهتر است در صورت مشاهده علائم این بیماری در کودک خود فوراً به پزشک مراجعه کنید.

علامت هشتم: کاهش ادرار

خشکی دهان و لب‌ها، کاهش ادرار، فونتانل صاف (در نوزادان)، پوست خشک یا پوستی که هنگام نیشگون گرفتن آن به صورت جمع شده باقی می‌ماند، استفراغ یا اسهال زیاد

این علائم همگی با کم آبی بدن مرتبط هستند و باید سریع درمان شوند؛ زیرا کم آبی می‌تواند منجر به شوک شود. اگر فکر می‌کنید کودک شما به این مرحله نزدیک شده است، با اورژانس تماس بگیرید یا فورا به بیمارستان بروید. در غیر این صورت، با پزشک خود تماس بگیرید و سعی کنید مایعات بیشتری به کودک خود برسانید.

علامت شماره ۹: لب آبی

علائم آسم عبارت از کبودی یا تغییر رنگ در اطراف دهان؛ تنفس سخت که در آن می توانید کودک خود را در حال مکش هوا در سینه و شکم خود مشاهده کنید یا نفس نفس زدن، غرغر کردن، یا صدای سوت مانند هنگام نفس کشیدن می‌باشند.

مشکلات تنفسی زمانی نگران‌ کننده‌تر می‌شوند که صدا از قفسه سینه و ریه‌های کودک می‌آیند، نه از بینی او. مشکلات تنفسی بحرانی اغلب به دلیل خفگی، حساسیت به چیزی، حمله آسم (که می تواند در کودکان چند ماهه هم رخ دهد)، ذات الریه، سیاه سرفه یا خروسک است. در صورت مشاهده این علائم فوراً کمک بخواهید یا با اورژانس تماس بگیرید. اگر مشخص نیست که کودک شما مشکل جدی دارد، تعداد تنفس او را بررسی کنید و تعداد نفس کودک را به مدت ۳۰ ثانیه بشمارید و سپس در دو ضرب کنید. تعداد نفس طبیعی برای نوزادان، کم‌تر از ۶۰ است. این تعداد برای نوزاد زیر ۱ سال کم‌تر از ۴۰، برای کودکان ۱ تا ۳ ساله کم‌تر از ۳۰ و برای کودک ۴ تا ۱۰ سال کم‌تر از ۲۴ می‌باشد. 

علامت شماره ۱۰: صورت متورم

تورم زبان، لب‌ها یا چشم‌ها، به ویژه زمانی که با استفراغ یا خارش همراه باشد نشانه حساسیت است.

این علائم اغلب نشانه یک واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) هستند. علائم آن ممکن است شامل تورم، مشکلات تنفسی و کهیر شدید باشد و نیاز به توجه فوری دارد. در صورت مشاهده این علائم در کودک خود با اورژانس تماس بگیرید و در صورت امکان، در این مدت به کودک خود یک داروی اپی پن یا دوز آنتی هیستامین مانند بنادریل بدهید. 

برای حساسیت‌های ملایم‌تر، با پزشک خود تماس بگیرید و در مورد تجویز آنتی هیستامین برای رفع علائم حساسیت سوال بپرسید.

علامت شماره ۱۱: استفراغ پس از زمین خوردن

زمین خوردن زمانی که کودک شما کم‌تر از ۶ ماه سن دارد، پس از زمین خوردن دچار تغییرات عصبی آشکاری مانند گیجی یا از دست دادن هوشیاری می‌شود یا باعث استفراغ و هر گونه آسیب به بدن، مانند شکستگی استخوان می‌شود.

این موقعیت‌های اورژانسی باید توسط یک پزشک بررسی شود. بنابراین به نزدیک‌ترین مرکز پزشکی بروید. اگر کودک بزرگ‌تر از ۶ ماه فقط به زمین بخورد و روی چیزی سخت یا تیز فرود نیاید، زمین خوردن معمولاً برای کودک مشکل‌ ساز نیست.

علامت ۱۲: خونریزی بیش از حد

زخمی که که به اندازه کافی باز شده که می‌توانید یک توپ پنبه‌ای روی آن بگذارید یا خونریزی آن در عرض چند دقیقه پس از اعمال فشار متوقف نمی‌شود.

این علائم بیماری نشان می‌دهند که کودک شما به مراقبت‌های پزشکی و احتمالا بخیه، چسب، باند نیاز دارد. بسته به شدت آسیب، قدم بعدی شما باید این باشد که یا با اورژانس تماس بگیرید، به اورژانس بروید یا با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. همچنین اگر حیوانی کودک شما را گاز گرفت یا اگر کودک دیگری کودک شما را گاز گرفت و پوستش زخم شد، همیشه باید به پزشک مراجعه کنید.

بیماری‌های دوران کودکی که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند

برخی از بیماری‌های مهم و جدی در دوران کودکی وجود دارند که لازم است به عنوان پدر و مادر از آن‌ها آگاه باشید. اگر نگران هستید که کودک شما یکی از بیماری‌های زیر را داشته باشد، باید او را نزد پزشک ببرید:

مننژیت

مننژیت التهاب غشای اطراف مغز و نخاع است که معمولاً در اثر عفونت ایجاد می‌شود. مننژیت می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. علائم بیماری کودک شامل سردرد، درد و سفت شدن گردن، استفراغ و ناتوانی در نگاه کردن به نور شدید است. همچنین ممکن است بثوراتی روی پوست کودک وجود داشته باشد که با فشار دادن پوست در محل جوش از بین نرود.

تشنج 

تشنج همان تنش ناشی از فعالیت الکتریکی سریع و ناهماهنگ در مغز است و می‌تواند باعث سفتی و تکان خوردن دست‌ها و پاها و از دست دادن هوشیاری شود. زمانی که کودک دمای بدن بسیار بالایی داشته باشد، ممکن است دچار تشنج شود. این به عنوان تشنج ناشی از تب شناخته می‌شود و بسیار شایع است. اگر این اولین تشنج کودک شما است، تشنج بیش از ۵ دقیقه طول می‌کشد. اگر کودک مشکل تنفسی دارد یا به خود آسیب می‌زند، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید.

عفونت مجاری ادراری

عفونت دستگاه ادراری (UTI) به عفونت مثانه، مجرای ادرار، حالب (لوله‌های ادرار) یا کلیه‌ها گفته می‌شود. علائم بیماری کودک شامل درد یا سوزش هنگام ادرار کردن کودک، نیاز به دفع مکرر ادرار، وجود خون در ادرار، تب و احساس ناراحتی در قسمت پایین شکم است. در صورت عدم درمان، عفونت ادراری می‌تواند منجر به عفونت کلیه شود. اگر کودک شما هر یک از این علائم را دارد، اگر ادرارش صورتی، قرمز یا قهوه‌ای است یا تب بالا و غیر قابل توضیحی دارد، لازم است به پزشک مراجعه کنید.

ذات الریه

پنومونی یک التهاب یا عفونت ریه است که توسط یک باکتری یا ویروس ایجاد می‌شود و می‌تواند به دنبال سرماخوردگی اتفاق بیفتد. علائم بیماری کودک شامل تب بالا، تنفس سریع و دشوار، سرفه، استفراغ و درد در قفسه سینه است. کودکان مبتلا به ذات الریه اغلب می‌توانند توسط پزشک تحت مراقبت قرار گیرند؛ اما اگر کودک شما کم‌تر از ۱ سال سن دارد، مشکلات تنفسی شدید دارد، نمی‌تواند داروهای خود را مصرف کند یا کم آبی دارد، به بیمارستان مراجعه کنید.

سپسیس

سپسیس، همچنین به عنوان “سپتیسمی” یا “گَندخونی” شناخته می‌شود، یک عفونت خونی جدی است که توسط باکتری ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند به دنبال عفونت در هر نقطه از بدن باشد. اگر کودک شما با خال، کبود یا رنگ پریده به نظر می‌رسد، اگر بسیار بی حال است، وقتی او را لمس می کنید احساس سرما می‌کند، خیلی سریع نفس می کشد، بثورات پوستی دارد که با فشار دادن آن محو نمی‌شود یا تشنج دارد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

آسم

آسم یک بیماری شایع در کودکان است که باعث خس خس سینه، سرفه و مشکلات تنفسی می‌شود. از هر ۴ کودک ۱ نفر در دوران کودکی خود خس خس می‌کند. اما اگر کودک شما خس خس شدید، سرفه یا تنگی نفس، کشیده شدن پوست بین دنده‌ها یا گردن داشته باشد، نمی تواند یک جمله کامل صحبت کند، این مورد یک مورد اورژانس پزشکی است. 

در آسم لب‌های کودک آبی به نظر می‌رسد یا علائم بیماری کودک خیلی سریع بدتر می‌شود. در این صورت با آمبولانس تماس بگیرید و از کمک‌های اولیه آسم استفاده کنید.

آنافیلاکسی

آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که می تواند زندگی کودک را تهدید کند. کودکانی که دچار آنافیلاکسی هستند نیاز به تزریق آدرنالین دارند. اگر فرزندتان تنفس دشوار یا پر سر و صدا، تورم زبان، تورم یا گرفتگی گلو، مشکل در صحبت کردن یا صدای خشن، خس خس یا سرفه مداوم، سرگیجه و خستگی مداوم، یا رنگ پریدگی و احساس کرختی در سن پایین دارد، با اورژانس تماس بگیرید.