نمودار ABC رفتار را با شناسایی سوابق، برخوردها و پیامدها تجزیه و تحلیل می‌کند. نمودار ABC مخفف عبارت‌های A: Antecedent، B: Behaviour و C: Consequence هست.
- A: پیشینه – رویدادها یا محرک‌هایی که بلافاصله قبل از رفتار رخ می‌دهد
- B: رفتار – رفتار خاصی که مشاهده یا اندازه گیری می‌شود
- C: پیامد: رویدادها یا محرک‌هایی که بلافاصله پس از رفتار رخ می‌دهد
متخصصان علوم روانشناسی کودک معتقدند با استفاده از سوابق، رفتارها و پیامدها می‌توان الگوهای رفتاری را شناسایی و اصلاح کرد. نمودارهای ABC محرک‌ها را شناسایی کرده و استراتژی‌های مداخله‌ای را برای رفتار چالش برانگیز در محیط‌های درمانی و کلاس درس ایجاد می‌کنند. استفاده از نموادر ABC برای مقابله با رفتارهای نابهنجار برخی کودکان مانند کودکان اوتیسم، بیش فعال و کم توجه بسیار کاربردی است.
مدل ABC از رفتار چالش برانگیز چیست؟
مدل ABC با بررسی سوابق (A)، رفتار (B) و پیامدها (C) رفتار چالش برانگیز را مدیریت می‌کند. مدل ABC پیشنهاد می‌کند:
- پیشینه‌ها (A) رویدادها یا محرک‌هایی هستند که قبل از رفتار چالش برانگیز رخ می‌دهند. پیشینه‌ها شامل عوامل محیطی، اجتماعی یا سایر عواملی است که در رفتار نقش دارند.
- رفتار (B) کنش یا رفتار چالش برانگیز مشخص شده است. فیزیکی، کلامی یا ترکیبی از این دو نوع رفتار ممکن است.
- پیامدها (C) – اینها رویدادهایی هستند که بلافاصله پس از رفتار رخ می‌دهند. به عنوان مثال، پیامدها شامل واکنش‌ها، عواقب یا پاداش‌ها / مجازاتی است که به دنبال رفتار می‌آیند.
مدل ABC به تعیین علل ریشه‌ای رفتار چالش برانگیز و تغییر پیشایند یا پیامدها برای کاهش یا حذف آن کمک می‌کند. از طریق ماژول‌های نمودار ABC والدین، مربیان، معلمان و پرستاران کودک می‌توانند درک عمیقی از محرک‌ها و ابزارهای رفتار چالش برانگیز برای مدیریت موثر آنها به دست آورند. رویکرد و تکنیک‌های مبتنی بر شواهد متخصصان به ایجاد یک محیط امن‌تر و حمایت‌کننده‌تر برای کسانی که تحت مراقبت شما هستند کمک می‌کند.
۴ کارکرد رفتار ABC چیست؟
تحلیل رفتار کاربردی (ABA) چهار عملکرد اصلی رفتار را با استفاده از مدل ABC شناسایی می‌کند.
- توجه
این رفتار برای جذب یا تعامل با دیگران استفاده می‌شود. برای مثال، یک کودک ممکن است برای جلب توجه والدین یا مراقب، رفتارهای چالش برانگیزی مانند کتک زدن یا فریاد زدن داشته باشد.
- در رفتن و شانه خالی کردن
این رفتار برای اجتناب یا فرار از یک موقعیت یا کار دشوار یا ناخوشایند استفاده می‌شود. برای اجتناب از یک کار دشوار تحصیلی، دانش آموز ممکن است رفتارهای چالش برانگیزی داشته باشد، مانند ترک کلاس یا امتناع از کار.
- دسترسی به اشیاء ملموس
این رفتار برای به دست آوردن اقلام یا فعالیت‌های مورد نظر استفاده می‌شود. به عنوان مثال، یک کودک ممکن است برای به دست آوردن یک اسباب بازی یا میان وعده مورد نظر، رفتارهای چالش برانگیزی مانند پرتاب اشیا با عصبانیت را انجام دهد.
- حسی
این رفتار برای تحریک حواس یا برای تسکین ناراحتی حسی استفاده می‌شود. رفتار چالش برانگیز، مانند ضربه سر، می‌تواند راهی برای تسکین درد یا تحریک حواس کودک باشد.
درک چگونگی عملکرد رفتار برای توسعه راهبردهای مداخله موثر ضروری است. پرداختن به علل زمینه‌ای، مانند آموزش رفتارهای جایگزین یا تغییر محیط، می‌تواند رفتار چالش برانگیز را کاهش دهد یا حذف کند.
چگونه یک نمودار ABC برای یک کودک با رفتار چالش برانگیز ایجاد کنیم
برای ایجاد نمودار ABC برای یک کودک با رفتار چالش برانگیز مراحل زیر را دنبال کنید:
- رفتار را به صورت زیر تعریف کنید
تعیین کنید که کدام رفتار را می‌خواهید ردیابی و اندازه گیری کنید. تعریف خود را از رفتار واضح و مشخص بیان کنید تا سازگار و قابل اندازه گیری باشد.
- علل و پیامدهای آن را مشخص کنید
رفتار کودک را مشاهده کنید و سوابق (قبل) و عواقب (بعد) را ثبت کنید. داده‌ها را از مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد جمع آوری کنید.
- نمودار ABC را به صورت زیر بسازید
جدولی با سه ستون با نام‌های «پیش»، «رفتار» و «نتیجه» درست کنید. در ستون‌های مناسب، هر نمونه از رفتار و هم چنین پیشایندها و پیامدها را ثبت کنید.
- داده‌ها را تجزیه و تحلیل کنید
از نمودار ABC برای شناسایی الگوهای رفتاری و محرک‌ها پس از جمع آوری اطلاعات استفاده کنید. محیط را برای پیشایندها یا پیامدهای مشترکی که به رفتار کمک می‌کند، بررسی کنید.
استراتژی‌های مداخله ای بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌ها ایجاد کنید
استراتژی‌های مداخله‌ای را برای تغییر سوابق یا پیامدها ایجاد کنید. اگر رفتار مختص محیط است، محیط را برای کاهش یا حذف محرک تغییر دهید.
نظارت بر پیشرفت
به استفاده از نمودار ABC برای پیگیری پیشرفت و ارزیابی اثربخشی استراتژی‌های مداخله خود ادامه دهید. هر گونه تغییر لازم را برای دستیابی به نتایج دلخواه انجام دهید.
مراقبین، معلمان و متخصصانی را که با کودک کار می‌کنند در ایجاد و استفاده از نمودار ABC برای یک رویکرد مدیریت رفتار جامع مشارکت دهید.
نمونه‌هایی از نمودارهای ABC برای رفتار چالش برانگیز
در اینجا چند نمونه از نمودارهای ABC برای رفتار چالش برانگیز آورده شده است:
مثال ۱: رفتار پرخاشگرانه در کودک مبتلا به اوتیسم
- پیشینه: معلم دستور می‌دهد
- رفتار: کودک معلم را می‌زند یا لگد می‌زند
- نتیجه: معلم توجه می‌کند، کودک از فعالیت حذف می‌شود
مثال ۲: کج خلقی در کودک مبتلا به ADHD
- پیشینه: والدین از کودک می‌خواهند بازی‌های ویدیویی را متوقف کند
- رفتار: کودک فریاد می‌زند و اشیا را پرتاب می‌کند
- نتیجه: والدین تسلیم می‌شوند، کودک به بازی‌های ویدیویی ادامه می‌دهد
- مثال ۳: عدم رعایت در دانش آموز دارای ناتوانی یادگیری
- پیشینه: معلم دستور کار را می‌دهد
- رفتار: دانش آموز از کار کردن امتناع می‌کند و مواد را پرتاب می‌کند
- نتیجه: معلم دانش آموز را به دفتر مدیر می‌فرستد
در هر یک از این مثال‌ها، نمودار ABC برای ردیابی و تجزیه و تحلیل سوابق، رفتار و پیامدهای رفتار چالش برانگیز استفاده می‌شود. با شناسایی الگوها و محرک‌های بالقوه رفتار، مراقبان و متخصصان می‌توانند استراتژی‌های مداخله‌ای مؤثر برای کاهش یا حذف وقوع رفتار چالش‌برانگیز ایجاد کنند.
درک مدل پیشینه – رفتار – نتیجه
مدل ABC چارچوبی برای تحلیل رفتار و محیط آن است. هر رفتاری تحت تأثیر پیشایند (قبل) و پیامدها (بعد) است. مدل بر اساس این مفهوم پیش بینی شده است.
مدل ABC از سه بخش تشکیل شده است:
- رویداد یا موقعیتی که بلافاصله قبل از رفتار رخ می‌دهد، پیشینه نامیده می‌شود. این رفتار می‌تواند توسط یک محرک، دستورالعمل یا موقعیت خاص ایجاد شود.
- کنش یا واکنش قابل مشاهده‌ای که در پاسخ به مقدم رخ می‌دهد، رفتار نامیده می‌شود. می‌تواند فیزیکی یا کلامی‌باشد.
- رویداد یا موقعیتی که بلافاصله پس از رفتار رخ می‌دهد، پیامد نامیده می‌شود. این می‌تواند یک تقویت (چیزی که احتمال تکرار رفتار را بیشتر می‌کند) یا یک تنبیه (چیزی که احتمال تکرار رفتار را کاهش می‌دهد) باشد.
تحلیلگران رفتار می‌توانند عواملی را که بر یک رفتار تأثیر می‌گذارند شناسایی کرده و با تجزیه و تحلیل سوابق و پیامدهای آن، مداخلاتی را برای اصلاح آن عوامل ایجاد کنند.
فرض کنید کودک هر بار که از او خواسته می‌شود تکالیف (رفتار) خود را انجام دهد، عصبانی می‌شود. مقدمه می‌تواند دستور انجام تکلیف باشد، و نتیجه می‌تواند این باشد که به کودک اجازه داده شود از انجام این کار اجتناب کند. تحلیلگر رفتار می‌تواند احتمال وقوع یک عصبانیت را با تغییر مقدمات یا پیامدها، مانند ارائه دستورالعمل‌های انگیزشی بیشتر یا خودداری از فعالیت ترجیحی تا زمانی که تکالیف تکمیل شود، کاهش دهد.
مدل ABC ابزار مفیدی برای درک رابطه بین رفتار و محیط است و می‌تواند برای طیف وسیعی از رفتارها و رویدادها استفاده شود.
مزایای اجرای نمودار ABC در مدیریت رفتار
چندین مزیت برای پیاده سازی نمودار ABC در مدیریت رفتار وجود دارد، از جمله:
درک عملکرد رفتار: با استفاده از نمودار ABC برای ردیابی سوابق و پیامدهای یک رفتار، می‌توانید بهتر درک کنید که چرا این رفتار رخ می‌دهد. این می‌تواند به شما کمک کند تا مداخلات مؤثرتری ایجاد کنید که علت اصلی رفتار را هدف قرار می‌دهد.
مداخلات فردی: با تجزیه و تحلیل داده‌های نمودار ABC، می‌توانید مداخلاتی را توسعه دهید که متناسب با نیازهای خاص فرد باشد. این می‌تواند به مدیریت رفتار موثرتر و نتایج بهتر برای فرد منجر شود.
شناسایی محرک‌ها: با ردیابی پیشایندهای رفتار، می‌توانید محرک‌های خاصی را که ممکن است به رفتار کمک کنند، شناسایی کنید. این می‌تواند به شما کمک کند تا محیط یا روال فرد را تغییر دهید تا وقوع رفتار را کاهش دهید.
ارزیابی اثربخشی مداخلات: نظارت بر اثرات یک رفتار به شما امکان می‌دهد موفقیت مداخلات را ارزیابی کرده و در صورت نیاز تغییراتی ایجاد کنید. این می‌تواند به شما کمک کند تعیین کنید که آیا یک مداخله موثر است یا این که آیا باید روش دیگری را امتحان کنید.
بهبود ارتباطات: نمودار ABC هم چنین می‌تواند برای بهبود ارتباط بین والدین، معلمان و سایر متخصصانی که با فرد کار می‌کنند مفید باشد. با به اشتراک گذاشتن داده‌ها در نمودار ABC، همه می‌توانند در یک فایل به آن دسترسی داشته باشند و برای توسعه مداخلات موثر با یکدیگر همکاری کنند.
به طور کلی، نمودار ABC می‌تواند به مدیریت و بهبود رفتارهای چالش برانگیز در افراد کمک کند. ردیابی ABC می‌تواند مداخلات فردی ایجاد کند. مداخلات علت اصلی رفتار را هدف قرار می‌دهند. نمودار ABC منجر به نتایج بهتری برای افراد می‌شود.
زمان استفاده از نمودار ABC برای رفتار چالش برانگیز
نمودار ABC ابزار مفیدی برای جمع آوری اطلاعات در مورد رفتار چالش برانگیز و شناسایی الگوها و محرک‌ها است. در اینجا چند موقعیت وجود دارد که در آنها ممکن است بخواهید از نمودار ABC برای رفتار چالش برانگیز استفاده کنید:
- نمودار ABC مقدمه، رفتار و پیامد رفتار مشکل ساز را مشخص می‌کند.
- پیامدها می‌توانند عود رفتار را تشویق یا کاهش دهند.
- هنگامی که یک عمل رخ می‌دهد، شناسایی پیامد حاصل از آن بسیار مهم است. پیامدها می‌توانند خوب یا منفی باشند و احتمال تکرار رفتار را افزایش یا کاهش دهند. پیامدهای مثبت، مانند تمجید، جوایز یا توجه، تقویت کننده هستند. تنبیه به عواقب منفی مانند توبیخ یا تایم اوت اشاره دارد.
- مهم است که بدانیم عواقب همیشه مورد نظر یا پیش بینی نشده‌اند. شناسایی همه پیامدها، عمدی یا غیرعمدی، بسیار مهم است.
بنابراین، نمودار ABC در درک عملکرد پیامدها در مدیریت رفتار چالش برانگیز مفید است. نمودار ABC ابزار مفیدی برای شناخت و درک عملکرد پیامدها در مدیریت رفتار چالش برانگیز است. ضبط ABC می‌تواند الگوها را شناسایی کرده و احتمال تقویت یا کاهش رفتار را تعیین کند. به طور خلاصه، پیامدها یا تقویت یا کاهش احتمال عود رفتار هستند. نمودار ABC در تشخیص و درک پیامدها در مدیریت رفتارهای مشکل ساز مفید است.
سخن آخر
در نتیجه، نمودار ABC پیشینیان، رفتارها و پیامدهای رفتارهای دشوار را مشخص می‌کند. به مراقبان کمک می‌کند رفتار را درک کنند و روش‌های مدیریتی را توسعه دهند. در خانه‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها و افراد در هر سنی مفید است. نه یک مداخله مستقل، بلکه ابزاری برای هدایت حمایت از رفتار. بنابراین، برای ایجاد مداخلات مناسب بر اساس نمودار، با متخصصان آموزش دیده همکاری کنید. به طور کلی، تغییر رفتار مثبت را تشویق می‌کند و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد.