تحریک نقاط فشار بدن برای کاهش درد زایمان و نحوه استفاده از طب فشاری برای القای زایمان

بسیاری از مردم مایلند به طور طبیعی زایمان کنند و به دنبال راهکارهای غیر دارویی می‌گردند تا بتوانند در زمان زایمان از آن بهره ببرند مانند استفاده از هیپنوتیزم، پوزیشن‌های مختلف زایمان، توپ یوگا، زایمان در آب، یوگای خنده، ماساژ زایمان و غیره. طب فشاری یکی از این متدها است که به بسیاری از افراد در درمان دردهای مختلف عضلانی، اسکلتی و گوارشی و عصبی کمک کرده‌ است. امروزه از این روش‌های طب فشاری برای کاهش درد زایمان می‌کنند. استفاده از نقاط طب فشاری روشی است که ممکن است به شروع و یا تسریع زایمان کمک کند. طرفداران طب فشاری به عنوان یک کمک القایی بر این باورند که با تشویق اتساع دهانه رحم و تحریک انقباضات تولد می‌توان به روند زایمان سرعت بخشید. با پینو بیبی همراه باشید تا بیشتر راجع به استفاده از طب فشاری و تاثیر آن بر القای زایمان مطلع شوید.

طب فشاری چیست؟

طب فشاری یک روش قدیمی از کشور چین است. این کار با تحریک نقاط مختلف بدن، حفظ جریان انرژی در سراسر بدن، و از بین بردن هر گونه انسداد سر راه عمل می‌کند. طب فشاری Acupressure تکنیکی است که در آن فشار بر نقاط مختلف بدن اعمال می‌شود. این کار را می‌توان با انگشتان خود یا شخص دیگری (مانند یک پزشک رسمی) یا ابزارهایی (مانند غلتک‌های درمانی، چوب‌ها، پروب‌ها و حلقه‌ها) انجام داد.

هدف طب فشاری بازگرداندن سلامت و تعادل در بدن و ایجاد آرامش است. طب فشاری ممکن است به بهبود تعدادی از شرایط سلامتی و بیماری‌ها کمک کند. این عمل مشابه طب سوزنی است، اما از سوزن استفاده نمی‌شود. طب فشاری خفیف‌تر از طب سوزنی است و می‌تواند به عنوان بخشی از طب سوزنی یا ماساژ درمانی یا به ‌عنوان یک تمرین مستقل انجام شود.

اگر چه طب فشاری اخیراً به عنوان یک گرایش محبوب سلامت و تندرستی مطرح شده است، اما هزاران سال است که وجود دارد. روش باستانی چینی نوعی ماساژ درمانی است که بر نقاط خاصی که به عنوان نقاط طب فشاری یا نقاط طب سوزنی شناخته می‌شوند، در سراسر بدن فشار وارد می‌کند. به طور سنتی، طب فشاری برای درمان انواع بیماری‌ها و مشکلات سلامتی استفاده می‌شود. علم مدرن در حال گرفتن مزایای بالقوه این شکل قدیمی از پزشکی است و تحقیقاتی وجود دارد که از ادعاهای خاص و تاثیرگذاری این طب سنتی حمایت می‌کند.

مفهوم کلی طب فشاری

طب فشاری درمانی است که بیش از ۵۰۰۰ سال پیش در آسیا توسعه یافته است و در طب چینی مهم است. از قرار دادن انگشت و فشار خاصی در امتداد نقاط محوری بدن استفاده می‌کند. طب فشاری معمولاً از انگشتان دست، به ویژه شست، برای ماساژ، مالش و تحریک نقاط فشار استفاده می‌کند. اما از آرنج، زانو، ساق پا و پا نیز می توان استفاده کرد. تصور می‌شود که نقاط در امتداد کانال‌هایی قرار گرفته اند که نصف النهار نامیده می‌شوند. بر اساس فلسفه پزشکی آسیایی، تحریک این نواحی می‌تواند تنش را از بین ببرد و جریان خون را افزایش دهد. تکنیک محبوب ماساژ شیاتسو، نوعی درمان بادیورک آسیایی از ژاپن است.

نقطه طب فشاری برای القای زایمان

برخی از افراد بر این باورند که طب فشاری ممکن است به القای زایمان در افرادی که در پایان سه ماهه سوم خود هستند کمک کند. با این حال، شواهد علمی در این خصوص ‌کم است. طب فشاری از همان مفاهیم طب سوزنی استفاده می‌کند، اما از ماساژ محکم و فشار دست‌ها به جای سوزن استفاده می‌کند. پزشکان طب فشاری می‌گویند که اعمال فشار به این نقاط خاص روی بدن می‌تواند انرژی بدن را تغییر دهد که چی یا کای (qi or chi) نامیده می‌شود.

شواهد قوی برای حمایت از استفاده از طب سوزنی برای برخی شرایط سلامتی وجود دارد، اما تحقیقات علمی ‌در مورد طب فشاری هنوز در مراحل اولیه است و تا به امروز نتایج متفاوتی داشته است. با این حال، برخی از مطالعات در مورد طب فشاری نتایج امیدوارکننده‌ای داشته است و برخی از زنان می‌گویند که این تنها چیزی است که به آنها کمک کرده تا زایمان بهتری داشته باشند.

نقاط طب فشاری برای القای زایمان

بیشتر تحقیقات در مورد طب فشاری برای القای زایمان به چهار نقطه خاص در بدن می‌پردازد. برخی از مطالعات شامل اعمال فشار فقط به یک نقطه هستند، در حالی که برخی دیگر از دو یا چند نقطه در ترکیب و اغلب به طور همزمان استفاده می‌کنند. افرادی که علاقه مند به انجام طب فشاری هستند باید به این نقاط خاص بدن فشار وارد کنند:

• هوکو هگو یا روده بزرگ LI4
• جیان جینگ یا کیسه صفرا GB21
• لائوگونگ یا پریکارد PC8
• سیلیائو یا مثانه BL32
• سانینجیائو یا طحال SP6
•  کونلون یا مثانه BL60
• ژی یین یا مثانه BL67

نقطه فشار هوکو یا روده بزرگ LI4

نقطه هگو یا روده بزرگ ۴ نقطه‌ای رایج‌ترین نقطه در طب فشاری است. نقطه هگو به معنای«پیوستن به دره» شناخته می‌شود. از نقطه فشار Hoku/Hegu استفاده کنید. این نقطه فشار یکی از محبوب‌ترین موارد برای القای زایمان در نظر گرفته می‌شود مانند نقطه BL67. روی دست بین انگشت شست و اشاره قرار دارد. تار بین انگشت اشاره و شست خود فشار دهید. شما روی ناحیه وسط دست خود، بین استخوان‌های متاکارپ اول و دوم تمرکز خواهید کرد. فشار ثابت و محکمی را به این نقطه وارد کنید. نقطه LI4 ممکن است درد را متوقف کند و ایمنی را تقویت کند، برخی برای تسکین سردردهای میگرنی فشار بر این نقطه را موثر می‌دانند.

یک مطالعه قدیمی در سال ۲۰۱۲ میلادی نشان داد که فشار فشاری LI4 منجر به کاهش درد زایمان و هم چنین دوره‌های کوتاه‌تر مرحله دوم پیش زایمان و زایمان فعال می‌شود. سپس شروع به مالیدن یک دایره با انگشتان خود کنید. وقتی دستتان خسته شد، آن را تکان دهید و دوباره شروع کنید. وقتی انقباض شروع شد، مالش نقطه فشار را متوقف کنید. زمانی که انقباض تمام شد از سر بگیرید. اعتقاد بر این است که این نقطه فشار به انقباض رحم و فرود آمدن کودک به داخل حفره لگن کمک می‌کند. شما هم چنین می‌توانید از تحریک این نقطه فشار در هنگام زایمان برای کمک به کاهش احساس انقباضات استفاده کنید.

برخی افراد بر این باورند که این نقطه در تار بین انگشت شست و اشاره قرار دارد و بر رفتار روده بزرگ تأثیر می‌گذارد. بسیاری از منابع سنتی توصیه می‌کنند از تحریک LI4 در دوران بارداری به دلیل نگرانی‌هایی که ممکن است باعث القاء زایمان شود، اجتناب کنید. در حالی که تحقیقات به طور قطعی نشان نداده است که اعمال فشار به LI4 می‌تواند باعث زایمان شود، برخی از نتایج مطالعاتی نشان می‌دهد که ماساژ این نقطه ممکن است به تسکین درد زایمان کمک کند. با انگشت شست خود فشار ملایمی وارد کنید و نقطه را به مدت یک دقیقه ماساژ دهید، یک دقیقه استراحت کنید و دوباره شروع کنید.

نقطه فشار جیان جینگ یا کیسه صفرا GB21

نقطه Jian Jing یا GB21 بین گردن و شانه قرار دارد. قبل از تعیین محل، سر خود را به جلو خم کنید. از کسی بخواهید نقطه گرد را در بالای ستون فقرات و سپس بخش گرد سر شانه شما را پیدا کند. GB21 در میانه راه بین این دو نقطه قرار دارد.

با استفاده از انگشت شست یا اشاره، فشار ثابتی به سمت پایین به این نقطه وارد کنید تا آن ناحیه را ماساژ داده و تحریک کنید. هم چنین می‌توانید نقطه بین انگشت شست و سبابه را روی دست مقابل خود فشار دهید، با انگشت اشاره به مدت ۴ تا ۵ ثانیه با حرکت رو به پایین ماساژ دهید و در حالی که حالت نیشگون گرفتن را رها می‌کنید. از این نقطه فشار برای سفتی گردن، سردرد و شانه درد نیز استفاده می‌شود.

نقطه فشار لائوگونگ یا پریکارد PC8

گفته می‌شود که نقطه پریکارد که به نام Laogong یا قصر زایمان شناخته می‌شود برای القای زایمان بسیار مفید است. این نقطه در وسط ناحیه کف دست بین متاکارپالسی دوم و سوم، در نوک انگشت میانی قرار دارد و با مشت کردن و پیدا کردن نقطه‌ای که نوک انگشت میانی کف دستتان را لمس می‌کند، می‌توانید آن را به راحتی پیدا کنید. از انگشت شست دست دیگر خود برای اعمال فشار ملایم به نقطه لائوگونگ استفاده کنید، چند ثانیه ماساژ دهید و هر بار به مدت ۱ تا ۳ دقیقه روی نقطه نگهدارنده فشار وارد کنید.

نقطه فشار سیلیائو یا مثانه BL32

این نقطه فشاری یعنی Ciliao (به معنی شکاف دوم) در قسمت پایین کمر، بین گودی پشت و ستون فقرات کمری قرار دارد. برای القای زایمان، کاهش درد در حین زایمان و کمک به پایین آمدن جنین و به رفع مشکلات زنان استفاده می‌شود.

برای تعیین محل این نقطه، از فرد باردار بخواهید روی زمین و یا روی تخت زانو بزند. انگشتان خود را در امتداد ستون فقرات به سمت پایین بکشید تا جایی که دو سوراخ کوچک استخوانی (یکی در هر طرف ستون فقرات) احساس کنید. BL32 در میانه راه بین پایین ستون فقرات و گودی باسن است. فشار دادن آن می‌تواند بی‌حسی گزگز ایجاد کند. تحقیقات نشان می‌دهد که فشار در نقطه BL32 ممکن است درد زایمان را کاهش دهد. در مقایسه با نقطه LI4، BL32 برای کاهش درد در این مطالعه کمی موثرتر بود.

برای فشار ثابت بند انگشتان یا شست خود را به نقطه فشار BL32 فشار دهید یا به صورت دایره‌ای مالش دهید. اگر نمی‌توانید گودی را پیدا کنید، طول انگشت اشاره فرد باردار را اندازه بگیرید. BL32 تقریباً به اندازه طول انگشت اشاره بالای چین باسن، تقریباً به اندازه یک انگشت شست تا کنار ستون فقرات فاصله دارد. روی نقطه را محکم فشار دهید و ماساژ دهید و به سمت باسن حرکت کنید. این کار باید چند دقیقه تکرار شود.

نقطه فشار سانینجیائو یا طحال SP6

نقطه فشاری Sanyinjiao یا تقاطع سه یین، روی ساق پا و درست در پشت و بالای استخوان مچ پا قرار دارد. اعتقاد بر این است که SP6 دهانه رحم را کشیده و انقباضات ضعیف را تقویت می‌کند. این نکته باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد. نقطه SP6 در قسمت داخلی ساق درست بالای مچ پا قرار دارد. پزشکان سنتی این نقطه را با سلامت طحال مرتبط می‌دانند. تحقیقات نشان می‌دهد که طب فشاری SP6 ممکن است طول زایمان را کوتاه کند و درد زایمان را کاهش دهد.

استخوان مچ پا را پیدا کنید. ۴ انگشت را بالای استخوان ساق پا قرار دهید. انگشتان خود را فقط از روی استخوان ساق پا به سمت پشت ساق پا بلغزانید. یک مکان حساس درست در پشت ساق پا وجود خواهد داشت. این نقطه در افراد باردار بسیار حساس است. از انگشت اشاره خود برای چند ثانیه فشار محکم بر روی نقطه استفاده کنید. قبل از تکرار ۱ دقیقه استراحت کنید. به مدت ۱۰ دقیقه یا تا زمانی که دچار انقباض شوید، دایره‌ای مالش دهید یا فشار وارد کنید. پس از پایان انقباض، اعمال فشار را از سر بگیرید.

نقطه فشار کونلون یا مثانه BL60

نقطه Kunlun چند سانتی‌متر پایین تر از نقطه SP6 قرار دارد. این نقطه به نام کونلون معروف است که به خاطر رشته کوهی در آسیا نامگذاری شده است. اگر جنین هنوز به سمت پایین لگن افت نکرده باشد (سبک شدن)، این نقطه فشار مفید در نظر گرفته می‌شود. نقطه کونلون یا BL60 را در بالای تاندون آشیل درست در پشت مچ پا می‌توان پیدا کرد. نقطه کونلون روی پا، در فرورفتگی بین مچ پا و تاندون آشیل قرار دارد. برای تقویت زایمان، کاهش درد زایمان و کاهش انسداد استفاده می‌شود.

نقطه بین استخوان مچ پا و تاندون آشیل را پیدا کنید. با انگشت شست خود به پوست فشار دهید و به صورت دایره‌ای فشار دهید یا مالش دهید و نقطه کونلون را برای چند دقیقه ماساژ دهید. این نقطه اغلب در مرحله اول زایمان، زمانی که جنین هنوز پایین نیامده (قطره بچه) استفاده می‌شود. تصور می‌شود BL60 گردش خون را افزایش داده و درد را تسکین می‌دهد.

برخی افراد از این نقطه فشار برای تسکین درد در مرحله اول زایمان استفاده می‌کنند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ میلادی نشان داد که در کمک به القای زایمان این نقطه چندان کارامد نیست.

نقطه فشار ژی یین یا مثانه BL67

برای تحریک نقطه ZhiYin باید روی انگشت کوچک پا فشار وارد آورده شود. تصور می‌شود که به القای زایمان و تغییر موقعیت نوزادان بریچ کمک می‌کند. پای فرد باردار را در دست بگیرید. از ناخن خود برای اعمال فشار به نوک انگشت کوچک، درست زیر ناخن پا استفاده کنید.

زمان مناسب برای استفاده از طب فشاری برای زایمان

به گفته دکتر دبرا بتز، نویسنده «راهنمای ضروری برای طب سوزنی در بارداری و زایمان»، اگر ماما یا پزشک شما نیاز به القای پزشکی زایمان را ببیند، ممکن است طب فشاری سه روز قبل از القای پزشکی شروع شود. طب فشاری معمولاً برای کمک به انقباضات و افزایش اتساع دهانه رحم استفاده می‌شود. دکتر بتز می‌گوید که حتی اگر زایمان خود به خود شروع نشود، بازخورد ماماها نشان می‌دهد که دهانه رحم زن پس از طب فشاری مطلوب‌تر است و احتمال پیشرفت زن از طریق القاء با کمترین مداخله وجود دارد. طب فشاری به رسیدن دهانه رحم کمک می‌کند. طب فشاری ممکن است در شرایط زیر موثر باشد:

• زمانی که موعد مقرر بارداری تمام شده و نوزاد هنوز به دنیا نیامده است.
• زمانی که در حال زایمان هستید و انقباضات آنقدر قوی و یا منظم نیستند که موثر باشند.
• زمانی که غشاها پاره شده و انقباضات زایمان وجود ندارد.

سوالات متداول در مورد طب فشاری در زایمان و بارداری

آیا طب فشاری به زایمان کمک می‌کند؟

تصور می‌شود که طب فشاری یکی از چندین روش القای زایمان مکمل است که به کاهش درد و ناراحتی کمک می‌کند. در دسته داروهای جایگزین قرار می‌گیرد. اعتقاد بر این است که شروع کننده انقباضات و گشاد شدن دهانه رحم است. طب فشاری می‌تواند درد زایمان را در مرحله اولیه با تحریک ترشح اندورفینسی کاهش دهد. هم چنین باعث تحریک ترشح اکسی توسین می‌شود.

چه زمانی نباید از طب فشاری برای زایمان استفاده کرد؟

اگر طب فشاری را انتخاب می‌کنید، بدانید که این یک درمان مکمل است. با این حال، در صورت بروز عوارض بارداری یا عوارض زایمان مانند زایمان زودرس، جفت سرراهی، دیسترس جنین و اندومتریت، باید از استفاده از طب فشاری یا طب سوزنی خودداری کنید.

سخن آخر

بدانید چه زمانی از طب فشاری در دوران بارداری استفاده کنید. طب فشاری به افراد باردار برای مدیریت حالت تهوع و حالت تهوع صبحگاهی، کاهش کمردرد، مدیریت درد در حین زایمان و ایجاد زایمان طبیعی نسبت داده شده است. اگر چه استفاده از طب فشاری در دوران بارداری بی‌خطر است، اما همیشه مراقب باشید. ممکن است بخواهید قبل از این که خودتان آن را امتحان کنید، با پزشک خود، یک دولا که طب فشاری انجام می‌دهد، یا یک متخصص طب سوزنی یا طب فشاری دارای مجوز تماس بگیرید. از تمام نقاط فشار مرتبط با القای زایمان باید تا بعد از ۴۰ هفتگی روی فرد باردار اجتناب شود. خطر اعمال فشار بر نقاطی که زایمان زودرس را ایجاد می‌ کنند وجود دارد.