مقابله با آلرژی نسبت به ماهی در بارداری
بسیاری از افراد با آلرژی‌های غذایی ناشی از شیر، تخم مرغ، آجیل و غیره دست و پنجه نرم می‌کنند. به طور مشابه، برخی از زنان در دوران بارداری آلرژی به ماهی را تجربه می‌کنند که باعث ایجاد علائمی مانند تهوع، استفراغ و اگزما می‌شود. با این حال، در برخی موارد نادر، آلرژی به ماهی ممکن است منجر به یک مسئله خطرناک به نام آنافیلاکسی شود.
آنافیلاکسی به دلیل سطوح بالای هیستامین ناشی از آلرژن ایجاد می‌شود. اگر در مرحله تولد درمان نشود، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. برای جلوگیری از چنین شرایطی، با پینو بیبی همراه باشید تا اطلاعاتی در مورد حساسیت به ماهی در دوران بارداری را با هم مطالعه کنیم.
آلرژی غذایی چیست؟
آلرژی غذایی یک بیماری شایع در بزرگسالان و کودکان است که بسیاری از افراد از آن رنج می‌برند. آلرژی به غذاهای دریایی شایع‌ترین نوع آلرژی غذایی است. آشناترین مواد غذایی که باعث ایجاد آلرژی می‌شوند: شیر، تخم مرغ، گندم، سویا، بادام زمینی و ماهی است. هر فرد دارای سطوح خاصی از تحمل نسبت به یک نوع ماده آلرژیک خاص خودش است. برخی از افراد می‌توانند بخش کوچکی از موادی که به آن آلرژی دارند را بخورند و مشکلی نداشته باشند، در حالی که برخی افراد ممکن است حتی با لمس آن‌ها تحت تأثیر قرار گیرند!
با این حال، اگر سطح طبیعی آلرژی دارید، نباید زیاد نگران باشید. تنها زمانی جای نگرانی است که به یک ماده، حساسیت شدید داشته باشید.
زنان دارای آلرژی غذایی به ویژه آلرژی به غذاهای دریایی در دوران بارداری ممکن است با این آلرژی غذایی مواجه شوند. واکنش‌هایی که در زنان باردار رخ می‌دهد در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌تواند خطرات زیادی را برای مادر و جنین به دنبال داشته باشد.
آلرژی به ماهی چگونه ایجاد می‌شود؟
اگر شما هم از آلرژی به ماهی رنج می‌برید، نسبت به اجزای شیمیایی و بیولوژیکی ماهی حساس هستید. بنابراین، خوردن ماهی ممکن است واکنش‌های منفی در بدن شما ایجاد کند. آلرژی به هر ماده غذایی خاص (در این مورد ماهی) به روش‌های زیر ایجاد می‌شود:
وقتی ماهی می‌خورید، سیستم ایمنی بدن شما ممکن است به اشتباه آن را یک ماده مضر تصور کند. سپس به بدن شما دستور می‌دهد که آن را رد یا دفع کند.
بنابراین بدن شما سعی می‌کند از خود دفاع کند و شروع به تولید آنتی بادی برای مبارزه با این ماده مضر می‌کند.
این آنتی‌بادی‌ها ایمونوگلوبولین E یا IgE نامیده می‌شوند. آن‌ها سلاح‌هایی هستند که بدن شما برای دفاع از خود در برابر هر گونه حمله احتمالی از آن‌ها استفاده می‌کند.
بنابراین با مصرف بار دوم و سوم ماهی، علائم آلرژی شما شدید می‌شود. این واکنش‌ها می‌تواند تا حدی اتفاق بیافتد که شما به حالت اغما بروید، در چنین شرایطی آنتی‌بادی‌های زیادی در بدن شما تولید می‌شود و شروع به تخریب سلول‌ها در داخل بدن شما می‌کنند.
آیا آلرژی به غذاهای دریایی برای خانم باردار خطرناک است؟
واکنش‌های آلرژیک زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بیش از حد به آلرژن‌هایی که وارد بدن می‌شوند واکنش نشان می‌دهد. آلرژی غذایی به طور کلی یا آلرژی به غذاهای دریایی به طور خاص اغلب در افراد مبتلا به آلرژی قبلی ظاهر می‌شود که با بسیاری از بیماری‌ها مانند درماتیت آتوپیک ظاهر می‌شود.
در زنان باردار زمانی که بدن نسبت به مواد تشکیل دهنده غذاهای دریایی واکنش بیش از حد نشان می‌دهد و این پاسخ به مواد آلرژن با علائم بالینی متفاوتی ظاهر می‌شود. بسته به هر مورد، عوارض آن می‌تواند در درجات متفاوتی از شدت حساسیت ظاهر شود.
گاهی اوقات آلرژی به غذاهای دریایی در دوران بارداری در زنانی که سابقه آلرژی قبلی نداشته‌‌اند، به خصوص در سه ماهه اول بارداری گزارش شده است. این رخداد ممکن است با تغییراتی در سیستم ایمنی بدن برای انطباق با ورود جنین توضیح داده شود. سپس همراه با تغییر در ریتم شبانه‌روزی هورمون‌های بیولوژیکی، فعالیت سیستم ایمنی نیز به راحتی مختل می‌شود. همین تفاوت است که زنان باردار را مستعد ابتلا به اختلالات مختلف از جمله آلرژی به غذاهای دریایی می‌کند.
آلرژی به غذاهای دریایی در زنان باردار گاهی اوقات واکنش‌های خفیفی دارد که گاهی منجر به عوارض جدی بسیاری می‌شود که شدیدترین آن‌ها شوک آنافیلاکسی است. اگر واکنش آنافیلاکتیک به موقع تشخیص داده نشود، زندگی مادر می‌تواند در خطر باشد.
شوک آنافیلاکتیک چیست؟
شوک آنافیلاکتیک یک واکنش آلرژیک نادر اما شدید است که در صورت عدم درمان فوری می‌تواند کشنده باشد. شوک آنافیلاکسی اغلب به دلیل حساسیت به غذا، نیش حشرات یا برخی داروها ایجاد می‌شود. یک شات دارویی به نام اپی نفرین فوری برای فردی که دچار شوک آنافیلاکسی شده مورد نیاز است و باید برای کمک پزشکی اورژانس با ۱۱۵ تماس گرفت.
عوامل خطر برای زنان باردار مبتلا به آلرژی به غذاهای دریایی
آلرژی به غذاهای دریایی یک ناهنجاری است که می‌تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، عوامل خاصی برای افزایش خطر واکنش آلرژیک در برخی افراد شناخته شده است، از جمله افراد:
- مبتلا به آسم برونشیال، اگر بانویی آسم دارد، ممکن است در دوران بارداری به ماهی حساسیت داشته باشد.
- مبتلا به اگزما یا درماتیت آتوپیک
- سیستم ایمنی ضعیف شده، گاه به خاطر برخی از بیماری‌ها یا مصرف داروهای ضد حساسیت سیستم ایمنی افراد به شدت ضعیف می‌شود.
هر یک از دلایل زیر احتمال ابتلا به آلرژی به ماهی را بیشتر می‌کند:
- سابقه واکنش‌های آلرژیک قبلی، اگر بانویی در گذشته آلرژی غذایی داشته است، احتمال بیشتری وجود دارد که دوباره از آن رنج ببرد.
- اگر به هر غذای دیگری حساسیت دارد، ممکن است به ماهی نیز حساسیت داشته باشید.
- اگر سابقه خانوادگی حساسیت به ماهی وجود داشته باشد احتمال آلرژی در زن در دوره بارداری وجود دارد.
- اگر عضوی از خانواده واکنش‌های آلرژیک زیادی به آلرژن‌های مختلف دارد احتمال آلرژی در بانوی باردار بیشتر خواهد بود.
- اگر فردی به یک نوع ماهی یا غذا دریایی حساسیت دارد، به این معنی نیست که از خوردن همه انواع دیگر ماهی‌ها خودداری کند. مشورت با یک متخصص آلرژی راه مناسبی است تا مشخص شود که کدام گونه ماهی برای او بی‌خطر است تا همچنان از مزایای غذایی ماهی‌ها بهره‌مند شود.
با این حال، آلرژی به غذاهای دریایی در زنان باردار ممکن است در افرادی ظاهر شود که ویژگی‌های خطر فوق را ندارند. بنابراین، در صورت وجود علائم مشکوک، زنان باردار باید قبل از داشتن سایر عوارض جدی به یک مرکز پزشکی مراجعه کنند.
علائم آلرژی به ماهی در بانوان باردار
مشابه سایر واکنش‌های آلرژیک، زنان باردار مبتلا به آلرژی نسبت به غذاهای دریایی، پس از خوردن غذاهای دریایی تظاهرات مختلفی را در اندام‌های مختلف بدن‌شان نشان می‌دهند. شایع‌ترین علائم واکنش‌های پوستی و مخاطی عبارت هستند از:
- بثورات پوستی: نظیر اگزما، کهیر و خارش هستند که به صورت درماتیت آتوپیک تظاهر می‌کنند، علائم پوستی و مخاطی باعث خارش می‌شوند.
- علائم در سیستم تنفسی، قلبی – عروقی، گوارشی و عصبی مانند: تنگی نفس، تنفس سریع، تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم، اختلالات گوارشی، رفلاکس معده به مری.
علائم آلرژی مانند موارد بالا می‌تواند به وضعیتی به نام شوک آنافیلاکسی منتج شود که در هنگام قرار گرفتن در معرض پروتئین ماهی افزایش یابد. هنگامی که واکنش آلرژیک به آنافیلاکسی تبدیل شود، زنان باردار ممکن است با تظاهرات جدی مواجه شوند مانند:
- اختلال هوشیاری یا از دست دادن هوشیاری
- پوست سرد و مرطوب
- تورم در حنجره، صورت و لب‌ها
- مشکل شدید تنفس
- تپش قلب شدید
- کاهش فشار خون
هنگامی که بعد از خوردن غذاهای دریایی هر گونه ناهنجاری یا مشکلی حادث شد، زنان باردار باید فوراً برای معاینه و درمان در اسرع وقت به مرکز پزشکی مراجعه کنند.
آزمایش خون ممکن است به تشخیص آلرژی نسبت به ماهی کمک کند که در آن پزشکان نمونه خون بیمار را برای وجود آنتی‌بادی‌های ایمونوگلوبولین E در برابر پروتئین ماهی مورد آزمایش قرار می‌دهند.
چگونه آلرژی ایجاد شده توسط ماهی را می‌توان درمان کرد؟
برای آلرژی خفیف، پزشک ممکن است به فرد حساس دارو بدهد. هنگامی که فردی باردار است، هرگز نمی‌تواند هیچ داروی را بدون نسخه پزشک مصرف کند.
غلبه بر آلرژی برای بانوان باردار بسیار مهم است و باید این موضوع را از قبل با پزشک خود در میان بگذارند تا او فقط داروهایی را تجویز کند که برای جنین مضر نیستند.
- آلرژی خفیف: پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش علائم خارش و کهیر تجویز کند. در این شرایط پزشک مطمئن خواهد شد که داروی تجویز شده به هیچ وجه به رشد جنین آسیب نمی‌رساند.
- آلرژی شدید: تزریق اپی نفرین و درمان فوری توسط پزشک باید انجام شود.
راه‌های پیشگیری از آلرژی به ماهی
همیشه قبل از مصرف هر ماده غذایی برچسب مواد را باید مطالعه کرد و یا آن را نزد خود نگه داشت. اگر بانویی می‌خواهید دوران بارداری خود را ایمن و بدون آلرژی و حساسیت سپری کند، بهترین راه این است که از مصرف ماهی یا هر ماده غذایی دیگری که با آن تهیه شده است خودداری کند. همچنین، توصیه می‌شود که موارد زیر را رعایت کند:
- از رفتن به رستوران‌هایی که غذاهای دریایی سرو می‌کنند خودداری کنید. یا حداقل، از بخش غذاهای دریایی در منو اجتناب کنید!
- از آشپزی یا خرید ماهی خودداری کنید. لمس برخی از غذاها نیز می‌تواند آلرژیک باشد (یا در آینده حساسیت ایجاد کند، حتی اگر اکنون حساسیت به تماس ماهی وجود نداشته باشید).
- همیشه قبل از مصرف هر ماده غذایی برچسب مواد باید مطالعه کنید. این مرحله در هنگام خرید سایر مواد غذایی نیز مهم است.
- از مصرف مواد نامشخص اجتناب کنید، اگر از مواد تشکیل دهنده یک غذای خاص اطلاعاتی ندارید، از مصرف آن اجتناب کنید. هیچ احتمال و یا شانسی را که شاید آن ماده غذایی خاص که به آن آلرژی دارید، داخل آن نباشد را نباید قائل شد.
- اگر به ماهی حساسیت دارید، قبل از مصرف مکمل‌های روغن ماهی یا ژلاتین ماهی با یک متخصص آلرژی مشورت کنید.
ماهی مواد مغذی زیادی را برای مادر و کودک متولد نشده فراهم می‌کند. بهتر است از پزشک خود بخواهید که جایگزین‌های مناسبی را برای شما تجویز کند تا فقدان آن‌ها را در رژیم غذایی بارداری با مواد جایگزین جبران کند. هرگز در صورت مشاهده علائم حساسیت به ماهی غفلت نکنید و سریع به پزشک رجوع کرده و درمان مناسب را از پزشک خود دریافت کنید.
سوالات متداول در رابطه با مصرف غذاهایی دریایی
- عموم مردم به چه ماهی‌هایی حساسیت دارند؟ بیشتر افراد به ماهی‌های معمولی دریا و آب شیرین ممکن است آلرژی داشته باشند. گربه ماهی، ماهی تن، ماهی کاد، شاه ماهی، ماهی خال مخالی، ساردین، قزل آلا، تیلاپیا، میگو، خرچنگ، خرچنگ، صدف، و سالمون از انواع این ماهی‌ها هستند. افرادی که به صدف حساسیت دارند ممکن است به ماهی پره‌دار نیز حساسیت نداشته باشند. بنابراین، برای اطلاع از انواع ماهی‌هایی که می‌توانید مصرف کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
- نگرانی هنگام مصرف ماهی در دوران بارداری چیست؟ بیشتر ماهی‌ها حاوی یک نوروتوکسین به نام متیل جیوه در مقادیر محدود هستند. مصرف ماهی‌های حاوی چنین سمومی ممکن است منجر به تجمع آن‌ها در بدن شود و به نوبه خود باعث ایجاد مشکلاتی در سیستم عصبی می‌شود. بنابراین باید از ماهی‌هایی با سطح جیوه بالا در دوران بارداری خودداری شود.
- آیا منابع جایگزین اسیدهای چرب امگا ۳ برای زنان باردار مبتلا به آلرژی به ماهی وجود دارد؟ زنان باردار که به ماهی حساسیت دارند ممکن است اسیدهای چرب امگا ۳ را از منابع دیگر مانند روغن‌های گیاهی و بذر کتان دریافت کنند.
- آیا حساسیت به ماهی در بارداری می‌تواند عوارض طولانی مدت داشته باشد؟ به طور کلی آلرژی به ماهی در دوران بارداری عوارض طولانی مدتی ندارد. با این وجود، مادران باردار باید از ماهی یا محصولات ماهی که ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیک شوند برای محافظت از سلامت و رفاه خود و کودک خود اجتناب کنند.
- آیا عواملی در سبک زندگی وجود دارد که خطر ابتلا به آلرژی نسبت به ماهی را در دوران بارداری افزایش دهد؟ هیچ عامل شناخته شده‌ای در سبک زندگی وجود ندارد که احتمال ابتلا به آلرژی به ماهی را در دوران بارداری افزایش دهد.
سخن آخر
آلرژی به ماهی در زنان باردار می‌تواند به صورت تهوع، استفراغ، واکنش‌های پوستی و غیره ظاهر شود. علائم، عوارض و مدیریت آلرژی به ماهی ممکن است در زنان باردار متفاوت از سایرین باشد. باید از مصرف داروهای OTC (بدون نسخه) برای مدیریت آلرژی به ماهی در دوران بارداری خودداری شود. در عوض، در صورت تشدید علائم، با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید یا به مراکز اورژانس مراجعه کنید. در صورت داشتن سابقه حساسیت نسبت به ماهی از مصرف، پختن و تماس با ماهی در دوران بارداری خودداری کنید. علاوه بر این، تمام برچسب‌های مواد غذایی را به دقت مطالعه کنید تا مطمئن شوید که اثری از غذاهای دریایی در آن‌ها وجود ندارد.