رفتار توجه جویانه در کودکان

توجه یک نیاز اساسی انسان است که از دلبستگی ناشی می‌‌شود. بنابراین، هر کودکی میل به توجه دارد، به ویژه از سوی والدینش. به دلیل زندگی مدرن امروزی و مشغله زیاد، اکثر والدین نمی‌توانند زمان با کیفیتی را با فرزندان خود بگذرانند. در نتیجه، کودک احساس می‌‌کند کنار گذاشته شده است. احساس کنار گذاشته شدن منجر به رفتار جلب توجه می‌‌شود. برای آشنایی با رفتار توجه جویانه در کودکان و نحوه پایان دادن به آن، ادامه مطلب را بخوانید و توصیه‌های پینو را به کار ببندید.

رفتار توجه جویانه در کودکان چیست؟

آیا تا به حال در ارتباط با کودک خود با مشکلاتی مواجه شده‌اید، مانند دراز کشیدن در مغازه به دلیل این که او یک اسباب بازی خاص می‌‌خواهد، یا ایجاد صحنه‌ای در پارک در میان خواهر و برادرهای دیگر با دزدی بستنی، یا قلدری به بچه‌های دیگر؟ اینها نمونه‌هایی از رفتار جلب توجه هستند و گاهی اوقات به افراط می‌‌رسد، تا جایی که نگاه‌های خیره کننده و نگاه‌های سرزنش‌گرایانه سایر والدین روی شما سنگینی می‌کند.

سایر نشانه‌های رفتار توجه جویی منفی در کودکان ‌عبارت هستند از:

• تظاهر به بیماری برای گرفتن توجه و بخشی از وقت والدین
• ایجاد صحنه‌های درام یا عصبانیت در خانه یا در مکان‌های عمومی
• آسیب رساندن به دیگران و تلاش برای ایفای نقش قهرمان
• ایجاد مشکلاتی که باعث مشاجره یکی از والدین با دیگری می‌‌شود
• بازی قربانی با بزرگنمایی نسبت مشکلات ساده و روزمره

چقدر توجه برای فرزند شما کافی است؟

این که چقدر توجه برای کودک شما کافی است به شخصیت، رفتار و برنامه روزانه کودک بستگی دارد. کودک شما ممکن است از توجهی که در خانه به او می‌‌شود احساس رضایت کند، اما ممکن است در کلاس درس ناامید شود، در این صورت، ممکن است لازم باشد با مشاور مدرسه یا معلمان مربوطه صحبت کنید تا با پرسیدن سوال و تشویق مشارکت، فرصتی برای درخشش کودک در بحث‌های گروهی ایجاد کنید.

۱۰۰ درصد توجه به فرزندتان در خانه حداقل برای مدتی از روز، به طور کامل و بدون وقفه بسیار توصیه می‌‌شود. دلیل این امر این است که اگر توجه خود را به فرزندانتان دریغ کنید، ممکن است در نهایت باعث عصبانیت آنها شوند یا در مواقع دیگر باعث به وجود آمدن صحنه‌هایی می‌شود که نگاه سرزنش‌آمیز دیگران را به همراه دارد.

انواع توجه والدین به فرزندان

انواع مختلفی از رفتارهای توجه جویانه در کودکان وجود دارد. با این حال، درست مانند رفتارها، راه‌هایی برای تأیید و پاداش وجود دارد که با توجه بزرگسالان همراه است. آنها در زیر فهرست شده‌اند.

۱. توجه مثبت

اگر متوجه شدید که فرزندتان کار خوبی انجام می‌‌دهد، او را تشویق کنید، یا آن عمل را با پاداش‌های مثبت تقویت کنید. به این می‌‌گویند توجه مثبت. دست زدن، یک آغوش ملایم، کلمات ستایش آمیز، و برچسب‌های تشویقی یا یادداشت‌ها در دفترچه یادداشت یا نوشتن کار خوب آن‌ها روی کاغذ و انداختن آن در جعبه کارهای خوب همگی می‌توانند نوعی توجه مثبت به رفتار پسندیده کودک باشند.

۲. توجه منفی

وقتی فرزندتان بدرفتاری می‌‌کند و در نتیجه شما ناراحت می‌‌شوید، ممکن است او را سرزنش کنید. به این توجهی که اکنون به کودک خود می‌‌دهید، توجه منفی می‌‌گویند. این می‌‌تواند به صورت سرزنش، دعوا، پرخاشگری یا تنبیه باشد. اگر کودک شما فعالانه به دنبال جلب توجه شماست، این نوع توجه منفی به کاهش موارد سوء رفتار او کمک نمی‌کند، بلکه باعث افزایش آن می‌‌شود. بنابراین، به چرخه‌ای از شیطنت دائمی و توجه منفی مداوم شما تبدیل می‌‌شود.

۳. عدم توجه

وقتی فرزندتان در حال انجام یک کار خوب است، توجه نمی‌کنید؛ این بدان معناست که شما فقط زمانی توجه می‌‌کنید که فرزندتان بدرفتاری می‌‌کند و توجه به رفتار مثبت او را از دست می‌‌دهید. به عنوان مثال، دو برادر که معمولاً رفتارهای ناسازگارانه یا مخربی دارند، بی‌سر و صدا با هم تلویزیون تماشا می‌‌کنند. والدین آنها این تغییر مثبت را تأیید نمی‌کنند یا به آن پاسخ نمی‌دهند. این نمونه‌ای از عدم توجه است. از سوی دیگر، اگر برادران دوباره رفتار نامناسبی داشته باشند، والدین سریعاً متوجه می‌‌شوند و با سرزنش و یا تنبیه به رفتار آن‌ها واکنش نشان می‌‌دهند.

مسائل عاطفی در پس رفتار توجه جویانه کودکان شما

مسائل عاطفی یا علل رفتار توجه جویانه در کودکان ‌عبارت هستند از:

• فرزند شما در دوست‌یابی در مدرسه مشکل دارد.
• او در خانه به اندازه کافی از شما توجه دریافت نمی‌کند.
• او در میان خواهر و برادرهای دیگر احساس تنهایی یا کنارگذاشتن می‌‌کند.
• او به دلیل مشغله کاری یا کار بیش از حد والدین احساس می‌‌کند نادیده گرفته شده است.
• او در مدرسه یا سایر محیط‌های اجتماعی مورد توجه کافی قرار نمی‌گیرد.
• تجربیات یا آسیب‌های گذشته

چگونه با رفتار توجه طلبانه در کودکان مقابله کنیم؟

در اینجا نکاتی برای مقابله با رفتار جلب توجه یا یادگیری نحوه متوقف کردن این رفتار در کودکان وجود دارد:

• توجه مثبت بیشتری داشته باشید. به فرزندان خود کمک کنید تا کارهای آشپزخانه شما را انجام دهند، یا آنها را به خاطر گذراندن اوقاتی آرام به تنهایی، مانند تماشای تلویزیون یا نقاشی، تحسین کنید. اگر استعدادهایی دارند، از آنها بخواهید که آنها را تمرین کنند و از آنها برای تلاش برای این کار تمجید کنید.
• رفتار بد را نادیده بگیرید. رفتار بد بدون پاداش است. این را از طریق بی‌توجهی خود به ناله‌ها و عصبانیت‌های فرزندتان به او بفهمانید. با گذشت زمان، او متوجه این موضوع خواهد شد و به آرامی رفتار خود را برای بهتر شدن تغییر خواهد داد.
• گزینه‌هایی برای انتخاب به او ارائه بدهید. دادن گزینه‌هایی به فرزندتان باعث می‌‌شود که او احساس کند توسط شما دیده می‌‌شود. اگر او در حین کارهای ساده مانند لباس پوشیدن یا خوردن وعده‌های غذایی خود عصبانی می‌‌شود، ارائه گزینه‌ها به او کمک می‌‌کند. می‌‌توانید از او بپرسید که دوست دارد امروز چه بپوشد یا بعد از تمام شدن سبزیجاتش چه دسری بخورد.
• برای تنها ماندن با فرزندان‌تان وقت خود را تنظیم کنید. ۵ تا ۱۰ دقیقه از زمان تنهایی بدون وقفه را که فرزندتان می‌‌تواند به طور جداگانه با شما و همسرتان سپری کند، اختصاص دهید. قبل از خواب، یا هر زمانی که هم شما و هم همسرتان می‌‌توانید آزادانه وقت بگذارید، می‌‌توانید این کار را بکنید.

بایدها و نبایدها برای والدین کودکان با رفتارهای توجه جویانه

در زیر بایدها و نبایدهایی را در برخورد با رفتار توجه طلبانه در کودکان آورده‌ایم:

• مصمم باشید. سعی کنید اگر فرزندتان فریاد می‌‌زند یا فحاشی می‌کند، جیغ می‌زند و غوغا به پا می‌‌کند، رفتار او را نادیده بگیرید. نترسید که به او بگویید که به خاطر کارهایش اجازه ندارد تلویزیون تماشا کند و یا با تبلت یا رایانه بازی کند و به او بگویید وقتی آرام شد صدای او را خواهید شنید.
• یک لیست قوانین ایجاد کنید. قوانین خانه و عواقب نادیده گرفتن هر کدام را فهرست کنید. برای جیغ زدن، ممکن است ۱۰ دقیقه از زمان عادی تلویزیون کاسته شود، و برای ایجاد آشفتگی و شلختگی، می‌‌تواند زود به رختخواب رفتن و غیره باشد. این نمودار را با کودک خود بسازید و آن را در در جایی آویزان کنید که کودک بتواند به طور مرتب آن را ببیند. مهم نیست که خیلی به این نمودار پایبند باشید، به آرامی متوجه خواهید شد که فرزندتان تغییراتی در رفتارش ایجاد می‌‌کند.
• با دقت توجه کنید. نوشتن لیست قوانین بدان معنا نیست که قوانین از توجه شما به فرزندتان بکاهد. به عنوان یک خانواده برای شام، گفتگو و مطالعه قبل از خواب دور هم جمع شوید. کارهای کوچکی را انجام دهید که باعث شادی در زندگی روزمره فرزندتان می‌‌شود، اما به یاد داشته باشید که قوانین را اجرا کنید و در انجام عواقب آن در صورت شکسته شدن و نادیده گرفته شدن قوانین ثابت قدم باشید. فرزند شما فقط در صورتی قوانین را جدی می‌‌گیرد که شما از ابتدا مصمم و جدی باشید.
• با خودتان خلوت کنید. طبیعی است که به خاطر رفتار فرزندتان احساس عصبانیت یا ناامیدی کنید، اما هرگز با فریاد زدن یا از دست دادن کنترل عاطفی خود، فرزندان خود را مورد انتقاد قرار ندهید. هر زمان که احساس کردید خونسردی خود را از دست خواهید داد، با خیال راحت دور شوید و استراحت کنید. از این که به فرزندتان بگویید که در حال استراحت هستید نترسید زیرا در حال حاضر در وضعیتی نیستید که بتوانید فریادهای او را کنترل کنید و پس از چند دقیقه پس از ساکت شدن او دوباره برمی‌گردید. تمرینات تنفس عمیق را تمرین کنید و هر روز چند دقیقه مدیتیشن کنید تا آرام و خونسرد باشید.
• در فرزندتان احساس گناه ایجاد نکنید. کاری نکنید که فرزندان‌تان احساس گناه کنند، یا از نظر عاطفی از آنها باج گیری نکنید. اگر احساس می‌کنید که ناخواسته احساس گناه را در فرزندتان ایجاد کرده‌اید و یا از لحاظ عاطفی او را در مضیقه گذاشته‌ادی، فقط به فرزندتان بگویید که بعد از یک روز کاری خسته شده‌اید و نمی‌توانید وضعیت او را امروز حل کنید زیرا انرژی لازم برای انجام این کار را ندارید. روشن کنید که اگر به ناله یا فریاد زدن ادامه دهد، در آن روز نمی‌توانید با او همراهی کنید و از اتاق بیرون بروید. حتی بچه‌ها هم احساسات دارند. حتماً شرایط شما را درک خواهند کرد.
• فکر کنید که این یک اختلال بالینی است. اکثر والدین فکر می‌‌کنند که عصبانیت کودکانشان با ADHD یا سایر اختلالات پزشکی مرتبط است. به یاد داشته باشید گاهی اوقات برای بچه‌ها فریاد زدن و داد زدن کاملاً طبیعی است، زیرا آنها در مرحله حساسی از رشد زندگی خود هستند. با این حال، اگر فرزند شما در حال آسیب زدن به خود یا شرکت در موقعیت‌های خطرناک است، یا باعث آسیب به دیگران می‌‌شود، برای کمک به پزشک متخصص مراجعه کنید.

سخن آخر

فقط نکات بالا را امتحان کنید و این نکات را در ذهن داشته باشید تا رفتار جلب توجه کودکان در مدرسه و خانه را اصلاح کنید. ما مطمئن هستیم که به زودی متوجه تغییرات مثبت خواهید شد و کلمه جادویی را به خاطر بسپارید – زمان! به یاد داشته باشید هر تغییر مستلزم گذر زمان است و باید صبور باشید.