آیا وجود دو نوزاد به معنای دو برابر شدن چالش شیردهی است؟ الزاما اینطور نیست. در این مقاله در مورد نکاتی صحبت خواهیم کرد که لازم است در رابطه با شیردهی به نوزادان دوقلو یا چند قلو بدانید تا خود را برای شیردهی موفقیت آمیز به فرزندان کوچولوی خود آماده کنید.

اگر مادر نوزادان دوقلو هستید، شیردهی با شیر مادر می‌تواند در ابتدا دو برابر چالش برانگیز باشد. در نهایت شما دو دهان برای تغذیه دارید، باید دو بدن کوچک را در موقعیت مناسب شیردهی نگه دارید و سه نفر هستید که باید تمام این نکات را در حین شیردهی بفهمند و انجام دهند. 

البته فواید بسیار زیاد شیردهی باعث می‌شود که این کار ارزش تلاش را داشته باشد. هنگامی که به برنامه روزانه شیر دادن به نوزادان خود عادت کنید، متوجه خواهید شد که این کار نه تنها ممکن است؛ بلکه راحت‌تر نیز هست. (شیشه‌های شیر کم‌تر برای شستن!) و فواید دیگری نیز دارد.

آیا نوزادان چند قلو نیازهای متفاوتی نسبت به نوزاد تک دارند؟

نوزادان چند قلو و سالم ترم کامل یا نزدیک به ترم کامل همان نیازهای نوزاد تک قلوی ترم کامل را دارند. بسته به سهولت زایمان خود، باید بتوانید در اسرع وقت پس از زایمان به نوزادان خود شیر دهید.

اما نوزادان نارس یا نوزادانی که دارای عوارض پزشکی هستند، کمی بیش‌تر به مراقبت نیاز دارند. از آنجایی که این نوزادان به طور معمول بلافاصله پس از تولد به بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان منتقل می‌شوند، شما نمی‌توانید نوزادان خود را بر روی سینه خود قرار دهید.

با این حال، هنوز هم می‌توانید با دوشیدن شیر با پمپاژ سینه یا با دست، به نوزادان خود شیر مادر بدهید. پمپاژ دوبل از یک پمپ الکتریکی بیمارستانی برای دوشیدن حداکثر شیر و حفظ شیر بسیار مناسب است. اما نترسید، تولید شیر شما به مرور افزایش می‌یابد تا نیازهای هر چند قلویی که دارید را برآورده کند! به خاطر داشته باشید که ممکن است برای هفته‌ها (بسته به موقعیت) شیردهی از سینه انجام نشود، اما این موضوع مشکلی ندارد.

هنگامی که به نوزادان دوقلو اجازه شیردهی داده می‌شود، بهتر است از یک مشاور شیردهی برای کمک به وضعیت نگه داشتن نوزادان و قرار دادن سینه در دهان نوزاد از او کمک بخواهید.

آیا شیردهی به نوزاد دوقلو یا چند قلو دشوار است؟

اکثر مادران جدید به طور کلی احساس خستگی و سردرگمی می‌کنند؛ اما به خاطر سپردن اطلاعات مثبت در مورد شیردهی در ذهن آن‌ها واقعا کمک کننده است. دانستن این که مادر بهترین تغذیه و محافظت را به نوزادان خود می‌دهد، به او کمک می‌کند تا به شیردهی ادامه دهد. اکثر مادران نوزادان دوقلو و چندقلو احساس می‌کنند که شیردهی، زمان ویژه آن‌ها برای استراحت و آرامش با نوزادان آن‌ها به شمار می‌رود و تعامل عاطفی با نوزادان در این زمان بسیار خاص است.

یکی از نگرانی‌های رایج مادران شیرده این است که زمان کافی برای غذا خوردن ندارند. با در نظر گرفتن نوزادان دوقلو یا چند قلو، ممکن است به نظر برسد که کالری دریافتی مادر صفر است. با این حال، این نکته بسیار مهمی است که باید در نظر گرفته شود: مادرانی که به نوزادان چند قلو شیر می‌دهند، به کالری بیش‌تری نسبت به مادران تک فرزند نیاز دارند. به همین دلیل آمادگی داشتن قبل از شیردهی به نوزادان دوقلو بسیار مهم است. داشتن یک فریزر پر قبل از آمدن نوزادان دوقلو به خانه توصیه می‌شود. به این ترتیب همیشه می‌توانید یک غذای جامد و با کیفیت خوب را بدون آشپزی و زحمت زیاد گرم کنید.

در صورت امکان، به غیر از کمک گرفتن از همسر خود، از قبل برای دریافت کمک از سایر آشنایان برنامه ریزی کنید؛ چه این کمک یکی از اعضای خانواده باشد، یک پرستار نوزاد یا یک دولا باشد، داشتن کمک اضافی در این زمان ضروری است. انتظار نمی‌رود که در چند روز پس از تولد دوقلوهای خود تبدیل به یک مادر همه فن حریف و بدون نقص شوید. شما برای شستن ظروف، شستن لباس‌ها یا حتی بیرون بردن نوزادان خود برای پیاده روی در حین استراحت، به کمک نیاز دارید. این یک کار تجملاتی نیست، بلکه بیش‌تر یک ضرورت است.

آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند از روزهای اول زندگی به نوزادانی که به طور کامل یا به صورت ترکیبی با شیر مادر تغذیه می‌شوند، روزانه ۴۰۰ واحد (IU) ویتامین D داده شود.

مصرف این مکمل باید ادامه یابد؛ مگر این که نوزاد حداقل به صورت روزانه یک لیتر شیر خشک غنی شده با ویتامین D دریافت کند. هنگامی که دوقلوهای شما غذاهای جامد را شروع کردند، می توانید با پزشک اطفال خود در مورد ادامه یا عدم ادامه مکمل صحبت کنید یا از پزشک بپرسید که نوزادان شما به اندازه کافی از غذا ویتامین D دریافت می‌کنند یا خیر.

موقعیت‌های مختلف و شیردهی همزمان نوزادان دوقلو 

شما لازم است در اسرع وقت به یک مشاور شیردهی مراجعه کنید تا در یادگیری موقعیت‌های مختلف شیردهی به شما کمک کند. این پروسه یک مرحله راحت است.

در چند هفته اول پس از زایمان، تغذیه دو نوزاد به طور هم‌زمان ایده آل است؛ زیرا زمان شیردهی کاهش می‌یابد. همه نوزادان سبک‌های مکیدن متفاوتی دارند. بنابراین اگر یک نوزاد قوی‌تر از دیگری است، بهتر است در هر بار شیر خوردن، جای نوزادان خود را با یکدیگر عوض کنید. اگر این بیش از حد استرس زا است، می‌توانید به هر نوزاد اجازه دهید یک روز کامل از یک سینه شیر بخورند، سپس روز بعد جای آن‌ها را عوض کنید. این کار تحریک کافی هر دو سینه را تضمین می‌کند.

ممکن است پس از چند هفته متوجه شوید که هر یک از دوقلوها در حال تثبیت الگوی خواب و بیداری خود است، که ممکن است لزوماً با یکدیگر منطبق نباشد. این زمانی است که مادر می‌تواند با هر نوزاد وقت جداگانه بگذراند.

بهتر است نموداری از رفتارهای هر یک از دوقلوهای خود داشته باشید و برای به خاطر سپردن آن به حافظ خود تکیه نکنید. برای هر نوزاد ستون‌هایی درست کنید که نشان می‌دهند نوزاد در هر مرتبه شیر خوردن از کدام سینه شیر خورده است و چند پوشک خیس و چند پوشک کثیف استفاده کرده‌ است.

آیا نوزادان دوقلو یا چند قو هم‌زمان از شیر گرفته می‌شوند؟

حتی اگر نوزادان دوقلوی شما احتمالاً همزمان شیردهی را شروع کرده‌اند، از شیر گرفتن آن‌ها داستان کاملاً متفاوتی است. دوقلوها به صورت جداگانه از شیر گرفته می‌شوند. البته کاملاً ممکن است که آن‌ها همزمان هم از شیر گرفته شوند، اما اگر یکی قبل از دیگری از شیر گرفته شود، نگران نباشید.

ایجاد برنامه شیردهی دوقلو

در چند هفته اول زندگی، نوزادان باید ۸ تا ۱۲ بار در روز شیر بخورند که تقریباً به این معنی است که هر دو تا سه ساعت یک بار در روز و شب تغذیه می‌کنند. هر نوبت شیردهی باید حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول بکشد؛ اما منتظر بمانید تا هر نوزاد قبل از ترک کردن سینه، با رفتار خود نشان دهد که شیر خوردن او تمام شده است. نشانه سیر شدن نوزاد این است که الگوی مکیدن و بلع نوزاد به حدود ۴ بار مکیدن در مقابل یک بار بلع کاهش می‌یابد.

در ابتدا، سعی کنید به دوقلوهای خود با یک برنامه شیر دهید. با این حال، به خاطر داشته باشید که حتی دوقلوهای همسان شخصیت، اشتها و الگوهای شیر خوردن متفاوتی با یکدیگر دارند. بنابراین سعی کنید نیازهای هر یک را در نظر بگیرید. ممکن است یکی از دوقلوها نیاز به شیر خوردن بیش‌تر از دیگری داشته باشد.

برخی از مادران ترجیح می‌دهند به نوزاد گرسنه تر اجازه دهند که برنامه تغذیه هر دوقلو را تعیین کند. برخی دیگر از مادران بر اساس نیاز هر نوزاد در طول روز به هریک از دوقلوها به صورت جداگانه شیر می‌دهند و در شب به برنامه زمانی خاصی پایبند هستند. هر روشی که انتخاب می‌کنید، فقط سوابق دقیق آن را نگه دارید تا مطمئن شوید که هر نوزاد در هر شیردهی به خوبی تغذیه می‌شود.

نکاتی برای شیر دادن به نوزادان دوقلو

از آنجایی که شما دو سینه و دو دهان برای تغذیه دارید، چرا دوقلوهای خود را با هم شیر ندهید؟ با این که ممکن است ترجیح دهید که شیردهی دوقلوهای خود را جداگانه شروع کنید تا زمانی که نوزادان شما به شیر خوردن مسلط شوند، زمانی که همه با روند شیردهی آشنا شدید، مزیت آشکار شیردهی پشت سر هم این است که مجبور نیستید تمام روز و شب را صرف شیردهی به دو نوزاد کنید.

چند نکته برای شیر دادن به دوقلوها:

• استفاده از بالش پرستاری را در نظر بگیرید: بالشی که مخصوصاً برای دوقلوها طراحی شده است می‌تواند نگه داشتن نوزادان را آسان‌تر کند. همچنین می‌توانید از دو بالش معمولی یا حوله‌های تا شده برای این کار استفاده کنید.
• فضا را آماده کنید: هنگامی که شروع به شیردهی می‌کنید، بالش را در جای خود قرار دهید و از شخصی دیگر بخواهید که هر نوزاد را به شما بدهد و یکی یکی مطمئن شوید که نوزادان سینه شما را در دهان قرار می‌دهند. اگر تنها هستید، روی زمین جلوی مبل و با تعداد زیادی بالش بنشینید. نوزادان را در دو طرف جایی که قرار است بنشینید، در صندلی‌های گهواره‌ای آن‌ها قرار دهید. بالش را نزدیک خود قرار دهید و نوزادان را یکی یکی روی بالش قرار دهید و سپس به آن‌ها شیر دهید.
• موقعیت مناسب برای شیردهی را پیدا کنید: سعی کنید هر دو نوزاد را در موقعیت گرفتن فوتبال یا گهواره قرار دهید و از بالش برای حمایت از سر آن‌ها استفاده کنید. یا می‌توانید برای یک نوزاد از موقعیت گهواره و برای نوزاد دیگر از موقعیت فوتبال استفاده کنید، مجدد از بالش برای حمایت سر نوزادان استفاده کنید. آزمون و خطا کنید تا هم شما و هم نوزادتان راحت باشید.
• از هر دو سینه شیر بدهید: به خاطر داشته باشید که سینه‌های هر یک از دوقلوها را در هر بار شیر خوردن عوض کنید یا حداقل هر روز از سینه متفاوتی به هریک شیر بدهید تا هر دو سینه به طور یکسان تحریک شوند.
• هنگام شیر دادن به سه قلو (یا بیش‌تر) جای نوزادان را تغییر دهید: اگر سه یا چند نوزاد برای شیر دادن دارید، هر بار دو نوزاد را شیر دهید، سپس به سومین نوزاد شیر دهید. به یاد داشته باشید که زمان مکیدن انفرادی را برای کدام نوزاد بهتر است در نظر بگیرید.

• آن چه که برا شما جواب می‌دهد را انجام دهید: اگر شیردهی همزمان یا پشت سر هم برای شما مناسب نیست، حتی با تمرین، نگران نباشید. شما می‌توانید در حین شیر دادن به یکی از نوزادان (در صورت مصرف مکمل، با استفاده از شیر پمپاژ شده یا شیر خشک) به نوزاد خود شیر بدهید یا یکی پس از دیگری به دوقلوها شیر بدهید. آنچه مهم است این است که این روش برای شما و نوزادانتان جواب می‌دهد.
• به نحوه قرار گرفتن سینه در دهان نوزادان تمرکز کنید: شیردهی بیش‌تر نباید باعث زخم شدن یا ترک خوردن نوک سینه شما شود. درد نوک سینه معمولاً به دلیل قرار گرفتن بد سینه در دهان نوزاد (یا احتمالاً برفک) ایجاد می‌شود. بنابراین اگر نوک سینه‌های شما بسیار حساس هستند، برای کاهش درد از کرم لانولین استفاده کنید و زمان بیش‌تری را صرف قرار گرفتن درست سینه خود در دهان هر کودک کنید.

شیر دادن به دوقلوها چقدر از مادر کالری مصرف می‌کند؟

شیر دادن به یک نوزاد تا ۵۰۰ کالری اضافی در روز می‌سوزاند.این بدین معناست که وقتی به دوقلوها شیر می‌دهید، هر روز تقریباً ۱۰۰۰ کالری مصرف می‌کنید. 

برای شیر دادن به دوقلوها به چند کالری نیاز دارید؟

شیردهی زیاد و سوزاندن کالری زیاد به این معنی است که باید بیش‌تر غذا بخورید. برای این که در هنگام شیردهی به نوزادان دوقلو انرژی خود را حفظ کنید، به ۴۵۰ تا ۵۰۰ کالری بیش‌تر از نیازهای قبل از بارداری خود برای هر نوزاد یا تقریباً ۱۰۰۰ کالری اضافی روزانه نیاز دارید.

ممکن است نیاز داشته باشید که کالری دریافتی خود را افزایش دهید؛ زیرا به مرور نوزادان بزرگ‌تر و گرسنه تر می‌شوند. یا اگر تغذیه با شیر خشک و/یا مواد جامد را تکمیل کنید، ممکن است به مقدار زیادی نیاز نداشته باشید.

برای حفظ سوخت، به یک رژیم غذایی معقول و متعادل شیردهی پایبند باشید و مقدار زیادی آب بنوشید. همچنین باید مطمئن شوید که کلسیم کافی دریافت می‌کنید. همه مادران شیرده باید حداقل ۱۰۰۰ میلی گرم در روز دریافت کنند، اما مادرانی که چند قلو شیر می دهند ممکن است حتی به مقدار بیش‌تری نیاز داشته باشند.

تولید شیر کافی برای نوزادان دوقلو: چگونه شیر خود را افزایش دهیم؟

اگر به دوقلوها شیر می‌دهید، شیر دادن مکرر باعث افزایش ذخیره شیر شما می‌شود. اما اگر بر اساس تقاضای نوزاد تغذیه می‌کنید و همچنان با تامین شیر خود مشکل دارید، تحریک منظم از طریق پمپاژ شیر می‌تواند به این کار کمک کند. از آنجایی که بیش‌تر شیر شما در پنج دقیقه اول می‌آید، چندین بار پمپاژ کوتاه در روز می‌تواند بهتر از شیردهی طولانی تر ولی کم‌تر میزان شیر شما را افزایش دهد.

علاوه بر شیر دادن به نوزادان خود، حدود چهار بار در روز شیر خود را پمپاژ کنید. یک پمپ دوبل برقی بهترین دوست جدید شما خواهد شد. به خصوص که می‌تواند به شما کمک کند ساعات بیش‌تری بخوابید؛ در حالی که شخص دیگری از شیر شما برای تغذیه نوزادانتان با شیشه شیر استفاده می‌کند.

مقایسه شیردهی انحصاری یک نوزاد با دوقلوها

آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند تغذیه نوزاد فقط با شیر مادر را برای شش ماه اول در پیش بگیرید و سپس شیردهی را همراه با دادن غذاهای مقوی تا زمانی که شما و فرزندانتان امکان آن را دارید، به مدت دو سال یا بیش‌تر ادامه دهید.

اما هنگامی که به دوقلوها شیر می‌دهید، پیروی از این توصیه ممکن است سخت باشد. اشکالی ندارد! اگر نمی‌توانید به مدت شش ماه یا کلا به دوقلوهای خود فقط شیر مادر بدهید، خودتان را سرزنش نکنید.

مکمل شدن شیر خشک در واقع می‌تواند با کاهش بار ذهنی و جسمی به شما کمک کند برای مدت طولانی تری به نوزادان خود شیر دهید. با این حال، از آنجایی که شیر خشک می‌تواند به دلیل تقاضای کم‌تر شیر شما را کاهش دهد، سعی کنید به طور منظم شیر خود را پمپاژ کنید.

گرفتن کمک برای شیردهی به دوقلوهای خود

بسیاری از مادران در ابتدا با شیردهی به نوزادان دوقلو مشکل دارند؛ بنابراین از درخواست کمک نترسید. متخصص اطفال، مشاور شیردهی یا دولای پس از زایمان که تجربه چندقلوها را دارد، می‌توانند به شما در این زمینه کنند.