احتمالاً مرحله دهانی نوزاد خود را به خاطر دارید. زمانی که به نظر میرسید نوزاد شما همه چیزهایی را که به دستان کوچکش میرسید را در دهان خود قرار میداد. نوزادان این کار را هنگام دندان درآوردن یا برای آشنا شدن با محیط اطراف خود انجام میدهند. اما چرا یک کودک پیش دبستانی یا مدرسهای پیراهن یا سایر لباسهای خود را در دهان میگذارد یا میجود؟ آیا جویدن لباس توسط کودک طبیعی است؟
گاهی اوقات، کودکان بزرگتر نیز عادت میکنند که یقه، سر آستین یا لبه لباس خود را در دهان خود قرار دهند. آنها ممکن است بافت پارچه را بجوند یا بمکند تا جایی که سوراخ ایجاد شود یا لباس نازک شود. ممکن است نگران باشید که این رفتار باعث انتقاد هم سن و سالان او شود یا این که به برخی از انواع مشکلات روانی یا رشدی مرتبط باشد. در این مقاله نگاهی دقیقتر به این میاندازیم که چرا کودک شما لباس خود را میجود و چگونه میتوانید به او کمک کنید که این عادت را ترک کند.
چرا کودکان لباس خود را میجوند؟
تحریک دهان نقش مهمی در رشد کودک شما دارد. بر اساس گفته متخصصان، احساس نیاز برای حرکت دهانی در ابتدایی ترین روش ما برای خودتنظیمی یا احساس آرامش ریشه دارد. از دوران نوزادی تا کودکی، کودک از رفلکس ریشه زایی جهت برآورده کردن نیازهای اصلی گرسنگی و تشنگی استفاده میکند. بعداً نیز امکان دارد که کودک از این الگوی مکیدن و ریشه زایی برای تسکین خود استفاده کند و این اغلب به شکل پستانک و مکیدن شست نمود دارد.
ممکن است که برخی از کودکان بعد از سنین نوپایی همچنان به دنبال تحریک دهان و فک خود باشند. این در دنیای کاردرمانی به عنوان ورودی حس عمقی شناخته میشود. متخصصان میگویند این کار میتواند برای کودکان آرامشبخش باشد، زیرا آنها به دنبال راههایی برای آرام کردن خود هستند که توسط خود آنها کنترل میشود و قابل پیشبینی است. کودکی که به این روش خود را آرام میکند، احتمال دارد که به جویدن لباس خود رو بیاورد. زیرا لباس به آسانی در دسترس اوست.
استرس و نگرانی
عوامل متعددی میتواند در استرس داشتن کودک شما نقش داشته باشد. ممکن است روزهای کودکی در خاطرات شما بی دغدغه باشند. با این حال، کارهای ساده مانند شروع مدرسه یا دعوا با یک دوست میتواند اضطراب کودک شما را افزایش دهد.
ممکن است فرزند شما در سنین پایین توانایی ذهنی لازم برای مقابله با چنین چالشی را نداشته باشد. او مطمئناً نمیتواند مانند شما که والدین و مراقبین او هستید، با آن چالش برخورد کند. او ممکن است در چنین حالتی به عنوان مکانیزم دفاعی به جویدن پیراهن خود روی بیاورد.
اضطراب یا هیجان
آیا میتوانید اولین باری که با ماشین در بزرگراه رانندگی کردید را به خاطر بیاورید؟ یا زمانی که برای شغل رویایی خود به مصاحبه رفتید؟ اگر این اتفاقات را به خاطر دارید، به احتمال زیاد میدانید که این موقعیتها تا چه حد ممکن است اعصاب خردکن باشند. ممکن است متوجه شوید که لب یا ناخن های خود را میجوید تا آرام شوید.
این احتمال وجود دارد که کودک شما فقط سطح متوسط یا بالایی از اضطراب یا هیجان را تجربه میکند و به دنبال راههایی برای آرام کردن خود خواهند بود، همانطور که شما در این موقعیتها عکس العمل نشان میدهید. بنابراین کودک شما لباس خود را میجود.
بی حوصلگی
دلیل دیگر جویدن لباس توسط کودک ممکن است بی حوصلگی باشد. بزرگسالان تمایل دارند در هنگام بی حوصلگی حرکاتی مانند تکان خوردن به جلو و عقب را انجام دهند. اغلب اوقات، ممکن است متوجه شویم که این فعالیتها را صورت ناخودآگاه انجام میدهیم. کودکان نیز ممکن است عمداً پیراهن خود را نجوند. شاید آنها قبل از این که یقه یا آستین لباس خود را در دهان بگذارند، فقط به یک فیلم یا موقعیت خاص فکر میکنند.
بیماری و مشکل در سلامت
از سوی دیگر، کودک شما ممکن است مشکلات دندانی خاصی مانند زخم در دهان یا مشکلات دندان داشته باشد. در نتیجه، او شروع به جویدن لباس خود میکند. او همچنین ممکن است ماهیچههای فک ضعیفی داشته باشد و ممکن است به عنوان یک واکنش طبیعی برای تقویت فک خود لباس خود را بجود.
در برخی موارد، جویدن لباس توسط کودک ممکن است با یک بیماری یا مشکل بزرگ در سلامتی مانند پیکا (بیماریای که باعث میشود کودکان مواد غیر خوراکی بخورند) مرتبط باشد. بهترین راه برای تشخیص چنین حالتی این است که کودک خود را نزد پزشک اطفال ببرید. پزشک به طور کامل او را معاینه میکند و به شما اطلاع میدهد که آیا بیماری و مشکل سلامتی باعث میشود کودک شما لباس خود را بجود یا خیر.
چه زمانی نگران جویدن لباس توسط کودک باشیم
فقط به این دلیل که این یک رفتار طبیعی و عمیقا ریشه دار است، به این معنی نیست که باید با افزایش سن کودک شما هم نادیده گرفته شود. بر اساس گفته روانشناسان، کودکان در سن سه سالگی معمولاً دیگر چیزها را در دهان خود قرار نمیدهند و محیط اطراف خود را از این طریق کاوش نمیکنند. اما دانشآموزان کلاس چهارم و پنجمی وجود دارند که یقه پیراهنهایشان را گرفته و در دهانشان میگذارند.
جویدن پیراهن ممکن است راهی بی ضرر باشد که کودک شما به دنبال ورودی حسی یا آرام کردن خود و تمرکز باشد. (به این فکر کنید که چه تعداد از بزرگسالان وقتی عصبی هستند یا تمرکز کردهاند، آدامس می جوند یا ناخن هایشان را میجوند.)
با این حال، مواقعی وجود دارند که جویدن لباس توسط کودک میتواند تاثیر منفی داشته باشد. مهمترین تمایز این است که تعیین کنید آیا مکیدن یا جویدن لباس مانع از توانایی کودک شما برای مشارکت در برنامههای روزانهاش میشود یا یک نگرانی ایمنی برای او ایجاد میکند یا خیر. به عنوان مثال، اگر جویدن کودک شما باعث از بین رفتن یونیفرم مدرسه یا ورزشی او میشود یا خطر خفگی او را تهدید میکند، لازم است مداخله کنید.
صحبت با کودک در مورد جویدن لباس
پزشکان توصیه میکنند که در صورتی که فکر میکنید که عادت کودک شما به مکیدن یا جویدن لباس مشکل ساز است، بهتر است با او صحبت کنید. چیزی که در اینجا مهم است این است که شما از موضعی بدون قضاوت وارد شوید. اولین هدف شما باید این باشد که بفهمید آیا کودک شما از این رفتار آگاه است و آیا الگوهایی برای جویدن لباس وجود دارد یا خیر.
شما نباید کاری کنید که کودک شما از رفتارش خجالت بکشد یا از خراب کردن لباسهایش احساس بدی داشته باشد. این نوع قضاوت میتواند در ناخودآگاه کودک شما درونی شود و پیش خود فکر کند: «من آدم بدی هستم و آدم بدی هستم که اوضاع را به هم میریزد.» شما نباید کاری کنید که کودک شما این تصویر را در ذهن خود ایجاد کند.
در عوض، یک رویکرد ملایم و اکتشافی را امتحان کنید. پزشکان توصیه میکنند که بگویید، “من متوجه شدهام که تو گاهی اوقات لباس خود را میجوید. فکر میکنید که چرا این کار را انجام میدهید؟ در چه چیزی به شما کمک میکند؟” کودکان ممکن است متوجه این عادت نباشند و زمانی که آن را به آنها اطلاع دهید، بیشتر از آن آگاه میشوند.
در صورتی که کودک شما میداند که لباس خود را میجود، از او بپرسید که آیا این کار را جلوی همکلاسیهایش انجام میدهد یا خیر. همچنین میتوانید با معلم یا مراقب کودک خود صحبت کنید تا ببینید آیا آنها متوجه الگوهایی در این رفتار شدهاند یا خیر. این به شما کمک می کند بفهمید که آیا این رفتار بر زندگی اجتماعی کودک شما تاثیر منفی میگذارد یا خیر.
چگونه کودک خود را از جویدن لباس خود منع کنیم؟
ممکن است تصمیم بگیرید که عادت کودک شما به مکیدن یا جویدن لباس خود یک مرحله موقت و گذرا است و موضوع مهمی نیست. با این حال، اگر این رفتار کودک شما را آزار میدهد یا بر زندگی روزمره او تاثیر منفی میگذارد، راه هایی وجود دارد که به او کمک میکند تا این عادت را ترک کند.
محرکها را بشناسید
ممکن است الگوهایی در جویدن لباس توسط کودک شما وجود داشته باشد. آیا او تمایل دارد که این رفتار را قبل از زمان میان وعده انجام دهد که ممکن است گرسنه باشد؟ آیا زمانی آن را انجام میدهد که او روی کارهای خود یا یک پازل تمرکز میکند؟ آیا قبل از تعطیلات یا یک تاریخ بازی است که ممکن است کودک در مورد تعامل اجتماعی عصبی باشد؟
در صورتی که کشف کنید که جویدن کودک شما محرکهای تکراریای دارد، ممکن است بتوانید این رفتار را در فرزند خود کاهش دهید. به عنوان مثال اگر کودک در هنگام گرسنگی تمایل به جویدن لباس خود دارد، میتوانید میان وعده های سالم را به راحتی در دسترس او قرار دهید. اگر زمانی که کودک عصبی است این رفتار را از خود نشان میدهد، میتوانید به او کمک کنید تا سایر تکنیکهای کنترل استرس مانند تنفس شکمی را یاد بگیرد.
به کودک انتخابهای جایگزین بدهید
کودکی که لباس خود را میجود به دنبال تحریک دهانی است. بنابراین محصولاتی را به او بدهید که به طور خاص برای این شرایط ساخته شدهاند. گردنبندهای نرم و ایمن قابل جویدن که برخی از آنها مهرهای هستند و برخی به شکل دندان کوسه میباشند، وجود دارند که کودک میتواند آنها را بجود.
پزشکان میگویند که اغلب اوقات، مشغول نگه داشتن دستهای کودک میتواند نقش مهمی در کم کردن جویدن لباس توسط کودک داشته باشد. میتوانید سعی کنید به کودک خود یک قلم موی کوچک یا یک اسباب بازی فیجت بدهید تا او را مشغول کند و حواس او را از قرار دادن لباس خود در دهانش پرت کند.
با یک متخصص مشورت کنید
در صورتی که نگران جویدن لباس توسط کودک هستید، پزشکان توصیه میکنند که ابتدا با یک متخصص اطفال دارای صلاحیت در زمینه رشد کودک مشورت کنید. چنین پزشکی در عمل با رشد کودک هماهنگ است و همه موارد مهم را پوشش خواهد داد. او به دنبال مشکل در تمرکز یا توجه، چگونگی ارتباط کودک شما با دیگران، سابقه تاخیر رشد یا زبان و میزان اضطراب کودک خواهد گشت.
اگر کودک شما در حین انجام رفتار جویدن لباس، چیزهای غیر خوراکی را در دهان خود قرار میدهد، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که غربالگری تغذیهای انجام دهد تا مطمئن شود که هیچ تاثیری بر سلامتی او نداشته است.
ممکن است متخصص اطفال شما را به یک متخصص ارجاع دهد. اگر به نظر میرسد که اضطراب مشکل اصلی کودک شما باشد، یک روانشناس میتواند به فرزند شما کمک کند. یک کاردرمانگر (OT) میتواند نیازهای حس عمقی کودک شما را با استفاده از روشهایی مانند استفاده از زینت آلات نرم قابل جویدن یا تمرینات حرکتی دهان رفع کند. در نهایت، امکان دارد که دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی معاینه انجام دهد تا ببیند آیا دلیل فیزیکی برای این رفتار وجود دارد، مانند ناحیه دردناکی در دهان که با جویدن یا مکیدن تسکین پیدا میکند.
چه فعالیتهایی به کودک شما کمک میکند تا لباس خود را نجود؟
همچنین مهم است که فعالیتهای خاصی را در برنامه روزانه کودک خود بگنجانید که احتمالاً به او کمک میکنند تا جویدن لباس خود را متوقف کند. در ادامه برخی از فعالیتهایی را توضیح خواهیم داد که ممکن است به متوقف شدن عادت کودک شما کمک کنند:
کار سنگین
کار سنگین به فعالیتهایی گفته میشود که گیرندههای عمقی را تحریک میکنند. بخشهایی از مفاصل و ماهیچههای شما که بازخورد دریافت میکنند، گیرنده عمقی شما نامیده میشوند. این قسمتها بر اساس عملی که انجام میدهید به شما اطلاعات میدهد. آنها هنگام فشار دادن یا کشیده شدن، شدت نیروی وارد آمده را به شما اطلاع میدهند.
کار سنگین به فعالیتی گفته میشود که ایجاد مقاومت میکند و معمولاً به عنوان یک فعالیت حسی توصیه میشود. در بیشتر موارد، هر اقدامی که انجام میدهید از بلند کردن کیف گرفته تا باز کردن درب مقاومت ایجاد میکند. درمانگران ممکن است کار سنگین با فعالیتی را توصیه کنند که باعث شود کودک شما با وجود مقاومت تحرک داشته باشد. در لیست زیر چند نمونه آورده شده است:
- صخره نوردی
- شنا کردن
- دوچرخه سواری و اسکوتر سواری
تمرینات تنفسی
ورزش تنفسی یک مکانیسم دفاعی ایمن و سالم برای آرام شدن و افزایش تمرکز است. بنابراین یک فعالیت عالی برای کوچولوی شما به شمار میرود و ممکن است همان چیزی باشد که او برای ترک جویدن مداوم لباس به آن نیاز دارد. به او بیاموزید در مواقعی که مضطرب یا دچار استرس میشود، تمرینات تنفسی انجام دهد.
تحرک
تحرک کل بدن ممکن است میل کودک شما به جویدن لباس خود را کاهش دهد و به اصلاح این رفتار کمک کند. کودک باید فعالیتهایی را انجام دهد که به او انرژی میدهند، مانند بازی نرم.
میتوانید به طور موقت یک مسیر با استفاده از موانع مختلف درست کنید و از کودک خود بخواهید که از آن عبور کند. این احتمالا او را هیجان زده میکند و فراموش خواهد کرد که لباس خود را بجود. از طرف دیگر، میتوانید از کودک خود بخواهید حرکت خطی داشته باشد. به عبارت دیگر، بازی کردن به جلو و عقب. تاب بازی در پارک نقطه خوبی برای انجام این کار است و اگر کودک شما برای این کار آماده است، میتواند آن را انجام دهد .