خودکشی سومین عامل مرگ و میر در افراد ۱۰ تا ۲۴ ساله است. دانستن علائم هشدار دهنده ظریف اغلب نقش مهمی در پیشگیری از خودکشی دارد. هیچ دلیل واحدی برای خودکشی وجود ندارد، اما برخی از اختلالات سلامت روان خطر بیشتری برای خودکشی در بین کودکان دارند و برخی عوامل می‌توانند در رفتارهای خودکشی نقش داشته باشند، از جمله ضربه روحی، تجاوز جنسی، غم و اندوه و از دست دادن افراد نزدیک، پرخاشگری و قلدری. خودکشی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که عوامل استرس زا از توانایی مقابله با آن فراتر رود. با پینو بیبی همراه باشید تا از علایم و نشانه‌های خودکشی در کودکان آگاه شوید تا اگر کودکی را با این شاخص‌ها دیدید سریع‌تر به فکر راه درمان مشکل او باشید.
خودکشی در کودکان و نوجوان چیست؟
خودکشی زمانی است که یک کودک یا نوجوان عمداً باعث مرگ خود شود. یک نوجوان ممکن است قبل از اقدام به خودکشی فکر کند که دلش می‌خواهد بمیرد که به این «افکار خودکشی» می‌گویند. او هم چنین ممکن است رفتار خودکشی داشته باشد. این زمانی است که یک نوجوان روی انجام کارهایی متمرکز می‌شود که باعث مرگ خودش می‌شود. خودکشی سومین علت مرگ در جوانان ۱۰ تا ۲۴ ساله است. CDC گزارش می‌دهد که:
- پسران ۴ برابر بیشتر از دختران در معرض خودکشی هستند.
- دختران بیشتر از پسران اقدام به خودکشی می‌کنند.
- در بیش از نیمی از خودکشی‌های جوانان، از اسلحه استفاده می‌شود.
نکات کلیدی در مورد خودکشی نوجوانان
- خودکشی زمانی است که یک نوجوان عمداً باعث مرگ خود شود.
- افکار خودکشی زمانی است که یک نوجوان فکر می‌کند که می‌خواهد بمیرد.
- رفتار خودکشی زمانی است که یک نوجوان روی انجام کارهایی متمرکز می‌شود که باعث مرگ خودش می‌شود.
- تغییرات رشد طبیعی همراه با رویدادهای استرس زا زندگی ممکن است باعث شود نوجوان به خودکشی فکر کند.
علائم هشدار دهنده خودکشی در کودکان
ممکن است خودکشی به عنوان یک موضوع گفتگوی شام خانوادگی به نظر نرسد، اما شاید باید این طور باشد. بر اساس آخرین داده‌های موسسه ملی سلامت روانNIMH و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها CDC، خودکشی دومین عامل مرگ و میر در بین افراد ۱۰ تا ۲۴ ساله بود. خودکشی بر کودکان و نوجوانان تأثیر می‌گذارد. اجتناب از صحبت کردن درباره موضوع خودکشی به کودکان و نوجوانان کمکی نمی‌کند بلکه باید به آنها آموزش داد تا در مورد مشکلات شان صحبت کنند.
یکی از باورهای غلط در مورد بحث خودکشی این است که صحبت در مورد آن باعث می‌شود که بچه‌ها و نوجوانان به آن فکر کنند. حقیقت این است که والدین هرگز نمی‌توانند به طور قطعی بدانند که آیا کودکی فکر خودکشی را تجربه می‌کند یا نه، اگر از پرسیدن این سوال ترس داشته باشد چه؟!. رفتار خودکشی در کودکان پیچیده است. این می‌تواند تکانشی باشد و با احساس سردرگمی، غمگینی یا خشم همراه باشد. به اصطلاح «پرچم‌های قرمز» که به افراد هشدار داده می‌شود به دنبال آن باشند، شما می‌توانند در مورد رفتار در کودکان خردسال خیلی دقیق شوید و با پرسیدن چند سوال به این موضوع که کودک به خودکشی فکر می‌کند یا خیر پی ببرید اما دریافت رفتار یک کودک بزرگسال متفاوت است. برای مثال یک کودک بزرگسال ممکن است چیزی شبیه این بگوید: «وقتی من رفتم وضعیت تو بهتر خواهد شد»، اما یک کودک خردسال ممکن است چیزی شبیه این بگوید: «هیچ کس اهمیتی نمی‌دهد که من اینجا هستم».
مطالعات مربوط به خودکشی و افکار خودکشی در میان کودکان دبستانی محدود است و معمولاً حجم نمونه کوچکی دارند. این امر ایجاد ارتباط مستقیم بین محرک‌های خاص و رفتار خودکشی را دشوار می‌کند. با این حال، یک مطالعه منتشر شده در Pediatrics، ویژگی‌ها و عوامل تسریع کننده خودکشی را بین کودکان دبستانی (۵ -۱۱ ساله) و نوجوانان اولیه (۱۲ – ۱۴ ساله) مقایسه کرد.
نتایج نشان داد که کودکانی که بر اثر خودکشی جان خود را از دست داده‌اند، اغلب مشکلات رابطه‌ای با خانواده و دوستان خود را تجربه می‌کنند، در مقایسه با مسائل مربوط به روابط با دوست پسر و یا دوست دختر برای نوجوانان. هر دو گروه احتمالاً از اختلالات سلامت روان رنج می‌برند. در حالی که نوجوانان بیشتر احتمال دارد افسردگی و یا دیس تایمی را تجربه کنند، کودکان با عارضه بیش فعالی و اختلال کمبود توجه بیشتر احتمال دارد که این حس را تجربه کنند. علائم هشدار دهنده خودکشی در کودکان و نوجوانان عبارت هستند از:
تغییرات در رفتار پایه
به قلب خود اعتماد کنید. اگر متوجه تغییرات رفتاری در کودک می‌شوید که یکباره نیست، توجه داشته باشید. در حالی که رفتار خودکشی اغلب با علائم افسردگی همراه است، ممکن است تغییرات زیر را نیز در کودک خود مشاهده کنید:
- کناره گیری از خانواده و دوستان (انزوای اجتماعی یا ایزوله شدن اجتماعی)
- تغییر در عادات خواب (زیاد یا کم خوابیدن، بی‌خوابی و یا بیداری شبانه)
- تغییر در عادات غذایی (پرخوری و یا کم خوردن)
تغییرات یا علائم روان تنی
گاهی کودک بدون هیچ علت واضحی و بدون هیچ علت پزشکی واضحی فقط از درد و ناراحتی در قسمتی از بدن شکایت می‌کند و معاینات و آزمایشات نیز چیزی را نشان نمی‌دهد.
- سردرد
- معده درد
- خستگی بیش از حد
- سایر دردها و ناراحتی‌هایی که قابل توضیح نیستند.
تغییرات در مدرسه
این کاملاً طبیعی است که بچه‌ها در طول فرآیند یادگیری فراز و نشیب‌هایی را تجربه کنند، اما الگوی تغییر منفی می‌تواند علامت هشداری باشد که کودک به کمک نیاز دارد.
- افت عملکرد تحصیلی
- کاهش تعامل با معلمان و بچه‌های در مدرسه
- عدم علاقه به مدرسه و امتناع از رفتن به مدرسه
اشتغال ذهنی با مرگ
طبیعی است که بچه‌ها گاهی به مرگ فکر کنند، به ویژه زمانی که با از دست دادن عزیزی کنار می‌آیند و یا در مورد حوادث غم انگیز در اخبار می‌شنوند. مشغول شدن افکار با مسئله مرگ، تحقیق در مورد راه‌های مردن، و یا صحبت در مورد مرگ خود می‌تواند علامت‌های هشدار دهنده باشند. مراقب علائم هشدار دهنده زیر باشید که شامل افکار مرگ می‌شود:
- سوالات متداول در مورد مرگ و یا جستجوی راه‌های مردن
- جملاتی در مورد مردن یا این که اگر کودک بمیرد چه اتفاقی می‌افتد (مثلاً: وقتی بمیرم دلت برای من تنگ نمی‌شود، ای کاش مرده بودم، اگر من بروم دیگر اذیتت نمی‌کنم).
- تمام اظهارات خودکشی را با جستجوی ارزیابی برای فرزندتان جدی بگیرید.
- صحبت در مورد خودکشی و یا تمایل به مردن و یا ناپدید شدن
نوشتن یا نقاشی درباره مرگ یا خودکشی
کودکان خردسال اغلب برای بیان احساسات شدید با کلام تلاش می‌کنند، اما احتمالاً درباره آنها می‌نویسند و یا نقاشی می‌کنند. خواندن اشعار، داستان‌ها و یا آثار هنری تصویر خودکشی و یا نوشته‌ها و نقاشی‌های مکرر در مورد مرگ باید ارزیابی شود.
- صحبت کردن، نوشتن، یا نقاشی درباره مرگ
- مطالعه کتاب‌های در مورد مرگ
- جستجو آنلاین مطالبی در مورد خودکشی
احساس ناامیدی
کودکانی که افکار خودکشی دارند ممکن است احساس ناامیدی را نسبت به آینده ابراز کنند. آن ها همچنین ممکن است اظهاراتی در مورد درماندگی داشته باشند. این نوع اظهارات نشان می‌دهد که کودک احساس می‌کند که هیچ کاری برای بهبود حال او انجام نمی‌شود و کسی نمی‌تواند کمک کند.
- احساس حقارت و بی ارزش بودن
- احساس این که ناکارامد هستند و افرادی شکست خورده هستند.
- متن و یا اهنگ‌های ناامید کننده و ناراحت را در فضای مجازی به کرارت منتشر می‌کند.
بخشش وسایل
برخی از کودکان دارایی مورد علاقه خود به والدین، خواهر و برادرها یا دوستان می‌دهند و یا می‌گویند که باید دارایی مورد علاقه خود را دریافت کنند. در حالی که صحبت در مورد تقسیم اموال ممکن است برای والدین مانند یک بازی فانتزی به نظر برسد، زمانی که با سایر تغییرات در رفتار ترکیب شود می‌تواند نشان دهنده افکار خودکشی باشد.
- دادن وسایل شخصی خود به دیگران
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌های عادی روزانه (بازی، ورزش، فعالیت‌های فوق برنامه)
- عدم انگیزه داشتن برای کسب موفقیت و پیروزی در یک بازی یا مسابقه
تغییرات قابل توجه در خلق و خوی
کودکان در حین رشد و درمان با عوامل استرس زا تغییراتی را در خلق و خوی خود تجربه می‌کنند، اما تغییرات قابل توجه در خلق و خوی نشان دهنده یک مشکل است. شما کودک خود را را بهتر می‌شناسید. اگر کودک شما ناگهان از حالت آرام و نسبتاً شاد به حالت تهاجمی، کاملاً گوشه‌گیر و یا بسیار مضطرب تبدیل می‌شود، دریافت کمک بسیار مهم است.
- حالات عصبانی و یا رفتارهای خصمانه
- عدم تمرکز، کسل و بی حوصله بودن
- عدم پاسخگویی به تمجدید و تشویق
- مضطرب و نگران بودن پی در پی
- مستاصل بودن در بسیاری از امور
- انجام کارهای پرخطر، مانند رانندگی خیلی سریع، پریدن از ارتفاعات
- استفاده از الکل و یا مواد مخدر
همه کسانی که در معرض خطر خودکشی هستند این علائم را ندارند. ممکن است که علائم دیگری را نشان دهند برای مثال، ممکن است ناامید، مضطرب و یا افسرده به نظر برسند و یا ممکن است دیگر به ظاهرشان اهمیت ندهند. هم چنین ممکن است دلایل دیگری برای این رفتارها وجود داشته باشد.
اگر فرزندتان در مورد خودکشی، خودآزاری، بحران سلامت روان، بحران مصرف مواد مخدر و یا هر نوع ناراحتی عاطفی دیگری صحبت می‌کند، فوراً از یک مشاور کمک بگیرید.
چه چیزی کودکان و نوجوانان را در معرض خطر خودکشی قرار می‌دهد؟
علاوه بر علائم هشدار دهنده‌ای که کودک ممکن است کودک افکار خودکشی را تجربه کند، عوامل خاصی نیز وجود دارد که می‌تواند خطر اقدام به خودکشی را افزایش دهد. تشخیص این که آیا یک کودک و یا نوجوان به خودکشی فکر می‌کند، دشوار است. اما شما به عنوان والدین یا مراقبان کودک می‌توانید به دنبال چیزهایی باشید که ممکن است آنها را بیشتر به فکر خودکشی یا اقدام به خودکشی وادار کند. اینها شامل تجربیات شخصی و سابقه خانوادگی آنها می‌شود. هر گونه اشاره به خودکشی را جدی بگیرید. اگر کودک و یا نوجوانی در مورد خودکشی، آسیب رساندن به خود یا احساس ناامیدی صحبت می‌کند، فوراً از یک روانشناس کمک بگیرید.
تجربیات شخصی
کودکان و نوجوانان ممکن است بیشتر به فکر خودکشی یا اقدام به خودکشی باشند اگر:
- اقدام به خودکشی قبلی (صرف نظر از این که چقدر جدی است)
- مشکل سلامت روانی مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، روان‌گسیختگی یا روان پریشی، مشکل مواد مخدر یا الکل (اختلال مصرف مواد) داشته باشید.
- ویژگی‌های شخصیتی پرخاشگری، تغییرات خلقی و روابط ضعیف
- اختلال رفتاری و اختلالات اضطرابی
- شرایط جسمی جدی از جمله درد و آسیب تروماتیک مغز
- سابقه خانوادگی خودکشی، کودک کسی را بشناسد که اخیراً اقدام به خودکشی کرده و یا جان خود را از دست داده است. این ممکن است شامل یک دوست، یکی از اعضای خانواده و یا یک قهرمان شخصی مانند یک چهره ورزشی یا یک موسیقیدان باشد.
- تجربه از دست دادن که این می‌تواند شامل غم و اندوه و از دست دادن یک رابطه به دلیل طلاق و یا اختلاف خانوادگی باشد.
- به وسایل خودکشی یا دسترسی به سلاح گرم مانند اسلحه و یا قرص دسترسی داشته باشد.
- سابقه سوء استفاده جنسی داشته باشد.
- سابقه قلدری و پرخاشگری داشته باشد یا شاهد خشونت باشد.
- احساس ناامیدی و احساس سر بار بودن و اضافه بودن
- تجربه‌ای استرس‌زا، مانند طلاق در خانواده و یا مرگ والدین را پشت سر گذاشته باشد.
- مشکلات قانونی یا انضباطی داشته باشد و یا در مدرسه مشکلاتی داشته باشد (مانند پایین آمدن نمرات، مشکلات رفتاری و یا غیبت‌های مکرر از کلاس درس و مدرسه).
- تکانشگری و سرخوردگی
- استرس ناشی از تغییرات فیزیکی مربوط به بلوغ، بیماری مزمن و یا سایر مسائل باشد.
- کودک LGBTQ+ است. مسائلی مانند قلدری و تبعیض می‌تواند به افزایش خطر خودکشی کمک کند.
سابقه خانوادگی
کودکان و نوجوانان ممکن است در معرض خطر بیشتری برای خودکشی باشند اگر موارد زیر را داشته باشند:
- سابقه خانوادگی خودکشی
- والدینی که افسردگی یا اختلال مصرف مواد دارند.
- یک زندگی خانوادگی مخل و یا آزاردهنده
رفتار خودکشی در کودکان و نوجوان چگونه درمان می‌شود؟
درمان به علائم، سن و سلامت عمومی کودک شما بستگی دارد. هم چنین به شدت این وضعیت بستگی دارد. درمان با ارزیابی دقیق رویدادهای زندگی نوجوان شما در طی ۲ تا ۳ روز قبل از رفتارهای خودکشی شروع می‌شود. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان فردی
- خانواده درمانی، والدین نقش مهمی در درمان دارند.
- در صورت نیاز، بستری طولانی مدت در بیمارستان، این به کودک محیطی تحت نظارت و امن برای درمان می‌دهد.
راه‌های کمک به شما
اگر کودک شما افکار خودکشی دارد و یا نگران هستید می‌توانید با شماره‌های زیر تماس بگیرید و یک مشاوره رایگان دریافت کنید.
سخن آخر
هر گونه نشانه‌ای از افکار و یا رفتار خودکشی باید جدی گرفته شود. والدین باید سؤالات خاصی در مورد افکار خودکشی از کودکان بپرسند که «آیا به آسیب رساندن و یا کشتن خود فکر می‌کنید؟» والدین هم چنین باید با پرسیدن سؤالاتی مانند «آیا اخیراً احساس افسردگی می‌کنید یا بسیار غمگین هستید؟» این سوالات به فرزندتان نشان می‌دهد که شما آنها را درک می‌کنید و برایتان اهمیت دارد. انتقال همدلی در زمان بحران عاطفی بسیار مهم است.
صرف نظر از این که فرزند شما چگونه به این سؤالات پاسخ می‌دهد، ضروری است که به دنبال ارزیابی توسط یک پزشک دارای مجوز بهداشت روان که در کار با کودکان تخصص دارد، باشید. اگر مطمئن نیستید که از کجا به کمک دسترسی داشته باشید، یک قرار ملاقات فوری با پزشک اطفال فرزندتان تعیین کنید و اعلام کنید که در مورد سلامت روانی فرزندتان و رفتار احتمالی خودکشی نگران هستید. با حمایت مناسب، کودکان می‌توانند از طریق احساسات و محرک‌هایی که منجر به تفکر خودکشی می‌شوند، کار کنند و مهارت‌های مقابله‌ای مؤثر برای رویارویی با موقعیت‌های دشوار زندگی را بیاموزند.