اگر شما و شریک زندگی شما از یکدیگر جدا شده‌اید یا طلاق گرفته‌اید، برقراری ارتباط منظم با آنها و حفظ یک رابطه آرام ممکن است دشوار باشد. با این حال، ممکن است مجبور شوید به خاطر فرزند یا فرزندان خود فرزندپروری مشترک را تمرین کنید و یاد بگیرید که چگونه این کار را انجام دهید تا کودک شما با امنیت، آرامش، عشق و حمایت هر دو والدین بزرگ شود.
این روش برای آرامش کودک شما بسیار مهم است، زیرا تحقیقات نشان می‌دهد که اختلاف بین والدین پس از طلاق یا جدایی شرایط را برای فرزندان بسیار دشوارتر می‌کند.
فرزندپروری مشترک رویکردی است که در آن هر دو والدین با هم همکاری می‌کنند و مسئولیت بزرگ کردن فرزند یا فرزندان خود را به اشتراک می‌گذارند، حتی اگر آنها به ازدواج خود پایان داده باشند یا نتوانند با یکدیگر در یک رابطه عاشقانه باشند.
کودکان اغلب با تغییر در خانواده خود چالش دارند و اضافه شدن، کم شدن یا تغییر افرادی که نقش والدین در خانواده ایفا می‌کنند می‌تواند برای آنها بسیار سخت و دشوار باشد. داشتن یک رابطه متقابل و محترمانه بین والدین به رشد بلندمدت کودک کمک می‌کند.
اگر شما و خانواده شما در این شرایط قرار دارید، باید بدانید که تنها نیستید. ساختار خانواده با گذشت زمان تغییر کرده است و خانواده‌ها امروزه در اشکال و اندازه‌های مختلف وجود دارند. تخمین زده می‌شود که ۴۰ درصد از کودکان در ایالات متحده با یک خانواده متشکل از پدر و مادر ازدواج کرده و بیولوژیکی زندگی نمی‌کنند.
در این مقاله به بررسی انواع روش‌های فرزندپروری موازی می‌پردازیم و به این سوال پاسخ می‌دهیم که فرزندپروری مشترک سالم چگونه است، همچنین در مورد نکاتی برای فرزندپروری موازی موفق و کارهایی که نباید در این روش انجام دهید، صحبت خواهیم کرد.
فرزندپروری مشترک چیست؟
در فرزندپروری مشترک، کودکان توسط والدین یا شخصیت‌هایی نگهداری می‌شوند که نقش والدین دارند، اما ازدواج نکرده یا جدا از هم زندگی می‌کنند.
والدین مشترک ممکن است طلاق گرفته باشند یا هرگز ازدواج نکرده باشند. آنها هیچ رابطه عاشقانه‌ای با یکدیگر ندارند.
والدین مشترک نه تنها در مراقبت‌های عادی از کودکان خود سهیم هستند، بلکه در مورد تصمیم گیری‌های مهم در مورد تربیت کودک، از جمله موارد زیر نیز همکاری دارند:
- تحصیلات
- مراقبت پزشکی
- تعلیمات مذهبی
- سایر موارد مهم
فرزندپروری مشترک روشی رایج است. یک بررسی در سال ۲۰۱۴ برآورد می‌کند که ۶۰ درصد از کودکان در ایالات متحده با والدین بیولوژیکی متاهل خود زندگی می‌کنند. ۴۰ درصد دیگر در موقعیت‌های مختلفی زندگی می‌کنند که بسیاری از آنها شامل فرزندپروری مشترک است.
انواع فرزندپروری مشترک
محققان سه نوع اصلی از روابط فرزندپروری مشترک پس از طلاق را شناسایی کرده‌اند:
فرزندپروری متضاد
در این نوع از فرزندپروری مشترک، والدین درگیری مکرر و ارتباط ضعیفی با یکدیگر دارند. آنها ممکن است برنامه‌ها، روش تربیت کودک، قوانین و اولویت‌های متفاوتی داشته باشند و ممکن است نتوانند در مورد نیازها یا برنامه روزانه فرزندشان به توافق برسند.
تضاد والدین می‌تواند برای کودکان دشوار باشد؛ زیرا ممکن است احساس کنند که در میان اختلافات والدین خود گرفتار شده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که فرزندپروری متضاد می‌تواند احتمال مشکلات رفتاری و همچنین مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و پریشانی روانی را در کودک افزایش دهد.
فرزندپروری مشارکتی
در فرزندپروری مشارکتی والدین، هر دو والدین با یکدیگر همکاری می‌کنند تا در مورد تربیت کودک خود تصمیم بگیرند. این شامل برقراری ارتباط منظم، به اشتراک گذاشتن اطلاعات در مورد نیازها و پیشرفت کودک و هماهنگی برنامه‌ها برای اطمینان از گذراندن زمان با کیفیت کودک با هر دو والدین است.
فرزندپروری مشارکتی می‌تواند برای کودک مفید باشد؛ زیرا محیطی پایدار، سازگار و حمایتگر را برای کودک فراهم می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که فرزندپروری مشارکتی با عزت نفس بالاتر، بهبود عملکرد تحصیلی و به طور کلی سلامت روان بهتر در کودکان مرتبط است.
فرزندپروری موازی
فرزندپروری موازی به این معناست که هر دو گروه والدین به طور مستقل عمل می‌کنند و ارتباط، مشارکت، همکاری یا تضاد کمی با یکدیگر دارند.
برنامه روزانه خانواده و قوانین این والدین اغلب با یکدیگر متفاوت است که می‌تواند منجر به عدم ثبات در زندگی کودک شود. هر گونه شباهت در قوانین یا برنامه‌ها اغلب برنامه ریزی شده یا عمدی نیست.
توجه به این نکته مهم است که انواع فرزندپروری مشترک می‌تواند متغیر باشد و ممکن است در طول زمان با تکامل شخصیت و شرایط والدین تغییر کند.
فرزندپروری مشترک درست باید چگونه باشد؟
فرزندپروری مشترک سالم شامل ایجاد یک برنامه و همسو بودن والدین مشترک بر روی مواردی مانند موارد زیر می‌باشد:
- برنامه دیدار: والدین مشترک باید برنامه‌ای برای ملاقات با کودک تنظیم کنند که تضمین کند هر دو والدین می‌توانند زمان با کیفیتی را با کودک بگذرانند. این برنامه باید روزهای هفته، آخر هفته، تعطیلات، تولدها و سایر رویدادهای خاص را در بر بگیرد. والدین همچنین باید در مورد این که چه زمانی و چگونه می‌توانند با کودک در زمانی که کودک با سرپرست دیگر است، صحبت کنند.
- برنامه روزانه کودک: به منظور حفظ ثبات در بین خانواده‌ها، برنامه ریزی یکسان برای کودک می‌تواند در مورد تغذیه کودک، فعالیت‌های فوق برنامه، زمان خواب، زمان بیداری، زمان تماشای تلویزیون و موارد دیگر مفید باشد.
- آموزش: هر دو والدین باید در مورد مکان و نحوه آموزش کودک همسو باشند. همچنین مهم است که والدین درباره نحوه تقسیم مسئولیت‌هایی مانند پرداخت هزینه مدرسه، امضای برگه‌های رضایت نامه مدرسه، نظارت بر تکالیف، شرکت در جلسات والدین و معلمان و شرکت در سایر فعالیت‌های مربوط به مدرسه به توافق برسند.
- نیازهای پزشکی: مهم است که والدین مشترک مشخص کنند کدام یک از والدین باید کودک را در ویزیت با پزشک همراهی کند و برای درمان پزشکی رضایت می‌دهد. هر دو والدین باید از مشکلات پزشکی کودک آگاه باشند و برای مدیریت هر اورژانس پزشکی آماده باشند.
- امور مالی: والدین مشترک باید در مورد یک رویه مالی صحبت کنند و به نتیجه‌ای برسند که بهترین منافع کودک را در پی داشته باشد. اگر والدین از طریق طلاق روندی را طی کرده باشند، دادگاه ممکن است یکی از والدین را ملزم به پرداخت مخارج زندگی فرزند کند.
نکاتی برای فرزندپروری مشترک
در ادامه چند نکته را به شما پیشنهاد می‌دهیم که می‌توانند به شما و شریک زندگی سابق شما کمک کنند تا با موفقیت از کودک خود نگهداری کنید:
- ارتباط منظم خود را حفظ کنید: مهم است که ارتباط منظمی با کودک، والدین مشترک و هر پدر و مادر ناتنی، پدربزرگ و مادربزرگ یا سایر مراقبین زندگی کودک خود داشته باشید. به اشتراک گذاشتن اخبار مهم و اطلاع از رشد، مدرسه، فعالیت‌ها، موارد پزشکی و کارهای روزمره کودک با همه افراد درگیر مفید است.
- برنامه‌ای برای فرزندپروری مشترک ایجاد کنید: به طور مشترک برنامه‌ای را تهیه کنید که موارد ذکر شده در بالا را پوشش دهد، مانند برنامه ملاقات، برنامه روزانه، برنامه تحصیلی، امور مالی، نیازهای پزشکی و غیره.
- برنامه‌ای ایجاد کنید که برای هر دوی شما کارآمد باشد: یک برنامه فرزندپروری مشترک ایجاد کنید که برای شما و شریک سابقتان موثر باشد. اگر شریک سابق شما در نزدیکی شما زندگی می‌کند، می‌توانید از کودک خود بخواهید که به نوبت چند روز یا هفته را با هر یک از شما بگذراند.
اگر شغل شما زمان مختلفی دارد، کودک می‌تواند صبح‌ها را با یکی از والدین و عصرها را با دیگری بگذراند. اگر در شهرهای مختلف زندگی می‌کنید، ممکن است کودک مجبور شود روزهای مدرسه را با یکی از والدین و تعطیلات را با دیگری بگذراند.
- در مورد تغییر برنامه صحبت کنید: فرزندپروری مشترک می‌تواند بر اساس نیازهای کودک و شرایط والدین تغییر پیدا کند. هر گونه تغییر یا اضافه شدن مورد جدید در برنامه را با همه افراد درگیر مورد بحث قرار دهید. این می‌تواند باعث شود که همه هم نظر باشند.
- انعطاف پذیر باشید: ممکن است مواردی پیش بیاید که با وجود نیت خوب، همه چیز طبق برنامه پیش نمی‌رود. در مواقعی که والدین دیگر دیر می‌آید یا نمی‌تواند کودک را تحویل بگیرد، پرستار بچه به موقع حاضر نمی‌شود، کودک از مدرسه زودتر بیرون می‌آید یا یک موقعیت اضطراری و غیرمنتظره وجود دارد، جایی برای انعطاف‌پذیری باز بگذارید. در مواقعی که به کمک نیاز دارید، همکاری با شریک سابق خود در زمانی که می‌توانید، به همکاری بین شما کمک خواهد کرد.
- به روش‌های مختلف فرزندپروری احترام بگذارید: درک کنید که هر فردی سبک فرزندپروری متفاوتی دارد. مگر این که شیوه فرزندپروری شریک سابقتان به کودک شما آسیب برساند، به او احترام بگذارید و اجازه دهید با قوانین خودش با کودک ارتباط برقرار کند. تجربه روش‌های مختلف فرزندپروری به کودک شما کمک می‌کند تا یاد بگیرد که چگونه با موقعیت‌ها و روابط مختلف سازگار شود.
- فضایی را برای ناپدری یا نامادری باز کنید: شما یا شریک سابقتان ممکن است شروع به دیدن افراد دیگر کنید و وارد رابطه جدیدی شوید. زمانی که شرکای جدیدی را وارد زندگی فرزندتان می‌کنید، ممکن است نقش پدر یا مادر ناتنی را بر عهده بگیرند. تا زمانی پدر و مادر ناتنی از کودک شما مراقبت می‌کنند و به رابطه شما با کودک خود احترام می‌گذارند، به جای کینه توزی، خصومت نسبت به او یا سعی در کم کردن حضور او، سعی کنید در زندگی فرزندتان جایی برای او باز کنید.
- تعاملات خود را صمیمانه نگه دارید: ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که مجبور شوید با شریک سابق خود یا سایر افراد زندگی او از جمله اعضای خانواده یا شریک فعلی او ملاقات یا تعامل داشته باشید. به عنوان مثال، هنگام پیاده کردن یا بردن کودک، در جشن تولد کودک یا در جشن مدرسه. سعی کنید این تعاملات را محترمانه و صمیمانه نگه دارید.
- از زمان با فرزندتان نهایت استفاده را ببرید: زمانی که کودک با شماست، زمان با کیفیتی را صرف او کنید؛ به خصوص اگر زمان محدودی با هم دارید. تعهدات و حواس پرتی در مورد چیزهای دیگر را به حداقل برسانید و برای انجام فعالیت‌های سرگرم کننده با یکدیگر برنامه ریزی کنید. سعی کنید تشریفات معناداری ایجاد کنید که منحصر به رابطه شما با فرزندتان باشد.
- برای زمانی که فرزندتان در کنار شما نیست آماده شوید: طبیعی است که وقتی کودک شما در کنار شما نیست احساس از دست دادن یا تنهایی را تجربه کنید. این احساس ممکن است در تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات بارزتر باشد. سعی کنید به جای احساسات منفی، این موضوع را به عنوان فرصتی برای استراحت و آرامش در نظر بگیرید. سعی کنید فعالیت‌هایی را برنامه ریزی کنید که از انجام آنها لذت می‌برید؛ اما ممکن است وقتی کودک شما در خانه است، نتوانید آنها را انجام دهید؛ مانند دیدن دوستان، تماشای فیلم، برنامه ریزی برای سفر یا انجام کارهای دیگر برای خودتان.
چه کارهایی را نباید در فرزندپروری مشترک انجام دهیم؟
اگر والدین مشترک هستید، باید از انجام کارهای زیر خودداری کنید:
- زندگی عادی کودک را به هم بریزید: سعی کنید مطمئن شوید که برنامه روزانه کودک شما در خانواده‌ها، با مراقبان و در موقعیت‌های مختلف ثابت باقی می‌ماند. یک برنامه منظم روزانه می‌تواند باعث ثبات و آرامش در زندگی کودک شما باشد.
- شریک سابق خود را تخریب کنید: از تخریب شریک سابق خود در اطراف یا جلوی کودک خود اجتناب کنید. قوانین او را زیر پا نگذارید و در مقابل کودک خود با بی احترامی در مورد او صحبت نکنید. این کار می‌تواند برای کودک سنگین باشد و اثرات نامطلوب بلند مدتی بر فرزند شما داشته باشد. نشان دادن اتحاد والدین به کودک و احترام به تصمیمات یکدیگر بسیار بهتر است. در مورد هر مشکلی که دارید با شریک سابق خود به طور خصوصی صحبت کنید، زمانی که کودکتان در اطراف شما نیست.
- کاری کنید که فرزندتان در مورد دوست داشتن والدین دیگرش احساس گناه کند: حتی اگر شما و شریک سابقتان دیگر رابطه عاشقانه‌ای با یکدیگر نداشته باشید، او همچنان والدین کودک شما محسوب می‌شود و باید این شانس را داشته باشد که با فرزند خود رابطه محبت آمیزی را حفظ کند. کاری نکنید که کودک شما از دوست داشتن او، گذراندن وقت با او، لذت بردن از اوقات مشترکشان، صحبت کردن با شما در مورد او یا تمایل به تماس با او در زمانی که با شماست، احساس گناه کند.
مراجعه به روان درمانگر
اگر علائم استرس را در کودک خود مشاهده کردید، از متخصص کمک بگیرید. این علائم می‌توانند به صورت زیر ظاهر شوند:
- مشکل در خواب یا غذا خوردن
- احساس غم و اندوه یا افسردگی
- افت نمرات
- بد خلقی
- ترس از دوری از والدین
- رفتارهای وسواسی
همچنین اگر با شریک سابق زندگی خود اختلاف دارید یا دارای شرایط زیر هستید، توصیه می‌کنیم که از روان درمانگر کمک بگیرید:
- احساس افسردگی یا اضطراب
- کودک خود را مجبور می‌کنید که واسطه ارتباط برقرار کردن بین شما و والدین دیگر باشد.
- برای حمایت عاطفی به فرزندان خود تکیه می‌کنید.
- به طور مکرر به شریک سابق زندگی خود (که والدین مشترک است) بد دهنی می‌کنید.
این که چه شکل درمانی را انتخاب می‌کنید به سن فرزندتان، دلیل دریافت کمک حرفه‌ای و رابطه شما با والدینتان بستگی دارد.
پس از مشاوره اولیه با یک متخصص، باید بتوانید انتخاب‌های خود را بهتر محدود کنید. می‌توانید از دوستانتان، پزشک خود، متخصص اطفال فرزندتان یا برنامه حمایت از کارمندان در جایی که کار می‌کنید، درخواست مشاوره با درمانگر را بدهید.