سرماخوردگی در مقابل آلرژی در کودکان: چگونه تفاوت را تشخیص دهیم؟

بروز سرماخوردگی و آلرژی در کودکان امری شایع است. گاهی اوقات تشخیص این که مشکل تب یونجه یا آلرژی است یا سرماخوردگی معمولی (عفونت دستگاه تنفسی فوقانی) دشوار است. این تشخیص اغلب زمانی انجام ‌‌می‌‌‌شود که والدین برای یک «سرماخوردگی» طولانی‌ مدت که فرزندشان نمی‌‌‌تواند آن را از بین ببرد، از پزشک اطفال مشاوره ‌‌می‌‌‌گیرند. در حالی که علائم آلرژی و سرماخوردگی اغلب با هم همپوشانی دارند، چند تفاوت آشکار وجود دارد. اگر کودک شما علائم زیر را داشته باشد احتمالاً مبتلا به آلرژی فصلی یا همان برای تب یونجه است:

• ترشحات شفاف و آبکی بینی
• خارش چشم، گوش، بینی یا دهان
• عطسه اسپاسمودیک (ناگهانی)

تب هرگز از علائم آلرژی نیست. بالا رفتن درجه حرارت بدن تقریباً همیشه نشان دهنده عفونت است. آنتی بیوتیک‌ها به آلرژی یا سرماخوردگی ناشی از ویروس کمک نمی‌‌‌کنند. سرماخوردگی یا آلرژی گاهی ‌‌می‌‌‌تواند منجر به عفونت گوش یا سینوس شود. هنگا‌‌می‌‌‌ که عفونت اتفاق ‌‌می‌‌‌افتد، مصرف آنتی بیوتیک‌ها ‌‌می‌‌‌توانند مفید باشند. در سرماخوردگی، ترشحات بینی اغلب غلیظ‌تر از آلرژی هستند و ‌‌می‌‌‌توانند تغییر رنگ دهند (در مقایسه با ترشحات شفاف و آبکی آلرژی). کودکی که سرماخورده است ممکن است گلو درد و سرفه داشته باشد و دمای بدن کودک گاهی کمی ‌‌‌بالا ‌‌می‌‌‌رود اما نه همیشه. خارش پوست و بینی معمولاً یک شکایت رایج از سرماخوردگی نیست، اما مشخصه رایج بروز آلرژی است. سرماخوردگی ساده معمولاً چند روز بیشتر طول نمی‌‌‌کشد تا این که شروع به بهبود و از بین رفتن کند. علائم آلرژی ‌‌می‌‌‌تواند هفته‌ها تا ماه‌ها ادامه داشته باشد.

چگونه کودکان به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند؟

سرماخوردگی عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی (سینوس‌ها، مجاری بینی، گلو و حنجره) است. آنها توسط چندین ویروس مختلف ایجاد ‌‌می‌‌‌شوند. سرماخوردگی می‌تواند در اثر موارد زیر کودک را تحت تاثیر قرار دهد:

• تماس با فردی که سرما خورده است، مانند دست دادن و سپس دست زدن به چشم، بینی یا دهان
• دست زدن به جسمی ‌‌‌که فرد سرماخورده آن را لمس کرده و سپس دست زدن به چشم، بینی یا دهان شما
• تنفس ویروس در هوا پس از سرفه یا عطسه فرد مبتلا به سرماخوردگی در هوا

چگونه کودکان به آلرژی دچار می‌شوند؟

آلرژی فصلی (تب یونجه) ناشی از واکنش سیستم ایمنی به گرده درختان و گل‌ها و علف‌های هرز است که گویی برای بدن مضر است. آلرژی مسری نیست این بدان معنی است که آنها از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌‌‌کنند. این واکنش علائمی‌‌‌را ایجاد ‌‌می‌‌‌کند که ‌‌می‌‌‌تواند مانند سرماخوردگی به نظر برسد. آلرژی اغلب در خانواده‌ها دیده ‌‌می‌‌‌شود بدین مفوهم که عوامل ژنتیکی و وراثتی در بروز آن نقش دارند. آلرژی فصلی هر سال در زمان مشخصی رخ ‌‌می‌‌‌دهد. اگر کودک شما در تمام سال علائم آلرژی داشته باشد، ممکن است به چیزهایی (آلرژن‌ها) در خانه حساسیت داشته باشد. اینها ‌‌می‌‌‌توانند شامل کنه‌ها، گرد و غبار، حیوانات، کپک‌ها و سوسک‌ها باشند.

علائم سرماخوردگی در مقابل آلرژی در کودکان: تفاوت چیست؟

وقتی فصل آلرژی شروع ‌‌‌می‌شود، بچه‌ها ممکن است علائم سرماخوردگی زیادی را بروز دهند. هم آلرژی‌های فصلی و هم سرماخوردگی ‌‌‌می‌توانند باعث آبریزش بینی و عطسه شوند. بنابراین چگونه ‌‌‌می‌توانید بگویید چه چیزی باعث علائم کودک شما ‌‌‌می‌شود؟ ایا کودک حساسیت فصلی دارد و یا ویروس سرماخوردگی او را بیمار کرده است؟

پزشکان متخصص اطفال معتقد هستند که سرماخوردگی و واکنش به آلرژی‌های فصلی ممکن است گاهی شبیه به هم به نظر برسند. اما برخی از علائم وجود دارد که ‌‌‌می‌تواند تشخیص تفاوت را آسان‌تر کند، بنابراین باید بدانید به دنبال چه هستید.

علائم سرماخوردگی چیست؟

• سرماخوردگی معمولی توسط یک ویروس ایجاد ‌‌‌می‌شود و معمولاً بین ۵ تا ۷ روز طول ‌‌‌می‌کشد.
• تب: آلرژی ‌‌‌نمی‌تواند باعث تب شود. با این حال، تب همراه با سرماخوردگی ‌‌‌می‌تواند بسیار شایع باشد.
• گلو درد: سرماخوردگی همراه با گلو درد بیشتر از گلو درد ناشی از آلرژی است.
• بدن درد: سرماخوردگی‌های ویروسی معمولاً ‌‌می‌‌‌توانند احساس درد و خستگی را در شما ایجاد کنند که ‌‌می‌‌‌توان با استراحت فراوان، آبرسانی و مصرف انواع مسکن‌ها آن را درمان کرد.

علائم آلرژی چیست؟

• آلرژی‌های فصلی پاسخ‌های سیستم ایمنی بدن به آلرژن‌ها مانند گرده درختان فصلی یا علف‌های هرز است.
• اگر کودک شما خارش چشم، بینی یا پوست دارد، به احتمال زیاد آلرژی است. سرماخوردگی باعث خارش نمی‌شود.
• آلرژی معمولاً علائمی‌ایجاد ‌‌‌می‌کند که بیش از دو هفته طول ‌‌‌می‌کشد.
• علائم آلرژی در یک الگوی قابل پیش بینی ظاهر ‌‌‌می‌شوند. به عنوان مثال، اگر علائم هر بهار یا هر تابستان ظاهر شود، به طور معمول نشان ‌‌‌می‌دهد که کودک شما آلرژی دارد.
• اگر مشکوک هستید که فرزندتان آلرژی دارد، دانستن برخی از آلرژن‌های رایج ‌‌می‌‌‌تواند به شما در شناسایی عواملی که ممکن است باعث علائم کودکتان شود کمک کند.

آلرژن‌ها چه هستند؟

آلرژن‌ها موادی هستند که باعث بروز واکنش آلرژیک در بدن می‌شوند. آلرژن‌ها را می‌توان به دو دسته آلرژن بیرونی و آلرژن درونی تقسیم کرد.

• آلرژن‌های داخلی عبارت هستند از:
• انواع خوراکی‌ها
• گرد و غبار و کپک
• پر، مو، پشم، ترشحات بدن و ادرار و مدفوع حیوانات، مانند گربه، سگ، خرگوش، پرندگان، موش‌ها، خوکچه هندی و دیگران
• لباس‌ها و اسباب بازی‌ها، به ویژه آنهایی که با موهای حیوانات ساخته شده‌اند
• لاتکس یا آنزیم‌های باکتریایی در اقلا‌‌‌می‌ مانند دستکش و بادکنک لاستیکی، الاستیک در لباس‌ها و محصولات پاک کننده
• آلرژن‌های بیرونی عبارت هستند از:
• گرده‌ها، به ویژه از اسفند تا اواسط خرداد، زمانی که تعداد گرده‌ها زیاد است و معمولاً گیاهان برای تنازع نسل، گرده افشانی می‌کنند.
• علف‌های هرز، که از اواسط خرداد تا حدود اواخر مرداد باعث آلرژی تابستانی ‌‌‌می‌شود.
• حساسیت پاییزی که معمولاً از اواسط شهریور ماه تا اوایل زمستان ادامه دارد

چگونه ‌‌‌می‌توانم تفاوت سرماخوردگی و آلرژی را در کودکان نوپا تشخیص دهم؟

در حالی که علائم سرماخوردگی و آلرژی همپوشانی دارند، تفاوت‌های کلیدی نیز وجود دارد. اگر مطمئن نیستید که کودک نوپا چه وضعیتی دارد، این سؤالات را از خود بپرسید.

علائم کودک نوپا چقدر سریع شروع شد؟

معمولاً علائم آلرژی به طور ناگهانی ظاهر ‌‌‌می‌شوند، زمانی که کودک خردسال شما در معرض آلرژن محرک قرار ‌‌‌می‌گیرد. علائم سرماخوردگی اغلب به تدریج شروع ‌‌‌می‌شود.

کودک نوپای شما چند وقت است که بیمار است؟

کودکان نوپا مبتلا به آلرژی ‌‌‌می‌توانند علائم را برای مدت طولانی نشان دهند، مثلاً اگر به گرده آلرژی داشته باشند تمام فصل بهار علائم آلرژی را خواهند داشت. از طرف دیگر علائم سرماخوردگی معمولاً در عرض دو هفته برطرف ‌‌‌می‌شود.

آیا کودک نوپای شما تب دارد؟

سرماخوردگی معمولی گاهی اوقات با تب خفیف همراه با شیوع ویروس همراه است. کودک نوپا شما معمولاً با آلرژی تب نمی‌کند.

آیا کودک نوپای شما  آبریزش چشم دارد؟

بسیاری از واکنش‌های آلرژیک ‌‌می‌‌‌توانند چشم‌های کودک نوپا را دچار آبریزش، خارش و قرمزی کنند. اینها معمولاً علائم سرماخوردگی نیستند.

ترشحات بینی کودک نوپای شما چگونه است؟

کودکان نوپا مبتلا به آلرژی و سرماخوردگی هر دو دچار ترشحات بینی ‌‌‌می‌شوند، اما ظاهر و کیفیت آن متفاوت است. در موارد آلرژی، ترشحات بینی معمولاً شفاف و رقیق است، در حالی که در سرماخوردگی به رنگ زرد یا سبز و قوام غلیظ است.

چه فصلی است؟

در طول بهار، تابستان و هر زمانی که فصل‌ها تغییر ‌‌‌می‌کنند، کودکان نوپا بیشتر احتمال دارد به آلرژی مبتلا شوند. در زمستان، احتمال سرماخوردگی کودک نوپای شما بیشتر است.

جدول زیر راهنمای علائم آلرژی و سرماخوردگی است. برای تشخیص و گزینه‌های درمانی به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی فرزندتان مراجعه کنید.

روش‌های مقابله و درمان سرماخوردگی در کودکان

بهترین راه برای تسکین علائم سرماخوردگی کودک به کارگیری چند راهکار درمانی ساده در منزل است:

• به کودک مایعات بدهید.
• مصرف ویتامین C را فراموش نکنید.
• معجون عسل و آب لیمو را امتحان کنید.
• از دستگاه بخور سرد برای تهویه اتاق استفاده کنید.
• از بخور گیاهی برای باز کردن مجاری تنفسی کودک استفاده کنید.
• به کودک سوپ، آش و غذاهای مقوی و گرم بدهید.
• بدن کودک را گرم نگه دارید.
• سعی کنید او را در منزل و در تختخواب نگه دارید تا استراحت کند.
• شلغم و پیاز را در رژیم غذایی کودک بگنجانید.
• مجاری بینی کودک را مرتب تمیز کنید.
• در صورت بروز تب و یا بدن درد استفاده از مسکن‌های بدون نسخه را امتحان کنید.

روش‌های مقابله و درمان آلرژی در کودکان

بهترین راه برای تسکین علائم آلرژی کودک، کنترل قرار گرفتن کودک در معرض آلرژن‌ها و استفاده از داروهای بدون نسخه طبق دستور پزشک است. برای تسکین آلرژی در کودکان نکات زیر را مد نظر داشته باشید:

• کنترل قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها
• گرد و غبار: از روکش‌های بالش و تشک استفاده کنید، از استفاده از پتوها یا بالش‌های پَر خودداری کنید، حیوانات عروسکی را با کودک خود در رختخواب قرار ندهید و به طور مرتب عروسک‌ها و ملحفه‌های کودک را بشویید.
• از مواد آلرژی‌زا در فضای باز استفاده کنید: تا حد امکان از تهویه مطبوع استفاده کنید، به استحمام کودک خود اهمیت بدهید و لباس‌های کودکان خود را بعد از بازی در فضای باز عوض کنید و شب‌ها پنجره‌ها را بسته نگه دارید.
• اجتناب از حضور کودک در مناطق مشکوک به وجود مواد آلرژن: از بازی کودک در نزدیکی انبوه برگ‌های مرطوب خودداری کنید و مناطق غنی از رطوبت خانه خود را به طور مرتب از نظر احتمال وجود کپک بررسی کنید.
• داروها
• مصرف داروهای خوراکی: بسیاری از داروهای طولانی اثر و بدون خواب‌آلودگی برای کودکان ۲ سال و بالاتر بی‌خطر هستند. با پزشک کودک خود صحبت کنید تا ببینید کدام یک برای کودک شما مناسب است.
• استعمال اسپری بینی: اسپری سالین بینی به سادگی آب با نمک است که یک راه طبیعی برای کمک به شل شدن مخاط و احتقان بینی است. همچنین به کودکان کمک ‌‌‌می‌کند تا بینی خود را از هوا پُر کنند. کودکان ‌‌‌می‌توانند به تعداد دفعات مورد نیاز در روز از آن استفاده کنند و سپس د‌‌میدن بینی خود را تمرین کنند.

اگر مطمئن نیستید که علائم کودک شما ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی است، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید. انواع مختلفی از تست‌های آلرژی موجود است، مانند آزمایش خون یا تست پوستی. متخصص آلرژی ‌‌می‌‌‌تواند اطلاعات دقیق‌تری در مورد نوع گزینه‌های موجود ارائه دهد.

با کنجکاوی و پرحرفی فزاینده‌ای که کودکان نوپا دارند، بزرگ کردن آن‌ها معمولاً لذت بخش است. اما وقتی با علائمی‌ مانند آبریزش بینی، سرفه و گلو درد شروع می‌شود، ممکن است برای والدین استرس‌زا باشد و تشخیص بین آلرژی و سرماخوردگی ممکن است مشکل باشد.

با بسیاری از علائم مشترک، تشخیص تفاوت بین سرماخوردگی و آلرژی در کودکان خردسال دشوار است. به گفته پزشک متخصص اطفال و متخصص آلرژی، مهم است که یاد بگیرید این دو بیماری را تشخیص دهید، که برای بازگرداندن سلامت کودک نوپا به درمان‌های متفاوتی نیاز دارد.

همان طور که پیشتر گفتیم سرماخوردگی یک ویروس دستگاه تنفسی فوقانی است که علائمی‌مانند آبریزش بینی، سرفه، گلو درد و احساس ناخوشی عمو‌‌‌می‌ در سطح پایین ایجاد ‌‌‌می‌کند. به طور معمول، کودکان نوپا با سرماخوردگی در عرض چند هفته احساس بهتری پیدا ‌‌‌می‌کنند.

آلرژی زمانی ایجاد ‌‌‌می‌شود که سیستم ایمنی کودک نوپا نسبت به عناصر معمولاً بی‌ضرر مانند گرده، شوره و پوست و موی حیوانات خانگی، کپک و نیش حشرات بیش از حد واکنش نشان دهد. علائم آلرژی مانند سرفه، عطسه و آبریزش بینی از خفیف تا تهدید کننده زندگی متغیر است. علائم آلرژی معمولاً تا زمانی که آلرژن را حذف نکنید یا درمان را دریافت کنید ادامه ‌‌می‌‌‌یابد.

چه زمانی باید برای درمان کودک نوپا به پزشک مراجعه کرد؟

اگر مشکوک به سرماخوردگی کودک نوپایتان هستید، در اکثر مواقع ‌‌می‌‌‌توانید علائم را در خانه مدیریت کنید تا زمانی که سرماخوردگی فرزندتان برطرف شود. اگر وضعیت فرزند خردسال شما پس از چند هفته بهبود نیافت یا اگر کودک نوپای شما تب شدید داشته باشد، برای رفتن به مطب یک پزشک متخصص، قرار ملاقات بگذارید.

اگر فکر ‌‌‌می‌کنید کودک نوپای شما ممکن است آلرژی داشته باشد، مهم است که با پزشک متخصص اطفال قرار ملاقات بگذارید. درمان آلرژی توسط متخصص اطفال به کودک شما این امکان را ‌‌‌می‌دهد که علائم مختل کننده زندگی و تهدید کننده زندگی را مدیریت کند.

در قرار ملاقات شما، پزشک متخصص آزمایش آلرژی انجام ‌‌‌می‌دهد تا در صورت عدم اطمینان، مشخص کند که چه موادی باعث آلرژی کودک شما ‌‌‌می‌شوند. سپس، پزشک یک برنامه شخصی برای مدیریت آلرژی کودک نوپا ایجاد ‌‌‌می‌کند.

سخن آخر

سرماخوردگی و آلرژی علل مختلفی دارند. وقتی یک موجود زنده کوچک به نام ویروس وارد بدن کودک شما می‌شود کودک سرما می‌خورد. صدها نوع ویروس مختلف وجود دارد که می‌تواند کودک شما را بیمار کند. هنگامی که ویروس سرماخوردگی به درون بدن کودک شما نفوذ می‌کند، سیستم ایمنی بدن کودک، دفاع بدن در برابر میکروب‌ها، یک ضد حمله را آغاز می‌کند. این پاسخ است که علائم کلاسیک مانند سرفه یا گرفتگی بینی را به همراه دارد. ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند مسری هستند. وقتی فردی که آلوده است عطسه یا سرفه می‌کند و یا با فرد دیگری دست می‌دهد، باعث انتقال ویروس می‌شود. حداکثر پس از چند هفته، سیستم ایمنی بدن کودک شما با بیماری مقابله می‌کند و علائم باید متوقف کنید.

سرماخوردگی با آلرژی متفاوت است. آلرژی توسط سیستم ایمنی بیش فعال ایجاد می‌شوند. بنا به دلایلی، بدن کودک شما چیزهای بی‌ضرر، مانند گرد و غبار یا گرده، را به عنوان میکروب اشتباه می‌گیرد و به آنها حمله می‌کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، بدن کودک شما مواد شیمیایی مانند هیستامین آزاد می‌کند، درست مانند زمانی که با سرماخوردگی مبارزه می‌کند. ترشح هیستامین می‌تواند باعث تورم در مجاری بینی شود و کودک شروع به عطسه و سرفه کند. برخلاف سرماخوردگی، آلرژی مسری نیست، اگر چه برخی افراد ممکن است تمایل به ابتلا به آن را به ارث ببرند.