مصرف برخی از داروها و گیاهان دارویی ممکن است به خشک کردن و توقف تولید شیر مادر کمک کنند. اما قطع ناگهانی شیردهی نیز ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. دلایل متعددی برای این وجود دارد که تمایل داشته باشید با سرعت بیش‌تری شیر مادر خود را خشک کنید. به فرآیند خشک شدن شیر مادر، سرکوب شیردهی گفته می‌شود.
در هر صورت، از شیر گرفتن آهسته و بدون عجله و نگرانی هم برای شما و هم برای نوزاد شما بهترین کار ممکن است. زمان ایده آل برای از شیر گرفتن زمانی است که هم مادر شیرده و هم نوزاد آماده توقف شیردهی باشند.
گاهی اوقات، شما لازم است شیردهی را سریع‌تر از آنچه که می‌خواستید قطع کنید. عوامل متعددی از جمله سن نوزاد و مقدار شیری که بدن شما تولید می‌کند، بر مدت زمان خشک شدن شیر شما تاثیر گذار هستند.
خشک شدن شیر مادر ممکن است در برخی از زنان در عرض چند روز متوقف شود. در برخی دیگر از آن‌ها، ممکن است چندین هفته طول بکشد تا شیر مادر کاملاً خشک شود. همچنین ممکن است ماه‌ها پس از سرکوب شیردهی، احساس بی حالی یا نشت شیر داشته باشید.
معمولا از شیر گرفتن و توقف تغذیه نوزاد با شیر مادر به صورت تدریجی توصیه می‌شود، اما ممکن است همیشه امکان پذیر نباشد. با این وجود، از شیر گرفتن ناگهانی نوزاد ممکن است برای شما ناراحت کننده باشد و باعث ایجاد عفونت یا سایر مشکلات پزشکی شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که پیش از امتحان کردن هر یک از روش‌های ذکر شده در این مقاله با پزشک، ماما یا مشاور شیردهی خود در مورد انتخاب‌های خود مشورت کنید.
به نوزاد خود شیر مادر ندهید
اگر به نوزاد خود شیر ندهید یا سینه‌های خود را تحریک نکنید، به احتمال زیاد تولید شیر شما به خودی خود کند می‌شود. زمان خشک شدن شیر مادر بسته به مدت زمانی که به نوزاد خود شیر داده‌اید، ممکن است تفاوت داشته باشد.
پیشنهاد می‌کنیم که نکات زیر را در زمان امتحان کردن این روش در نظر داشته باشید:
- از یک سوتین طبی استفاده کنید که سینه‌های شما را به خوبی پوشش دهد و در جای خود نگه دارد.
- از کمپرس یخ و داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) برای کاهش درد و التهاب سینه‌ها استفاده کنید.
- شیر خود را با دست بدوشید تا گرفتگی کاهش پیدا کند. این کار را هر از گاهی و با فاصله انجام دهید تا تولید شیر را تحریک نکنید.
مصرف برخی از محصولات گیاهی
بر اساس یک مقاله علمی که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، مصرف مریم گلی می‌تواند به خشک شدن شیر برای از شیر گرفتن نوزاد و یا کنترل تولید بیش از حد شیر مادر کمک کند. با این حال، هیچ مطالعه‌ای وجود ندارد که به طور خاص، اثر مصرف مریم گلی را بر تولید شیر بیش از حد مادر بررسی کرده باشد.
در مورد ایمنی استفاده از مریم گلی در صورتی که نوزاد شما شیر شما را بعد از مصرف مریم گلی بخورد، اطلاعات زیادی در دست نیست.
شما باید ابتدا فقط مقدار کمی مریم گلی مصرف کنید و مشاهده کنید که بدن شما چگونه به آن واکنش نشان می‌دهد. دمنوش‌های گیاهی حاوی مریم گلی در بازار موجود هستند. شما می‌توانید به آسانی این دمنوش‌ها را رقیق کنید و آنقدر این کار را تکرار کنید تا در نهایت مقداری را پیدا کنید که برای شما بهترین اثربخشی را دارد.
بر اساس یک مقاله علمی که در سال ۲۰۱۴ منتشر شده است، گیاهان دیگری که می‌توانند باعث خشک کردن شیر مادر شوند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- نعناع تند
- شاه توت
- جعفری
- یاس
اطلاعات کمی در مورد اثر این گیاهان بر روی نوزادان وجود دارد، اما برخی از آن‌ها ممکن است برای نوزاد خطرناک باشند. از آنجایی که مصرف برخی از گیاهان ممکن است برای شما یا نوزاد شما عوارض جانبی منفی ایجاد کنند، لازم است پیش از استفاده از این روش‌ها با پزشک یا مشاور شیردهی خود در این رابطه صحبت کنید.
استفاده از برگ کلم
مصرف برگ کلم در طولانی مدت می‌تواند شیردهی را سرکوب و متوقف کند، اگرچه مطالعات بیش‌تری در این زمینه مورد نیاز است.
برای استفاده از برگ کلم، مراحل زیر را دنبال کنید:
- برگ‌های یک کلم سبز را جدا کرده و شستشو دهید.
- برگ‌های کلم را در ظرفی بریزید و ظرف را در یخچال قرار دهید تا خنک شود.
- پیش از پوشیدن سوتین، یک برگ کلم را بر روی هر یک از سینه‌های خود قرار دهید.
- برگ‌های کلم را پس از پژمرده شدن یا تقریباً هر دو ساعت یک بار تعویض کنید.
برگ کلم می‌تواند به کم شدن تورم سینه کمک کند، چرا که باعث کم شدن شیر شما می‌شود. برگ کلم همچنین برای کاهش علائم گرفتگی در اوایل شیردهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قرص ضد بارداری
قرص ضد بارداری حاوی پروژسترون الزاما بر تولید شیر اثر نمی‌گذارد. اما از سوی دیگر، قرص های ضد بارداری که حاوی هورمون استروژن هستند، می‌توانند به خوبی اثر کنند و باعث سرکوب شیردهی در مادر شوند.
این اثرات حتی پس از تثبیت شیر نیز قابل توجه هستند.
همه افراد خشک شدن شیر پس از مصرف قرص‌های ضد بارداری را تجربه نخواهند کرد، اما بسیاری از افراد نیز از این روش نتیجه می‌گیرند. پیشنهاد می‌کنیم که با پزشک خود در مورد زمان بندی توصیه شده برای مصرف قرص ضد بارداری حاوی استروژن در دوران پس از زایمان مشورت کنید.
مصرف قرص ضد بارداری برای خشک شدن و سرکوب شیردهی به وسیله سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید نشده است، اما ممکن است در شرایط خاصی تجویز شود. این کار به عنوان مصرف داروی بدون نسخه شناخته می‌شود.
استفاده از داروهای بدون نسخه
استفاده از داروهای بدون نسخه و فاقد تجویز پزشک به این معنی است که دارویی که توسط سازمان غذا و دارو برای یک کار خاص تایید شده است، برای اهداف دیگری استفاده شود که هنوز توسط علم پزشکی تایید نشده است. با این حال، پزشک همچنان می‌تواند از دارو برای این منظور استفاده کند. دلیل این کار این است که سازمان غذا و دارو داروها را آزمایش و مصرف آن‌ها را تایید می‌کند، اما دستورالعمل خاصی در مورد نوع و چگونگی استفاده‌ای که پزشک از آن داروها در درمان بیماران خود به کار می‌برد، ارائه نمی‌دهد. بنابراین، پزشک شما مجاز است یک دارو را به هر شکل که صلاح می‌داند و فکر می‌کند که برای درمان شما بهترین انتخاب است ، تجویز کند.
داروی سودافد
نتایج یک مطالعه علمی در ابعاد کوچک که در سال ۲۰۰۳ بر روی ۸ زن در حال شیردهی انجام شده است، نشان می‌دهد که مصرف یک دوز ۶۰ میلی گرمی از داروی سرماخوردگی سودوافدرین (Sudafed) به طور قابل توجهی می‌تواند تولید شیر مادر را کاهش دهد و به خشک شدن شیر او کمک کند.
به علاوه، مصرف حداکثر مقدار مجاز این دارو به طور روزانه بر نوزادانی که در فرآیند خشک شدن شیر و سرکوب شیردهی به تغذیه از شیر مادر ادامه دادند، اثر منفی نداشت. حداکثر مقدار مجاز مصرف این دارو مصرف ۶۰ میلی گرم برای چهار بار در روز (یعنی حداکثر ۲۴۰ میلی گرم در هر بازه زمانی ۲۴ ساعته) می‌باشد.
پیش از مصرف هرگونه داروی بدون نسخه در دوران شیردهی بهتر است با پزشک متخصص در این رابطه مشورت کنید. داروی سودافد توسط برخی از افراد بدون نسخه و تجویز پزشک برای خشک کردن شیر مادر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما این دارو ممکن است باعث تحریک و حساسیت در نوزادانی شود که از شیر مادر تغذیه می‌کنند.
ویتامین B
در صورتی که هنوز به نوزاد خود شیر مادر نداده باشید، مصرف مقدار زیاد ویتامین B1 (تیامین)، B6 (پیریدوکسین) و B12 (کوبالامین) ممکن است در خشک شدن شیر مادر و سرکوب شیردهی موثر واقع شود.
نتایج مطالعه‌ای علمی که در دهه ۱۹۷۰ انجام شده است، نشان می‌دهد که مصرف ویتامین‌های B6، B1 و B12 با دوز بالا، بدون این که عوارض جانبی ناخوشایندی داشته باشد، شیردهی را در ۹۶ درصد از شرکت کنندگان در مطالعه سرکوب کرد.
مطالعات علمی جدیدتر، از جمله مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ انجام شده است، اطلاعات متناقضی را در مورد میزان موثر بودن این روش گزارش کرده است.
بر اساس یک بررسی علمی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، شرکت کنندگان در این مطالعه مقدار ۴۵۰ تا ۶۰۰ میلی گرم از ویتامین B6 را طی پنج تا هفت روز دریافت کردند. دو مورد از این مطالعات شامل نشان داده است که ویتامین B6 در سرکوب شیردهی موثر است، اما پنج مطالعه دیگر به چنین نتیجه‌ای نرسیدند.
اطلاعات زیادی در مورد تاثیر منفی مصرف بیش از حد ویتامین B1 یا B12، یا این که مصرف روزانه دوز بالای این ویتامین‌ها برای چه مدت ایمن است، وجود ندارد.
با این حال، مصرف مقدار بیش از ۲۰۰ میلی گرم از ویتامین B6 به طور روزانه، می‌تواند باعث از دست دادن احساس در بازوها و پاها شود. در برخی موارد، با استفاده طولانی مدت این ویتامین، این عارضه جانبی حتی ممکن است دائمی باشد.
شما لازم است پیش از شروع به مصرف یک مکمل ویتامین جدید، با پزشک یا مشاور شیردهی خود در این رابطه مشورت نمایید.
مصرف سایر داروها
شما می‌توانید برای سرکوب شیردهی و خشک شدن شیر مادر از داروی کابرگولین استفاده کنید. این دارو در زمان شیردهی، تولید پرولاکتین در بدن مادر را متوقف می‌کند و باعث خشک شدن شیر مادر می‌شود.
مصرف این دارو برای خشک شدن شیر مادر توسط سازمان غذا و دارو تایید نشده است، اما ممکن است بدون نسخه توسط پزشک تجویز شود. پزشک شما می‌تواند مزایا و خطرات مصرف آن را برای شما توضیح دهد.
برخی از مادرانی که در زمان شیردهی هستند، مشاهده می‌کنند که شیر آن‌ها تنها پس از یک بار مصرف این دارو خشک می‌شود و تولید شیر متوقف می‌شود. اما ممکن است برخی دیگر از زنان به مصرف مقدار بیش‌تری از این دارو نیاز پیدا کنند.
اطلاعات زیادی در مورد بی خطر بودن یا نبودن مصرف داروی کابرگولین برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند و مادری که در دوران شیردهی داروی کابرگولین را مصرف می‌کند، در دست نیست. بنابراین لازم است پیش از مصرف این دارو با پزشک یا مشاور شیردهی خود در این رابطه مشورت کنید.
برخی از داروهای سرکوب کننده شیر که ممکن است نام آن‌ها را شنیده باشید، از جمله بروموکریپتین، به دلیل ایجاد عوارض جانبی طولانی مدت در مادر و نوزاد دیگر برای خشک شدن شیر و سرکوب شیردهی تجویز نمی‌شوند.
همچنین زنان در گذشته برای جلوگیری از تولید شیر، دوز بالای قرص استروژن را مصرف می‌کردند. اما امروزه مصرف این دارو نیز برای خشک شدن شیر مادر منع شده است. زیر خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد.
چه مدت طول می کشد تا شیر خشک شود
به طور کلی در صورت امکان، از شیر گرفتن نوزاد به صورت تدریجی امن ترین کار ممکن است.
مدت زمانی که طول می‌کشد تا شیر مادر خشک شود به روشی که انتخاب می‌کنید و مدت زمانی که به نوزاد خود شیر داده‌اید، بستگی دارد. بسته به روش سرکوب شیردهی و میزان تولید شیر شما در زمان حال ممکن است چند روز تا چند هفته یا چند ماه طول بکشد.
حتی پس از این که بیش‌تر شیر مادر شما خشک شد، ممکن است تا ماه‌ها پس از سرکوب شیردهی همچنان مقداری شیر در بدن شما تولید شود. در صورتی که شیر مادر شما بدون هیچ دلیلی دوباره شروع به ترشح کرد، نیاز است با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید.
خطرات احتمالی
خشک شدن و توقف ناگهانی شیر مادر با افزایش خطر گرفتگی و احتمال مسدود شدن مجاری شیر یا عفونت همراه است.
ممکن است برای از بین بردن احساس درد و گرفتگی سینه نیاز شود که مقداری از شیر مادر را بدوشید. با این حال، هر چه شیر بیش‌تری بدوشید، خشک شدن آن نیز بیش‌تر طول می‌کشد.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
خشک شدن شیر مادر و سرکوب شیردهی ممکن است گاهی ناراحت کننده باشد، اما اگر درد و سایر نشانه‌های نگران کننده را تجربه می‌کنید، لازم است به پزشک، ماما یا مشاور شیردهی خود مراجعه کنید.
گاهی اوقات، مسدود شدن مجرا باعث حساس شدن سینه‌ها می‌شود. در این صورت در زمان دوشیدن شیر یا شیردهی به آرامی ناحیه مورد نظر را ماساژ دهید.
اگر مجرای شیر تا ۱۲ ساعت باز نشد یا در صورتی که تب دارید، لازم است با یک پزشک متخصص تماس بگیرید. تب یکی از علائم انواع عفونت پستان از جمله ورم پستان است.
سایر علائم عفونت سینه عبارتند از:
- احساس گرمی یا قرمز شدن
- بی حالی
- تورم سینه
گاهی اوقات، آنتی بیوتیک خوراکی تجویز می‌شود تا عفونت را درمان کند و از این که بیماری خطرناک شود، پیشگیری کند.
شما همچنین می‌توانید به یک مشاور شیردهی مراجعه کنید. این متخصصان در زمینه تمام موارد و مشکلات مربوط به شیردهی آموزش دیده‌اند و می‌توانند روش‌های مختلفی را برای حل مشکل شما پیشنهاد کنند و به شما کمک کنند.