صدف یکی از غذاهای خاصی است که شما یا آن را خیلی دوست دارید و یا از آن متنفر می‌شوید. در صورتی که یکی از طرفداران خوردن صدف هستید، ممکن است از خود بپرسید که آیا در دوران بارداری همچنان می‌توانید به خوردن آن ادامه دهید یا خیر. از این گذشته، اطلاعات ضد و نقیض زیادی در مورد این که آیا مصرف انواع خاصی از غذاهای دریایی در دوران بارداری بی خطر است یا خیر، در دسترس است.
خبر خوب این است که مصرف صدف در دوران بارداری بی خطر است و می‌توانید آن را خیال راحت میل کنید. بر اساس گفته متخصصان تغذیه، صدف غذایی حاوی جیوه کم و دارای مواد غذایی بسیار مفید برای بارداری به شمار می‌رود.
با این حال بسته به این که دوست دارید صدف شما چگونه درست شود، ممکن است یک نکته منفی پیش روی شما باشد: صدف خام در میان غذاهایی که مصرف آن‌ها در دوران بارداری بی خطر است، قرار ندارد. با این وجود، مصرف صدف در بارداری فواید زیادی دارد که ممکن است ارزش این را داشته باشد که یاد بگیرید آن را کامل بپزید و از آن لذت ببرید، حتی اگر در حالت عادی چنین طعمی را ترجیح نمی‌دهید.
مصرف صدف در دوران بارداری
صدف یک غذای سالم در دوران بارداری به شمار می‌رود. این غذا منبعی غنی برای بسیاری از مواد غذایی ضروری برای بارداری است. صدف سرشار از مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ است که برای رشد مغز جنین ضروری محسوب می‌شود.
فقط اطمینان حاصل کنید که صدفی که کاملا پخته شده است را میل کنید. چرا که همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم، مصرف صدف خام یا صدف دودی در دوران بارداری خطرناک است.
البته هر بارداری با دیگری متفاوت است. بنابراین در صورتی که در مورد مصرف صدف در دوران بارداری سوالی دارید، توصیه می‌کنیم که حتماً با یک پزشک در مورد شرایط خود مشورت کنید.
آیا برای نوزاد بی خطر است؟
تا زمانی که صدف به درستی پخته شده باشد، برای جنین در حال رشد شما نه تنها بی خطر، بلکه مفید است. صدف پخته شده باعث رشد مغز و چشم جنین می‌شود و احتمال ابتلای نوزاد به اختلالات مادرزادی را کاهش می‌دهد.
با این حال، زمانی که در مورد مصرف صدف خام در بارداری صحبت می‌کنیم، خطرات آن بیش‌تر از فواید آن است. غذاهای دریایی نپخته باعث می‌شوند که شما در خطر ابتلا به عفونت باکتریایی ویبریو قرار داشته باشید که می‌تواند برای جنین شما خطرناک باشد.
بر اساس گفته متخصصان تغذیه، تغییرات سیستم ایمنی در دوران بارداری، زنان باردار را مستعد ابتلا به بیماری‌های منتقل شده از غذا می‌نماید. متخصصان می‌گویند: “بیماری‌های منتقل شده ناشی از غذا در دوران بارداری برای جنین نیز خطرناک هستند؛ چرا که سیستم ایمنی بدن جنین هنوز در حال رشد است.”
فواید مصرف صدف در دوران بارداری
مصرف صدف در دوران بارداری فواید زیادی هم برای شما و هم برای جنین شما دارد. بیایید در ادامه نگاهی به چند مورد از این فواید بیاندازیم.
منبع مناسب زینک
یک وعده صدف بیش از هر وعده غذایی دیگری حاوی زینک یا روی است. داشتن زینک در زمانی که باردار هستید از اهمیت بسیاری برخوردار است، چرا که نیاز است در این زمان بیش از حد معمول آن را مصرف کنید. زینک یا روی یک ماده معدنی بسیار مهم است که به رشد و تکامل جنین کمک می‌کند و به همین دلیل، مصرف آن در دوران بارداری باید از ۸ میلی گرم به ۱۱ میلی گرم افزایش پیدا کند. این بدین معنی است که مصرف این ماده لازم است بیش از ۳۵ درصد در دوران بارداری افزایش پیدا کند.
صدف سرشار از چندین ماده غذایی از جمله پروتئین، زینک، آهن، پتاسیم، ویتامین D و اسیدهای چرب امگا ۳ است. پروتئین و زینک باعث می‌شوند که جنین رشد سالمی داشته باشد و پتاسیم به تعادل سطح مایعات بدن کمک می‌کند.
اسیدهای چرب امگا ۳ به رشد مغز جنین شما کمک می‌کنند و می‌توانند خطر ابتلا به پره اکلامپسی و زایمان زودرس را کاهش دهند. آهن خطر ابتلا به کم خونی را کاهش می‌دهد که ممکن است در دوران بارداری شایع تر باشد.
دارای میزان کم جیوه
در همه غذاهای دریایی، آلوده بودن غذا به جیوه یک نگرانی احتمالی به شمار می‌رود. با این حال، اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) و اسید چرب امگا ۳ موجود در غذاهای دریایی در دوران بارداری به قدری مفید است که خودداری از مصرف غذاهای دریایی در این زمان توصیه نمی‌شود.
به جای آن، به زنان باردار توصیه می‌شود که مقدار محدودی ماهی و غذاهای دریایی دارای مقدار کم جیوه را مصرف کنند. صدف هم غذایی است که حاوی مقدار کمی جیوه می‌باشد و به همین دلیل، مصرف آن در دوران بارداری انتخاب ایمن تری به شمار می‌رود.
سرشار از ویتامین B12
دریافت ویتامین B12 کافی در دوران بارداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. کمبود ویتامین B12 در بدن که کوبالامین نیز نامیده می‌شود، در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در رشد جنین از جمله محدودیت رشد جنین گردد.
مصرف صدف در دوران بارداری روش خوبی برای این است که اطمینان حاصل کنید به اندازه کافی ویتامین B12 مصرف می‌نمایید.
مصرف چه نوع صدفی در بارداری بی خطر است؟
از آنجایی که مصرف صدف خام در دوران بارداری خطر آلودگی و مسمومیت غذایی را به همراه دارد، توصیه می‌شود فقط صدفی را میل کنید که کاملاً پخته شده باشد. مثلا سرخ شده باشد، آب پز شده باشد، پخته شده باشد یا جوشانده شده باشد.
در زمان سفارش دادن صدف از رستوران، پیش از صرف غذا اطمینان حاصل کنید که کاملاً پخته شده باشد. صدف کاملا پخته شده بافت سفتی خواهد داشت.
ملاحظات ایمنی در مصرف صدف در بارداری
هنگام مصرف و لذت بردن از صدف در دوران بارداری، لازم است برخی از اقدامات احتیاطی را به خاطر داشته باشید و آن‌ها را انجام دهید:
صدف را کاملا بپزید
پیش از باردار شدن، ممکن است دوست داشته باشید که صدف خود را به صورت خام در پوسته آن با مقداری آب لیمو و کمی فلفل میل کنید. اما در صورتی که چنین سلیقه‌ای دارید، در دوران بارداری لازم است روش جدیدی را برای تهیه این غذای پر از مواد غذایی مفید در پیش بگیرید و به آن عادت کنید.
خوردن صدف خام یا نیمه پخته (از جمله صدف دودی) در دوران بارداری به دلیل خطر آلوده بودن غذا به باکتری ویبریو خطرناک است. متخصصان خاطر نشان می‌کنند که با این که ابتلا به این باکتری و بیمار شدن به دلیل آن در بسیاری از کشورها نسبتاً نادر است، اما عفونت ناشی از آن بسیار خطرناک است و ممکن است به خصوص برای جنین در حال رشد حتی مرگ آور باشد.
اگر به خوردن صدف پخته عادت ندارید، پیشنهاد می‌کنیم که صدف سرخ شده یا پخته آغشته به سس مخصوص را امتحان کنید. همچنین می‌توانید آن را گریل، کباب یا برشته کنید. شما می‌توانید سس‌های مختلف را امتحان کنید تا شکل طبخ دلخواه خود را برای لذت بردن از صدف پخته پیدا کنید.
در تهیه غذا نکات ایمنی را دنبال کنید
اگر صدف را خودتان در خانه می‌پزید، اطمینان حاصل کنید که قوانین ایمنی در مورد پیشگیری از آلودگی مواد غذایی را رعایت کنید. صدف را به خوبی در ظرف قرار دهید یا در پوششی بپیچید تا در حین خرید با مواد غذایی دیگر تماس پیدا نکنند. قبل از پختن، آن را در یخچال و دور از مواد غذایی دیگر نگهداری کنید. زمانی که صدف را در آشپزخانه بیرون آوردید، آن را بر روی یک تخته برش تمیز یا پیشخوان آماده کنید و سپس سطح تماس پیدا کرده با آن را ضدعفونی کنید.
آلودگی جیوه
غذاهای دریایی سالم و مفید هستند و مصرف آن‌ها فواید بی نظیری در دوران بارداری دارد، اما جنبه بدی نیز دارند. تقریباً همه ماهی‌ها و غذاهای دریایی دارای مقداری آلودگی جیوه هستند که برای جنین خطرناک است. قرار گرفتن جنین در معرض مقدار زیاد جیوه در رحم می‌تواند باعث ایجاد آسیب مغزی یا مشکلات شنوایی و بینایی شود.
شما نباید در دوران بارداری از مصرف غذاهای دریایی خودداری کنید، زیرا از فواید بسیار مهم آن محروم خواهید شد. به جای عدم مصرف آن، غذاهای دریایی دارای مقدار کم جیوه از جمله صدف، ماهی آزاد، ماهی تن و یا میگو را انتخاب کنید و کل مصرف ماهی خود را به دو تا سه وعده غذایی در هفته محدود کنید.
چه مقدار جیوه در صدف وجود دارد؟
احتمالا شما دستورالعمل صدف پخته و دودی نشده را جلوی خود قرار داده‌اید و ویار یک بشقاب بزرگ از غذای دریایی مورد علاقه خود، صدف سرخ شده می‌خواهید. سپس از خود می‌پرسید که چه مقدار جیوه در یک وعده صدف وجود دارد.
به گفته سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، خوشبختانه صدف در فهرست بهترین انتخاب برای مصرف غذاهای دریایی در دوران بارداری قرار دارد.
البته همچنان رعایت اعتدال در خوردن این غذا بسیار مهم است. شما لازم است تنها ۲ تا ۳ وعده غذای دریایی در هفته مصرف کنید و به رعایت نکات ایمنی پایبند باشید؛ اما این که صدف در این فهرست جزو غذاهای دریایی دارای مقدار کمی جیوه طبقه بندی شده است، به احتمال زیاد خیال شما را راحت کند.
مصرف بیش از حد جیوه می‌تواند برای جنین در رحم خطرناک باشد و به سیستم عصبی آن آسیب برساند. بنابراین سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دستورالعمل‌های ایمنی را ایجاد می‌کند تا به زنان باردار کمک کند که از مسمومیت با جیوه پیشگیری کنند.
اما از طرف دیگر، ماهی، از جمله صدف برای شما و جنین در حال رشد شما مفید است. شما لازم است در دوران بارداری حداقل ۲۲۶ گرم (و حداکثر ۳۴۰ گرم) از انواع مختلف غذاهای دریایی کم جیوه در هفته میل کنید. این مقدار معادل ۲ تا ۳ وعده است.
علاوه بر صدف، از جمله سایر غذاهای کم جیوه می‌توان ماهی آزاد، ساردین، میگو، گوش ماهی و خرچنگ را نام برد.
چگونه با خیال راحت در خانه صدف بپزیم؟
هنگام پختن صدف در خانه، نکات ایمنی لازم را برای پیشگیری از آلودگی را انجام دهید. صدف پخته شده و انواع دیگر مواد غذایی هرگز نباید با غذاهای دریایی خام تماس داشته باشند. آلودگی مواد غذایی در اثر تماس همچنین می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت غذایی شود.
همچنین مهم است که پس از دست زدن به غذاهای دریایی خام، دست‌های خود را کاملا بشویید. از آب و صابون گرم استفاده کنید و تا زمانی که دستان خود را تمیز نکرده‌اید، از دست زدن به صورت خود خودداری کنید.
همچنین فقط صدف تازه بخرید. پوسته صدف باید کاملا بسته باشد و بوی آب نمک بدهد. صدف‌ها را با پوسته‌ای که از قبل باز شده است، نپزید.
برای محافظت از خود، بلافاصله پس از خرید صدف را بپزید. نگهداری صدف در یخچال و سپس چند روز بعد پختن آن، خطر مسمومیت غذایی را افزایش می‌دهد.
برای احتیاط بیش‌تر، صدف‌ها را پیش از سرخ کردن، کباب کردن یا پختن برای حدود ۳ تا ۵ دقیقه بجوشانید. جوشاندن صدف باکتری‌های روی پوسته آن را از بین می‌برد و به شما اطمینان می‌دهد که غذای دریایی قبل از مصرف کاملاً پخته شده است.
بعد از جوشیدن صدف می‌توانید آن را برای حدود ۳ دقیقه سرخ کنید یا تفت دهید و یا ۱۰ دقیقه در فر بپزید.
غذاهای جایگزین برای صدف در دوران بارداری
اما اگر طرفدار صدف نباشید چه؟ یا به جای ویار خوردن صدف، فکر خوردن آن باعث به هم خوردن معده شما می‌شود؟
نگران نباشید. غذاهای دیگری نیز وجود دارند که فواید مشابهی را در دوران بارداری برای شما فراهم می‌کنند.
از پزشک خود در مورد مصرف مکمل‌های روغن ماهی یا روغن دانه کتان یا مصرف سایر غذاهای دریایی کم جیوه سوال بپرسید. سایر غذاهای سرشار از امگا ۳ شامل ماهی آزاد، ساردین، شاه ماهی و قزل آلای آب شیرین هستند.
مواد غذایی حاوی زینک عبارتند از: بادام زمینی و تخم کدو.
حتما ویتامین دوران بارداری خود را نیز مصرف کنید تا آهن، زینک، ویتامین D و سایر مواد غذایی مهم را به بدن خود برسانید.
سوالات متداول
همه انواع غذاهای دریایی برای سلامتی شما و رشد جنین شما، به خصوص رشد مغز جنین در دوران بارداری مفید هستند. به همین دلیل است که مصرف دو تا سه وعده غذایی غذاهای دریایی کم جیوه مانند صدف در هفته در دوران بارداری توصیه می‌شود.
مصرف صدف پخته در دوران بارداری امکان پذیر است. تا زمانی که صدف با رعایت نکات بهداشتی آماده و کاملا پخته شده باشد، پختن آن بیش‌تر باکتری ها یا سموم را از بین می‌برد. البته زنان باردار باید از فرآورده‌های گوشتی خام یا نیمه پخته پرهیز کنند.
سخن آخر
مصرف صدف در بارداری روش مناسبی برای دریافت بسیاری از مواد غذایی مهم است که در دوران بارداری به آن‌ها نیاز پیدا می‌کنید. صدف منبعی غنی از DHA، ویتامین B12 و زینک است. این مواد غذایی به رشد جنین شما کمک می‌کنند و شما را در طول بارداری سالم نگه می‌دارند.
اگر باردار هستید، فقط زمانی صدف را مصرف کنید که کاملا پخته شده باشد. از مصرف هر گونه صدف خام، دودی یا نیمه پخته تا بعد از زایمان خودداری کنید. اگر در مورد خوردن صدف در دوران بارداری هرگونه سوال یا نگرانی دارید، برای مشورت با پزشک خود صحبت کنید.