در هفته پنجم تولد، نوزاد شما اولین ماه زندگی خود را به پایان رسانده و بسیاری از چیزها در او تغییر کرده است. با این که نوزاد شما در این زمان هنوز واقعاً کوچک است، اما کم‌تر شبیه به یک نوزاد تازه متولد شده و بیش‌تر شبیه به یک نوزاد کامل رشد کرده شده است. رشد نوزاد شما در این زمان به معنای واقعی کلمه افزایش می‌یابد و احتمالاً متوجه شده‌اید که کودک شما از لباس‌های نوزادی و پوشکی که قبلاً می‌پوشید، بزرگ‌تر شده است. احتمالاً توجه کرده‌اید که نوزاد شما اکنون بسیار هوشیارتر است، از اطراف خود آگاه است و با شما تعامل می‌کند.
البته هفته پنجم تولد نوزاد بدون چالش نیست. فرزند شما همچنان اغلب شب‌ها از خواب بیدار می شود و ممکن است هنوز برنامه خواب شب‌ها و روزهایش به طور کامل منظم نشده باشد. او همچنین ممکن است در برخی مواقع هنوز به شدت بی قراری کند یا علائم قولنج داشته باشد.
در این مقاله، در این مورد صحبت می‌کنیم که در مراقبت از یک نوزاد ۵ هفته‌ای چه انتظاراتی باید داشته باشیم و در مورد رشد، تغذیه، خواب، مراقبت از نوزاد، سلامتی و ایمنی او توضیحاتی را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
رشد نوزاد در هفته پنجم تولد
- رشد نوزاد: رفلکس‌های نوزاد شما شروع به ناپدید شدن می‌کنند، نوزاد شروع به اجتماعی تر شدن می‌کند و حرکات او عمدی‌تر می‌شود.
- خواب: کودک شما هنوز به طور متوسط ۱۵ ساعت در روز می‌خوابد؛ اما در تشخیص شب از روز بهتر می‌شود.
- غذا: اگر به نوزاد خود شیر خشک می‌دهید، مقداری که به نوزاد خود می‌دهید ممکن است در این هفته افزایش پیدا کند؛ نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ممکن است اولین شیشه شیر خود را در این هفته امتحان کنند.
هفته پنجم تولد زمان هیجان انگیزی برای نوزادان به شمار می‌رود. هر هفته کودک شما هوشیارتر می‌شود و این هفته نیز از این حالت مستثنی نیست. بر اساس گفته پزشکان متخصص اطفال، یک نوزاد ۵ هفته‌ای نسبت به نوزاد تازه به دنیا آمده هوشیارتر است و زمانی که به تعامل اختصاص می‌دهد، کمی طولانی‌تر است.
هر چقدر که نوزاد شما آگاه تر می‌شود، اجتماعی تر و بیش‌تر مایل به تعامل خواهد بود. نوزاد شما با دقت بیش‌تری به صداهایی که در اتاق می‌شنود، گوش می‌دهد و احتمالاً وقتی در اتاق راه می‌روید با نگاه خود شما را دنبال می‌کند. احتمالاً متوجه خواهید شد که چشمان نوزاد شما وقتی او را بلند می‌کنید و به او نگاه می‌کنید، روشن می‌شود.
بسیاری از پدران و مادران در هفته پنجم تولد نوزاد به این فکر می‌کنند که فرزند آن‌ها چه زمانی لبخند می‌زند. همه نوزادان متفاوت هستند، اما در چند هفته آینده، معمولاً در ۲ ماهگی، نوزاد شما اولین لبخند آگاهانه و از روی خوشحالی خود را خواهد داشت. به گفته پزشکان متخصص اطفال، این اتفاق ممکن است در هفته پنجم تولد نیز برای برخی از نوزادان رخ داده باشد. نوزادان در هفته‌های ۴ تا ۵ تولد، گهگاه لبخند می‌زنند؛ اما با نزدیک شدن به هفته ۶ تا ۸ هفته، تعداد آن بیش‌تر می شود.
در این مرحله، کودک شما باید به طور پیوسته در حال افزایش وزن باشد. هر نوزادی منحنی رشد مخصوص به خود را دارد؛ اما به طور متوسط، نوزادان شروع به افزایش حدود ۰.۷ تا ۰.۹ کیلوگرم در ماه می‌کنند و هر ماه حدود ۲.۵ سانتی متر قد می‌کشند. اندازه سر کودک شما نیز حدود ۱.۲۷ سانتی متر در ماه رشد می‌کند.
مراحل رشدی نوزاد پنج هفته‌ای
در هفته پنجم تولد نوزاد که فرزند شما از مرحله نوزادی خارج می‌شود، تمام رفلکس‌های نوزادی او که ممکن است در بدو تولد متوجه آن شده باشید از جمله رفلکس مورو یا مبهوت، رفلکس ریشه زایی و رفلکس گام برداشتن شروع به کم شدن می‌کنند. در این زمان ممکن است متوجه شوید که حرکات نوزاد شما کمی آگاهانه‌تر و عمدی‌تر می‌شود. شما می توانید در هفته پنجم تولد نوزاد این حرکات آگاهانه‌تر را در روشی که نوزاد از دستان خود استفاده می‌کند، مشاهده کنید. ممکن است نوزاد شما شروع به نگاه کردن به دست‌هایش بکند و متوجه شود که می‌تواند دست‌هایش را مستقیماً به داخل دهانش حرکت دهد.
اگر نوزاد خود را در یک تختخواب گهواره‌ای یا وسیله بازی نوزاد بخوابانید، ممکن است مشاهده کنید که نوزاد شما با دستان خود سعی می‌کند آن را بگیرد. به علاوه، در صورتی که جغجغه یا اسباب بازی را در دست نوزاد خود قرار دهید، ممکن است حتی برای مدت کوتاهی قبل از انداختن اسباب بازی آن را بگیرد.
رفتارهای نوزاد در هفته پنجم تولد
نوزاد شما باید بتواند موارد زیر را در هفته پنجم تولد خود انجام دهد:
- هنگامی که نوزاد خود را روی شکم خود قرار می‌دهید، باید بتواند سر خود را به خوبی بالا نگه دارد.
- هنگامی که نوزاد بر روی شکم خود قرار می‌گیرد، می‌تواند سر خود را از این طرف به طرف دیگر حرکت دهد و به اطراف نگاه کند.
- او ممکن است بیش‌تر با استفاده از پاهای خود لگد بزند.
- ماهیچه‌های گردن نوزاد شما هر روز قوی‌تر می‌شوند.
- گریه‌های نوزاد شما ممکن است هدفمندتر به نظر برسد و ممکن است گریه‌های متفاوتی برای گرسنگی، بی قراری، خواب آلودگی و غیره داشته باشد.
تغذیه نوزاد ۵ هفته‌ای
تا این زمان احتمالاً با نوزاد خود به یک روتین تغذیه رسیده‌اید که برای شما و نوزاد شما مناسب است. اگر در حال شیر دهی هستید، همچنان باید انتظار داشته باشید که در این سن به دفعات به نوزاد خود شیر بدهید. اکثر نوزادان به ۸ تا ۱۲ بار شیر خوردن در طول ۲۴ ساعت نیاز دارند. در هفته پنجم تولد نیز مادران در حال شیردهی لازم است در پاسخ به گریه نوزاد، به فرزند خود شیر بدهند. نوزادان هنوز هم می‌توانند در صورت نیاز شیر بخورند. معمولاً در این مرحله، نوزاد هر ۲ تا ۴ ساعت یک بار می‌خواهد که شیر بخورد. اما گاهی اوقات نیز می‌خواهد هر ساعت غذا بخورد و در بعضی مواقع به مدت ۵ ساعت غذا نمی‌خورد. او می گوید که همه این موارد در بین نوزاد پنج هفته‌ای رایج است.
اگر با شیر مادر به نوزاد خود شیر می‌دهید، ممکن است متوجه شوید که مدفوع نوزاد شما به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. بسیاری از والدین نگران این موضوع هستند، اما این امر نیز در میان نوزادان این سن بسیار رایج است. برنامه مدفوع کردن نوزاد در حدود هفته پنجم تولد تغییر می‌کند و کم‌تر می‌شود. تا زمانی که مدفوع نوزاد سفت نباشد و هر ۵ روز یک بار رخ دهد، مشکلی وجود ندارد و فقط بررسی آن کافی است. اما در صورتی که در این زمینه سوالی دارید، توصیه می‌کنیم با پزشک اطفال خود صحبت کنید.
هفته پنجم تولد نوزاد همچنین زمانی است که مادران در حال شیردهی اغلب اولین شیشه شیر نوزاد را به او می‌دهند تا کم کم به آن عادت کند. این کار معمولاً برای آماده شدن مادر برای بازگشت دوباره به کار انجام می‌شود. اکثر متخصصان توصیه می‌کنند که در ۳ تا ۴ هفته اول زندگی نوزاد، به طور مخصوص بدون شیشه شیر، به خصوص زمانی که کودک شما به شیردهی عادت کرده باشد به او شیر بدهید.
وقتی برای اولین بار شیشه شیر را به نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند معرفی می‌کنید، طبیعی است که نوزاد طوری به آن نگاه کند انگار که از شما می‌پرسد “این چیه؟” با این حال او در نهایت به شیشه شیر عادت خواهد کرد. در ابتدا، معرفی شیشه شیر توسط فردی غیر از مادر می‌تواند برای قبول بهتر شیشه توسط نوزاد مفید باشد؛ زیرا کم‌تر برای او گیج کننده است. همچنین می‌توانید تغذیه نوزاد با شیشه شیر را در مکان‌های متفاوتی نسبت به جایی که به طور معمول به او شیر می‌دهید، امتحان کنید. سرگرم کننده کردن و تبدیل غذا خوردن با شیشه شیر نیز می‌تواند به عادت کردن نوزاد به شیشه کمک کند.
اگر نوزاد شما از شیر خشک تغذیه می‌کند، ممکن است پزشک اطفال به شما توصیه کند که از حدود پنج هفتگی او شروع به افزایش حجم غذای کودک خود کنید. هنگامی که نوزاد شما تازه متولد شده بود، معمولاً ۵۶.۶ تا ۸۵.۰۴ گرم شیر خشک را در یک زمان می‌نوشید. اما در پایان ماه اول، این مقدار احتمالاً به حدود ۱۱۳ گرم در یک وعده، با تقریباً هر ۴ ساعت یک بار شیر خوردن افزایش یافته است. هر چه از ماه اول زندگی نوزاد می‌گذرد، معمولاً زمان بین شیردهی نیز طولانی‌تر می شود و در مجموع ۶۸۰.۳ تا ۹۰۷ گرم شیر خشک در روز مصرف می‌کند. البته که هر نوزادی با نوزاد دیگر متفاوت است و شما باید در تغذیه نوزاد خود، نشانه‌هایی را که نوزاد برای شیر خوردن از خود ابراز می‌کند را مبنا قرار دهید.
خواب نوزاد در هفته پنجم تولد
هفته پنجم تولد هنوز زمانی است که با خواب زیاد نوزاد مشخص می‌شود؛ اگرچه خواب نوزاد همیشه با ساعات خواب متوالی همراه نیست. نوزاد شما به طور متوسط ۱۵ ساعت از ۲۴ ساعت می‌خوابد که حدود ۷ ساعت آن در طول روز و حدود ۸ تا ۹ ساعت در شب می‌باشد. نوزادان پنج هفته‌ای هنوز اکثر اوقات روز را به طور نامنظم می‌خوابد. اما یکی از نکات مهم این دوره این است که نوزاد کمی بهتر شروع به درک تفاوت بین شب و روز می‌کند و این می‌تواند برای وضع خواب مادر و پدر تسکین دهنده باشد. با گذشت زمان، نوزاد شما ساعت‌های کم‌تری در طول روز می‌خوابد و بیش‌تر خواب خود را در شب انجام می‌دهد. در این مرحله، خواب او هنوز کاملاً منظم نشده است؛ اما مرحله به مرحله به داشتن برنامه منظم برای خواب نزدیک می‌شود.
شما می‌توانید چندین کار انجام دهید تا به نوزاد خود بیاموزید که شب زمانی است که بیش‌تر خواب او باید اتفاق بیفتد. حتی در هفته پنجم تولد نوزاد، می‌توانید شروع به ایجاد برخی عادات قبل از خواب برای او کنید. از زمانی که نوزادان معمولاً در شب خواب آلود می‌شوند، می‌توانید چراغ‌ها را کم نور نگه دارید و موسیقی ملایمی پخش کنید. حمام برای برخی از نوزادان آرامش بخش است. برخی از نوزادان دیگر ممکن است ماساژ مخصوص نوزادان را دوست داشته باشند. ایده این کار این است که کارهایی را انجام دهید که به کودک شما نشان می‌دهد که وقت استراحت و خواب رسیده است.
برنامه روزانه نوزاد ۵ هفته‌ای
هر چقدر که نوزاد شما هوشیارتر می‌شود و مدت زمان طولانی تری بیدار می‌ماند، شما شروع به مشارکت کودک خود بیش‌تر در برنامه خانه خود خواهید کرد. اکنون فرزند شما نوزادی نیست که کاری جز خوابیدن در تمام روز انجام ندهد. هر روز چندین مرتبه پیش می‌آید که کودک شما بیدار است و حتی ممکن است بخواهد بازی کند. تعیین چند «ایستگاه» در خانه خود که بتوانید به نوزادتان زمان بازی بدهید یا زمانی که کاری انجام می‌دهید، نوزاد را برای لحظه‌ای در آنجا بگذارید، می‌تواند واقعا مفید باشد. در صورت امکان، در یک باشگاه ورزشی کودکان یا مرکز فعالیت کودک ثبت نام کنید. برای مواقعی که نیاز دارید کودک خود را برای چند دقیقه ایمن نگه دارید، داشتن یک زمین بازی در خانه می‌تواند شما را از زحمت نجات بدهد.
اصول مراقبت از نوزاد در پنج هفتگی
در این هفته، احتمالاً بر روی این موضوع تمرکز کرده‌اید که چگونه عصبانیت کودک خود را آرام کنید. پنج هفتگی نوزاد یکی از زمان‌هایی است که علائم کولیک نوزاد به اوج خود می‌رسند. حتی نوزادانی که علائم کولیک را از خود نشان نمی‌دهند، اغلب در این زمان بسیار بداخلاق و تحریک پذیر هستند. محققان بر این باورند که این حالت به دلیل تغییرات و رشد سریعی است که با شروع رشد سیستم عصبی مرکزی نوزاد شما اتفاق می‌افتد. پس با این همه گریه و هیاهو چه باید کرد؟ علاوه بر این که باید به خاطر داشته باشید که همه این موارد از نظر رشد نوزاد طبیعی است و گذراست، چند کار وجود دارد که می‌توانید هنگام بد اخلاقی نوزاد خود انجام دهید.
بنا به گفته متخصصان اطفال، گاهی اوقات قولنج و ناراحتی می‌تواند ناشی از چیزی باشد که در شیر مادر وجود دارد و نوزاد شما به آن واکنش نشان می‌دهد. حذف محصولات لبنی و سایر محرک‌ها می‌تواند در این رابطه کمک کند. ممکن است لازم باشد کمی آزمون و خطا کنید تا ببینید نوزادتان به چه چیزی حساسیت نشان می‌دهد. اگر نوزاد شما از شیر خشک تغذیه می‌کند، ممکن است بهتر باشد شیر خشک او را تغییر دهید یا شیر خشک هیدرولیز پروتئین را که مخصوص حساسیت است، امتحان کنید. در هر صورت، مراقب باشید که بیش از حد به نوزاد خود شیر ندهید؛ زیرا این کار می‌تواند شکم او را نیز ناراحت کند.
دیگر روش‌های آزمایش شده و واقعی برای آرام کردن نوزاد بداخلاق شامل قنداق کردن (با حفظ نکات ایمی و نظارت بر کودک)، دادن پستانک، راه بردن او در کریر نوزاد، بازی کردن با او در حالی که به آرامی روی یک توپ ورزشی بالا و پایین می‌روید و استفاده از دستگاه وایت نویز است. اگر به نظر می‌رسد هیچ کدام از کارهایی که انجام می‌دهید به کم کردن گریه کودک کمکی نمی‌کند و نوزاد شما به نظر مشکلی دارد، لازم است با پزشک خود تماس بگیرید تا پس از معاینه، احتمال هرگونه مشکل پزشکی را رد کنید.