احتمالاً قبلاً در مورد ویار غذا در دوران بارداری شنیده‌اید. ویار بارداری به زمانی گفته می‌شود که زنان باردار هوس خوردن غذاهایی را می‌کنند که قبلا هرگز نمی خواستند. اما بسیاری از زنان باردار نسبت به برخی غذاها تنفر احساس می‌کنند. بیزاری از غذا یا تنفر از غذا گاهی برای غذاهایی که قبلاً دوست داشتند نیز در دوران بارداری پیش می‌آید. آیا نمی دانید معنای بیزاری از غذا در بارداری چیست؟ بیزاری از غذا را می‌توان به سادگی به عنوان یک نفرت شدید از یک غذای خاص خلاصه کرد.
بیزاری از غذا در بارداری چیست؟
شریک زندگی خود را برای خرید بستنی در نیمه شب به بیرون می‌فرستید؟ برای صبحانه یک شیشه خیار شور برداشتید؟ ویار به غذا در دوران بارداری بسیار مورد انتظار است و یک کلیشه آشنا به شمار می‌رود. اما در مورد بیزاری از غذا چطور؟ اگر انتظار دارید که در دوران بارداری بتوانید همه چیز را بخورید، نفرت ناگهانی شما از میان وعده مورد علاقه خود ممکن است شما را غافلگیر کند.
بیزاری از غذا عبارت است از بیزاری شدید از یک غذای خاص، همراه با علائم جسمی ناخوشایند هنگام دیدن یا بوییدن آن غذای خاص. این واکنش‌ها معمولاً توسط احساسات مرتبط با غذا به جای خود غذا ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است ویار غذایی (میل شدید به خوردن یک غذای خاص) را در دوران بارداری تجربه کنید. در حالی که این تغییرات اشتها بسیار در دوران بارداری رایج هستند، اما ممکن است داشتن رژیم غذایی سالم در دوران بارداری را به یک چالش تبدیل کنند.
در این مقاله توضیح می‌دهیم که چرا نمی‌توانید برخی از چیزهایی را که قبلاً دوست داشتید بخورید و چگونه می‌توانید با بیزاری از غذا در دوران بارداری کنار بیایید.
آیا تغییر اشتهای من در دوران بارداری طبیعی است؟
کاهش اشتها یا تغییر در ترجیحات غذایی در دوران بارداری طبیعی است. البته این موضوع ممکن است در میزان تغییر وزن شما در دوران بارداری نقش داشته باشد. ولی بهتر است بدانید که بیزاری از غذا در دوران بارداری بسیار شایع است و از هر ۱۰ نفر، ۶ نفر در دوران بارداری دچار بیزاری از غذا می‌شوند.
علت بیزاری از غذا در دوران بارداری چیست؟
بیزاری از غذا، مانند ویار، احتمالاً ناشی از تغییرات هورمونی بارداری است. مقدار گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG)، هورمونی که باعث مثبت شدن آزمایش بارداری شما می‌شود، هر چند روز یک بار در سه ماهه اول بارداری شما دو برابر می‌شود. سطح هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی یا HCG در حدود هفته ۱۱ بارداری به اوج خود می‌رسد و سپس کاهش می‌یابد. در این مرحله، افزایش به سرعت سطوح هورمون شما ممکن است با علائمی مانند حالت تهوع، هوس، و بیزاری از غذا ارتباط داشته باشد. با این حال، هورمون‌های شما همچنان بر اشتهای شما در تمام طول بارداری تاثیر می‌گذارند.
بیزاری شما از غذا می‌تواند با حالت تهوع صبحگاهی بارداری شما نیز مرتبط باشد. این ممکن است به این دلیل باشد که هر دو توسط هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی ایجاد می‌شوند. با این حال، همچنین ممکن است دلیل آن این باشد که شما حالت تهوع صبحگاهی را با غذاهایی که در آن زمان می‌خورید، مرتبط می‌دانید. بر اساس مطالعات علمی انجام شده، حالت تهوع و بیزاری از غذا هر دو می توانند از علائم اولیه بارداری باشند که تا سه ماهه اول ادامه می‌یابند. این علائم اولیه حتی گاهی در طول بارداری ادامه می‌یابد.
همچنین حساس شدن حس بویایی در دوران بارداری می‌تواند بسیار شدید باشد. این حساسیت باعث می‌شود غذاها برای مادر باردار بدمزه به نظر برسند و از احساس بوی آن‌ها حس ناخوشایندی به او دست بدهد.
تحقیقات علمی در مورد بیزاری از غذا
تحقیقات علمی منتشر شده نشان می‌دهد که حالت تهوع و بیزاری از غذا ممکن است زمانی که در دوران بارداری رخ می‌دهد با یکدیگر مرتبط باشند. نویسندگان این مطالعه تاکید کردند که این نتیجه‌گیری عمدتاً مبتنی بر بررسی‌های علمی انجام شده در گذشته است و تحقیقات بیش‌تری در این زمینه مورد نیاز است. در بررسی علمی انجام شده در مجله تحقیقات غذا و تغذیه، وجود ارتباط بین بیزاری از غذا و حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری اثبات شده است.
محققان پیشنهاد می‌کنند که این ارتباط ممکن است توسط یک مکانیسم بدنی ایجاد شود که از بدن در برابر عناصر احتمالی مضر موجود در برخی غذاها محافظت می‌کند. این رابطه همچنین ممکن است در نتیجه دلایل پیچیده فرهنگی و روانی رخ دهد.
چه زمانی احتمال تنفر از غذا بیشتر است؟
به احتمال زیاد در طول سه ماهه اول بارداری، بیزاری از غذا را تجربه خواهید کرد. با این حال، شما ممکن است در هر مقطعی از بارداری دچار تنفر از غذا شوید. بیزاری‌های جدید نیز ممکن است در هر زمانی از بارداری شما ایجاد شود.
اغلب اوقات، بیزاری از غذا پس از به دنیا آمدن نوزاد شما از بین می‌رود. ولی این امکان وجود دارد که غذایی که از آن بیزاری حس کرده‌اید، دیگر هرگز غذای محبوب شما نباشد و آن را نخورید.
شروع و پایان بیزاری از غذا چه زمانی است؟
شما می‌توانید در هر زمانی از روز بیزاری از غذا ناشی از حالت تهوع (که به عنوان بیماری صبحگاهی نیز شناخته می‌شود) را تجربه کنید و این حالت بین هفته‌های ۶ تا ۱۴ بارداری به اوج خود می‌رسد. به همین دلیل، اگر غذاهای خاصی را که برای رژیم غذایی‌تان مهم هستند کنار گذاشته‌اید، می‌توانید در اواخر بارداری دوباره امتحان کنید تا ببینید آیا این بیزاری از بین رفته است یا خیر. اگر حالت تهوع، شما را از دریافت غذای کافی باز می‌دارد یا استفراغ می‌کنید و نمی‌توانید غذا یا مایعات را هضم کنید یا وزن کم می‌کنید، وقت آن است که به پزشک خود مراجعه کنید.
تنفرهای رایج غذایی در دوران بارداری چیست؟
در دوران بارداری، شما می توانید بیزاری یا میل به هر غذایی را تجربه کنید. حتی ممکن است در یک مقطع از بارداری خود نسبت به یک غذای خاص احساس بیزاری کنید و بعداً ویار همان غذا را تجربه کنید. با این حال، رایج ترین بیزاری‌‌ها از غذا در دوران بارداری، نسبت به غذاهایی با بوی تند اتفاق می‌افتد. بیزاری‌های رایج بارداری شامل موارد زیر می‌باشند:
- گوشت
- تخم مرغ
- شیر
- پیاز
- سیر
- چای و قهوه
- غذاهای تند و ادویه دار
- غذاهای چرب
برخی از زنان باردار نیز ویار و هوش خوردن غذاهای ذکر شده در بالا را دارند. غذاهایی که در دوران بارداری از آن‌ها متنفر هستید یا ویار می‌کنید لزوماً با رژیم غذایی قبل از بارداری شما مرتبط نیستند. از آنجایی که بارداری روی هورمون‌های شما را به هم می‌ریزد، معمولاً می‌خواهید چیزی بخورید که قبلاً دوست نداشتید و از غذاهایی که قبلاً دوست داشتید احساس تنفر می‌کنید.
چگونه با بیزاری از غذا در دوران بارداری کنار بیاییم؟
در بیشتر موارد، توجه به احساس بدن خود در دوران بارداری مفید است. این بدین معنی است که خوب است از بیزاری خود اجتناب کنید و غذاهایی را که ویار می‌کنید بخورید. البته همه چیز را در حد اعتدال نگه دارید و سعی کنید زیاده روی نکنید. زیرا مطالعات علمی نشان می‌دهند که کاملاً تسلیم شدن در برابر ویار شدید در دوران بارداری با افزایش وزن بیش از حد مادر همراه است.
اگر بیزاری شما شامل غذاهایی است که در دوران بارداری مهم هستند، مطمئن شوید که مواد مغذی موجود در آن ماده غذایی را از راه‌های دیگر دریافت می کنید. به عنوان مثال، اگر از گوشت بیزار هستید، می‌توانید به جای آن مقدار زیادی از غذاهای پر پروتئین دیگر مانند آجیل و لوبیا مصرف کنید.
همچنین می‌توانید با پنهان کردن ماده غذایی که نمی‌خورید در سایر غذاها، از تنفر غذایی در بارداری دوری کنید. به عنوان مثال، اگر سالاد باعث تهوع شما می‌شود، سعی کنید سبزیجات برگ دار خود را در اسموتی میوه‌ای به کار ببرید. به این شکل دیگر متوجه طعم یا بافت آن نخواهید شد.
چگونه در دوران بارداری یک رژیم غذایی سالم داشته باشیم؟
یک رژیم غذایی سالم هم برای شما و هم برای نوزاد شما بسیار مهم است. خوردن به اندازه دو نفر در دوران بارداری یک افسانه است. در دوران بارداری، کیفیت غذا مهم است نه کمیت آن و به همین دلیل نیازی به دو برابر خوردن بیشتر نیست. رژیم غذایی شما لازم است شامل انواع مختلفی از پنج گروه غذایی باشد:
- سبزیجات و حبوبات
- نان و غلات
- شیر، ماست و پنیر
- گوشت، مرغ، ماهی و جایگزین
- میوه
در دوران بارداری، بدن شما نیز به مقدار زیادی آب (۸ تا ۱۰ لیوان در روز) نیاز دارد. شما همچنین به ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی اضافی برای کمک به رشد کودک خود نیاز خواهید داشت. این مواد شامل موارد زیر می‌باشند:
- فولات (اسید فولیک) به ساخت سلول‌های مغزی کودک شما کمک می‌کند و از خطر تولد نوزاد با نقص مادرزادی مغز و/یا نخاع جلوگیری می‌نماید. این موضوع به ویژه در مراحل اولیه بارداری بسیار مهم است. غذاهای غنی از فولات عبارتند از سبزیجات برگ سبز، بروکلی، حبوبات، پرتقال، آووکادو یا نان‌ها و غلات غنی شده.
- ید همچنین برای رشد و تکامل کودک شما مهم است. غذاهایی را انتخاب کنید که سرشار از ید هستند، مانند محصولات شیر کم چرب، تخم مرغ، ماهی پخته شده و غذاهای دریایی. غذاهای حاوی جلبک دریایی مانند سوشی نیز منبع خوبی از ید هستند، اما اگر باردار هستید فقط سوشی را بدون ماهی خام، گوشت سرد یا تخم مرغ و تازه تهیه شده میل کنید. اگر به غذا یا در آشپزی نمک اضافه می‌کنید، نمک یددار را مورد استفاده قرار دهید. البته توجه داشته باشید که در صورتی که به بیماری تیروئید مبتلا هستید، قبل از مصرف مکمل ید با پزشک خود مشورت کنید.
- مصرف غذاهای غنی از آهن در دوران بارداری توصیه می‌شود. این غذاها شامل گوشت قرمز، مرغ، توفو و غلات غنی شده با آهن است. خوردن غذاهای سرشار از ویتامین C مانند پرتقال، کیوی، فلفل دلمه ای و کلم بروکلی می تواند به جذب آهن کمک کند. در دوران بارداری بدون مشورت با پزشک خود مکمل آهن مصرف نکنید. زیرا مصرف آهن بیش از حد می‌تواند خطراتی برای سلامتی شما و نوزاد شما ایجاد کند. آزمایش خون به پزشک کمک می‌کند تا بداند آیا نیاز به مصرف قرص آهن دارید یا خیر.
اگر نسبت به گوشت یا یک غذای اصلی دیگر احساس بیزاری از غذا دارید، در نظر بگیرید که چگونه می‌توانید آن را جایگزین کنید. مثلاً آجیل را جایگزین گوشت کنید. همچنین مهم است که از غذاهای حاوی مواد زیر دوری کنید:
- چربی‌های اشباع شده (بیسکویت، کیک، پای، کره و خامه)
- نمک اضافه شده (گوشت های فرآوری شده، ماهی ترشی، فست فودها)
- قندهای افزوده (شیرینی، نوشابه های شیرین شده با شکر، آب میوه)
- الکل برای نوزادان در حال رشد بی خطر نیست و ننوشیدن الکل امن‌ترین گزینه در دوران بارداری است.
همچنین غذاهای خاصی وجود دارد که لازم است در دوران بارداری از خوردن آن‌ها اجتناب کنید، بنابراین برای اطلاعات بیشتر از پزشک یا پرستار بهداشت مادر خود بخواهید که رژیم غذایی شما را بررسی کنند. تغییرات اشتها در دوران بارداری بعید است که به شما یا نوزاد شما آسیبی برساند یا به طور قابل توجهی تغذیه شما را به خطر بیندازد. اما اگر مطمئن نیستید که کدام غذاها برای رژیم غذایی شما مهم هستند، یا تمایلی به غذاهای حاوی مواد مغذی مهم حس نمی‌کنید، توصیه می‌کنیم به دنبال دریافت مشاوره پزشکی باشید.
در مورد تنفر از غذا در بارداری به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
جهت دریافت راهنمایی بیشتر در مورد بیزاری از غذا یا از دست دادن اشتها در بارداری با پزشک خود تماس بگیرید:
- دکتر
- ماما
- متخصص زنان و زایمان
- متخصص تغذیه
سخن آخر
بیزاری و هوس غذایی در دوران بارداری رایج و طبیعی به شمار می‌رود؛ بنابراین معمولاً نیازی به نگرانی نیست. با این حال، در صورتی که به دلیل بیزاری از غذا در دوران بارداری قادر به خوردن بیشتر غذاها نباشید، ممکن است بر رشد جنین شما تأثیر منفی بگذارد. اگر چنین اتفاقی برای شما افتاده است، نحوه افزایش وزن را با پزشک خود در میان بگذارید.
در دوران بارداری، بیزاری از غذا گاهی با ویار یخ یا سایر مواد غیر غذایی همراه است. حتی این امکان برای زنان باردار وجود دارد که هوس چیزهای مضری که غذا نیستند، مانند خاک یا گچ داشته باشند. این وضعیت که بیماری هرزه خواری یا پیکا نامیده می شود، می‌تواند نشانه ای از یک مشکل پزشکی زمینه ای باشد. اگر این حالت را تجربه می‌کنید، توصیه می‌کنیم با پزشک خود تماس بگیرید.