همه آنچه که درباره تکرر ادرار باید بدانید
مطمئناً شما نیز این شرایط را تجربه کرده‌اید که درطول روز بارها احساس نیاز به دفع ادرار داشته‌اید. حتماً می‌دانید که این شرایط بسیار استرس‌زا و آزاردهنده است. در برخی موارد این مشکل کوتاه‌مدت بوده که علت آن نیز مصرف مایعات زیاد و یا اضطراب است. اما اگر مشکل شما تکرر ادرار تشخیص داده شود، نیاز به پیگیری دارد. درصورتی که دچار دفع مکرر ادرار هستید، بهتر است آگاهی کافی از مشکل خود و همچنین راه‌های کنترل و درمان آن، داشته باشید. شاید برای شما سؤال باشد که چطور می‌توانم با جنبه‌های مختلف بیماری خود آشنا شوم؟ ما در این مطلب به تمام سؤالات و دغدغه‌های شما درباره این عارضه پاسخ خواهیم داد.
تکرر ادرار چیست؟
شاید بارها این شرایط را تجربه کرده باشید که درطول مدت زمانی کوتاه، چندین بار نیاز به دفع ادرار داشتید. همان‌طور که می‌دانید این شرایط احساس ناخوشایدی را در شما ایجاد می‌کند. تصور کنید که درحال خرید یا پیاده‌روی هستید و یا به یک مهمانی رسمی دعوت شده‌اید، رفتن مداوم به دستشویی چقدر می‌تواند سخت و اذیت‌کننده باشد. به‌طورکلی وقتی در یک بازه زمانی کوتاه، چندین بار ادرار می‌کنید، می‌تواند نشانه‌ای از این مشکل باشد.
البته باید بدانید که شرایط زیادی باعث بروز این مشکل می‌شود که راه‌حل هرکدام از آن‌ها نیز متفاوت است. درصورتی که درحال دستوپنجه نرم کردن با این مشکل هستید، نگران نباشید! زیرا ما به بررسی همه آن چیزی که برای رفع این مشکل به آن نیاز دارید، می‌پردازیم.
علت تکرر ادرار
یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که به شما در درمان تکرر ادرار کمک می‌کند، دانستن علت آن است. زیرا دلایل زیادی که بر اساس فاکتورهایی چون سن، جنس و… دسته‌بندی می‌شوند، در بروز این مشکل نقش دارند. در واقع ممکن است به دلایل مختلف چند بار درطول زندگی خود این مشکل را تجربه کنید. در اکثر مواقع این شرایط به‌راحتی قابل کنترل است اما در برخی موارد نیز بسیار حاد، جدی و آزاردهنده خواهد بود. با برخی از مهم‌ترین دلایل این مشکل آشنا شوید:
شرایط دستگاه ادراری و مثانه
شاید برای شما کمی عجیب به نظر برسد، اما برای درک علت دفع زیاد ادرار توصیه می‌شود ابتدا به دستگاه ادراری و مثانه خود شک کنید. زیرا مشکلات دستگاه ادراری و مثانه از شایع‌ترین علت‌های این مشکل محسوب می‌شود. توجه داشته باشید که:
- عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI)، نقش مهمی در دفع مکرر ادرار دارند. درواقع درطول عفونت ادراری، یک عفونت خارجی وارد بدن شما شده که نتیجه آن التهاب (تورم) در سیستم ادراری شما است. این سیستم از کلیه‌ها، حالب‌ها (لوله‌های اتصال کلیه‌ها به مثانه)، مثانه و مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند) تشکیل شده است.
- از دیگر مشکلات دستگاه ادراری که در بروز این مشکل نقش دارد، می‌توان به حالت بینابینی اشاره کرد. همچنین سیستیت (یک وضعیت دردناک مثانه که در آن احساس نیاز شدید به ادرار می‌کنید) و سندرم مثانه بیش فعال نیز باید بررسی شود.
- در موارد بسیار نادر، تکرر ادرار می‌تواند از علائم سرطان مثانه باشد.
بارداری
درصورتی که دوران شیرین بارداری را تجربه می‌کنید و درعین حال احساس نیازبه دفع مکرر ادرار شما را آزرده کرده است، نباید نگران باشید! زیرا این شرایط یکی از رایج‌ترین عوارض مربوط به دوران بارداری است. شاید برای شما سؤال باشد که علت این اتفاق چیست؟ پاسخ به این سؤال بسیار واضح است، زیرا کودک فضای زیادی را در داخل بدن شما به خود اختصاص داده است و همین امر به مثانه شما فشار وارد می‌کند. جالب است بدانید که شما این علامت را در سه ماهه اول و سوم بارداری خود بیشتر تجربه خواهید کرد. ما به شما این اطمینان را می‌دهیم که این شرایط موقت است و این علامت در هفته‌ها و ماه‌های اولیه پس از زایمان رفع خواهد شد، زیرا بدن شما به حالت عادی خود باز می‌گردد.
دیابت
خب! اگر سیستم ادراری خود را بررسی کردید و از سلامت آن مطمئن شدید و همچنین جزو زنان باردار نیستید، باید برای آزمایش دیابت اقدام کنید. زیرا تکرر ادرار یکی از علائم بسیار شایع دیابت محسوب می‌شود. درصورت داشتن دیابت، کلیه‌ها برای فیلترکردن خون شما، اضافه کاری انجام می‌دهند، در این شرایط مایعات اضافی وجود دارد که باید از بدن شما خارج شود. درواقع هرچه بیشتر به ادرارکردن نیاز داشته باشید و این مایع از بدن شما خارج شود، بیشتر مایعات می‌نوشید تا هیدراته بمانید. این فرآیند تا زمانی که دیابت خود را کنترل کنید ادامه خواهد داشت.
مشکلات پروستات
برای یافتن علت دفع زیاد ادرار در مردان، باید وضعیت سلامت پروستات آن‌ها بررسی شود. به این خاطر که اگر پروستات بیش‌ازحد بزرگ شود، می‌تواند مشکلات زیادی ازجمله نیاز مکرر به دفع ادرار را ایجاد کند. پروستات بزرگ می‌تواند به سیستم ادراری شما فشار وارد کند و باعث احساس نیازبه ادرار کردن شود.
سایر شرایطی که می‌تواند باعث تکرر ادرار شود عبارتند از:
- داشتن سابقه سکته مغزی
- وجود تومور در ناحیه لگن
- استفاده از دیورتیک‌ها (داروهایی که به حذف نمک و آب اضافی بدن از طریق ادرار کمک می‌کنند)
- داشتن واژینیت (التهاب واژن)
- افتادگی اندام‌های لگن زنانه ازجمله واژن
- پرتودرمانی در ناحیه لگن
- مصرف بیش‌ازحد الکل یا کافئین
علائم رایج تکرر ادرار
این یک امر بدیهی است که نیاز مداوم به دفع ادرار بر زندگی شما تاثیر منفی می‌گذارد. در این شرایط شما برای خروج از خانه و یا رفتن به مهمانی همیشه اضطراب و استرس خواهید داشت. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد این مشکل می‌تواند خفیف یا حاد، موقت یا بلندمدت باشد. به همین دلیل برای بسیاری از شما این سؤال مطرح است که علائم رایج و قطعی تکرر ادرار کدام است؟ در پاسخ به این سؤال شما، باید گفت که اگر یک یا چند علامت زیر را تجربه می‌کنید، شما دچار این مشکل شده‌اید:
- ادرار قطره چکان بعد از اتمام ادرار
- درد شکم
- بی‌اختیاری ادرار
- شب ادراری یا احساس نیازبه ادرارکردن در شب
- ادرار دردناک
درمان تکرر ادرار
بعد از آشنایی با علت‌ها و علائم این عارضه، باید برای درمان آن اقدام کنید. این مشکل به‌قدری برروی زندگی روزمره شما تاثیر دارد که ممکن است درمان آن نیز برای شما سخت به نظر برسد. اما نگران نباشید، زیرا با تشخیص علت بیماری، به‌راحتی می‌توانید برای درمان آن اقدام کنید. اما باید بدانید که گزینه‌های درمانی به علت اصلی دفع مکرر ادرار بستگی دارد. به‌عنوان مثال:
- اگر شما مبتلا به دیابت باشید، پزشکان برنامه‌ای برای مدیریت سطح قند خون شما طراحی خواهند کرد.
- اگر مبتلا به عفونت کلیه هستید، دوره معمول درمان شامل آنتی‌بیوتیک و مسکن خواهد بود.
- همچنین با تشخیص مثانه بیش فعال ممکن است آموزش کنترل مثانه، داروهای آنتی‌کولینرژیک و سایر مداخلات را به‌عنوان روش‌های درمانی دریافت کنید.
تمرین مثانه
درکنار روش‌های دارویی و درمانی، بهتر است این تمرین‌ها را نیز برای تقویت مثانه خود انجام دهید:
- تمرینات کگل: این تمرینات منظم روزانه که افراد اغلب در دوران بارداری انجام می‌دهند، می‌تواند عضلات لگن و مجرای ادرار را تقویت کرده و از مثانه حمایت کنند. برای دریافت بهترین نتیجه، تمرینات کگل را ۱۰ تا ۲۰ بار در هر ست و سه بار در روز، حداقل به مدت ۴ تا ۸ هفته انجام دهید.
- درمان بیوفیدبک: توصیه می‌شود این درمان را با تمرینات کگل ترکیب کنید تا از نحوه مدیریت و کنترل بدن خود آگاه شوید. این افزایش آگاهی می‌تواند به شما در بهبود کنترل عضلات لگن کمک کند.
- تمرین مثانه: این تمرین شامل آموزش مثانه برای نگه داشتن ادرار در مدت زمان بیشتر است.
سؤالات متدوال درباره تکرر ادرار
علاوه‌بر موارد ذکرشده، سؤالات زیادی وجود دارد که ذهن افرادی که دچار مشکل دفع مکرر ادرار هستند را به خود مشغول کرده است. در این قسمت به رایج‌ترین این سؤالات پاسخ می‌دهیم تا بتوانید این مشکل و اضطراب خود را به‌راحتی مدیریت و کنترل کنید.
آیا در صورت نیاز به دفع مکرر ادرار باید نگران باشم؟
باید بدانید که در اکثر موارد این شرایط، بی‌خطر و قابل کنترل است. اما اگر علائمی دارید که خارج از حد طبیعی بدن شما است، باید با پزشک متخصص صحبت کنید. همان‌طور که اشاره شد در برخی موارد مانند بارداری، احساس نیازبه دفع مکرر ادرار، کاملا طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد. با این حال، توصیه می‌شود برای کاهش نگرانی خود و حل این مشکل، به رعایت موارد گفته شده توسط پزشک بپردازید.
آیا مشکل من قطعا تکرر ادرار است؟
ویژگی‌های تکرر ادرار به‌راحتی قابل تشخیص است. اگر بیش از چهار تا هشت بار در یک روز نیازبه ادرار کردن دارید، احتمال دارد که این مشکل را داشته باشید. برای کمک به تشخیص درست و قطعی، ممکن است پزشک متخصص این سؤالات را از شما بپرسد:
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
- معمولا چقدر مایعات می‌نوشید؟
- آیا بیش‌ازحد معمول مشروب می‌خورید؟
- آیا الکل یا کافئین می‌نوشید؟
همچنین برای تکمیل تشخیص توسط پزشک، ممکن است:
- یک نمونه ادرار برای آزمایش باکتری و گلبول‌های سفید خون از شما گرفته شود.
- از سونوگرافی برای تشخیص وجود تومورها یا سایر مشکلات، استفاده شود.
- آزمایش دیگری که ممکن است انجام دهید سیستوسکوپی است که برای بررسی داخل مثانه کاربرد دارد.
آیا تکرر ادرار را می توان کنترل یا متوقف کرد؟
دفع مکرر ادرار را می‌توان کنترل کرد و اغلب با گذشت زمان و با درمان صحیح، قطع می‌شود. برای این‌کار، پزشک متخصص ابتدا درمان را با تعیین علت علائم شما شروع می‌کند. اگر این عارضه قابل درمان باشد، تعداد دفعات دفع ادرار به‌راحتی کاهش می‌یابد. اما باید بدانید که درمان کاملا به شرایط شما بستگی دارد. به‌عنوان مثال اگر عفونت ادراری دارید، ممکن است به یک داروی آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشید که در این شرایط، پس از اتمام دارو باید احساس بهتری داشته باشید. همچنین اگر علت مشکل شما دیابت یا مشکلات پروستات باشد، حتماً باید به پزشک متخصص در این حوزه مراجعه کنید. اگر پزشک تشخیص دهد که شما مبتلا به سندرم مثانه بیش فعال هستید، فیزیوتراپی کف لگن و مصرف چند دارو، می‌تواند برای آرام کردن مثانه شما موثر باشد. با این مثال‌ها به شما این اطمینان را می‌دهیم که مشکل شما با هر علتی، قابل کنترل و درمان است.
برای کنترل تکرر ادرار باید چه کارهایی انجام بدهم؟
شما به‌راحتی می‌توانید با تغییر در شیوه زندگی و رعایت برخی روش‌های غیر دارویی، مشکل خود را مدیریت و کنترل کنید:
- از چند ساعت قبل از خواب، مصرف مایعات را کاهش دهید.
- مقدار مصرف الکل و کافئین را محدود کنید.
- برای تقویت قدرت در کف لگن، تمرینات کگل را انجام دهید. این ماهیچه‌ها از اندام‌های لگن ازجمله مثانه حمایت می‌کنند. تمرینات کگل اغلب بعد از زایمان برای زنان تجویز می‌شود، زیرا فشاری که کودک روی ماهیچه‌های کف لگن وارد می‌کند، بسیار زیاد است.
- برای جلوگیری از نشتی ادرار، پد محافظ یا لباس زیر مخصوص بپوشید. این یک راه‌حل کوتاه‌مدت است که به شما کمک می‌کند تا زمانی که بیماری شما درمان نشده است، آن را مدیریت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
به‌طورکلی باید در مورد هر چیزی که خارج از الگوی ادرار معمولی شما است، با پزشک خود صحبت کنید. در برخی موارد، دفع مکرر ادرار ممکن است فقط یک علامت آزاردهنده باشد که با کاهش مصرف کافئین یا بعد از زایمان، به پایان می‌رسد. با این حال، اگر مطمئن نیستید که چرا به‌طور مکرر ادرار می‌کنید، بهتر است یک نوبت رزرو کنید و در مورد مشکل خود با پزشک متخصص صحبت کنید. توصیه می‌شود اگر در کنار دفع زیاد ادرار این نشانه‌ها را نیز مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تب دارید.
- استفراغ می‌کنید.
- کمردرد دارید.
- در ادرار خود خون دیدید.
- ترشحاتی از واژن یا آلت تناسلی شما خارج می‌شود.
سخن پایانی
یکی از مشکلات رایجی که ممکن است هر فردی آن را تجربه کرده باشد، تکرر ادرار است. این مشکل به‌شدت برروی سبک زندگی و فعالیت‌های روزانه شما تاثیر می‌گذارد. اما فقط در برخی موارد، این بیماری خود‌به‌خود متوقف می‌شود. بنابراین باید برای تشخیص علت و درمان آن به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین برخی روش‌ها، نکات و تمرینات وجود دارد که به شما در مدیریت و کنترل دفع مکرر ادرار کمک می‌کند. ما در این مطلب به بررسی جنبه‌های مختلف این عارضه پرداختیم.