می‌خواهید بدانید از چه زمانی می‌توان به کودک آب داد؟ اگر در حال خواندن این صفحه هستید، به شما مادر یا پدر عزیز تبریک می‌گوییم. زیرا این موضوع نشان می‌دهد که شما به سلامت فرزندتان اهمیت زیادی می‌دهید و مسئولیت پذیر هستید. ما با پرسش از پزشکان و کارشناسان متبحر، مهم‌ترین اطلاعاتی که والدین باید در مورد طریقه آب دادن به نوزاد بدانند را در این صفحه جمع‌آوری کرده‌ایم.
در این مطلب پاسخ سؤالات زیر را به صورت کاملاً علمی و معتبر ذکر می‌کنیم:
- چرا آب برای نوزادان زیر ۶ ماه مناسب نیست؟
- از چه سنی می توانم به نوزادم آب بدهم؟
- کودک در هوای گرم چه می‌تواند بنوشد؟
- اگر نوزادم تب داشت چه چیزی بنوشد؟
- آیا کودک من می‌تواند نوشیدنی های دیگری بنوشد؟
- چرا آب برای نوزادان زیر ۶ ماه مناسب نیست؟
- بهترین طریقه آب دادن به کودک چیست؟
- علائم کم آبی در نوزاد چیست؟
و …
بعلاوه، در ابتدا چند حقیقت کلیدی را که هر پدر یا مادری باید در مورد آب دادن به نوزاد بداند، با یکدیگر می‌خوانیم. اگر فرصت خواندن کل مطلب را ندارید، حتماً نگاهی به قسمت حقایق کلیدی بیندازید.
حقایق کلیدی
- اگر کودک شما زیر ۶ ماه سن دارد، فقط باید شیر مادر یا شیر خشک بخورد.
- از ۶ ماهگی می‌توانید در صورت نیاز، علاوه بر شیر مادر یا شیرخشک، به کودک خود مقدار کمی آب نیز بدهید.
- اگر کودک شما زیر ۶ ماه است، بسیار مهم است که در هوای گرم به طور مکرر به او شیر بدهید.
- اگر کودک زیر ۶ ماهه‌ای دارید که تب دارد و از شیر مادر تغذیه می‌کند، ممکن است نیاز باشد که به او بیشتر از حد معمول شیر بدهید.
- آب میوه، نوشابه یا هر نوع نوشیدنی دیگری برای نوزادان زیر ۱۲ ماه مناسب نیست.
از چه سنی می‌توانم به نوزادم آب بدهم؟
اگر کودک شما حدوداً ۶ ماهه است، می‌توانید مقدار کمی آب لوله کشی جوشانده و خنک شده را به او بدهید. اما حواستان باشد که نباید شیر مادر یا شیر خشک را با آب جایگزین کنید. یعنی حتی اگر آب به کودک می‌دهید، باز هم میزان شیر نباید کمتر بشود. شیر مادر یا شیر خشک باید تا ۱۲ ماهگی نوشیدنی اصلی کودک باشد.
بعد از ۱۲ ماهگی، نوشیدنی اصلی کودک می‌تواند شیر مادر یا شیر گاو و همچنین آب باشد. پس از رسیدن کودک به ۱۲ ماهگی، نیازی به دادن آب جوشیده به نوزاد نیست.
اگر کودک شما خوردن غذای جامد را شروع کرده است، در طول وعده‌های غذایی به او آب بدهید. آب دادن به نوزاد ۱۲ماهه در طول وعده غذایی دو فایده مهم دارد:
- می‌تواند به آنها کمک کند تا کم‌کم نوشیدن از فنجان را یاد بگیرند.
- برای جلوگیری از یبوست نیز مفید است.
چقدر آب باید به کودک بدهم؟
نیاز بدن هر کودکی به آب ممکن است متفاوت باشد. همچنین، آب و هوا و میزان فعالیت روزانه کودک نیز در تعیین مقدار آبی که باید دریافت کند، مؤثر هستند. بعلاوه، باید بدانید که غذاهایی مثل سوپ و همچنین میوه‌ها و سبزیجات نیز مقداری از نیاز کودک به آب را برطرف می‌کنند.
بهترین راه برای این که بفهمید آیا کودکتان مایعات کافی دریافت می‌کند یا نه، این است که به پوشک‌های او توجه کنید. اگر کودک شما روزانه حداقل ۶ پوشک را خیس کند، به این معناست که آب کافی دریافت می‌کند. در غیر این صورت، ممکن است بدن کودک شما خشک باشد و باید با پزشک در این مورد صحبت کنید.
اگر می‌خواهید بدانید هر کودکی در هر سنی به چه میزان آب نیاز دارد، جدول زیر را نگاه کنید:
| سن کودک | ۰-۶ ماه | ۶-۱۲ ماه | ۱۲-۲۴ ماه |
| میزان آبی مورد نیاز | هیچ آبی نباید بنوشد. | ۴-۸ اونس | ۸-۳۲ اونس |
| طریقه آب دادن به نوزاد | شیری که به کودک داده می‌شود نیاز بدن او به مایعات را برطرف می‌کند. | اگر کودک غذای جامد می‌خورد، همراه غذا کمی به او آب بدهید. | همراه غذا و همچنین در طول روز به کودک آب بدهید. |
کودک من در هوای گرم چه بنوشد؟
اگر کودک شما زیر ۶ ماه سن دارد در هوای گرم نباید به او آب بدهید. در این شرایط فقط باید میزان شیر کودک را بیشتر کنید. البته گاهی اوقات ممکن است در شرایط خاصی پزشک برای کودک زیر ۶ ماه نیز آب توصیه کند. اما بدون مشورت پزشک، هیچ‌وقت این کار را انجام ندهید.
البته ما می‌دانیم که شیردهی در هوای گرم ممکن است سخت باشد. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم طبق این روش عمل کنید تا شیردهی برایتان آسان‌تر شود:
- یک حوله، ملحفه یا روبالشی بین خود و کودکتان قرار دهید.
- دراز بکشید و به نوزاد شیر بدهید تا تماس پوستی کاهش یابد.
اگر نوزادتان در طول ۲۴ ساعت ۶ تا ۸ پوشک خیس کند به این معنی است که مایعات کافی دریافت می‌کند.
اگر نوزادم تب داشت چه چیزی باید بنوشد؟
- اگر کودک شما کمتر از ۶ ماه دارد و تب دارد…
در این صورت ممکن است نیاز باشد به او بیشتر از حد معمول شیر بدهید. (در صورتی که کودک از شیر مادر تغذیه کند.)
- اگر کودک زیر ۶ ماهه شما از شیر خشک تغذیه می‌کند و تب دارد…
در این صورت می‌توانید مقادیر کمتری شیر خشک را به دفعات بیشتری به او بدهید. اما در هر حال نباید به کودک آب بدهید.
- اگر کودک شما بزرگ‌تر از ۶ ماه است و تب دارد…
در این صورت می‌توانید علاوه بر شیر به او آب نیز بدهید. البته توصیه می‌کنیم که آب را در بین غذاها به کودک بدهید. بسیاری از کودکان وقتی تب دارند نمی‌خواهند غذا بخورند. این موضوع تا زمانی که کودک شما هیدراته باشد و مایعات کافی دریافت کند، مشکل چندانی ندارد. مهم‌ترین چیزی که باید بررسی کنید این است که آیا کودک شما مایعات کافی دریافت می‌کند یا خیر.
اگر کودک شما زیر سه ماه است و تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد دارد، حتی اگر علائم دیگری نداشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
آیا کودک من می‌تواند نوشیدنی‌های دیگری بنوشد؟
آب میوه، نوشابه و نوشیدنی‌های دیگر برای نوزادان زیر ۱۲ ماه توصیه نمی‌شود.
نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای، قهوه و نوشیدنی‌های انرژی زا برای کودکان در هر سنی توصیه نمی‌شود.
چرا آب برای نوزادان زیر ۶ ماه مناسب نیست؟ مضرات آب دادن به نوزاد
شیرخواران تمام آب مورد نیاز خود را از شیر مادر یا شیرخشک دریافت می‌کنند. با دادن آب به نوزاد قبل از رسیدن به سن کافی خطراتی برای او دارد. از جمله:
اگر به کودک زیر ۶ ماه آب بدهید، ممکن است اشتها و نیاز کودک به مکیدن با مکیدن بطری آب ارضا شود. در نتیجه کمتر شیر مادر یا شیر خشک دریافت کند و مواد مغذی کافی به او نرسد.
۱. تداخل در افزایش وزن کودک
اگر کودک شما به طور منظم آب بنوشد، به اندازه کافی غذا نخواهد خورد. این بدان معناست که کودک شما با گذشت زمان کالری مورد نیاز برای رسیدن به وزن مناسب را نخواهد داشت.
۲. عدم تعادل الکترولیت
نوشیدن آب به مقدار زیاد می‌تواند حتی باعث مسمومیت کودک شود. نوشیدن بیش از حد آب می‌تواند باعث یک وضعیت بالقوه خطرناک شود که در آن الکترولیت‌ها (مانند سدیم) در جریان خون نوزاد رقیق می‌شوند. این موضوع می‌تواند بر عملکرد طبیعی بدن کودک تأثیر بگذارد و در نتیجه علائمی مانند تشنج ایجاد کند.
فواید آب دادن به نوزاد بزرگ‌تر از ۶ ماه
تا اینجای مطلب بیشتر در مورد ضررهای دادن آب به کودک کمتر از ۶ ماه صحبت کردیم. اما کمتر کسی می‌داند آب دادن به نوزاد در سن مناسب چه فواید معجزه آسا و شگفت انگیزی دارد. از جمله این که:
- به حفظ مفاصل و بافت‌های بدن کمک می‌کند.
- حجم خون را حفظ می‌کند.
- نیاز به آب میوه را از بین می‌برد (زیرا پزشکان اطفال توصیه می‌کنند تا قبل از ۱ سالگی از دادن آب میوه به نوزاد اجتناب کنید. بعد از یک سالگی نیز فقط در مقادیر بسیار محدود می‌توان به کودک آب میوه داد.)
بهترین طریقه آب دادن به کودک چیست؟
روش‌های زیر بهترین روش‌ها برای آب دادن به کودک هستند. البته پیشنهاد می‌کنیم به خواندن تیترها اکتفا نکنید و این قسمت را به طور کامل را بخوانید زیرا نکته‌های مهمی در مورد هر طریقه آب دادن به کودک ذکر کرده‌ایم.
آب دادن به کودک در وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها (+یک نکته مهم)
اگر تابه‌حال به کودک آب نداده‌اید، بهتر است با دادن مقدار کمی آب در وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها به کودک خود شروع کنید. این کار به کودک شما اجازه می‌دهد تا به طعم آب عادت کند. بهتر است هر بار بیشتر از ۱ تا ۲ اونس به کودک آب ندهید تا جایگزین شیر مادر یا شیر خشک نشود. اگر وعده غذایی کودک شما کم است، ۱ اونس آب برای او کافی خواهد بود. اما با افزایش سن کودک و بیشتر شدن وعده غذایی او، می‌توانید ۲ اونس آب نیز در بین غذا به او بدهید.
آب دادن به کودک در یک فنجان: نکاتی که باید در این مورد بدانید
قرار دادن آب در فنجان به نوزادان کمک می‌کند تا مهارت‌های مادام‌العمر مانند نوشیدن از فنجان یا نی را یاد بگیرند. نکته مهم این است که حتماً فنجان‌هایی با اندازه مناسب انتخاب کنید. یادتان نرود که دستان کوچک نوزاد شما قرار است آن فنجان را بگیرد. پس فنجان بسیار کوچکی انتخاب کنید و در ابتدا حتماً به کودکتان در نوشیدن آب کمک کنید.
آب دادن به نوزاد در بین غذا: نکات مهمی که شاید در این مورد ندانید
میوه‌ها، سبزیجات، سوپ و بستنی نیز در تأمین نیاز بدن کودک به آب نقش دارند. گاهی اوقات ممکن است احساس کنید که کودک شما مایعات زیادی مصرف نمی‌کند. اما وقتی به میزان غذای دریافتی او نیز نگاهی بیندازید، ممکن است متوجه شوید که او بیشتر از آنچه به نظر می‌رسد آب دریافت می‌کند.
از طریق اسموتی یا بستنی: روشی عالی برای تأمین مواد مغذی
تهیه اسموتی یا بستنی در خانه یک راه سرگرم‌کننده برای ارائه آب به کودک است. بعلاوه، از طریق این روش کودک شما می‌تواند میوه‌ها و سبزیجات جدید و خوشمزه را نیز امتحان کند. اگر نوزاد شما به کالری یا مواد مغذی اضافی نیاز دارد، این روش برای او بسیار مفید خواهد بود.
آب دادن به کودک در طول روز
هنگامی که کودک شما ۱ ساله شد، می‌توانید آب بیشتری در طول روز به او بدهید. اگر کودکتان تقریباً ۲ ساله است، یک فنجان را در آشپزخانه یا اتاق بازی بگذارید و به او بگویید که می‌تواند در صورت نیاز آن را بنوشد.
علائم کم آبی در نوزادان چیست؟
کم آبی بدن می‌تواند برای نوزاد خطرناک باشد و در موارد شدید ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان نیز باشد. آیا مشکوک هستید که کودک شما ممکن است علائم کم آبی را داشته باشد؟ در این صورت بهتر است فوراً با پزشک اطفال خود تماس بگیرید تا بتواند شما را به طور دقیق راهنمایی کند.
توجه: شرایطی مانند استفراغ و اسهال کودک شما را در معرض خطر کم آبی بدن قرار می‌دهند.
برطبق نظر آکادمی اطفال آمریکا، موارد زیر نشانه‌های کم آبی بدن هستند:
کم آبی خفیف تا متوسط
- فعالیت کمتر از حد معمول
- کمتر از شش پوشک خیس در روز
- بزاق کمتر یا لب‌های ترک خورده
- اشک کمتر هنگام گریه کردن
- لکه نرم فرورفته روی سر
کم آبی شدید (همه علائم ذکر شده در بالا، به علاوه)
- بیش از حد خواب آلود بودن کودک
- بیش از حد پر سروصدا بودن کودک
- چشم‌های گود رفته
- دست‌ها و پاهای سرد و بی رنگ
- پوست چروکیده
- فقط ۱ یا ۲ پوشک خیس در ۲۴ ساعت
- خشکی زبان و دهان
- بدون اشک گریه کردن
نکته پایانی و مهم در مورد آب دادن به نوزاد
در پایان اجازه دهید یک نکته مهم را به شما عزیزان بگوییم:
نوزادان می‌توانند از حدود ۶ ماهگی که شروع به خوردن مواد جامد می‌کنند، از فنجان استفاده کنند. اکثر متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که با یک لیوان نی دار شروع کنید تا ماهیچه‌های دهان و صورت کودک تقویت شوند. البته می‌توانید از یک فنجان معمولی کودک نیز استفاده کنید.
امیدواریم که این مطلب برای شما عزیزان مفید بوده باشد. آیا همچنان در مورد آب دادن به کودک سؤالی دارید؟ سؤالتان را در قسمت نظرات برای ما بنویسید.
منابع:
https://huckleberrycare.com/blog/when-can-babies-drink-water
https://www.whattoexpect.com/first-year/feeding-your-baby/giving-water-to-baby.aspx