بیشتر پدربزرگها و مادربزرگها سخت تلاش میکنند تا بهترین پدربزرگ و مادربزرگی باشند که میتوانند. اما نیت خوب، همیشه منجر به انجام کار درست نمیشود. حتی پدربزرگها و مادربزرگهایی که تمام تلاش خود را میکنند، گاهی اوقات از حد خود فراتر می روند.
وقتی پدربزرگ و مادربزرگ اشتباه میکنند، ممکن است این اشتباه نتیجه تفاوتهای نسلی باشد. چه کسی میدانست که جهان به این سرعت تغییر میکند و چنین شکافی بین نسلها باقی میگذارد؟ گاهی اوقات پدربزرگ و مادربزرگ چند دهه را به عنوان سرپرست خانواده سپری کردهاند و به سختی در نقش جدیدی با وظایف متفاوت قرار میگیرند. گاهی اوقات هم درست برعکس است. پدربزرگ و مادربزرگ برای مدتی در حال کار بودهاند و اکنون میخواهند که خوش بگذرانند و استراحت کنند.
هر دلیلی که برای این اشتباهات وجود دارد، نگاهی صادقانه به نقش پدربزرگ و مادربزرگ و رابطه شما با فرزندان و نوههایتان میتواند به شما کمک کند تا در این نقش بهتر شوید. در این مقاله چند روش را برای شما توضیح خواهیم داد که میتوانید انجام دهید تا پدربزرگ و مادربزرگ بهتری باشید.
تغییر با زمان
پدربزرگ و مادربزرگ چیزهای زیادی برای به اشتراک گذاشتن با نوه خود دارند. کودکان میتوانند از قرار گرفتن در کنار سنتها، اطلاعات پدر بزرگ و مادر بزرگ از تاریخچه خانواده و ارزشهای قدیمی آنها سود ببرند.
با این حال، همه چیز «روزهای خوب قدیم» خوب نبود. روشهای بهتری جایگزین برخی از روشهایی شده است که شما برای انجام کارها استفاده میکردید. بنابراین پدربزرگ و مادربزرگ نباید انتظار داشته باشند که نوه آنها استانداردهایی را که والدین نوهها نادیده گرفتهاند را رعایت کند. در ادامه چند نمونه را مثال میزنیم:
- انتظار این که کودک روی حرف بزرگتر حرف نزند: امروزه بسیاری از والدین میخواهند که کودک آنها صحبت کردن را تمرین کند. والدین میخواهند کودکشان با احترام با بقیه رفتار کند، اما از افراد صاحب قدرت نترسد.
- گفتن «چون من گفتم»: والدین و مراقبان باید استدلال خود را برای کودک توضیح دهند. زمانی که کودک بداند چرا قوانین وجود دارند، میتواند راحتتر از آنها پیروی کند.
- انتظار مستقل بودن از کودک: بسیاری از والدین بیشتر از پدر و مادر خود (پدربزرگ و مادربزرگ کنونی) درگیر فعالیتهای مدرسه و فوق برنامه و بازی کودک خود هستند. بازی با کودک به نوه شما نشان میدهد که برای او ارزش قائل هستید و به ایجاد پیوند عاطفی قوی بین شما کمک میکند.
- انتظار این که کودک در خانه کار کند: امروزه والدین هنوز کودک خود را در کارهای خانه مشارکت میدهند. اما کارهایی که امروز توسط کودک انجام میشود، احتمالا بسیار کمتر از آن چیزی است که در در گذشته از کودک انتظار میرفت. با این وجود، کارهای خانه هنوز هم روشی مناسب برای آموزش مسئولیت پذیری و کمک به افزایش عزت نفس به کودک هستند.
امروزه بسیاری از کودکان نسبت به نسل پیش تقاضاهای بیشتری در مورد کارهایی که در زمان خود انجام میدهند، دارند. در نتیجه، والدین اغلب ترجیح میدهند که کودکشان روشی متعادل برای انجام تکالیف مدرسه، موسیقی، ورزش و سایر مسئولیتها مانند کارهای خانه داشته باشد.
زمان با کیفیت با یکدیگر بگذرانید
برخی از پدربزرگ و مادربزرگها از فرزندان و نوههای خود سیر نمیشوند. آنها میخواهند در هر جشن، گردش و تعطیلات خانوادگی شرکت کنند. گاهی اوقات نسل جوان هم این کار را دوست دارند. سپری کردن تعطیلات با پدر بزرگ و مادر بزرگ مزایای خاصی از جمله کمک کردن پدر بزرگ و مادر بزرگ در مراقبت از کودک را به همراه دارد.
به خاطر داشته باشید که با این که فرزندان و نوههای شما احتمالاً دوست دارند زمان زیادی را با شما بگذرانند، اما گاهی اوقات ممکن است بخواهند با حلقه دوستان نزدیک خود و پدربزرگ و مادربزرگ دیگر نیز وقت بگذرانند.
طبیعی است که بخواهید روزهای خاصی مانند تعطیلات را با نوههای خود بگذرانید. اما راههایی وجود دارند که اطمینان حاصل کنید نیازهای همه برآورده میشود. گاهی اوقات میتوانید دو خانواده را در یک مهمانی دعوت کنید، اما این برای هر خانوادهای کار نمیکند.
از راهنمایی کودک خود پیروی کنید
تربیت کودک نسبت به زمانی که پدربزرگ و مادربزرگ، پدر و مادر بودند، به شدت تغییر کرده است. این بدین معناست که گاهی اوقات ممکن است لازم باشد قواعد یا روش جدید انجام کارها را جدید کنید. برخی از نمونهها در این رابطه عبارتند از:
- رعایت ایمنی خواب نوزاد: در نوزادان تازه متولد شده، متخصصان به پدر و مادر میگویند که نوزاد را روی شکم نخوابانند؛ زیرا خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد یا SIDS را افزایش میدهد.
- رعایت ایمنی محصولات کودک: به همین ترتیب، تحقیقات جدیدتر توصیه میکنند که از پودر بچه و تختخوابهایی با نوارهای پهن یا پد ضربهگیر اجتناب کنید. زیرا این موارد میتوانند منجر به مشکلات تنفسی یا خفگی در نوزاد شوند.
- تغذیه: هضم غلات مخصوص نوزاد اضافه شده به شیشه شیر برای نوزادان بسیار سخت است و خطر ابتلا به آلرژی را افزایش میدهد.
به یاد داشته باشید که تغییرات در تربیت کودک معمولا بر اساس جدیدترین تحقیقات در مورد سلامت و ایمنی کودک است.
به مرور که نوه شما بزرگتر میشود، به محدودیتهای غذایی، زمان خواب و به طور کلی قوانین فرزند خود برای بچههایش احترام بگذارید. اگر زودتر خوابتان میگیرد و میخواهید قوانین زمان خواب نوه خود را تغییر دهید، حتما افکار خود را با فرزندتان در میان بگذارید. اطمینان از این که همه با هم موافقند، میتواند به شما کمک کند از درگیری غیر ضروری یا جریحه دار شدن احساسات والدین نوه خود جلوگیری کنید.
به تفاوتها احترام بگذارید
وقتی نسلها با هم به اختلاف نظر میخورند، ممکن است وسوسهانگیز باشد که بگوییم من تو را اینطور تربیت نکردم! اما سعی کنید مقاومت کنید.
بزرگسالان خودشان تصمیم میگیرند و گاهی نظرشان را در مورد چیزی که در کودکی یاد گرفتهاند، تغییر میدهند. به احتمال زیاد شما نیز این کار را کردهاید. بنابراین سعی کنید اگر فرزندان یا نوههای شما کار دیگری را انتخاب میکنند، دیدگاههای متفاوتی دارند یا اصول تربیتی متفاوتی دارند، آن موضوع را شخصی نکنید.
حامی باشید
پدر و مادر بودن کار سختی است و فرزندان بزرگسال شما مستحق حمایت هستند؛ زیرا خودشان به عنوان والدین تلاش می کنند بهترین کار را انجام دهند.
در حالی که گاهی اوقات پدربزرگ ها و مادربزرگ ها احساس میکنند که تجربه آنها همه چیز را یادشان داده است، به خاطر داشته باشید که پدربزرگ و مادربزرگ همیشه همه چیز را بهتر از فرزندان خود نمیدانند. حتی اگر با برخی از اصول فرزندپروری فرزند خود مخالف هستید، به خاطر داشته باشید که نقش پدربزرگ و مادربزرگ، حمایت از اصولی است که فرزندش برای کودک خود انتخاب میکند.
اظهارات تند یا کنایه از سوی شما ممکن است والدین را ناراحت کند. علاوه بر این، مقایسه میتواند آسیب زا باشد، بنابراین از مقایسه عملکرد یا رشد نوه خود با فرزند دیگر خودداری کنید.
گاهی اوقات “نه” بگویید
لوس کردن نوه توسط پدربزرگ و مادربزرگ کاملاً در فرهنگ ما گنجانده شده است، اما پدربزرگها و مادربزرگهای خوب می دانند که محدودیت هایی وجود دارند.
وقتی نوه شما چیزی میخواهد که والدینش اجازه نمیدهند، به او «نه» بگویید. چه یک غذای شیرین باشد یا یک ساعت بیشتر تلویزیون دیدن.
هنگام خرید یک هدیه گران قیمت برای نوه خود، بهتر است که با فرزند خود تماس بگیرید. اگرچه گاهی اوقات “نه” پاسخ صحیح است، اما مواقعی نیز وجود دارند که پدربزرگ و مادربزرگ میتوانند بله بگویند!
نزدیکی فیزیکی به نوهها
جای تعجب نیست که نزدیکی جغرافیایی یکی از قویترین شرایط رابطه نزدیک بین پدربزرگ و مادربزرگ و نوهها است.این موضوع ممکن است خارج از کنترل برخی از پدربزرگها و مادربزرگها باشد؛ اگرچه برخی تمایل به نقل مکان برای نزدیک شدن به نوههای خود نشان دادهاند.
راه دیگر برای ایجاد نزدیکی، سر زدن مکرر از نوهها در صورت امکان است. اما وضعیت سلامتی و مالی برخی از پدربزرگها و مادربزرگها میتواند تعداد سفر را محدود کند. فاصله جغرافیایی برای پدربزرگها و مادربزرگهایی که تناسب اندام، سالم و توانایی مالی دارند، خیلی چالش نیست.
اگرچه هیچ جایگزینی برای تعامل و گفتگوی چهره به چهره وجود ندارد، اما تکنولوژی، ایجاد رابطه با نوه را در مسافت بیشتر آسانتر کرده است.
نوههای بزرگتر معمولاً از پیامهای متنی قدردانی میکنند؛ البته تا زمانی که زیاد تکرار نشوند. شبکههای اجتماعی برای برقراری ارتباط با کودکان بزرگتر، نوجوانان و نوههای جوان نیز مناسب هستند. نکته اصلی این است که پدربزرگ و مادربزرگ دوست داشتنی بتوانند راهی برای پر کردن فاصله بیابند؛ حتی اگر شخصاً نتوانند پیش نوههای خود باشند.
تعداد تماس با نوهها
پدربزرگها و مادربزرگهایی که به طور مداوم با نوههای خود در تماس هستند، روابط نزدیکتری با یکدیگر دارند. اما فاصله فیزیکی تنها مانع برای تماس گرفتن با نوهها نیست. طلاق والدین معمولاً تأثیر شدیدی بر تماس بین نوهها و پدربزرگها و مادربزرگها دارد. در طلاق، اغلب تماس بین والدین سرپرست و والدین آنها افزایش مییابد و تماس با نوهها نیز افزایش پیدا میکند.
با این حال در والدین والدی که حضانت را بر عهده ندارد، اغلب ارتباط پدربزرگ و مادربزرگ با نوهها بسیار کاهش پیدا میکند. برای مثال اگر مادر حضانت کودک را دریافت کند، پدربزرگ و مادربزرگ مادری فرصت بیشتری برای سپری کردن زمان با نوههای خود پس از طلاق دارند. در حالی که ممکن است پدربزرگ و مادربزرگ پدری نقش کمتری داشته باشند.
امروزه پدران و مادران حق حضانت را به دست میآورند و حضانت مشترک در حال افزایش است. شاید در آینده، طلاق بر روی رابطه پدربزرگ و مادربزرگ و نوه به اندازهای که معمولاً امروزه تأثیر میگذارد، تأثیر نگذارد.
نقش پدربزرگ و مادربزرگ در خانواده
وقتی پدربزرگ و مادربزرگ از نوهها مراقبت میکنند یا نقش والدین واقعی یا جانشین والدین را برای نوههای خود ایفا میکنند، فرصتی بیش از حد متوسط برای ارتباط با او دارند.
جالب توجه است، تحقیقات نشان میدهد که حضور منظم پدربزرگها و مادربزرگها نسبت به کارهایی که انجام میدهند، بیشتر در نزدیکی به نوهها موثر است.
خواه پدربزرگ و مادربزرگی باشید که سرپرست نوههای خود هستید، از آنها نگهداری میکنید، عمدتاً با آنها بازی میکنید یا آنها را به گردش میبرید، میتوانید به نوههای خود نزدیک شوید.
انتظارات خانواده
مطالعات نشان میدهد که احتمال بیشتری وجود دارد که که خانوادههایی که انتظار دارند روابط قوی بین نسلها وجود داشته باشد، این روابط را داشته باشند. این به این دلیل است که به کودک از سنین پایین آموزش داده میشود که اعضای خانواده در مسئولیتهای خانواده با یکدیگر وظیفه مشترک دارند. این تعهدات ممکن است شامل مراقبت از کودکان و افراد مسن، کمک مالی و به اشتراک گذاری کلی وظایف باشد.در این حالت، کمک در هر دو جهت جریان دارد، از جوان به بزرگتر و از بزرگتر به جوان.
خانوادههایی که این نوع فرهنگ را دارند نسبت به خانوادههایی که در آنها فردیت و استقلال در بالای لیست ارزشها قرار دارد، به احتمال زیاد ارتباطات قوی با نوهها و مادربزرگ و پدربزرگ را نشان میدهند. چنین خانوادههایی شیوههایی را به کار میگیرند که خانوادههای بزرگ را نزدیک نگه میدارد؛ مانند خوردن منظم وعدههای غذایی در کنار یکدیگر.
ارتباط عاطفی با نوهها
اگرچه پدربزرگها و مادربزرگها و نوه ها اغلب صمیمیت متقابل را اعلام میکنند، اما پدربزرگ و مادربزرگ ممکن است درجه بیشتری از محبت را نسبت به نسل جوان گزارش دهند. این کاملا طبیعی است.
وقتی خانوادهها آنطور که باید کار میکنند، کودک به پدر و مادر و خواهر و برادرش نزدیک تر است. پدربزرگ و مادربزرگ معمولاً حلقه دوم یا جایگاه نزدیکی عاطفی کودک را اشغال میکنند. به مرور زمان که کودک رشد میکند، حلقه ارتباطی تو بزرگ میشود و دوستان هم سن و سالان خود برای او اهمیت حیاتی پیدا میکنند. گاهی اوقات، پدربزرگ و مادربزرگ ممکن است در این زمان بیشتر از نوه خود دور شوند
از سوی دیگر، پدربزرگها و مادربزرگها اغلب در دنیایی از حلقههای ارتباطی کوچک زندگی میکنند که همسالان و بستگان بزرگترشان میمیرند، مهاجرت میکنند یا از مشکلات جدی سلامت رنج میبرند. به همین دلیل فرزندان و نوههای آنها ممکن است فضای بزرگتری را در زندگی اجتماعی آنها اشغال کنند.
با این حال، آنچه مهم است این است که پدربزرگ و مادربزرگی که پیوندهای عاطفی اولیه را با نوه خود برقرار میکنند، متوجه میشوند که این ارتباط ماندگار است. چنین پیوندهایی معمولاً پس از گذشت سالها و تغییرات زیادی که هر دو نسل از سر میگذرانند، پایدار میمانند.
تحقیقات همچنین نشان میدهد که نسل میانی (والدین کودک) در نزدیکی نوه و پدر بزرگ و مادر بزرگ از نقشی حیاتی برخوردار هستند. وقتی پدربزرگ و مادربزرگ و فرزندان بزرگسالشان به هم نزدیک باشند، نزدیکی با نوهها طبیعی تر و آسانتر اتفاق میافتد.