آنچه در مورد فتق بعد از سزارین باید بدانید

فتق عارضه نادر زایمان سزارین است. آگاهی از علائم و نشانه‌ها می‌تواند به مادران کمک کند تا درمان پزشکی مناسب را دریافت کنند.

به فتق‌هایی که بعد از عمل جراحی ایجاد می‌شود، فتق برشی می‌گویند. سزارین یک روش جراحی است که می‌تواند باعث ایجاد ضعف در دیواره شکم شود. فتق زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از روده یا معده از این ناحیه ضعیف شده به بیرون راه یافته و برآمدگی ایجاد می‌کند.

در این مقاله، پینو بیبی نحوه تشخیص فتق بعد از سزارین را توضیح می‌دهد و هم چنین اطلاعاتی در خصوص عوامل خطر، درمان و بهبودی را در اختیار شما مخاطب گرامی قرار می‌دهد.

علائم فتق بعد از سزارین

درد معده که به آرامی تشدید می‌شود می‌تواند نشانه فتق خفه شده باشد. علامت اولیه فتق برشی، برآمدگی غیرمعمول نزدیک یا چسبیده به محل برش جراحی است. اندازه برآمدگی می‌تواند به اندازه یک انگور باشد یا می‌تواند بسیار بزرگ باشد. فتق ممکن است با گذشت زمان تغییر موقعیت دهد یا رشد کند.

گاهی اوقات فرد فقط می‌تواند فتق را احساس کند، اما اغلب ممکن است هنگام نگاه کردن به معده، یک برآمدگی قابل مشاهده ببیند. برآمدگی معمولاً همرنگ پوست است.

فتق می‌تواند سال‌ها پس از جراحی ایجاد شود. در این صورت، فرد ممکن است متوجه یک برآمدگی در امتداد یک اسکار ضعیف شود.

گاهی اوقات فتق خفه می‌شود یا منقبض می‌شود. اگر بافت فتق به دام افتاده یا محبوس شود، این می‌تواند رخ دهد. فتق خفه شده، خون رسانی به اندام‌های حیاتی معده، از جمله روده‌ها را قطع می‌کند.

علائم فتق خفه شده عبارت هستند از:

• درد معده به آرامی تشدید می‌شود
• حساسیت یا درد روی یا نزدیک فتق
• حالت تهوع و استفراغ
• قرمزی و تورم معده

فتق خفه شده یک اورژانس پزشکی است. هر کسی که بعد از سزارین دچار درد یا مشکلات گوارشی می‌شود باید به اورژانس مراجعه کند.

آیا فتق بعد از سزارین شایع است؟

فتق به دنبال سزارین نادر است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ میلادی روی ۶۴۲,۵۷۸ زن در استرالیا نشان داد که فقط ۰.۲ درصد از شرکت کنندگان در این مطالعه به ترمیم فتق نیاز دارند. احتمال جراحی ترمیم فتق با تعداد سزارین افزایش می‌یابد.

مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۴ میلادی بر روی زنان دانمارکی انجام شد، تخمین زد که ۰.۲ درصد از زنانی که سزارین شده‌اند، طی ۱۰ سال نیاز به ترمیم فتق دارند. یافته‌های این پژوهش علمی نشان داد که این خطر در ۳ سال اول پس از تولد بیشتر بود.

تشخیص فتق بعد از سزارین

پزشک معمولاً باید بتواند با معاینه ناحیه فتق را تشخیص دهد. گاهی اوقات فتق فقط در موقعیت‌های خاص یا هنگام سرفه قابل مشاهده است، بنابراین پزشک ممکن است برش را لمس کند و از فرد بخواهد که به جلو خم شود یا سرفه کند.

درمان فتق بعد از سزارین

برای برداشتن فتق اورژانسی به بیهوشی عمومی نیاز است. هنگامی که فتق خفه می‌شود، نیاز به جراحی اورژانسی دارد.

هم چنین ممکن است فرد برای عوارض جانبی فتق پیچیده، که ممکن است شامل سوراخ شدن روده یا عفونت باشد، به درمان نیاز داشته باشد. آنها ممکن است به جراحی اضافی، آنتی بیوتیک یا نظارت در بیمارستان نیاز داشته باشند.

حتی اگر فتق هنوز خفه نشده باشد، اکثر پزشکان برای جلوگیری از وقوع این اتفاق در آینده توصیه می‌کنند که آن را خارج کنند. این نوع جراحی، جراحی انتخابی نامیده می‌شود و افراد می‌توانند آن را در زمان مناسب خود برنامه‌ریزی کنند.

برداشتن فتق اورژانسی نیاز به بیهوشی عمومی دارد. فرد کاملاً در خواب خواهد بود و از آن چه اتفاق می‌افتد بی‌خبر است. گاهی اوقات، بسته به فتق و محل آن، ممکن است بی‌حسی موضعی برای حذف انتخابی فتق کافی باشد. با بی‌حسی موضعی، فرد بیدار است، اما اطراف فتق بی‌حس می‌شود.

جراح ممکن است فتق را از طریق بریدگی در معده یا جراحی سوراخ کلید، که به آن جراحی لاپاراسکوپی نیز می‌گویند، انجام دهد. جراحی لاپاراسکوپی از یک برش کوچک، اغلب در ناف استفاده می‌کند. این برش‌ها سریع‌تر بهبود می‌یابند و امکان بهبودی سریع‌تری را فراهم می‌کنند.

مهم است که در مورد مزایای نسبی هر نوع جراحی با پزشک صحبت کنید. در برخی موارد، درمان فتق تنها از طریق یک برش بزرگ ممکن است.

بازیابی و ریکاوری بعد از عمل جراحی فتق

اکثر افراد پس از جراحی ترمیم فتق به سرعت بهبود می‌یابند. مگر این که فتق بزرگ یا پیچیده باشد، معمولاً می‌توانند در روز جراحی راه بروند و به خانه بروند. احساس درد و حساسیت پس از عمل طبیعی است.

فعال ماندن بعد از جراحی می‌تواند به تسریع بهبودی و کاهش خطر عوارضی مانند لخته شدن خون کمک کند.

افراد در صورت بروز تب، خونریزی زیاد یا درد شدید باید به پزشک خود اطلاع دهند.

افرادی که در ادارات کار می‌کنند معمولاً می‌توانند ظرف یک یا دو هفته به کار خود بازگردند. کسانی که در محیط‌های سخت‌تری کار می‌کنند ممکن است نیاز به صبر بیشتری داشته باشند. پزشک در مورد زمان بهبودی و محدودیت‌ها قبل از جراحی با فرد صحبت می‌کند.

عوامل خطر فتق بعد از سزارین

سزارین‌های متعدد می‌تواند یک عامل خطر برای فتق باشد. برخی عوامل احتمال ابتلا به فتق برش را بعد از سزارین افزایش می‌دهد.

خطر ابتلا به فتق در زنانی که سزارین‌های متعدد انجام می‌دهند بیشتر است. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ میلادی، انجام دو سزارین احتمال فتق را سه برابر بیشتر می‌کند، در حالی که انجام پنج سزارین خطر را شش برابر افزایش می‌دهد.

فتق ممکن است هر زمانی پس از سزارین رخ دهد، اما احتمال بروز آن در ۳ سال پس از عمل جراحی وجود دارد.

افرادی که سابقه فتق شکمی دارند ممکن است بعد از سزارین دچار فتق شوند، زیرا ممکن است ضعف موجود در دیواره شکم وجود داشته باشد. با این حال، از آن جایی که فتق‌ها نادر هستند، هیچ تحقیق اخیری ارتباط مستقیمی را بین فتق‌های قبلی و احتمال فتق اضافی نشان نداده است.

مهم است که در مورد عوامل خطر با پزشک صحبت کنید. افرادی که قبلاً جراحی فتق انجام داده‌اند باید اطمینان حاصل کنند که پزشک آنها از این موضوع آگاه است.

عوارض فتق بعد از سزارین

در برخی موارد، فتق کوچک به خودی خود بهبود می‌یابد. با این حال، خطر به دام افتادن یا خفه شدن فتق وجود دارد، بنابراین ضروری است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

عارضه اولیه فتق خفه شدن است که می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. ممکن است مشکلاتی مانند مشکلات زیر را به وجود بیاورد:

• روده‌های سوراخ شده
• انسداد در روده‌ها
• خونریزی داخلی
• مایع در حفره شکم

برخی از افراد هنگام تجربه فتق خفه شده دچار شوک می‌شوند. افرادی که منتظر عمل جراحی انتخابی برای فتق هستند باید از پزشک خود در مورد علائم و نشانه‌های هشدار دهنده فتق خفه شده سوال کنند. اگر هر یک از این موارد را تجربه کردند، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشند.

چشم انداز و میزان عود فتق بعد از سزارین

ترمیم جراحی فتق بعد از سزارین معمولاً موثر است، اما افراد باید در مورد احتمال عود با پزشک مشورت کنند.

با توجه به کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG)، افرادی که به دنبال سزارین قبلی اقدام به زایمان طبیعی می‌کنند، ۶۰ تا ۸۰ درصد شانس موفقیت دارند. بنابراین، فردی که نگران تجربه یک فتق دیگر است ممکن است ترجیح دهد از جراحی اجتناب کند و به جای آن اقدام به زایمان واژینال کند.

فتق بعد از سزارین نادر است، بنابراین اطلاعات کمی در مورد میزان عود در دسترس است. نمی‌توان پیش بینی کرد که آیا فرد دچار فتق دیگری می‌شود یا خیر.

با مراقبت مناسب، اکثر افراد پس از سزارین از فتق برش بهبود می‌یابند. اکثر آنها می‌توانند زایمان‌های سالم بعدی داشته باشند و زایمان طبیعی ممکن است امکان پذیر باشد.

چگونه از فتق جلوگیری کنیم؟

فتق زمانی ایجاد می‌شود که بخشی از روده یا بافت دیگری در شکم، لایه‌ای از عضله را که ضعیف شده است، فشار دهد.

بیشتر اوقات، این اتفاق زمانی می‌افتد که بخشی از روده شما از طریق دیواره شکم به سمت خارج از بدن شما فشار می‌آورد. به این حالت فتق خارجی می‌گویند و معمولاً قسمت تحتانی شکم و کشاله ران را درگیر می‌کند.

هر نوع فتق دلایل مختلفی دارد، به این معنی که اقداماتی که می‌توانید برای پیشگیری از آنها انجام دهید نیز تا حدودی متفاوت خواهد بود.

اگر چه همه فتق‌ها قابل پیشگیری نیستند. عوامل خاصی خارج از کنترل شما وجود دارد – مانند جراحی قبلی شکم، و ضعف عضلانی که با آن متولد شده‌اید – بدون توجه به اقدامات پیشگیرانه ای که انجام می‌دهید می‌تواند منجر به فتق شود.

پیشگیری از فتق اینگوینال

بیشتر فتق‌ها فتق مغبنی هستند که در آن بخشی از روده از طریق ماهیچه در ناحیه کشاله ران در محلی به نام کانال اینگوینال فشار می‌آورد.

مانند همه فتق‌ها، فتق اینگوینال به دلیل ترکیبی از ضعف عضلانی و فشار داخل شکم ایجاد می‌شود.

برای جلوگیری از ضعف عضلانی که منجر به فتق می‌شود کارهای زیادی نمی توانید انجام دهید، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش فشار در شکم خود انجام دهید.

اقداماتی که ممکن است به جلوگیری از فتق مغبنی کمک کند شامل موارد زیر است:

• وزن بدن سالم را حفظ کنید. وقتی اضافه وزن دارید یا چاق هستید، هر زمان که می‌ایستید یا حرکت می‌کنید، دیواره شکم شما دائماً تحت فشار چربی اضافی بدن شما قرار می‌گیرد. توصیه کاهش وزن آسان‌تر از انجام آن است، اما با پزشک خود در مورد ایجاد یک برنامه ورزشی و رژیم غذایی که برای شما مفید است صحبت کنید.
• ورزش مناسب را به اندازه کافی انجام دهید. نشان داده شده است که فعالیت بدنی به روش‌های خاصی به پیشگیری از فتق کمک می‌کند، اما انواع دیگر ورزش می‌تواند فشار زیادی بر شکم شما وارد کند.

تمرینات مفید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• یوگا
• پیلاتس
• کرانچ
• وزنه‌های سبک
• فعالیت‌های هوازی، مانند دویدن یا دوچرخه سواری

فعالیت‌هایی که باید از آن اجتناب کنید شامل تمرینات پرش و اسکات است که هر دو می‌توانند فشار بر دیواره شکم شما را افزایش دهند. حرکات سریع نیز می‌تواند منجر به پارگی عضلات شود.

• هر نوع ورزش غیر از انجام فعالیت‌های بسیار زیاد می‌تواند خطر فتق شما را افزایش دهد.
• از پزشک خود در مورد هر نوع ورزشی جدیدی که در نظر دارید سوال کنید.
• غذاهای پر فیبر را در رژیم غذایی خود بگنجانید. غذاهای غنی از فیبر می‌توانند از حرکات منظم روده حمایت کنند و از یبوست جلوگیری کنند، که می‌تواند منجر به زور زدن شود که خطر فتق شما را افزایش می‌دهد.

غذاهایی که ممکن است در این زمینه کمک کنند عبارت هستند از:

• میوه‌ها
• سبزیجات
• غلات کامل
• آجیل و دانه‌ها
• حبوبات (لوبیا و نخود)

در صورت نیاز، اقدامات دیگری را برای جلوگیری از یبوست انجام دهید. مصرف مکمل فیبر یا ملین حجیم‌ساز، مانند فرآورده‌های حاوی پسیلیوم، می‌تواند به منظم نگه داشتن سیستم هاضمه و دفع شما و جلوگیری از زور زدن در حین اجابت مزاج کمک کند.

اگر این اقدام موثر نبود، می‌توانید ملین‌های خاصی مانند روغن معدنی، شیر منیزیم (هیدروکسید منیزیم) یا MiraLAX (پلی اتیلن گلیکول) را امتحان کنید.

هیدراته ماندن نیز برای جلوگیری از یبوست ضروری است.

از آن جایی که بیهوشی و برخی مسکن‌ها می‌توانند باعث یبوست شوند، مهم است که اقدامات بیشتری را برای جلوگیری از یبوست پس از هر جراحی انجام دهید – به خصوص این که جراحی خطر فتق در محل برش را به همراه دارد.

از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید یا آن را با دقت انجام دهید. اگر مجبورید جسم سنگینی را بلند کنید، به جای کمر با زانوهایتان خم شوید. کاری کنید که پاهایتان – به جای بالاتنه – بیشتر کار بلند کردن را انجام دهند.

و اگر جسمی خیلی سنگین است که نمی‌توانید راحت آن را بلند کنید، محدودیت‌های خود را بدانید و آن را انجام ندهید.

سیگار نکشید. سیگار کشیدن می‌تواند باعث سرفه شود که می‌تواند به شکم شما فشار وارد کند و منجر به فتق مغبنی شود یا علائم را در یکی از مواردی که قبلاً دارید بدتر کند.

در صورت داشتن سرفه‌های مداوم به پزشک مراجعه کنید. از آن جایی که سرفه می‌تواند منجر به فتق یا تشدید آن شود، مهم است که هر زمان که عفونت یا بیماری دیگری که باعث آن می‌شود، از جمله آسم، این علامت را کنترل کنید.

سوالات متداول

1. علت فتق بعد از تولد چیست؟

فتق پس از زایمان معمولاً به این دلیل اتفاق می‌افتد که برخی از اثرات بارداری، زایمان طبیعی یا سزارین هم چنان ادامه دارد. رشد کودک و شکم شما در دوران بارداری فشار روی دیواره شکم را افزایش می‌دهد. این می‌تواند عضلات معده را کشیده و آنها را ضعیف‌تر یا حتی در برخی مناطق جدا کند که به آن دیاستاز رکتی می‌گویند.

• آیا ایجاد توده بعد از سزارین طبیعی است؟

جای زخم‌ها به طور متفاوتی بهبود می‌یابند و جای زخم سزارین شما می‌تواند به چیزی به نام کلوئید تبدیل شود که زمانی رخ می‌دهد که یک توده از بافت اسکار بیش از حد رشد کرده در بالای پوست ظاهر شود و یک برجستگی سخت ایجاد کند. اسکارهای کلوئیدی می‌توانند به رشد خود ادامه دهند و ممکن است گسترش پیدا کنند.

• چگونه خودم را برای فتق چک کنم؟

یکی از نشانه‌های فتق یک توده یا برآمدگی قابل مشاهده است که در حین فعالیت‌های خاص یا در موقعیت‌های فیزیکی خاص ظاهر می‌شود و در زمان‌های دیگر به داخل باز می‌گردد. هم چنین ممکن است هنگام بیرون آمدن فتق احساس فشار، درد مبهم یا نیشگون گرفتن کنید. ممکن است زمانی که شما زور می‌زنید، بلند می‌شوید، می‌خندید یا سرفه می‌کنید ظاهر شود.

• فتق خودش درست می‌شود؟

فتق به خودی خود بهبود نمی‌یابد. اگر فتق شما را آزار نمی‌دهد، به احتمال زیاد می‌توانید صبر کنید تا عمل جراحی انجام شود. فتق شما ممکن است بدتر شود، اما ممکن است تغییری نکند. با گذشت زمان، فتق‌ها بزرگتر می‌شوند زیرا دیواره عضلانی شکم ضعیف‌تر می‌شود و بافت‌های بیشتری برآمده می‌شوند.

سخن آخر

اگر به تازگی زایمان کرده‌اید، بدانید که بدن شما در طول بارداری و زایمان تغییرات زیادی را تجربه کرده است. برخی از این تغییرات ممکن است پس از بازگشت به خانه کمی ادامه داشته باشند یا منجر به تغییرات دیگری شوند.

اگر بعد از بارداری برآمدگی مختصری در بالای ناف خود احساس کردید – بر خلاف برآمدگی استاندارد پس از زایمان پایین‌تر – ممکن است فتق داشته باشید. اما نگران نباشید؛ فتق پس از زایمان معمولاً فقط یک برآمدگی ساده است. این نوع فتق معمولاً جدی نیست و ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد.