برای محافظت از فرزندتان در برابر مجموعه بی پایان میکروب‌هایی که با آن مواجه می‌شود، چه کاری می‌توانید انجام دهید؟ از برخی جهات، مریض شدن به سادگی بخشی از نگهداری کودک است؛ ولی گاهی اوقات، کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن کودک در واقع مفید است.
به مرور که کودکان رشد می‌کنند، سیستم ایمنی خود را برای مبارزه با یک سری از باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر ارگانیسم‌ها تقویت می‌کنند. به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان اطفال گرفتن شش تا هشت سرماخوردگی، حملات آنفولانزا یا عفونت گوش را در سال برای نوزاد طبیعی می‌دانند.
با این حال، برخی از عادات سالم می‌توانند چه از طریق تغذیه سالم و آگاهانه، عادات مناسب خواب و ورزش، رعایت بهداشت خوب، آموزش در مورد واکسن‌ها، یا ویتامین‌ها و مکمل‌های توصیه شده توسط پزشک اطفال شما به تقویت سیستم ایمنی کودک شما کمک کنند. تغییرات کوچک در سبک زندگی برای کل خانواده شما در عمل می‌تواند به بدن کودک شما کمک کند تا به طور موثرتری با عوامل بیماری زا مبارزه کند و به بهبود سریع‌تر او از بیماری کمک کند. در این مقاله به شما می‌آموزیم که چه کارهایی می‌توانید برای کمک به تقویت سیستم ایمنی کودک خود انجام دهید.
میوه و سبزیجات بیش‌تری آماده و مصرف کنید
وقتی کودک شما مریض می‌شود، به سراغ میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ بروید. برخی از انتخاب‌های مناسب در این زمینه شامل موارد زیر می‌باشند:
- هویج
- لوبیا سبز
- پرتقال
- توت فرنگی
بر اساس گفته متخصصان تغذیه، این سبزیجات و میوه‌ها حاوی کاروتنوئید هستند که مواد مغذی گیاهی تقویت کننده سیستم ایمنی به شمار می‌روند.
فیتونوترینت ها می‌توانند تولید سلول‌های سفید خون و اینترفرون را در بدن افزایش دهند، آنتی‌بادی که سطوح سلولی را می‌پوشاند و ویروس‌ها را مسدود می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم غذایی غنی از مواد مفید گیاهی همچنین می‌تواند از بیماری‌های مزمن مانند سرطان و بیماری‌های قلبی در بزرگسالی محافظت کند. سعی کنید کودک خود را مجبور کنید تا روزانه پنج وعده میوه و سبزیجات بخورد.
زمان خواب را افزایش دهید
بنا به گفته متخصصان، کمبود خواب می‌تواند بزرگسالان را با کاهش سلول‌های کشنده طبیعی که ابزار دفاعی سیستم ایمنی هستند و به میکروب‌ها و سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند، مستعد ابتلا به بیماری‌ها کند.
کودکانی که در سن مهدکودک هستند به ویژه در معرض خطر کم خوابی قرار دارند؛ زیرا هر فعالیتی ممکن است چرت زدن را برای آن‌ها دشوار کند. حتماً سیاست مهدکودک خود را در مورد چرت زدن کودک مجدداً بررسی کنید و در صورت نیاز، کودک خود را برای زمان خواب زودتر بخوابانید تا مطمئن شوید که به اندازه کافی استراحت می‌کند.
پس کودکان چقدر به خواب نیاز دارند؟ یک نوزاد ممکن است هر روز به ۱۶ ساعت وقت برای خواب نیاز داشته باشد، کودکان نوپا لازم است ۱۱ تا ۱۴ ساعت برای خواب زمان نیاز داشته باشند و کودکان پیش دبستانی به ۱۰ تا ۱۳ ساعت زمان نیاز دارند. بنابراین توصیه می‌کنیم کودک خود را زودتر بخوابانید.
برای تقویت سیستم ایمنی بدن کودک به او شیر بدهید
شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی و گلبول‌های سفید است. شیردهی به محافظت و تقویت سیستم ایمنی کودک در برابر عفونت گوش، آلرژی، اسهال، ذات الریه، مننژیت، عفونت‌های دستگاه ادراری و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) کمک می‌کند.
شیر مادر همچنین می‌تواند به محافظت سیستم ایمنی کودک در برابر دیابت وابسته به انسولین، بیماری کرون، کولیت و انواع خاصی از سرطان در مراحل بعدی زندگی کمک کند. آغوز یا پیش شیر که به مایع زرد رنگی که در چند روز اول پس از تولد از سینه مادر ترشح می‌شود می‌گویند، به ویژه سرشار از آنتی بادی‌های مبارزه کننده با بیماری است.
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند که مادر به طور انحصاری در شش ماه اول زندگی خود به نوزاد شیر بدهد. اگر این زمان برای شما واقع بینانه و عملی نیست، می‌توانید با هدف تقویت سیستم ایمنی کودک که جنین شما در رحم دریافت کرده است، حداقل در دو تا سه ماه اول زندگی نوزاد به او شیر بدهید. با این اوصاف، هیچ مشکلی در تغذیه نوزاد با شیر خشک از همان ابتدا وجود ندارد؛ نوزادی که خوب تغذیه می‌شود، همیشه سالم است.
به عنوان یک خانواده ورزش کنید
تحقیقات نشان می‌دهند که ورزش کردن تعداد سلول‌های کشنده طبیعی را در بزرگسالان افزایش می‌دهد و فعالیت منظم نیز می‌تواند به همان شیوه برای کودکان مفید باشد.
برای اینکه کودک خود را به فعالیت و تناسب اندام مادام العمر عادت دهید، سعی کنید الگوی خوبی برای او باشید. به جای این که کودک را تشویق کنید که بیرون برود و بازی کند، با او ورزش کنید. فعالیت‌های خانوادگی سرگرم کننده شامل دوچرخه سواری، پیاده روی، اسکیت، بسکتبال و تنیس است.
جلوگیری از انتشار میکروب
کاهش میکروب‌ها از نظر عملی سیستم ایمنی کودک را تقویت نمی‌کند، اما روشی عالی برای کاهش استرس در مورد سیستم ایمنی کودک شما است. این موضوع می‌تواند به ویژه در صورتی مفید باشد که کودک شما بیماری یا مشکلات سلامتی دیگری داشته باشد که به دلیل آن سیستم ایمنی کودک به روش های دیگری کار می‌کند.
یکی از ساده‌ترین و موثرترین راهکارها این است که مطمئن شوید کودک شما دست‌های خود را اغلب با آب و صابون می‌شوید. شما باید قبل و بعد از هر وعده غذایی و بعد از بازی در بیرون از منزل، دست زدن به حیوانات خانگی، گرفتن بینی کودک، استفاده از حمام و رسیدن از مهد کودک به خانه یا مدرسه به بهداشت او توجه ویژه‌ای داشته باشید.
وقتی بیرون هستید، دستمال‌های یک بار مصرف برای تمیز کردن سریع به همراه داشته باشید. (تمیز کردن دست‌ها با دستمال همچنان به کاهش میکروب‌ها کمک می‌کند؛ حتی اگر نمی‌توانید دست‌های کودک را به طور کامل بشویید. برای کمک به به این که کودک شما به شستن دست‌ها در خانه عادت کند، به او اجازه دهید حوله‌ها و صابون‌های رنگارنگ را خود انتخاب کند. شکل‌ها و رایحه‌های خوشایند جای صابون مایع نیز یک روش سرگرم‌کننده برای هیجان زده کردن کودک در مورد شستن دست‌های خود است.
اگر کودک شما مریض شد، بلافاصله مسواک او را دور بیندازید. یک کودک نمی‌تواند دو بار به یک ویروس سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا شود، اما ویروس می‌تواند از مسواک او به مسواک دیگر انتقال پیدا کند و سایر اعضای خانواده را آلوده کند.
با این حال، اگر این یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی باشد، کودک شما ممکن است دوباره با همان میکروب‌هایی که در وهله اول او را بیمار کرده است، آلوده شود. در این صورت، دور انداختن مسواک از کودک و سایر اعضای خانواده محافظت می کند.
و آخرین توصیه اما نه کم اهمیت‌ترین این است که همیشه یک استراتژی برای کمتر شدن ابتلا به میکروب وجود دارد: پوشیدن ماسک. اگر کودک شما آبریزش بینی دارد و فین فین می‌کند، او را تشویق کنید که از ماسک استفاده کند تا از انتشار میکروب‌ها جلوگیری شود.
کودک خود را در معرض دود سیگار سایرین قرار ندهید
اگر شما یا هر فردی در خانواده شما سیگار می‌کشید، بهتر است آن را ترک کنید.بنا به گفته متخصصان، دود سیگار حاوی بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی مضر است که بسیاری از آن‌ها می‌توانند سلول‌های بدن را تحریک یا از بین ببرند. کودکان نسبت به بزرگسالان بیش‌تر مستعد آسیب دیدن از اثرات مضر دود دنفر دیگری هستند؛ زیرا آن‌ها با سرعت بیش‌تری نفس می‌کشند و سیستم سم زدایی طبیعی بدن آن‌ها کمتر رشد یافته است.
اگر سیگار الکترونیکی می‌کشید، باید توجه داشته باشید که سیگار کشیدن عواقب منفی برای سلامتی کودکان نیز دارد. برای مثال، بخارپز مواد سرطان‌زای بالقوه‌ای مانند نیتروزامین‌ها را آزاد می‌کند که ممکن است پیامدهای بلند مدتی برای سلامت کودکان داشته باشد. فریب لیست کوتاه‌تر سیگار الکترونیکی را نسبت به خطرات شناخته شده سلامتی مرتبط با بخارپز نخورید. در نهایت، ویپ برای ما به قدری جدید است که نمی‌توانیم وسعت کامل اثرات مخرب آن را بدانیم.
دود سیگار نفر دیگر همچنین خطر ابتلا به SIDS، برونشیت، عفونت گوش و آسم را در کودک افزایش می‌دهد و همچنین ممکن است بر هوش و رشد عصبی او تأثیر بگذارد. اگر به‌طور مطلق نمی‌توانید سیگار را ترک کنید، می‌توانید خطرات سلامتی کودک خود را به میزان قابل توجهی با سیگار کشیدن در خارج از خانه کاهش دهید. همینطور فراموش نکنید که منابع زیادی وجود دارند که می‌تواند در این کار به شما کمک کنند. بنابراین از صحبت با یک پزشک در مورد دریافت کمک برای ترک سیگار نترسید.
فقط در صورت لزوم از آنتی بیوتیک استفاده کنید
ممکن است زمانی که کودک شما مریض است، انجام هر کاری مفیدتر از انجام ندادن آن به نظر برسد. اما اصرار به پزشک کودک خود برای نوشتن نسخه آنتی بیوتیک در هر زمان که او بیمار است، همیشه عاقلانه نیست. آنتی بیوتیک‌ها فقط بیماری‌های ناشی از باکتری را درمان می‌کنند. اما طبق گفته متخصصان اطفال، اکثر بیماری‌های دوران کودکی توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند.
با این حال، مطالعات نشان می‌دهند که بسیاری از پزشکان اطفال با اصرار والدینی که به اشتباه فکر می‌کنند که آنتی بیوتیک ضرری ندارد، آنتی‌بیوتیک را با اکراه برای کودک تجویز می‌کنند. اما در در واقعیت آنتی بیوتیک می‌تواند برای کودک اثر مخرب داشته باشد. گونه‌هایی از باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک در نتیجه استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها رشد می‌کنند و اگر عفونت ساده گوش ناشی از باکتری‌های سرسختی باشد که به درمان استاندارد پاسخ نمی‌دهند، درمان آن دشوارتر است.
هر زمان که پزشک کودک شما می‌خواهد آنتی بیوتیک تجویز کند، مطمئن شوید که آن را صرفاً به این دلیل تجویز نمی‌کند که فکر می‌کند شما این را می‌خواهید. والدین لازم است قویاً تشویق شوند که از پزشک بپرسند: «آیا فکر می‌کنید آنتی بیوتیک واقعاً ضروری است؟»
واکسیناسیون کودک را به طور کامل انجام دهید
دریافت واکسن و دوزهای تقویتی واکسن‌های توصیه شده برای کودک شما می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن او کمک کند تا برای مبارزه با پاتوژن‌های خطرناک مانند واکسن‌هایی که باعث مننژیت، فلج اطفال و آبله مرغان می‌شوند، آماده بماند. واکسیناسیون روی سیستم ایمنی کودک شما کار می‌کند تا به او یاد دهد تا باکتری‌ها و ویروس های خاصی را که ممکن است با آن‌ها مواجه شود شناسایی کند، بنابراین سیستم ایمنی بدن کودک آماده مبارزه با آن‌ها خواهد بود.
اگر در مورد واکسیناسیون کودک خود نگرانی دارید، با پزشک اطفال کودک خود صحبت کنید. بسیار مهم است که فردی را پیدا کنید که بتوانید به سوالات شما پاسخ دهد. پزشک فرزندتان می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر بفهمید واکسیناسیون چگونه کار می‌کند، چه واکسن‌هایی برای کودک شما مهم است و منابع مفید دیگری را به شما معرفی کند. همچنین فراموش نکنید که خودتان نیز واکسن‌های مورد نیاز را دریافت کنید. زیرا یک کودک سالم قطعا با پدر و مادر سالم تربیت می‌شود.
آیا باید با استفاده از مکمل‌ها سیستم ایمنی بدن کودک را تقویت کرد؟
ویتامین‌ها و مواد معدنی نقش مهمی در عملکرد ایمنی بدن ما دارند. اما آیا برای دریافت ویتامین A، روی یا منیزیم بیش‌تر به کودک خود باید مکمل مصرف کنید؟ حقیقت این است که این مکمل‌ها راه مطمئنی برای پیشگیری از هر بیماری نیستند. مکمل ها را نمی‌توان برای درمان یا پیشگیری هر بیماری به بازار عرضه کرد. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نیز مکمل‌های غذایی را برای تقویت سیستم ایمنی تایید نمی‌کند.
کارشناسان می‌گویند که معمولاً بهتر است به جای دادن مکمل به کودک خود بر مصرف غذا تمرکز کنید. بر اساس گفته متخصصان اطفال، برای کودک مهم است که انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی را در رژیم غذایی خود دریافت کند. قویاً توصیه می‌شود به جای این که اجازه دهیم کودک به خوردن غذاهای ناسالم روی بیاورد و سپس مکمل‌های ویتامین یا پروبیوتیک به او بدهیم تا آن را متعادل کنیم، کودک این مواد را از طریق غذاهایی که می‌خورد دریافت کند.
در برخی موارد، مصرف مکمل‌های غذایی ممکن است مفید باشد. اما همیشه مهم است که ابتدا با پزشک اطفال خود در این رابطه صحبت کنید.
آیا مکمل ویتامین D برای سیستم ایمنی کودک مورد نیاز است؟
اگر سطح ویتامین D در خون کودک شما کمتر از حد طبیعی باشد، ممکن است مکمل لازم باشد. اما در مورد مصرف مکمل برای پارامترهای یک محدوده نرمال اختلاف نظر وجود دارد. به طور کلی زمانی که میزان ویتامین D در خون کودک زیر ۲۰ باشد، کمبود ویتامین D در نظر گرفته می‌شود. اما برخی از داده‌های بهداشتی نشان می‌دهد که هر میزانی بالاتر از ۱۲.۵ بی خطر است، در حالی که برخی دیگر ادعا می کنند مقادیر کمتر از ۳۰ کافی نیست.
اگر نگران پایین بودن سطح ویتامین D کودک خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم برای او آزمایش خون انجام دهید. شما و متخصص اطفال فرزندتان می‌توانید با استفاده از نتایج آزمایش کودک، بر اساس این که چه دوزی از مکمل ویتامین D ممکن است برای فرزند شما منطقی باشد، مراحل بعدی را تعیین کنید.
مقدار ویتامین D مورد نیاز روزانه به سن شما بستگی دارد. در ادامه میانگین مقادیر توصیه شده روزانه برای کودکان و نوجوانان در زیر بر حسب میکروگرم (mcg) و واحدهای بین المللی (IU) ذکر شده است:
- تولد تا ۱۲ ماهگی: ۱۰ میکروگرم (۴۰۰ IU).
- کودکان ۱-۱۲ ساله: ۱۵ میکروگرم (۶۰۰ IU).
- نوجوانان ۱۳ تا ۱۹ سال: ۱۵ میکروگرم (۶۰۰ IU).