هیپوکلسمی Hypocalcemia زمانی اتفاق می‌افتد که سطح کلسیم در خون (نه استخوان‌ها) خیلی کم باشد. چندین بیماری مختلف می‌تواند باعث هیپوکلسمی شود. علائم هیپوکلسمی به خفیف و یا شدید بودن آن بستگی دارد. این عارضه قابل درمان است و بسته به علت آن ممکن است برای مدت کوتاهی دوام بیاورد یا مزمن باشد. با پینو بیبی همراه باشید تا بیشتر راجع به اثرات و علل ایجاد کمبود کلسیم خون بیشتر بدانید.
هیپوکلسمی چیست؟
هیپوکلسمی یک بیماری قابل درمان است که زمانی اتفاق می‌افتد که سطح کلسیم در خون شما بسیار پایین باشد. بسیاری از بیماری‌های مختلف می‌توانند باعث هیپوکلسمی شوند و اغلب به دلیل سطوح غیر طبیعی هورمون پاراتیروئید (PTH) یا ویتامین D در بدن ایجاد می‌شود. کمبود کلسیم خون می‌تواند خفیف یا شدید و موقت یا مزمن (مادام العمر) باشد.
کلسیم چیست و چه کاربردی دارد؟
کلسیم یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین مواد معدنی در بدن ما است. بیشتر کلسیم بدن در استخوان‌ها ذخیره می‌شود، اما وجود کلسیم در خون نیز مورد نیاز است. کلسیم موجود در خون به اعصاب کمک می‌کند، به فشرده شدن ماهیچه‌ها در کنار هم کمک می‌کند تا ما بتوانیم حرکت کنیم، هم چنین کلسیم به لخته شدن خون در صورت خونریزی کمک می‌کند و به قلب کمک می‌کند تا به درستی کار کند. سطح پایین کلسیم در خون (هیپوکلسمی) می‌تواند توانایی بدن را برای انجام این عملکردهای مهم مختل کند. هم چنین برای تقویت استخوان‌ها به کلسیم نیاز است.
اگر در رژیم غذایی خود کلسیم کافی مصرف نکنید، بدن کلسیم را از استخوان‌های می‌گیرد تا در خون استفاده کند، که می‌تواند استخوان‌های را ضعیف کند. هیپوکلسمی زمانی اتفاق می‌افتد که سطح کلسیم در خون کم باشد، نه در استخوان‌ها.
سطح کلسیم در خون و استخوان‌های توسط دو هورمون به نام‌های هورمون پاراتیروئید و هورمون کلسی تونین کنترل می‌شود. ویتامین D هم چنین نقش مهمی در حفظ سطح کلسیم دارد زیرا برای بدن جذب کلسیم مورد نیاز است.
چه کسانی دچار هیپوکلسمی می‌شوند؟
هیپوکلسمی می‌تواند افراد در هر سنی از جمله نوزادان را تحت تاثیر قرار دهد. سنی که در آن فرد ممکن است دچار کمبود کلسیم خون شود معمولاً به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر نوزادی مبتلا به هیپوکلسمی باشد، اغلب به دلیل یک اختلال ژنتیکی است. بسیاری از افراد با افزایش سن در معرض خطر کمبود کلسیم هستند. این کمبود ممکن است به دلیل عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- دریافت ناکافی کلسیم در یک دوره زمانی طولانی، به ویژه در دوران کودکی
- داروهایی که ممکن است جذب کلسیم را کاهش دهند.
- عدم تحمل رژیم غذایی به غذاهای غنی از کلسیم
- تغییرات هورمونی به خصوص در زنان
- برخی عوامل ژنتیکی
اطمینان از دریافت مناسب کلسیم در تمام سنین مهم است. بانوان باید زودتر از مردان، از دوران میانسالی کلسیم دریافتی خود را افزایش دهند. با نزدیک شدن یک زن به دوران یائسگی، تامین نیاز کلسیم ضروری است.
در دوران یائسگی، زنان نیز باید مصرف کلسیم خود را افزایش دهند تا خطر ابتلا به پوکی استخوان و بیماری کمبود کلسیم را کاهش دهند. کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی باعث می‌شود که استخوان‌های بانوان سریعتر نازک شوند.
هیپوکلسمی چقدر شایع است؟
متخصصان و محققان هنوز مشخص نکرده‌اند که کمبود کلسیم خون چقدر شایع است. این احتمالاً به این دلیل است که هیپوکلسمی معمولاً یک عارضه جانبی است که بر اثر سایر مشکلات سلامتی ایجاد می‌شود. هیپوکلسمی یک عارضه جانبی شایع در برداشتن غده تیروئید (تیروئیدکتومی) است. تقریباً ۷ تا ۴۹ درصد افراد پس از برداشتن تیروئید هیپوکلسمی موقت دارند.
علائم هیپوکلسمی چیست؟
افرادی که هیپوکلسمی خفیف دارند اغلب هیچ علامتی ندارند (بدون علامت هستند). علائم هیپوکلسمی به خفیف یا شدید بودن آن بستگی دارد. علائم هیپوکلسمی خفیف می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- گرفتگی عضلانی، به خصوص در پشت و پاها
- پوست خشک و پوسته پوسته
- ناخن های شکننده
- موهای زبرتر از آن چه برای سایر افراد عادی است.
در صورت عدم درمان، به مرور زمان کمبود کلسیم خون می‌تواند باعث علائم عصبی (که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد) یا روانی (که بر ذهن تأثیر می‌گذارد) ایجاد کند، از جمله:
- گیجی
- مشکلات حافظه
- تحریک پذیری یا بی‌قراری
- افسردگی
- توهمات
هیپوکلسمی شدید (سطوح بسیار پایین کلسیم در خون) می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- سوزن سوزن شدن در لب‌ها، زبان، انگشتان و یا پاها
- دردهای عضلانی
- اسپاسم عضلانی در گلو که تنفس را دشوار می‌کند (اسپاسم حنجره)
- سفت شدن و اسپاسم عضلات (تتانی)
- تشنج
- ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی)
- نارسایی احتقانی قلب
چه چیزی باعث هیپوکلسمی می‌شود؟
بسیاری از عملکردها و عوامل پیچیده با حفظ سطح ثابت کلسیم در خون و بدن شما دخیل هستند. به همین دلیل، چندین بیماری و اختلال مختلف می‌تواند باعث هیپوکلسمی شود.
در بیشتر مواقع، مشکلی در سطح هورمون پاراتیروئید(PTH) و یا سطح ویتامین D با علل ایجاد کمبود کلسیم خون مرتبط است. این به این دلیل است که هورمون پاراتیروئید PTH به کنترل سطح کلسیم در خون کمک می‌کند و ویتامین D به بدن کمک می‌کند تا کلسیم را جذب کند.
سه علت شایع کمبود کلسیم خون عبارت هستند از:
- کم کاری پاراتیروئید: هیپوپاراتیروئیدیسم زمانی اتفاق می‌افتد که غدد پاراتیروئید (۴ غده کوچک به اندازه نخود در پشت تیروئید در گردن) هورمون پاراتیروئید PTH کافی تولید نمی‌کنند. سطوح پایین PTH باعث کاهش سطح کلسیم در بدن می‌شود. افراد می‌توانند کم کاری پاراتیروئید را به دلیل یک اختلال ارثی یا به دلیل برداشتن یک یا چند غده پاراتیروئید و یا غده تیروئید خود با جراحی داشته باشند.
- سندرم استخوان گرسنه (Hungry Bone Syndrome) که ممکن است پس از جراحی برای برداشتن غدد پاراتیروپید رخ دهد. مقاله گرسنگی مواد معدنی می‌تواند منظور از سندرم استخوان گرسنه را واضح تر کند.
- کمبود ویتامین D: ویتامین D به بدن کمک می‌کند تا کلسیم را به خوبی جذب کند، بنابراین کمبود ویتامین دی در بدن می‌تواند باعث کاهش سطح کلسیم در خون (هیپوکلسمی) شود. کمبود ویتامین D می‌تواند ناشی از یک اختلال ارثی یا عدم دریافت کافی نور خورشید یا عدم مصرف کافی ویتامین D باشد.
- نارسایی کلیه (نارسایی کلیوی): هیپوکلسمی در نارسایی مزمن کلیه به دلیل افزایش سطح فسفر در خون است.
سایر علل هیپوکلسمی عبارت هستند از سوء تغذیه و سوء جذب. سوءتغذیه زمانی است که بدن مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کند، در حالی که سوء جذب زمانی است که بدن نمی‌تواند ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز را از غذایی که فرد می‌خورد جذب کند. علل اضافی هیپو کلسمی عبارت هستند از:
- برخی داروها: بیس فسفونات‌ها، کورتیکواستروئیدها، ریفامپین، کلسی تونین، کلروکین، سیناکلست، دنوزوماب، فوسکارنت و پلیکامایسین همگی می‌توانند باعث هیپوکلسمی شوند.
- داروها، مانند فنی توئین، فنوباربیتال، ریفامپین، کورتیکواستروئیدها و داروهای مورد استفاده برای درمان سطوح کلسیم بالا.
- کاذب هیپوپاراتیروئیدیسم: این یک اختلال ارثی است که باعث می‌شود بدن به مقدار طبیعی هورمون پاراتیروئیدPTH که دارد به درستی پاسخ ندهد. بدن طوری عمل می‌کند که انگار PTH کافی ندارد در حالی که در واقع سطوح طبیعی PTH دارد.
- هیپومنیزیمی: غدد پاراتیروئید برای ساخت و آزادسازی هورمون پاراتیروئیدPTH به منیزیم نیاز دارند، بنابراین وقتی منیزیم خیلی کم باشد (هیپومنیزیمی)، PTH به اندازه کافی تولید نمی‌شود و سطح کلسیم خون نیز پایین‌تر است (هیپوکلسمی).
- پانکراتیت: تقریباً ۱۵ تا ۸۸ درصد از افرادی که پانکراتیت حاد دارند هیپوکلسمی دارند.
- برخی اختلالات ژنتیکی نادر: جهش‌های ژنتیکی، مانند سندرم دی جورج، می‌تواند باعث هیپوکلسمی شود.
- هیپرمنیزیمی: هیپومنیزیمی (افزایش منیزیوم) با تداخل برای آزادسازی سلول‌های پاراتیروئیدی برای ترشح هورمون PTH و با کم کردن پاسخ PTH در اندام انتهایی بدن باعث هیپوکلسمی می شود. این حالت در نوزادان بیشتر دیده می‌شود که کاهش سطح سرمی منیزیم در نوزادان ممکن است مزمن باشد، گاهی اوقات به صورت هیپومنیزیمی اولیه همراه با هیپوکلسمی ثانویه یا گذرا تظاهر می‌یابد.
- هیپر فسفاتمی
- شوک سپتیک
- انتقال خون گسترده
- داروهای شیمی درمانی خاص
اگر دوز روزانه کلسیم خود را از دست بدهید، یک شبه دچار کمبود کلسیم نخواهید شد. اما هم چنان مهم است که هر روز برای دریافت کلسیم کافی تلاش کنید، زیرا بدن به سرعت از آن استفاده می‌کند. وگان‌ها (گیاهخوران) به دلیل این که لبنیات غنی از کلسیم مصرف نمی‌کنند، به احتمال زیاد به سرعت دچار کمبود کلسیم می‌شوند. کمبود کلسیم علائم کوتاه مدتی ایجاد نمی‌کند، زیرا بدن با دریافت مستقیم آن از استخوان، سطح کلسیم را حفظ می‌کند. اما سطوح پایین طولانی مدت کلسیم می‌تواند اثرات جدی داشته باشد.
هیپوکلسمی نوزادی
هیپوکلسمی نوزادی در نوزادان بلافاصله پس از تولد رخ می‌دهد. اکثر موارد هیپوکلسمی نوزادی در دو روز اول پس از تولد رخ می‌دهد. اما هیپوکلسمی دیررس می‌تواند سه روز پس از تولد یا بعد از آن رخ دهد. عوامل خطر برای نوزادان شامل کوچک بودن نسبت به سن (SGA) و دیابت مادر است. هیپوکلسمی دیررس اغلب به دلیل نوشیدن شیر گاو و یا شیر خشک حاوی فسفات زیاد ایجاد می‌شود. علائم کمبود کلسیم خون نوزادان عبارت هستند از:
تشخیص با آزمایش خون نوزاد برای سطح کلسیم کل یا سطح کلسیم یونیزه شده انجام می شود. سطح گلوکز نوزاد نیز برای رد هیپوگلیسمی آزمایش خواهد شد.
درمان معمولاً شامل تزریق داخل وریدی گلوکونات کلسیم و به دنبال آن چند روز مصرف مکمل کلسیم خوراکی است.
هیپوکلسمی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر غلظت کل کلسیم در سرم خون کمتر از ۸.۸ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد، فرد هیپوکلسمی دارد. پزشک ممکن است به طور اتفاقی از آزمایش‌های معمول خون و یا با آزمایش سایر شرایط، هیپوکلسمی خفیف را پیدا کند.
چه آزمایشاتی برای تشخیص علت هیپوکلسمی انجام خواهد شد؟
پزشک از آزمایش غلظت کلسیم خون برای تشخیص هیپوکلسمی استفاده می‌کند. کشف و تشخیص علت کمبود کلسیم خون به اندازه تشخیص خود هیپوکلسمی مهم است. پزشک سطح کل کلسیم، سطح آلبومین و سطح کلسیم یونیزه یا «آزاد» را اندازه گیری می‌کند. آلبومین پروتئینی است که به کلسیم متصل شده و آن را از طریق خون منتقل می‌کند. سطوح پایین کلسیم در خون ممکن است تشخیص بیماری کمبود کلسیم را تایید کند. پزشک ممکن است آزمایش‌ها و یا روش‌های زیر را انجام دهد تا علت هیپوکلسمی فرد را تعیین کند یا مطمئن شود که کمبود کلسیم خون روی سایر قسمت‌های بدن بیمار تأثیر نمی‌گذارد:
- سایر آزمایش‌های خون: ممکن است پزشک آزمایش‌های خون بیشتری را برای بررسی سطح منیزیم، فسفر، هورمون پاراتیروئیدPTH و یا ویتامین دی (ویتامین آفتاب) انجام دهد.
- الکتروکاردیوگرام EKG : روشی است که از الکترودهای متصل به قفسه سینه برای اندازه گیری ریتم قلب استفاده می‌کند. هیپوکلسمی می‌تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب شود.
- آزمایش‌های تصویربرداری استخوان: از آزمایش‌های تصویربرداری استخوان می‌توان برای بررسی این که آیا مشکلات کلسیم در استخوان‌هایتان مانند استئومالاسی و یا راشیتیسم وجود دارد یا خیر، استفاده کرد.
طبق دستورالعمل مرک، سطوح نرمال کلسیم برای بزرگسالان می‌تواند بین ۸.۸ تا ۱۰.۴ میلی‌گرم در دسی لیتر mg/dL باشد. اگر سطح کلسیم کمتر از ۸.۸ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد، ممکن است در معرض خطر بیماری کمبود کلسیم باشد. کودکان و نوجوانان معمولاً سطح کلسیم خون بالاتری نسبت به بزرگسالان دارند.
هیپوکلسمی چگونه درمان می‌شود؟
کمبود کلسیم معمولاً به راحتی قابل درمان است. معمولاً شامل افزودن کلسیم بیشتر به رژیم غذایی می‌شود. درمان علت کمبود کلسیم خون به اندازه درمان خود هیپوکلسمی مهم است. اگر بیمار دارویی مصرف می‌کند که باعث هیپوکلسمی می‌شود، پزشک ممکن است آن را تغییر دهد یا آن را تنظیم کند تا سطح کلسیم به حالت عادی برگردد.
مکمل‌های کلسیم خوراکی رایج‌ترین درمان برای هیپوکلسمی هستند. از مصرف زیاد مکمل‌های کلسیم و خود درمانی اجتناب کنید. مصرف بیش از دوز توصیه شده بدون تایید پزشک می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند سنگ کلیه شود. مکمل‌های کلسیمی که معمولاً توصیه می‌شود عبارت هستند از:
- کربنات کلسیم که کم هزینه‌ترین و دارای بیشترین کلسیم عنصری است.
- سیترات کلسیم که به راحتی جذب می‌شود.
- فسفات کلسیم که به راحتی جذب می‌شود و باعث یبوست نمی‌شود.
مکمل‌های کلسیم به شکل‌های مایع، قرص و جویدنی در دسترس هستند.
توجه به این نکته مهم است که برخی از داروها می‌توانند با مکمل های کلسیم تداخل منفی داشته باشند. این داروها عبارت هستند از:
- بتا بلوکرهای فشار خون مانند آتنولول، که در صورت مصرف ۲ ساعت پس از مصرف مکمل‌های کلسیم ممکن است جذب کلسیم را کاهش دهد.
- آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم، که ممکن است سطح آلومینیوم خون را افزایش دهد.
- جذب کننده‌های اسید صفراوی کاهش دهنده کلسترول مانند کلستیپول، که ممکن است جذب کلسیم را کاهش داده و از دست دادن کلسیم در ادرار را افزایش دهد.
- داروهای استروژن، که می‌تواند به افزایش سطح کلسیم خون کمک کند.
- دیگوکسین، زیرا سطوح بالای کلسیم می‌تواند سمیت دیگوکسین را افزایش دهد.
- دیورتیک‌ها، که می‌توانند سطح کلسیم را افزایش دهند (هیدروکلروتیازید) یا سطح کلسیم را در خون کاهش دهند (فروزماید)
- آنتی بیوتیک‌های خاصی مانند فلوروکینولون‌ها و تتراسایکلین‌ها که جذب آنها را می‌توان با مکمل‌های کلسیم کاهش داد.
گاهی اوقات تغییر رژیم غذایی و مکمل‌ها برای درمان کمبود کلسیم کافی نیست. در این مورد، ممکن است پزشک بخواهد با تزریق منظم کلسیم، سطح کلسیم را تنظیم کند. بیماران می‌توانند انتظار داشته باشند که در چند هفته اول درمان نتایج را مشاهده کنند. موارد شدید بیماری کمبود کلسیم در فواصل یک تا ۳ ماهه بررسی می‌شود.
چه داروها و درمان‌هایی برای هیپوکلسمی استفاده می‌شود؟
درمان‌ها و داروهای زیر اغلب برای هیپوکلسمی استفاده می‌شود:
- قرص‌های کلسیم خوراکی: ممکن است از قرص‌ها یا مکمل‌های کلسیم برای بازگرداندن کلسیم به سطح طبیعی استفاده شود.
- مکمل ویتامینD : افرادی که هیپوکلسمی مزمن دارند اغلب مکمل ویتامین D را همراه با قرص‌های کلسیم مصرف می‌کنند تا بدن آنها بتواند به خوبی کلسیم را جذب کند.
- شکل مصنوعی هورمون پاراتیروئیدPTH : اگر فرد به کم کاری پاراتیروئید مبتلا است که باعث هیپوکلسمی می‌شود، ممکن است پزشک را از فرم مصنوعی هورمون PTH بخواهد.
- گلوکونات کلسیمIV : اگر هیپوکلسمی شدید است و بیمار گرفتگی یا اسپاسم عضلانی (تتانی) را تجربه می‌کند، ممکن است گلوکونات کلسیم IV را در بیمارستان دریافت کنند.
- سایر داروها: بسته به علت هیپوکلسمی، ممکن است فرد مجبور شود داروهای دیگری را برای درمان و یا مدیریت علت کمبود کلسیم خون مصرف کند.
مقاله مواد خوراکی غنی از کلسیم را مطالعه بفرمایید تا با منابع کلسیم بیشتر آشنا بشوید. تغییر سبک زندگی، ورزش و تحرک، عدم استعمال دخانیات و دوری از اضطراب و استرس همگی به درمان هیپوکلسمی کمک می‌کند.
عوامل خطر برای هیپوکلسمی چیست؟
عوامل خطر برای ایجاد هیپوکلسمی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کمبود ویتامین D
- اختلال پاراتیروئید و یا جراحی غده پاراتیروئید
- جراحی برداشتن تیروئید (تیروئیدکتومی)
- سابقه خانوادگی شرایط ژنتیکی مانند جهش‌های ژنتیکی خاص، اختلال ژنتیکی ویتامین D یا سندرم دی جرج.
آیا می‌توان از هیپوکلسمی جلوگیری کرد؟
شوربختانه پاسخ منفی است. متأسفانه، هیچ کاری نمی‌توان برای جلوگیری از کمبود کلسیم خون انجام داد. اگر چه ممکن است به نظر برسد که خوردن و نوشیدن کلسیم بیشتر می‌تواند از هیپوکلسمی جلوگیری کند، کمبود کلسیم در رژیم غذایی معمولاً بر میزان کلسیم خون تأثیر نمی‌گذارد. با این حال، حفظ مصرف کافی کلسیم برای سلامت استخوان مهم است.
پیش آگهی (چشم انداز) برای مبتلایان به هیپوکلسمی چیست؟
هیپوکلسمی یک بیماری قابل درمان است. علائم کمبود کلسیم خون معمولاً زمانی که سطح کلسیم به حالت عادی برگشت، از بین می‌رود. در صورت عدم درمان، هیپوکلسمی شدید می‌تواند باعث عوارض تهدید کننده زندگی مانند تشنج و نارسایی احتقانی قلب شود. در صورت مشاهده علائم، بیمار باید حتماً با پزشک تماس بگیرد و در صورت مشاهده علائم شدید به نزدیکترین بیمارستان مراجعه کند.
عوارض احتمالی هیپوکلسمی چیست؟
عوارض ناشی از بیماری کمبود کلسیم شامل آسیب چشم، ضربان قلب غیر طبیعی و پوکی استخوان است.
عوارض ناشی از پوکی استخوان عبارت هستند از:
- ناتوانی حرکتی
- شکستگی ستون فقرات یا سایر شکستگی‌های استخوان
- مشکل در راه رفتن
در صورت عدم درمان، بیماری کمبود کلسیم در نهایت می‌تواند کشنده باشد.
هیپوکلسمی چقدر طول می‌کشد؟
بسته به علت، ممکن است هیپوکلسمی موقت یا مزمن (مادام العمر) داشته باشد. پزشک می‌تواند به این سوال با توجه به شدت و مدت زمان ابتلا و علل ایجاد هیپوکلسمی پاسخ دهد و این که چه مدت می‌توان انتظار داشت که هیپوکلسمی ادامه داشته باشد و چه مدت باید دارو مصرف کرد.
آیا هیپوکلسمی می‌تواند کشنده باشد؟
اگر هیپوکلسمی به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، هیپوکلسمی می‌تواند به طور بالقوه تهدید کننده زندگی باشد. اگر بیمار تشدید علائم را تجربه می‌کند باید حتماً با پزشک تماس بگیرد.
چه زمانی باید برای هیپوکلسمی به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فرد علائم کمبود کلسیم خون را تجربه می‌کند، باید حتماً با پزشک خود تماس بگیرد. اگر هیپوکلسمی مزمن دارد، مهم است که به طور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا بتواند از کافی بودن سطح کلسیم و درمان مطمئن شود.
چه سوالاتی باید از پزشک در مورد هیپوکلسمی پرسید؟
اگر برای شما هیپوکلسمی تشخیص داده شده است، ممکن است سوالات زیر را از پزشک خود بپرسید:
- چه چیزی باعث هیپوکلسمی شده است؟
- چه مدت هیپوکلسمی خواهم داشت؟
- چه مدت باید برای هیپوکلسمی خود دارو مصرف کنم؟
- هنگامی که داروی خود را برای هیپوکلسمی شروع کنم، چه زمانی علائم من از بین می‌رود؟
- آیا فرزندان یا اعضای خانواده من در معرض خطر ابتلا به هیپوکلسمی هستند؟
سخن آخر
تشخیص این بیماری می‌تواند ترسناک باشد اما باید بدانید که هیپوکلسمی قابل درمان است و علائم معمولاً بعد از مدت زمانی که سطح کلسیم شما با درمان به حالت عادی بازگردد از بین می‌روند. از پرسیدن سوالات از پزشک در مورد هیپوکلسمی خود و مدیریت آن واهمه نداشته باشید.