زرد زخم یا امپتیگو یک عفونت پوستی شایع است که اغلب کودکان خردسال را درگیر می‌کند. باکتری‌هایی از جمله استافیلوکوکوس اورئوس (S. aureus یا استاف) و استرپتوکوک گروه A باعث عفونت می‌شوند که می‌تواند منجر به زخم‌ها و تاول‌های خارش‌دار شود. عفونت‌های پوستی زرد زخم از مراحل اولیه غیر تاولی تا اکتیما شدید متغیر است. درمان این بیماری شامل تجویز و مصرف آنتی‌بیوتیک است و معمولاً طی چند روز پس از درمان، کودک باید احساس بهتری داشته باشد. با پینو بیبی همراه باشید تا از علل و راهکارهای درمانی زرد زخم بیشتر بدانید.
زرد زخم چیست؟
زرد زخم یا Impetigo یک عفونت پوستی خارش‌دار و گاهی دردناک است. هنگامی که کودک دچار بریدگی، گاز گرفتن یا خراش می‌شود که باعث می‌شود پوست او باز شود، باکتری‌ها می‌توانند وارد بافت جلدی او شوند و باعث عفونت باکتریایی گردند اما تاول می‌تواند پوست را حتی اگر پاره یا سوراخ نشده باشد عفونی کند. زرد زخم بیشتر در ماه‌های گرم‌تر زمانی که کودکان بیرون از منزل هستند، اتفاق می‌افتد. به طور معمول، اولین نشانه‌های زرد زخم، اسکار و زخم و تاول در دهان و بینی کودک است. همچنین زخم و تاول می‌تواند روی پوست سر، خط مو، پاها و بازوهای کودک ظاهر شود. علائم شامل زخم‌های قرمز و خارش‌دار با دلمه‌های زرد است. زرد زخم به صورت یک زخم قرمز و خارش‌دار شروع می‌شود. با بهبودی، بافتی پوسته پوسته‌ای زرد یا عسلی روی زخم ایجاد می‌شود.
چگونه افراد به زرد زخم مبتلا می‌شوند؟
باکتری‌های استرپتوکوک گروه A بسیار مسری هستند. هنگامی که باکتری استرپتوکوک گروه A پوست را آلوده می کند، باعث ایجاد زخم می‌شود. اگر کسی آن زخم ها را لمس کند یا با ترشحات زخم‌ها تماس پیدا کند، باکتری می‌تواند به دیگران سرایت کند. معمولاً ۱۰ روز طول می‌کشد تا زخم‌ها پس از قرار گرفتن در معرض باکتری گروه A استرپتوکوک ظاهر شوند.
انواع بیماری زرد زخم
چند نوع مختلف زرد زخم وجود دارد، از جمله غیر بولوز، بولوز و اکتیما. شکل کمتر شایع این بیماری به نام زردی بولوز باعث ایجاد تاول‌های بزرگتر در تن نوزادان و کودکان خردسال می‌شود. اکتیما یک شکل جدی از زرد زخم است که به عمق پوست نفوذ می‌کند و باعث ایجاد زخم‌های دردناک پر از مایع یا چرک می‌شود که به زخم‌های عمیق تبدیل می‌شوند.
زرد زخم غیر بولوز
غیربولوز Non-bullous، زرد زخم در مراحل اولیه است. غیربلوز رایج‌ترین نوع زرد زخم است. مراحل اولیه تاول غیر بولوز عبارت هستند از:
- ایجاد یک یا چند زخم خارش‌دار که به سرعت می‌ترکد.
- پوست قرمز یا بدون روپوست که در آن زخم‌ها باز شده‌اند.
- غدد متورم در نزدیکی زخم‌ها
- ایجاد پوسته‌های عسلی رنگ روی زخم‌ها، اما پوست در نهایت بدون ایجاد اسکار بهبود می‌یابد.
زرد زخم بولوز
زرد زخم بولوز Bullous نوعی نادر عفونت پوستی است. این نوع زرد زخم در نوزادان شایع‌تر است. بیش از ۹۰ درصد موارد زائده بولوز کودکان زیر ۲ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مراحل این نوع زرد زخم عبارت هستند از:
- تاول‌های بزرگ و پر از مایع روی پوست کودک ایجاد می‌شود، اما هیچ قرمزی در پوست اطراف تاول ظاهر نمی‌شود.
- تاول‌ها شفاف و شل می‌شوند و سپس باز می‌شوند.
- زخم‌های پوسته پوسته روی پوست کودک ایجاد می‌شود و پوست بدون ایجاد اسکار بهبود می‌یابد.
زائده اکتیما
زرد زخم درمان نشده می‌تواند به اکتیماEcthyma تبدیل شود. اکتیما نوع جدی‌تری از عفونت پوستی است. این زخم به پوست کودک عمیق‌تر نفوذ می‌کند. مراحل معمولاً شامل:
- تاول‌های دردناکی روی پوست کودک ایجاد می‌شود که به زخم‌های عمیق و باز تبدیل می‌شود.
- پوسته‌های ضخیم روی پوست کودک ایجاد می‌شود و قرمزی اغلب در نزدیکی پوست اطراف ظاهر می‌شود.
پس از بهبودی پوست کودک، ممکن است جای زخم ایجاد شود زیرا عفونت عمیق‌تر به پوست او رفته است.
زرد زخم چقدر شایع است؟
زرد زخم شایع‌ترین عفونت پوستی در کودکان ۲ تا ۵ ساله است. کودکان بزرگتر نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. انواع زرد زخم حدود ۱۰ درصد از بیماری‌های پوستی در کودکان را تشکیل می‌دهد.
آیا بزرگسالان به زرد زخم مبتلا می‌شوند؟
بله، زرد زخم می‌تواند بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در بزرگسالان، این بیماری ممکن است پس از یک مشکل پوستی دیگر رخ دهد. گاهی اوقات پس از سرماخوردگی یا ویروس دیگری ایجاد می‌شود. افراد ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند اگر:
- عفونت گال داشته باشند (گال نوعی بیماری پوستی و عفونی است که در اثر تخم‌ریزی کنه در زیر پوست ایجاد می‌شود و مشخصه اصلی آن خارش شدید پوست می‌‌باشد).
- در ورزش‌های تماس پوست به پوست که بریدگی و خراش شایع است، شرکت کنند.
- در تماس نزدیک با دیگران زندگی کنند. عفونت‌ها اغلب در بین افرادی که در یک خانه زندگی می‌کنند رخ می‌دهد.
- بیماری‌های عفونی تمایل دارند در هر جایی که گروه‌های زیادی از مردم جمع می‌شوند شیوع پیدا کنند. شرایط شلوغ می‌تواند خطر انتشار زرد زخم را افزایش دهد. اجتماعاتی نظیر مهد کودک، مدارس، مراکز آموزش نظامی.
- شرایط اقلیمی خاص، زرد زخم در مناطقی با تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های معتدل (نیمه گرمسیری) یا فصول مرطوب و خشک (گرمسیری) شایع‌تر است، اما می‌تواند در هر جایی رخ دهد.
- بهداشت فردی ضعیف، عدم شستشوی صحیح دست‌ها، شستن بدن و تمیزی صورت می‌تواند خطر ابتلا به زردی را افزایش دهد.
زرد زخم در مقابل تبخال
زرد زخم و تبخال هر دو عفونت پوستی شایعی هستند که می‌توانند تاول ایجاد کنند. تبخال معمولاً در اطراف دهان ایجاد می‌شود و از تاول‌های کوچک تشکیل شده است. زرد زخم می‌تواند در اطراف دهان و همچنین در سایر قسمت‌های صورت و بدن ایجاد شود و باعث ایجاد تاول‌های بزرگتر شود. یک باکتری باعث ایجاد زرد زخم می‌شود، در حالی که تبخال نشانه‌ای از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است.
ایمپیگو در مقابل اگزمای گریان
زرد زخم و اگزمای گریان هر دو بیماری پوستی شایع هستند. ایمپتیگو نوعی عفونت پوستی است، در حالی که اگزما نوعی درماتیت است. ایمپتیگو باعث ایجاد زخم‌ها و تاول‌هایی به رنگ عسلی می‌شود. اگزما گریه گاهی باعث ایجاد تاول‌هایی با مایع شفاف یا کرم رنگ می‌شود، در این عارضه تاول‌ها ممکن است بنفش یا قرمز باشند و می‌توانند مایع را ترشح کنند یا مایع به بیرون نشت کند.
علائم زرد زخم از چه زمانی شروع می‌شود؟
به طور معمول، هنگامی که باکتری پوست کودک را آلوده می‌کند، علائم تاول در عرض سه روز ایجاد می‌شود. زرد زخم در صورت از اطراف دهان و بینی شروع می‌شود. با این حال، تاول روی پوست سر یا خط مو نیز ممکن است رخ دهد.
زرد زخم شبیه چه چیزی است؟
ایمپتیگو شامل تاول‌ها، بثورات و سایر زخم‌های پوستی (ضایعات) است. شرایط شامل ویژگی‌های زیر است:
- تاول‌های زرد زخم ممکن است پر از چرک شده و به راحتی ترکیده شوند. مایع داخل تاول‌ها ممکن است زرد یا خرمایی باشند و ممکن است به بیرون نشت کنند و پوسته‌ای تشکیل دهند.
- بثورات زرد زخم می‌تواند گسترش یابد و باعث قرمزی و خشکی پوست شود.
- ممکن است ضایعات پوستی روی لب‌ها، بینی، گوش‌ها، بازوها و پاهای کودک ظاهر شود. ضایعات می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن کودک سرایت کنند.
- ممکن است غدد لنفاوی متورم در نزدیکی ناحیه عفونی ایجاد شود.
اگر شما یا فرزندتان مبتلا به زرد زخم ناشی از باکتری استاف هستید، ممکن است متوجه شوید:
- پوست مایل به قرمز اطراف تاول‌های قرمز، پر از مایع یا چرک است که در نهایت کدر به نظر می‌رسد.
- تاول‌هایی که به راحتی می‌ترکند و نشت می‌کنند.
- نواحی خام و براق که با رنگ زرد مایل به قهوه‌ای پوسته می‌شوند.
در چنین شرایطی لازم است تا:
- در دستمال و یا آرنج خود سرفه و عطسه کنید و سپس دستمال را دور بیندازید. روزانه یکبار حمام کنید، به خصوص اگر شما یا فرزندتان اگزما یا پوست حساس دارید.
- از خاراندن جای تاول‌ها بپرهیزید: بریدگی‌ها یا زخم‌ها را خراش ندهید. اگر کودک بریدگی، خراش یا زخمی پیدا کرد، مراقب باشید که آن را دستکاری نکند و از خراشیدن آن جلوگیری کنید.
- زخم‌ها را تمیز کنید: بریدگی‌ها، خراش‌ها و جراحات را با آب و صابون تمیز کنید. سپس کرم یا پماد آنتی‌بیوتیکی را روی زخم بگذارید.
- لباس‌های زیر، حوله‌ها و ملحفه‌ها را تمیز نگه دارید و آن‌ها را با آب داغ بشویید.
چشم انداز فردی که به زرد زخم مبتلا می‌شود، چیست؟
آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند زرد زخم را درمان کنند، اما این عارضه می‌تواند به خصوص در کودکان خردسال عود کند. کودکان به ویژه مستعد خاراندن و باز کردن دلمه‌های خود هستند و این کار، آن‌ها را در معرض خطر عفونت مجدد قرار می‌دهد. با این حال، اکثر کودکان پس از دریافت درمان بدون هیچ عارضه‌ای بهبود می‌یابند. درمان ایمپتیگو شامل آنتی بیوتیک است. دو نوع آنتی‌بیوتیک برای درمان زرد زخم استفاده می‌شود:
- آنتی‌بیوتیک‌های موضعی (داروی مالیده شده به صورت کرم یا پماد روی زخم‌ها)
- آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی (دارویی که از طریق دهان مصرف می‌شود).
یک پزشک ممکن است یک پماد موضعی را فقط برای چند زخم توصیه کند. آنتی بیوتیک‌های خوراکی در صورت وجود زخم‌های بیشتر می‌توانند استفاده شوند. مهم است که فرد مبتلا نسخه را دقیقاً همان طور که پزشک گفته است استفاده کند. هنگامی که زخم‌ها بهبود می‌یابند، فرد مبتلا به زرد زخم معمولاً نمی‌تواند باکتری را به دیگران منتقل کند و دیگر عامل انتقال بیماری نیست.
زرد زخم چقدر طول می‌کشد؟
با درمان، کودک معمولاً بعد از ۴۸ ساعت دیگر انتقال دهنده و مسری نیست. زخم‌ها ممکن است مدتی طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابند، اما عفونت به ندرت جای زخم بر جای می‌گذارد. بدون درمان، تاول ممکن است طی چند هفته خود به خود برطرف شود. اما خطر بیشتری برای ایجاد عوارض وجود دارد و ممکن است زخم‌ها و تاول‌های جدیدی ایجاد شود.
زرد زخم چقدر روی سطوح زنده می‌ماند؟
باکتری‌هایی که باعث تاول زرد زخم می‌شوند، می‌توانند هفته‌ها یا حتی ماه‌ها روی سطوح خشک زندگی کنند.
چه زمانی بعد از زرد زخم می‌توان به سر کار و مدرسه برگشت؟
ایمپتیگو بسیار مسری است. کودک باید ۴۸ ساعت پس از شروع آنتی‌بیوتیک از مدرسه رفتن اجتناب کند و در خانه بماند. بزرگسالان نیازی به ماندن در خانه و درو ماندن از محل کار ندارند، اما باید از تماس با افراد دیگر اجتناب کنند و زخم‌ها و تاول‌های خود را بپوشانند. به طور کلی افراد مبتلا به زرد زخم می‌توانند به محل کار، مدرسه یا مهدکودک بازگردند اگر درمان آنتی بیوتیکی را شروع کرده‌اند و تمام زخم‌های روی پوست در معرض دید را پوشانده باشند.
چگونه می‌توان از خود در صورت ابتلا به زرد زخم مراقبت کرد؟
افراد ممکن است بیش از یک بار به زرد زخم مبتلا شوند. ابتلا به زرد زخم از ابتلای مجدد به آن در آینده پیشگیری نمی‌کند. هیچ واکسنی برای پیشگیری از عفونت استرپتوکوک گروه A وجود ندارد، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توان برای محافظت از خود و دیگران انجام داد. اگر پزشک، شما یا فرزندتان را مبتلا به زرد زخم تشخیص داده باشد، این نکات درمانی می‌تواند کمک کند:
- زخم‌ها را بپوشانید: زخم‌ها را بانداژ کنید یا لباس آستین بلند و شلوار بپوشید. زخم‌های تخلیه شده و یا باز را با باندهای تمیز و خشک بپوشانید تا زمانی که بهبود پیدا کنند.
- تمام بریدگی‌ها و جراحات جزئی که سد پوست را می‌شکنند (مانند تاول و خراش) با آب و صابون تمیز کنید.
- تمام داروها را مصرف کنید: برای جلوگیری از عفونت مجدد، از آنتی بیوتیک‌های خود در تمام مدت زمانی که پزشک شما آن‌ها را تجویز کرده است استفاده کنید.
- تمیز بمانید: پوست را چند بار در روز با استفاده از صابون آنتی‌باکتریال به آرامی بشویید. این باعث از بین رفتن پوسته‌ها و زهکشی پوست می‌شود.
- دست‌ها را مرتباً با آب و صابون بشویید یا اگر امکان شستشو وجود ندارد از اسپری حاوی الکل استفاده کنید.
- از دست زدن به تاول‌ها خودداری کنید: اگر آن را لمس کردید، دست‌ها و ناحیه در معرض آن را با آب و صابون بشویید.
- کودکان را ایزوله کنید: اگر کودک مبتلا به زرد زخم است، حداقل در ۴۸ ساعت اول درمان، او را از سایر کودکان دور نگه دارید. آن‌ها نباید به مدرسه یا مهدکودک بروند.
اگر زخم باز یا عفونت پوستی دارید، از رفتن به مکان‌های زیر خودداری کنید:
- وان آب گرم
- استخرهای شنا
- آبهای طبیعی (مانند دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، اقیانوس‌ها)
- نباید ملحفه و حوله هر کسی که زرد زخم دارد را با دیگران به اشتراک گذاشت. پس از شستن این وسایل، استفاده از آن‌ها برای دیگران بی‌خطر است.
- بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا یا انتشار باکتری استرپتوکوک گروه A شستن مکرر دست‌ها است. این امر به ویژه پس از سرفه یا عطسه مهم است.
عوارض زرد زخم در صورت عدم درمان
عوارض جدی زرد زخم درمان نشده بسیار نادر است و به ندرت، عوارض زرد زخم می‌تواند شامل موارد زیر شود:
- مشکلات کلیوی (گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک)
- تب روماتیسمی (بیماری که می‌تواند قلب، مفاصل، مغز و پوست را درگیر کند).
- اگر فردی مبتلا به گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک باشد، معمولاً این عارضه یک تا دو هفته پس از برطرف شدن زخم‌های پوستی شروع می‌شود.
- سلولیت: این عفونت بالقوه تهدید کننده زندگی بر بافت‌های زیرین پوست تأثیر می‌گذارد و در نهایت ممکن است به غدد لنفاوی و جریان خون گسترش یابد.
- جای اسکار: جای زخم‌های مرتبط با اکتیما می‌توانند برای همیشه روی پوست فرد مبتلا باقی بگذارند.
سخن آخر
زرد زخم یک بیماری پوستی شایع است که معمولاً کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ایمپتیگو بسیار مسری است، بنابراین کودک خود را تا زمانی که حداقل دو روز آنتی‌بیوتیک مصرف نکرده باشد، در خانه نگه دارید. دارو بثورات ناشی از زرد زخم را از بین می‌برد. برای جلوگیری از زرد زخم، بهداشت را رعایت کنید. هر گونه بریدگی یا خراش را تمیز کرده و بپوشانید تا از عفونت جلوگیری کنید.