نوزادان، در طول اولین ماه‌های زندگی خود، الگوی خواب غیرمنظمی دارند و به تدریج با گذشت زمان، ساعات خواب آن‌ها طبق یک الگوی مرتب و منظم شکل می‌گیرد. اما بسیاری از والدین با مشکلات مربوط به خواب نوزاد خود مواجه هستند. خواب نامناسب نوزاد می‌تواند منجر به استرس و خستگی برای والدین شده و بر کیفیت زندگی خانواده تأثیر منفی بگذارد. در این مقاله، تیم متخصص پینو بیبی راهکارهایی برای کمک به بهبود خواب نوزاد ارائه خواهد کرد.
راهکارهایی برای والدین
۱. ایجاد روال خواب منظم:
یکی از راهکارهای اصلی برای بهبود خواب نوزاد، ایجاد یک روال خواب منظم است. سعی کنید زمان‌های خواب مشخصی برای نوزاد ایجاد کنید و در آن زمان‌ها، محیط خواب را برای نوزاد آرامش‌بخش و مناسب کنید. این روا می‌تواند شامل خاموش کردن چراغ‌های روشنایی، استفاده از صداهای آرام و داشتن یک روتین آرامش‌بخش قبل از خواب، باشد.
بهبود روال خواب نوزادان خود به تنهایی می‌تواند برای والدین چالش‌برانگیز باشد. در ادامه، تعدادی راهنمای عملی برای بهبود خواب نوزادان را ذکر خواهد شد:
- الگوی خواب منظم: سعی کنید الگوی خواب منظم برای نوزادتان ایجاد کنید. به هنگام خواباندن نوزاد، از الگوهای مشخص استفاده کنید. به عنوان مثال، قبل از خواب نوزاد را حمام کنید، پوشک کودک را تعویض کنید و داستان خوانی یا خواندن لالایی را به ترتیب انجام دهید. انجام این فعالیت‌ها با ترتیب مشخص باعث بهبود روال خواب نوزاد شما خواهد شد.
- ساعت خواب مناسب: بررسی کنید که آیا ساعات خواب نوزاد با ساعات مناسب برای رده سنی او مطابقت دارد؟ نوزادان به میزان بیشتری خواب نیاز دارند و در طول روز چندین مرتبه به خواب می‌روند. سعی کنید با شناختن نیازهای خواب نوزاد خود، ساعات خواب مناسب را برای او تعیین کنید.
- محیط خواب مناسب: محیط خواب نوزاد شامل دمای مناسب، نور مناسب و دور بودن محیط از سر و صدای زیاد است. فضایی آرام و تاریک با دمای مناسب به نوزاد کمک می‌کند تا راحت‌تر به خواب برود.
- روال خواب قبل از خواب: همان طور که پیش از این اشاره شد داشتن روال مشخصی از فعالیت‌ها قبل از خواب کمک شایانی به بهبود روال خواب نوزاد شما می‌کند و به او نشان می‌دهد که زمان خواب رسیده است. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل حمام گرفتن، ماساژ بدن، پوشک جدید و خواندن لالایی یا داستان‌خوانی باشند.
- استفاده از روش‌های آرام‌بخش: روش‌های آرام‌بخش مانند گذاشتن آهنگ ملایم برای نوزاد، موسیقی آرامش‌بخش با صداهای طبیعت می‌توانند به نوزاد کمک کنند تا آرامش بیشتری در هنگام خواب داشته باشد.
- ایجاد روتین برای نوزاد: تلاش کنید الگوی روزمره ثابتی را برای نوزادتان ایجاد کنید. این شامل ساعات خوردن، بازی، تفریح و فعالیت‌های آرامش‌بخش قبل از خواب می‌شود.
- پیش بینی نیازهای فیزیکی: پیش بینی نیازهای فیزیکی نوزاد مثل گرسنگی یا تب، می‌تواند در آرامش و خواب نوزاد تأثیرگذار باشد. مطمئن شوید که نوزاد شما قبل از خواب تغذیه کاملی داشته و نیازهای فیزیکی او برطرف شده است.
- تحمل وقفه‌های کوتاه: در طول شب، نوزاد ممکن است بیدار شود یا برای تعویض پوشک یا تغییر مکان، نیازمندی‌هایی داشته باشدکه سبب بیدار شدن نوزاد از خواب شود. سعی کنید در این مواقع به طور آرام و بی‌صدا عمل کنید تا بتوانید نوزاد را راحت‌تر به خواب بازگردانید.
باید توجه داشته باشید که هر نوزاد یک انسان منحصر به فرد است و روش‌های مختلف ممکن است برای هر نوزاد به طور متفاوت کاربرد داشته باشند. ممکن است نیاز به صبر و تلاش پیوسته داشته باشید تا بهبودی در روال خواب نوزادان خود ببینید.
۲. ایجاد محیط خواب مناسب:
برای بهبود خواب نوزاد، لازم است محیط خواب آرامش‌بخش و مناسبی برای او فراهم کنید. مطمئن شوید که دمای اتاق مناسب است، نورهای مزاحم در اتاق خاموش هستند. تختخواب و پتوی نوزاد باید راحت و مناسب باشد. باید به این مسئله توجه داشته باشید که اولین قدم در ایجاد یک محیط خواب مناسب، انتخاب یک تخت خواب مناسب است. تخت خواب باید ایمن و راحت باشد و فضای کافی برای حرکت نوزاد داشته باشد. محیط خواب نوزاد باید آرام و ساکت باشد. سعی کنید محلی را برای تخت خواب نوزاد انتخاب کنید که دور از صداها و مزاحمت‌های محیطی باشد. مقاله مربوط به توصیه‌های ایمنی خواب نوزاد را مطالعه کنید و به یاد داشته باشید رعایت نکات ساده از بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد پیشگیری خواهد کرد.
رسیدگی به دما و رطوبتِ محیطی که نوزاد در آن به خواب می‌رود بسیار حائز اهمیت است. نوزادان به دمای محیط بسیار حساس هستند، بنابراین مطمئن شوید که دما در محدوده مناسب (حدود ۲۰-۲۲ درجه سانتی‌گراد) قرار دارد. همچنین، رطوبت هوا نیز باید در محدوده مناسب (حدود ۴۰-۶۰ درصد) باشد.
بهتر است برای اندازه‌گیری دما و رطوبت از دماسنج‌ها و رطوبت سنج‌های هوشمند استفاده شود که به سیستم‌های گرمایشی و رطوبتی متصل می‌شوند و در صورت افزایش یا کاهش بیش از حد دما و رطوبت نسبت به تامین حرارت و رطوبت اقدام می‌شود. بعضی از دستگاه‌های رطوبت‌سنج امکان اتصال به اینترنت را نیز دارا می‌باشند.
استفاده از پوشش‌های مناسب و سبک هنگام خواب نوزاد، به عنوان مثال، یک تشک و پتو نرم برای خواب نوزاد استفاده کنید. استفاده از رواندازها و پتوهای سنگین می‌تواند برای نوزاد بسیار خطرناک باشد و باعث خفگی نوزاد شود. بسیاری از محققین معتقد هستند که تنها پوشاندن لباس مناسب برای نوزادان کافی است و بهتر است از هیچ پوشش دیگری برای خواب نوزادان استفاده نکنید.
مطمئن شوید که محیط خواب نوزاد از مواد آلوده مانند دود سیگار، مواد شیمیایی تمیز کننده و عطرهای قوی دور باشد.
تا حد امکان، نوزاد را در محیط خواب خود نگه دارید محیط خواب کودک باید به گونه‌ای باشد که شما کاملاً در دید کودک قرار داشته باشید این کار کمک می‌کند تا او احساس امنیت کند و بهتر بخوابد.
احتمالاً لازم است تا با شرایط و نیازهای خاص نوزادتان آشنا باشید، بنابراین بهتر است با پزشک یا متخصص مربوطه صحبت کنید تا راهنمایی‌های دقیق‌تری در رابطه با این مسئله دریافت کنید.
۳. ترغیب به خواب در تاریکی:
نوزادان در تاریکی خواب بهتر و راحت‌تری خواهند داشت. بنابراین، سعی کنید در زمان خواب، اتاق را تاریک کنید و از نورهای کم کمک بگیرید. این می‌تواند به نوزاد کمک کند تا بهتر و عمیق‌تر بخوابد.
آموزش الگوی خواب به نوزادان به این معنا که با روش‌های مشخصی، به نوزاد خود آموزش دهید که وقت خواب است و تاریکی معنی خوابیدن است. هر شب قبل از خواب، کمی قبل از خواب، نورها را کم کرده و عملکرد آرام بخشی مثل خواندن داستان یا لالایی را انجام دهید، نوزاد با صدای شما هنگام خواندن داستان احساس آرامش کرده و زودتر به خواب می‌رود. در این حالت استفاده از نور بسیار کم می‌تواند به نوزاد کمک کند تا به تدریج با تاریکی سازگار شود. محیط خواب نوزاد نباید خیلی روشن و نورانی باشد. از پرده‌هایی برای محیط خواب کودک استفاده کنید که نور خارجی کمتری را وارد محیط کند. همچنین برای آباژور و شب‌خواب از لامپ‌هایی با نور سفید و شدید استفاده نکنید و به جای آن از یک لامپ شب با رنگ ملایم و دلنشین استفاده کنید هر چند که همچنان توصیه می‌شود هیچ نوری در اتاق کودک نباشد و هر نوع وسیله نورانی را هنگام خواب خاموش کنید.
داشتن روتین برای نوزادان را فراموش نکنید، تعیین یک الگوی خواب منظم می‌تواند مفید باشد. برنامه روزانه‌ای برای غذا خوردن، حمام گرفتن و خوابیدن ایجاد کنید تا نوزاد شروع به تشخیص الگوی خواب کند و زمان خواب را درک کند.
قبل از خواب، به نوزاد فرصتی بدهید تا آرامش پیدا کند. از فعالیت‌های آرامش‌بخش مثل ماساژ یا صحبت کردن به طور آرام و دلنشین استفاده کنید.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد مدیریت ترس از تاریکی است، برخی از نوزادان ممکن است در تاریکی احساس ترس داشته باشند. در این صورت، با استفاده از شیء‌های بدون نور مثل عروسک با رنگ تیره، به نوزاد کمک کنید تا احساس امنیت کند.
در برخی موارد، حضور فیزیکی والدین می‌تواند به نوزاد کمک کند تا در تاریکی آرامش بیشتری پیدا کند. اگر نوزاد شروع به گریه کرد، کنار تخت خوابش باقی بمانید تا او احساس امنیت داشته باشد. مقاله مربوط به رمزگشایی گریه نوزادان اطلاعات مناسبی در خصوص نوع و علت گریه نوزادان در اختیار شما قرار می‌دهد با مطالعه این مقاله اطلاعات خود را بالا ببرید تا خیلی زود بتوانید علت بی‌قراری نوزاد را تشخیص دهید و برای آرام کردن او دست به اقدام بزنید.
اهمیت توجه به الگوهای خواب، محیط مناسب و آرامش قبل از خواب نکاتی هستند که می‌توانند به نوزاد کمک کنند در تاریکی به راحتی به خواب برود. هر چند که باز هم باید به این نکته اشاره کرد که هر نوزادی منحصر به فرد است و ممکن است روش‌های متفاوتی برای هر نوزاد جواب دهد.
۴. ماساژ و آرامش‌بخش‌ها:
استفاده از ماساژ و آرامش‌بخش‌های طبیعی می‌تواند به خواب نوزاد کمک کند. می‌توانید با استفاده از روغن‌های طبیعی، به آرامش نوزاد کمک کنید و او را در زمان خواب با ماساژ ملایمی ماساژ دهید. بهترین ماساژ و آرامش بخش برای خواب نوزادان، به طور کلی با توجه به ترجیحات هر نوزاد ممکن است متفاوت باشد. اما در ادامه چندین روش را برای ماساژ و آرامش بخشی به نوزادان پیشنهاد می‌دهم:
۱. ماساژ با روغن‌های طبیعی و سبک، می‌تواند به ایجاد آرامش در نوزاد کمک کند. با لمس نرم و آرام به طور مداوم روی بدن نوزاد با او صمیمانه و آرامش بخش صحبت کنید؛ این کار کمک زیادی به خواب نوزاد شما خواهد کرد.
۲. ماساژ پاها، با نرمی و به طور دقیق، به ماساژ پاهای نوزاد بپردازید. از انگشتان پا تا قسمت پاشنه، به آرامی با حرکات دایره‌ای و لمس نرم، پای او را ماساژ دهید.
۳. پخش آهنگ‌های آرامش‌بخش به همراه ماساژ، استفاده از موسیقی آرامش‌بخش در هنگام ماساژ دادن بدن نوزاد، می‌تواند به کودک شما کمک کند تا بهتر به خواب برود. می‌توانید از موسیقی کلاسیک یا موسیقی طبیعت استفاده کنید.
۴. تغییر محیط ماساژ، برخی از نوزادان از تغییر محیط هنگام ماساژ لذت می‌برند. می‌توانید نوزاد را به عنوان تغییر محیط به حمام ببرید و در آنجا به او ماساژ دهید. همچنین، می‌توانید از چراغ‌های کم نور و آرامش‌بخش استفاده کنید.
همواره در انجام ماساژ و آرامش بخشی به نوزاد، باید به ترجیحات خاص و واکنش‌های وی توجه داشته باشید باز هم به این نکته اشاره می‌کنیم که ترجیحات یک نوزاد با نوزاد دیگر متفاوت است پس مهم‌ترین وظیفه بر عهده شماست، پیدا کردن علایق نوزاد. همچنین، قبل از استفاده از هر گونه روش، یا استفاده از روغن‌های معرفی شده، بهتر است با پزشک یا متخصص نوزادان مشورت کنید.
۵. تنظیم برنامه روزمره یا روتین برای نوزادان:
در این مقاله چندین بار به طراحی یک روتین مناسب برای نوزادان اشاره شد، باید به این نکته توجه داشت که تنظیم برنامه روزمره برای نوزاد نقش مهمی در بهبود خواب او دارد. سعی کنید فعالیت‌ها و مراحل نگهداری روزانه نوزاد را بر طبق یک الگوی منظم انجام دهید. این برنامه روزمره شامل تغذیه منظم، فعالیت‌های جسمی، وقت گذرانی با نوزاد و همچنین زمان‌های استراحت منظم است.
برای تنظیم فعالیت‌های یک نوزاد برای خواب بهتر، می‌توانید روی موارد زیر تمرکز کنید:
۱. تنظیم روال وقت خواب: برنامه‌ریزی و روال منظم قبل از خواب به کودک کمک می‌کند تا بفهمد زمان خواب نزدیک است. برای خواب‌آلود کردن کودک می‌توانید از روش‌هایی مثل حمام داغ، ماساژ آرامش‌بخش، پوشاندن لباس خواب راحت و خواندن داستان‌ها یا لالایی‌های آرامش‌بخش قبل از خواب استفاده کنید.
۲. محیط خواب مناسب: اطمینان حاصل کنید که محیط خواب اطراف کودک شلوغ نباشد، نورپردازی شدید و صداهای بلند را از محیط خواب نوزاد حذف کنید و دقت کنید محیط خواب نوزاد از دمای مناسب برخوردار باشد. همچنین، استفاده از صندلی نوزادی، تشک‌های مناسب و لباس‌های راحت برای کودک کمک می‌کند که در حین خواب بهتر و آرام‌تر باشد.
۳. فعالیت‌های روزانه: مطمئن شوید که کودک در طول روز فعالیت کافی داشته باشد. اگر کودک برای مدت طولانی نخوابد، شاید به علت کمبود فعالیت در طول روز باشد. به نوزاد فرصت‌های کافی برای بازی و تحرک در طول روز بدهید. مقاله مربوط به ورزش‌های نوزادان را مطالعه کنید و سعی کنید در طول روز ضمن تقویت ماهیچه نوزادان و بهبود عملکرد دستگاه اسکلتی نوزاد، کوچولوی خود را به تحرک و تخلیه انرژی وادار کنید.
۴. ساعت خواب منظم: سعی کنید ساعت خواب نوزاد را هر شب در یک زمان مشخص و متعارف قرار دهید. این کمک می‌کند تا بدن کودک به روال خواب منظم عادت کند و بهتر بتواند به خواب برود.
۵. ایجاد روال خواب: برنامه‌های ثابتی قبل از خواب برای کودکان تعیین کنید. این روال می‌تواند برای نوزادان یا کودکان با سن بیشتر شامل شستن دندان‌ها، پوشاندن لباس خواب، خواندن داستان یا خواندن نغمه آرامش‌بخش باشد. این روال به کودک اعلام می‌کند که زمان خواب نزدیک است و بدن کودک را آماده می‌کند.
۶. ترغیب به خواب در مکان درست: باید نوزاد شما عادت کند که در محیط مناسبی که شما برای او تنظیم و مشخص کرده‌اید بخواب رود این نکته برای کودکان با سن بیشتر هم صادق است، همواره سعی کنید که کودک در تختخواب یا رخت‌خواب خودش بخواب رود. اجازه ندهید کودک در میان خواب روزانه در جایی مانند مبل نشیمن یا صندلی ناهارخوری بخوابد.
۷. تامین نیازهای فیزیکی: مطمئن شوید که نیازهای فیزیکی کودک، مانند گرسنگی، عطش یا تعویض پوشک، قبل از خواب برطرف شده باشد. این می‌تواند به کودک کمک کند تا در طول شب به طور مستمر خواب برود.
۸. ایجاد آرامش: در هنگام خواب کودک، محیط را آرام و بی‌صدا کنید. تمرکز روی صداهای آرامش‌بخش، مثل صدای باران روی شیشه یا موسیقی آرام، می‌تواند به کودک کمک کند تا آرامش بیشتری در هنگام خواب داشته باشد.
پیشنهاد می‌شود روش‌های مختلف را امتحان کنید تا بهترین روش برای فرزند خود را کشف کنید.
سخن آخر
بهبود خواب نوزاد یک فرایند تدریجی است و نیاز به صبر و تلاش مستمر دارد. با اعمال روتین‌ها، ایجاد محیط خواب مناسب و ابزارهای آرامش‌بخش، والدین می‌توانند بهبود خواب نوزاد خود را تسهیل کنند. همچنین، در صورتی که مشکلات خواب نوزاد پایدار بوده و به کیفیت زندگی والدین و نوزاد تأثیر منفی می‌گذارد، بهتر است با پزشک یا متخصص کودکان مشورت‌های لازم به عمل آید. توصیه می‌کنیم مقالات زیر را که توسط تیم متخصص پینو بیبی تهیه شده‌اند را نیز مورد مطالعه قرار دهید:
توصیه‌های ایمنی برای خواباندن نوزاد