سرفه نوزادان

سرفه یکی از شایع‌ترین علائم بیماری در نوزادان است که ممکن است برای والدین نگران کننده باشد. سرفه نوزادان ممکن است به دلیل بیماری‌هایی نظیر عفونت‌های تنفسی، آلرژی‌ها، خفگی و یا دیگر عوامل ایجاد شود. از آنجایی که نوزادان قادر به بیان درد و یا علائم دیگر نیستند، باید به صورت دقیق تشخیص داده شود که سرفه ایجاد شده در نوزاد، نشان دهنده چه نوع بیماری است. در این میان، پیشگیری از بیماری‌های تنفسی و نگهداری بهداشتی در محیط اطراف نوزاد می‌تواند موجب کاهش خطر ابتلا به سرفه در نوزادان شود. در این مقاله، به بررسی علل، تشخیص، درمان و پیشگیری از سرفه نوزادان می‌پردازیم.

علل سرفه نوزادان و راه‌های پیشگیری از آن

علل سرفه در نوزادان بسیار متنوع هستند. در بیشتر موارد، سرفه نوزاد ناشی از عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، برونشیت و یا سینه پهلو است. برخی از دلایل دیگر شامل آلرژی‌ها، خفگی، کم‌خونی، اختلالات در تنفس و یا حتی دندان زدن نوزاد می‌باشد.

برای پیشگیری از سرفه نوزادان، باید به تدابیر بهداشتی توجه کرد. نگهداری از محیط اطراف نوزاد، شستشوی دورانداخت‌ها و بازی‌های نوزاد به صورت منظم، استفاده از حفاظت‌های شخصی مانند ماسک در هنگام برون رفتن به فضاهای عمومی، پوشیدن لباس‌های گرم در فصول سرد و اجتناب از تماس با افراد بیمار و یا افرادی که در معرض عوامل آلودگی قرار دارند، از جمله روش‌هایی هستند که می‌تواند به کاهش خطر سرفه در نوزادان کمک کند.

به علاوه، نگهداری از تغذیه سالم نوزاد با مصرف مواد غذایی حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، و تهویه صحیح فضای اطراف نوزاد با استفاده از دستگاه‌های تهویه، نیز می‌تواند به کاهش خطر سرفه در نوزادان کمک کند.

روش‌های تشخیص سرفه در نوزادان

تشخیص سرفه در نوزادان به علت عدم قدرت بیان علائم توسط نوزادان، به نوعی چالش برانگیز است. در بسیاری از موارد، والدین برای تشخیص سرفه نوزادان به دنبال علائم دیگر نظیر تنفس سریع، تغییر رنگ پوست، خشکی و یا ترشحات اضافی مانند بلغم هستند. برای تشخیص دقیق‌تر سرفه نوزادان، می‌توان از روش‌هایی نظیر گوش دادن به صدای سرفه، بررسی ترشحات نوزاد، تست‌های تنفسی و یا تست‌های آلرژی استفاده کرد.

گوش دادن به صدای سرفه نوزاد با استفاده از استتوسکوپ(گوشی پزشکی) یا استتوسکوپ الکترونیکی، یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به تشخیص سرفه نوزادان کمک کند. با استفاده از این دستگاه، پزشک می‌تواند به صورت دقیق صدای سرفه را شنیده و متوجه شد که آیا سرفه نوزاد ناشی از بیماری‌های تنفسی است یا خیر.

بررسی ترشحات نوزاد نیز می‌تواند به تشخیص سرفه نوزادان کمک کند. در صورتی که ترشحات نوزاد ترشحات صاف و بدون بو باشند، ممکن است سرفه نوزاد ناشی از آلرژی باشد. اما در صورتی که ترشحات نوزاد چسبنده، قهوه‌ای رنگ، زرد رنگ یا سبز رنگ باشد، این ممکن است نشان دهنده بیماری‌های تنفسی مانند برونشیت و یا سینه پهلو باشد.

تست‌های تنفسی و آلرژی نیز به تشخیص سرفه در نوزادان کمک می‌کند. در صورتی که سرفه نوزاد ناشی از بیماری‌های تنفسی باشد، تست‌های تنفسی مانند آزمایش اسپیرومتری و آزمایش‌های پواسون با استفاده از دستگاه‌هایی نظیر پالس اکسیمتر و کاپنوگرافی می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر بیماری‌های تنفسی کمک کند. همچنین، تست‌های آلرژی نیز می‌تواند به تشخیص سرفه نوزادان کمک کند، زیرا بسیاری از نوزادان با آلرژی‌های مختلف سرفه دارند.

راه های درمان سرفه در نوزادان

راه‌های درمان سرفه نوزادان به شدت وابسته به علت سرفه و شدت آن است. در صورتی که سرفه نوزاد ناشی از بیماری‌هایی مانند آنفولانزا، سرماخوردگی، آسم یا عفونت‌های تنفسی باشد، پزشک معالج درمان دارویی تجویز می‌کند. در بسیاری از موارد، تجویز داروهای ضد سرفه و تسکین دهنده سرفه، مانند کدئین و دکسترومتورفان، به علت عوارض جانبی آنها در نوزادان پیشنهاد نمی‌شود.

در صورتی که سرفه نوزاد ناشی از تحریک‌های خارجی مانند دود سیگار، آلرژی‌ها یا ماده‌های شیمیایی باشد، اجتناب از آن‌ها درمان اولیه است. همچنین، تهویه مناسب اتاق و حفظ رطوبت مناسب هوا با استفاده از یک رطوبت‌ساز نیز به درمان سرفه در نوزادان کمک می‌کند.

در بعضی موارد، ترکیبی از داروهای ضد التهاب و تسکین دهنده سرفه، مانند استفاده از پردنیزلون و بوپروپیون، به عنوان درمان سرفه در نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، ماساژ قفسه سینه و عضلات تنفسی، مانند تنفس گرم و تغذیه صحیح، می‌تواند به کاهش سرفه نوزادان کمک کند.

در هر صورت، مشاوره با پزشک معالج بسیار مهم است و ممکن است به عنوان درمان موقتی، سرفه را برطرف کند. در صورتی که سرفه نوزاد شدید است و به طور مداوم ادامه دارد، حتما بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنید.

انواع عفونت‌هایی که باعث سرفه در نوزادان می‌شوند

سرفه نوزادان می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف باشد. عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت‌های ریه‌ای، عفونت‌های گلودردی، عفونت‌های گوش و التهاب شبکه تنفسی از علل شایع سرفه در نوزادان هستند.

• سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب در بینی و گلوی نوزاد می‌شود و ممکن است باعث سرفه شود. عفونت‌های گلودردی نیز باعث سرفه می‌شوند و ممکن است باعث التهاب حنجره، لوزه و گلو شوند.
• آنفولانزا یک عفونت ویروسی است که باعث سرفه، تب، سردرد و خستگی در نوزادان می‌شود. در برخی از موارد، عفونت آنفولانزا می‌تواند تب بالا و مشکلات شدیدی را به دنبال داشته باشد که نیازمند مراقبت درمانی مجدد هستند.
• آسم یک بیماری مزمن تنفسی است که باعث تنگی نفس و سرفه با قطرات خاص می‌شود. در برخی از موارد، نوزادان ممکن است درگیری با آسم بوده باشند، که ممکن است نیازمند درمان دارویی باشند.
• عفونت‌های ریه‌ای نیز مانند عفونت‌های پنوموکوکی و برونشیت می‌توانند باعث سرفه در نوزادان شوند. عفونت‌های گوش مانند عفونت‌های گوش میانی نیز باعث سرفه می‌شوند.
• همچنین، التهاب شبکه تنفسی یک بیماری ویروسی است که باعث عفونت در بینی، حلق و ریه می‌شود و ممکن است باعث سرفه نوزادان شود.

راه‌های تسکین سرفه در نوزادان

تسکین سرفه در نوزادان می‌تواند با استفاده از روش‌های ساده‌ای صورت بگیرد. برخی از راه‌های تسکین سرفه در نوزادان عبارتند از:

استفاده از مرطوب کننده هوا: استفاده از مرطوب کننده هوا، به خصوص در فصول خشک، می‌تواند به تسکین سرفه کمک کند. می‌توانید از یک مرطوب کننده هوا در اتاق نوزاد استفاده کنید

استفاده از سرنگ حاوی آب: استفاده از یک سرنگ حاوی آب و تزریق آن در هوای اطراف نوزاد، می‌تواند به تسکین سرفه کمک کند.

ماساژ سینه: با ماساژ سینه، می‌توانید به تسکین سرفه کمک کنید. می‌توانید با دستانتان به طور خفیف سینه نوزاد را ماساژ دهید.

استفاده از آب و چای گلاب: شربتی که از آب و چای گلاب تهیه شده باشد، می‌تواند به تسکین سرفه کمک کند. با خوردن این نوشیدنی نوزاد تا حدی آرام می‌شود.

استفاده از شربت‌های سرفه: در صورتی که سرفه نوزاد شدید است، می‌توانید از شربت‌های سرفه به دستور پزشک استفاده کنید.

تغییر رژیم غذایی: در برخی از موارد، تغییر رژیم غذایی نوزاد می‌تواند به کاهش سرفه کمک کند. برای مثال، ممکن است نوزاد شما حساسیت به مواد خاصی داشته باشد که با تغییر رژیم غذایی آن‌ها را حذف کنید.

تاثیر شیوع ویروس کرونا بر سرفه در نوزادان

شیوع ویروس کرونا در نوزادان معمولاً با سرفه همراه نمی‌شود، با این حال، در بعضی از موارد می‌تواند باعث سرفه نوزادان شود. در بسیاری از موارد، سرفه نوزادان با ویروس کرونا مربوط به گرفتگی بینی و گلو می‌شود، همچنین در برخی موارد نوزادان با ویروس کرونا ممکن است سرفه داشته باشند به دلیل عفونت در سیستم تنفسی.

همچنین، برخی از نوزادان ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشند و از سرفه شدیدی رنج ببرند. به عنوان مثال، نوزادان زیر ۶ ماهه در معرض خطر بیشتری قرار دارند و اگر عفونت کرونا در آن‌ها بروز کند، ممکن است با سرفه و خلط دچار مشکل شوند.

در صورتی که نوزاد شما دارای علائمی مانند سرفه، تنگی نفس، تب و خلط باشد، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید تا به او راهنمایی کند. در هر صورت، به علت شیوع ویروس کرونا، بهتر است از ایمنی خود و نوزاد خود مراقبت کنید و از رعایت دستورات بهداشتی مثل شستشوی دست‌ها و استفاده از ماسک و دیگر تدابیر بهداشتی مربوطه پیروی کنید.

تفاوت سرفه در نوزادان و کودکان

سرفه در نوزادان و کودکان ممکن است به دلیل علل مختلفی از جمله عفونت‌های تنفسی، آلرژی، بیماری‌های ریوی، استفاده از داروهای خاص و یا شرایط محیطی مانند تنفس هوای آلوده و خشک باشد. در نوزادان، سرفه معمولاً با مشکلات تنفسی مرتبط است، بنابراین در این موارد نیاز به بررسی سریع و دقیق دارند.

در برخی موارد، سرفه ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های جدی باشد، از جمله بیماری‌های قلبی، بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های عصبی و غیره. بنابراین، در صورت بروز سرفه مداوم، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و بررسی‌های لازم را انجام دهید.

در کودکان بزرگتر، سرفه ممکن است به دلیل علل متفاوتی به وجود آید. برای مثال، عفونت‌های تنفسی، مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و یا التهاب ریه ممکن است باعث سرفه شوند. همچنین، آلرژی‌های تنفسی مانند آسم و یا التهاب مجاری تنفسی نیز می‌تواند سرفه را تحریک کند. همچنین، استفاده از داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و یا داروهای ضد آلرژی نیز ممکن است باعث سرفه شود.

انواع داروهای مورد استفاده برای درمان سرفه در نوزادان

درمان سرفه نوزادان معمولاً شامل استفاده از داروها و روش‌های طبیعی است. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان سرفه در نوزادان عبارتند از:

آنتی‌هیستامین‌ها: این داروها معمولاً برای درمان سرفه الرژیک استفاده می‌شوند. آنتی‌هیستامین‌ها به عنوان مهارکننده‌های عملکرد مخاطی شناخته شده‌اند که به کنترل سرفه کمک می‌کنند.

برونکودیلاتورها: این داروها برای درمان سرفه ناشی از برونشیت و آسم مورد استفاده قرار می‌گیرند. برونکودیلاتورها با تحریک مستقیم برونش‌ها، ازادسازی مواد تسکین دهنده سرفه و کاهش التهاب در لوله‌های هوایی کمک می‌کنند.

آنتی‌بیوتیک‌ها: این داروها برای درمان سرفه ناشی از عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های گوش، حلق و بینی استفاده می‌شوند.

مواد ضدسرفه: در بعضی موارد، برای تسکین سرفه در نوزادان مواد ضدسرفه مانند دکسترومتورفان و کدئین مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در صورت استفاده از هر یک از این داروها برای درمان سرفه نوزادان، بهتر است با پزشک معالج مشورت کرده و توصیه‌های او را دقیقاً دنبال کنید. همچنین، ممکن است برخی داروها برای نوزادان مناسب نباشند و باید از داروهای دیگری استفاده شود.

تشخیص و درمان سرفه ناشی از خفگی در نوزادان

تشخیص سرفه ناشی از خفگی در نوزادان بسیار مهم است و اگر به طور صحیح درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود. نشانه‌های سرفه ناشی از خفگی عبارتند از:

• صدای خفگی و نفس نفس زدن نوزاد
• تغییر رنگ پوست به سبز یا قرمز
• عدم توانایی در تنفس
• عدم توانایی در تکان خوردن

علل خفگی ممکن است شامل گرفتگی گلو با یک شیء، نفخ یا گرفتن هوا، جسم خارجی در گلو، تنگی نفس شدید، آسم، عفونت های تنفسی و بیماری های قلبی باشند.

عمل هایی مانند هاملیخ (Heimlich maneuver) می‌توانند در صورت خفگی در نوزادان و کودکان کمک کننده باشند:

• کودک را روی بازوی خود قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که سر کودک پایین تر از قفسه سینه است.
• در حالی که قفسه سینه نوزاد روی بازوی شماست، سر نوزاد را با دست نگه دارید و اطمینان حاصل کنید که دهان و بینی کودک پوشیده نیست.
• با پاشنه دست دیگر بر پشت کودک بین تیغه های شانه چهار بار ضربه بزنید. تا زمانی که شی خارج شود، تکرار کنید.
• اگر شی خارج نشد، کودک را برعکس کنید. دو انگشت خود را در مرکز قفسه سینه نوزاد، بین نوک هر دو سینه قرار دهید و چهار بار به عمق حدود ۲ الی ۳ سانت فشار دهید. تا زمانی که شی یا گیر کرده در گلو خارج شود، تکرار کنید.

نتیجه گیری

سرفه نوزادان در بیشتر موارد بدلیل پریدن غذا در گلو یا مشکلات سطحی است ولی در صورتی که ادامه دار بوده و همراه با دیگر علائم باشد باید به دقت بررسی شود. در این موارد بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید تا بتوانید علت آن را تشخیص دهید و درمان مناسبی را شروع کنید. همچنین مراقبت هایی مانند مکش بینی و استفاده از محیطی با رطوبت مناسب می توانند در کاهش سرفه نوزادان مؤثر باشند. علاوه بر آن بهتر است از تجویز داروها برای نوزادان کوچک خودداری کنید و همیشه نظر پزشک خود را در این مورد جویا شوید.

در نوزادان کمتر از ۶ ماهگی، بهتر است از هرگونه داروی ضد سرفه پرهیز شود و به جای آن از روش‌های غیر دارویی استفاده کنید. این روش‌ها شامل استفاده از بخار دهنده، ماساژ سینه و پشت، استفاده از نمک فیزیولوژیک و افزایش مایعات مصرفی می‌باشند.

در صورتی که سرفه نوزاد شدید است و با استفاده از روش‌های غیردارویی کنترل نمی‌شود، حتما به پزشک مراجعه کنید و داروهای مناسب و با دوز صحیح را برای نوزاد خود استفاده کنید. همچنین در صورتی که سرفه همراه با تب، افت فشار خون، نفس تنگی و یا علائم دیگری است، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.