کاهش میل جنسی (میل جنسی کم) به پایین بودن میل جنسی گفته می‌شود. این حالت در میان افراد مختلف بسیار شایع است و می‌تواند موقت یا طولانی مدت باشد. میل جنسی به طور طبیعی در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است و ممکن است در طول زندگی شما نوسان داشته باشد.
اما اگر پایین آمدن میل جنسی شما باعث ناراحتی شما شده است، لازم است که به یک پزشک مراجعه کنید.
کاهش میل جنسی (کم شدن میل جنسی) چیست؟
کاهش میل جنسی (کم بودن میل جنسی) به پایین آمدن فراوانی و یا شدت میل جنسی که قبلا داشته‌اید، گفته می‌شود. این حالت می‌تواند موقت یا طولانی مدت باشد.
میل جنسی یا لیبیدوی شما به فعالیت جنسی اشاره دارد که شامل رابطه جنسی با شریک جنسی و خودارضایی است. میل جنسی پیچیده است و تحت تأثیر عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی قرار دارد. از نظر بیولوژیکی، هورمون‌های جنسی (تستوسترون و استروژن) و انتقال دهنده های عصبی (مانند دوپامین و اکسی توسین) میل جنسی را تنظیم می‌کنند.
میل جنسی به صورت طبیعی در هر فرد با دیگری متفاوت است. همچنین لیبیدوی شما می‌تواند در طول زندگی شما تغییر کند. هیچ سطح مناسب یا اشتباهی در مورد میل جنسی وجود ندارد. برخی از افراد هر روز رابطه جنسی دارند یا تمایل به داشتن رابطه جنسی دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تمایل داشته باشند چند بار در سال رابطه جنسی داشته باشند یا اصلاً تمایلی به انجام آن نداشته باشند. میل جنسی “مناسب” یا “طبیعی” برای شما به ترجیح و شرایط زندگی شما بستگی دارد.
با این حال، اگر کاهش میل جنسی باعث ناراحتی شما شده است، نیاز است که با یک پزشک یا متخصص سلامت روان در این رابطه مشورت کنید.
بیماری‌ها و حالت‌های متعددی ممکن است باعث پایین آمدن میل جنسی شوند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
- مشکلات مربوط به رابطه جنسی
- اختلالات پزشکی و بیماری‌ها
- عدم تعادل هورمونی
- مشکلات سلامت روان
- مصرف داروهای خاص
- فشار روانی و استرس
- بالا رفتن سن
کم شدن میل جنسی چقدر رایج است؟
کاهش میل جنسی یا کم بودن میل جنسی بسیار شایع است. این بیماری یک نفر از هر ۵ مرد و حتی تعداد بیش‌تری از زنان را در مقطعی از زندگی آن‌ها درگیر می‌کند. همچنین رایج است که بیش از یک بار در طول زندگی خود پایین آمدن میل جنسی را تجربه کنید.
علائم و نشانه‌های کاهش میل جنسی چیست؟
علامت اصلی کاهش میل جنسی، کم شدن میل جنسی شما نسبت به علاقه معمول شما به رابطه جنسی است.
علائم و نشانه‌های دیگر این عارضه شامل موارد زیر می‌باشد:
- عدم علاقه یا کاهش علاقه به هر نوع رابطه جنسی، از جمله خودارضایی
- کاهش تخیلات جنسی یا افکار جنسی
- احساس ناراحتی یا فشار روانی از داشتن میل کم به فعالیت جنسی
دلایل کاهش میل جنسی چیست؟
چندین عامل فیزیکی، روانی و اجتماعی ممکن است باعث کاهش میل جنسی شود.
بیماری‌ها و اختلالاتی که می‌توانند منجر به کم دن در هر فرد شود، شامل موارد زیر است؛ اما محدود به موارد زیر نیست:
- سرطان
- بیماری مزمن کلیوی
- درد مزمن
- دیابت
- سردرد
- بیماری قلبی
- هایپرپرولاکتینمی
- فشار خون بالا
- کم کاری تیروئید
- روماتیسم مفصلی
اختلالات روانی و اجتماعی که ممکن است باعث پایین آمدن میل جنسی در هر فرد شوند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- مشکل در رابطه جنسی با شریک زندگی: مشکلات مربوط به رابطه جنسی مانند مشکل در ارتباط، اعتماد و یا صمیمیت، از شایع ترین دلایل پایین آمدن میل جنسی به شمار می‌روند. میل زن و شوهر به رابطه جنسی نیز در طول رابطه آن‌ها کاهش پیدا می‌کند.
- استرس و خستگی: استرس از جمله استرس ناشی از کار، خانواده یا به طور کلی فشار روانی زندگی ممکن است با دور کردن ذهن شما از میل جنسی، آن را کاهش دهد. استرس مزمن همچنین می‌تواند با سطح هورمون‌های شما تداخل داشته باشد و در نتیجه میل جنسی شما را کاهش دهد.
- افسردگی: پایین بودن اعتماد به نفس، احساس ناامیدی و خستگی جسمانی می‌تواند میل جنسی شما را کاهش دهد. همچنین افسردگی باعث عدم تعادل انتقال دهنده‌های عصبی که به تنظیم میل جنسی کمک می‌کنند، می‌شود.
- اختلال اضطراب: اضطراب می‌تواند باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) در بدن شما شود. سطح بالای کورتیزول می‌تواند هورمون‌های جنسی که بر میل جنسی شما اثر می‌گذارد را کم کند.
- سابقه ترومای جنسی: تجربه آسیب‌هایی مانند آزار جنسی، سوء استفاده جنسی یا تجاوز جنسی می‌تواند بر میل جنسی شما تاثیر منفی بگذارد.
سایر دلایل کاهش میل جنسی عبارتند از:
- عوارض جانبی برخی داروها: داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی، داروهای شیمی درمانی و داروهای کنترل فشار خون می‌توانند میل جنسی شما را کاهش دهند.
- الکل، سیگار کشیدن یا مصرف تفریحی مواد مخدر: نوشیدن مقدار بیش از حد الکل و استفاده نادرست از مواد مخدر می‌تواند باعث پایین آمدن میل جنسی شما شود. ممکن است سیگار کشیدن نیز سطح تستوسترون شما را پایین بیاورد که این هم می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شود.
- فعالیت بدنی: داشتن فعالیت بدنی زیاد یا کم می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شما شود.
همچنین بیماری‌ها و موقعیت‌های متعددی وجود دارند که بر میل جنسی شما اثر منفی می‌گذارند. این بیماری‌ها به طور خاص میل جنسی زنان و مردانی که به آن‌ها مبتلا هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
کم بودن میل جنسی در زنان
بیماری‌ها و شرایط پزشکی که ممکن است منجر به کاهش میل جنسی در زنان شوند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- دوران پیش از یائسگی و یائسگی: در دوران یائسگی و پیش یائسگی، تخمدان‌های شما تولید استروژن را کاهش می‌دهند که این می‌تواند میل جنسی شما را کاهش دهد.
- اختلال عملکرد جنسی: اختلال عملکرد جنسی مشکلی است که ممکن است در هر مرحله از چرخه پاسخ جنسی رخ دهد. مشکلاتی مانند دردناک بودن رابطه جنسی (دیسپارونی)، خشکی واژن، واژینیسموس یا مشکل در رسیدن به ارگاسم می‌تواند باعث ایجاد اضطراب در رابطه جنسی و منجر به پایین آمدن میل جنسی شود.
- بارداری، زایمان و شیردهی (شیردهی): این فرآیندها نوسانات زیادی در سطح هورمون ایجاد می‌کنند که این می‌تواند بر میل جنسی شما تاثیر منفی بگذارد. علائم و نشانه‌های جسمی ناراحت کننده و داشتن استرس مربوط به این موقعیت‌های زندگی نیز ممکن است میل جنسی شما را کاهش دهد.
- ابتلا به انواع عفونت‌ها: بیماری‌ها و مشکلات موقت در سلامت مانند ابتلا به عفونت قارچی واژن یا عفونت دستگاه ادراری (UTIs) می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شما شود.
- ناباروری: مشکل در سلامت باروری مانند اندومتریوز، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) همگی امکان دارد که بر میل جنسی اثر منفی داشته باشند.
ارتباط داروها و روش‌های کنترل بارداری با کم بودن میل جنسی
انواع خاصی از روش‌های کنترل بارداری هورمونی (پیشگیری از بارداری) نیز امکان دارد که منجر به کاهش میل جنسی شوند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
- روش‌های پیشگیری از بارداری ترکیبی هورمونی، از جمله قرص ضد بارداری ترکیبی، حلقه واژینال یا چسب ضد بارداری
- قرص ضد بارداری حاوی پروژسترون
- ایمپلنت ضد بارداری
- تزریق آمپول دپوپروورا (Depo-Provera)
کم بودن میل جنسی در مردان
اختلالات و مشکلات پزشکی که ممکن است باعث کاهش میل جنسی در مردان شوند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- پایین بودن سطح هورمون تستوسترون (هیپوگنادیسم مردانه): این مشکل، عارضه‌ای است که در آن بیضه‌‌های شما به اندازه کافی تستوسترون (هورمون جنسی) تولید نمی‌کنند. هیپوگنادیسم مردانه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما باید در نظر داشته باشید که سطح تستوسترون بدن نیز به طور طبیعی با افزایش سن مردان کاهش پیدا می‌کند.
- اختلال عملکرد جنسی: اختلالاتی مانند اختلال نعوظ، انزال زودرس یا تاخیر در انزال امکان دارد که باعث به وجود آمدن اضطراب در رابطه جنسی شوند و میل جنسی را پایین آورند.
پایین بودن میل جنسی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
از آنجایی که کاهش میل جنسی چندین دلیل احتمالی دارد، پزشک سوالات زیر را از شما می‌پرسد:
- علائم
- سابقه پزشکی
- سابقه مصرف دارو
- سابقه جنسی
- روابط جنسی
- میزان استرس
- فکر در مورد رابطه جنسی
در صورتی که پزشک مشکوک باشد که یک مشکل فیزیکی احتمال دارد که علت پایین آمدن میل جنسی شما باشد، ممکن است آزمایش‌های زیر را برای کمک به تعیین علت آن درخواست کند یا انجام دهد:
معاینه فیزیکی
- معاینه لگن
- آزمایش خون، از جمله آزمایش خون برای سنجش سطح هورمون
- تست‌های تصویربرداری
کاهش میل جنسی چگونه درمان می‌شود؟
درمان کاهش میل جنسی (میل جنسی کم) به علت آن بستگی دارد. چندین روش درمانی برای این مشکل وجود دارد و در دسترس است. بسته به علت مشکل، ممکن است مراجعه به یک یا چند متخصص پزشکی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، برای شما بهتر باشد:
- پزشک عمومی (PCP)
- درمانگر جنسی
- روانشناس
- متخصص زنان و زایمان
- اورولوژیست.
- متخصص غدد
انواع روش‌ها برای درمان کاهش میل جنسی شامل موارد زیر می‌باشند:
- آموزش و ارتباط: آموزش در مورد رابطه جنسی، رفتارهای جنسی و پاسخ‌های جنسی می‌تواند به شما کمک کند که بر اضطراب در مورد عملکرد جنسی خود غلبه کنید. داشتن گفتگوی مناسب با شریک زندگی خود در مورد نیازها و نگرانی‌های شما نیز کمک می‌کند تا بسیاری از مشکلات موجود را از میان بردارید و زندگی جنسی سالمی داشته باشید.
- کنترل استرس: کنترل استرس شامل استفاده از روش‌هایی برای بهتر کردن واکنش شما به اتفاقات استرس زای زندگی است. این تکنیک‌ها می‌توانند علائم ناشی از استرس مانند کاهش میل جنسی را رفع کنند یا آن‌ها را کم کنند. کنترل استرس می‌تواند شامل یادداشت روزانه، ورزش، مدیتیشن و سایر روش‌های مراقبت از خود باشد.
- تغییر دارو: زمانی که دلیل کاهش میل جنسی شما مصرف یک داروی خاص باشد، ممکن است پزشک شما توصیه کند که آن دارو را تغییر دهید.
- هورمون درمانی برای یائسگی: هورمون درمانی (HT) سطح هورمون در بدن شما را افزایش می‌دهد و برخی از علائم و نشانه‌های یائسگی از جمله کم بودن میل جنسی را رفع می‌کند. دو نوع اصلی هورمون درمانی عبارتند از: درمان با استروژن و هورمون درمانی با استروژن- پروژسترون یا پروژسترون (EPT).
- هورمون درمانی برای پایین بودن تستوسترون: پزشکان، کم بودن تستوسترون (هیپوگنادیسم مردانه) را با استفاده از روش جایگزینی تستوسترون درمان می‌کنند. درمان جایگزینی تستوسترون چندین شکل مختلف دارد، از جمله قرص، کرم، تزریق آمپول و استفاده از چسب.
- روان درمانی: روان درمانی (گفتار درمانی) اصطلاحی است که برای توصیف انواع روش‌های درمانی به کار می‌رود که هدف آن‌ها کمک به شناسایی و تغییر احساس، افکار و رفتارهای ناسالم شخص است. درمان با یک متخصص سلامت روان می‌تواند به شما کمک کند تا بیماری‌ها و اختلالات پزشکی، مشکلات سلامت روان یا موقعیت‌هایی که ممکن است باعث شود کاهش میل جنسی شما شدیدتر شود را رفع کند.
- زوج درمانی: در زوج درمانی، شما و همسرتان به یک متخصص بهداشت روان مراجعه می‌کنید تا کیفیت رابطه خود را بهبود بخشید، مشکلات اساسی را حل کنید و یاد بگیرید که چگونه نزدیکی و محبت فیزیکی را افزایش دهید. این کار می‌تواند به مشکلات مربوط به میل جنسی کمک کند.
- سکس تراپی: سکس تراپیست به یک روانشناس، پزشک یا متخصص تایید شده گفته می‌شود که به افرادی که دارای مشکلات مربوط به رابطه جنسی، از جمله از دست دادن میل جنسی هستند، آموزش تخصصی می‌دهد و به آن‌ها کمک می‌کند رابطه جنسی سالمی داشته باشند.
در صورتی که میل جنسی من کم باشد، چه کار کنم؟
در صورتی که کاهش میل جنسی باعث ناراحتی شما شده است، توصیه می‌کنیم که با یک پزشک یا متخصص سلامت روان در این رابطه صحبت کنید.
برخی از کارهایی که می‌توانید برای بازگشت میل جنسی طبیعی خود انجام دهید، عبارتند از:
- جمع آوری اطلاعات بیش‌تر در مورد رابطه جنسی و پاسخ جنسی از منابع آموزشی معتبر: این کار می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد تمام عوامل موثر بر میل جنسی خود چیزهای بیش‌تری یاد بگیرید.
- در مورد تمایلات جنسی خود با شریک زندگی خود رک و صادق باشید: ارتباط رک و صداقت برای داشتن روابط سالم ضروری است.
- تغییر در سبک زندگی مانند ورزش منظم و کم کردن مصرف الکل
- کنترل بیماری مانند درمان دیابت یا بیماری قلبی، تا جایی که امکان آن برای شما وجود دارد. در صورت نیاز به تغییر در برنامه درمانی خود با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی در رابطه با پایین آمدن میل جنسی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که به دلیل کاهش میل جنسی ناراحتی یا مشکلات شخصی در رابطه خود را تجربه می‌کنید، توصیه می‌کنیم که با یک پزشک یا متخصص سلامت روان در این زمینه مشورت کنید.
آن‌ها می‌توانند تغییرات در سبک زندگی و استراتژی‌هایی را برای رابطه جنسی به شما توصیه کنند که ممکن است به میل جنسی شما کمک کند. در صورتی که یک بیماری زمینه‌ای دلیل کم شدن میل شما باشد، پزشک می‌تواند برای شما دارو تجویز کند.
اگر در مورد تاثیر دارو بر میل جنسی خود نگران هستید، با پزشک خود در مورد تغییر دارو یا امتحان روش‌های درمانی جایگزین صحبت کنید.