مشاهده لبخند نوزاد شما در خواب، به همراه دستان کوچکش که انگشتان شما را محکم می‌گیرد و اولین تلاش‌های با نمک او برای دست زدن بسیار بامزه است. اما با این که لبخند زیبای او در هنگام خواب در حافظه شما باقی می‌ماند، شما همچنین می‌توانید شاهد مرحله‌ای آشکار از رشد و تکامل فرزند خود باشید.
نوزادان به دلایل مختلفی، از جمله به عنوان بخشی از یک رفلکس غیرارادی، به دلیل گاز و در پاسخ به تحریک اجتماعی لبخند می‌زنند. در این مقاله در مورد این که چرا نوزادان در خواب لبخند می‌زنند صحبت خواهیم کرد و اطلاعات بیش‌تری را در این رابطه در اختیار شما قرار می‌دهیم.
لبخند نوزاد چیست؟
نوزادان تازه متولد شده معمولاً بین دو تا سه هفتگی در خواب شروع به لبخند زدن می‌کنند. در این مرحله مغز نوزاد به طور کامل شکل گرفته است و می‌تواند محرک‌ها را تولید کرده و به آنها پاسخ دهد. علاوه بر این، نوزادان انرژی کافی برای برقراری تماس چشمی، چرخاندن سر به سمت صداها و لبخند زدن در هنگام خواب را دارند. اگرچه برخی از نوزادان بیشتر از سایرین تمایل به لبخند زدن دارند، اما همه نوزادان تازه متولد شده می‌توانند لبخند بزنند. هنگامی که نوزاد به پشت می‌خوابد، به پهلو دراز می‌کشد یا در آغوش والدینش نگه داشته می‌شود، لبخند بر صورت او ظاهر می‌شود. توجه به این نکته مهم است که لبخند واقعی نوزاد با چشمان متمرکز شده بر روی چیزی که به آن نگاه می‌کند، پلک زدن آهسته و صدای غرغر ملایم یا صدای کودکانه همراه است. نوزادان اغلب هنگام خواب لبخند می‌زنند، اما نمی توان فهمید که این لبخند در مورد چه خوابی است که می‌بینند.
فواید لبخند نوزادان چیست؟
لبخند یک نوزاد تازه متولد شده علاوه بر اینکه منظره‌ای زیبا است، می‌تواند فواید زیادی برای کودک و والدینش داشته باشد. لبخند نوزاد می‌تواند به والدین کمک کند تا آرام و خوشحال بمانند. یک پدر یا مادر آرام کم‌تر در هنگام مراقبت از کودک خود مرتکب اشتباه می‌شود و همچنین می‌تواند به نوزاد کمک کند تا آرام بماند. لبخند نوزاد می‌تواند به والدین کمک کند که بدانند کودکشان راحت و خوشحال است. می‌تواند والدین را به نوزادشان متصل کند. لبخند نوزاد یک راه عالی برای ارتباط با کودک شما است.
وقتی کودک شما لبخند می زند، فرصتی عالی برای پاسخ به لبخند برای شما به وجود می‌آید. بنابراین با کودک خود تماس چشمی برقرار کنید و در حالی که او بیدار است و در حالی که خواب است به او لبخند بزنید. این کار به شما کمک می‌کند تا با کودک خود ارتباط برقرار کنید. لبخند زدن نوزاد می‌تواند به والدین کمک کند که بدانند آیا کودک به چیزی نیاز دارد یا خیر.
چرا نوزادان لبخند می‌زنند؟
وقتی یک نوزاد لبخند می‌زند، واکنش معمولی ما این نیست که بپرسیم چرا او لبخند می‌زند، بلکه به امید لبخند بیشتر او سعی می‌کنیم به طور شدید ادا در بیاوریم. با این حال، از آنجایی که می‌توان از نقاط عطف رشد مانند لبخند زدن و خزیدن برای بررسی روند پیشرفت و رشد کودک استفاده کرد، ممکن است توجه ویژه‌ای به این که نوزاد بی دندان شما لبخند می‌زند و می‌خندد لازم باشد.
لبخندهای رفلکس
این نوع لبخند معمولا کوتاه است و ممکن است بدون هیچ دلیل واقعی رخ دهد. ممکن است متوجه شوید که کودک شما در حدود ۳ ماهگی شروع به لبخند زدن می‌کند. با این حال، در واقعیت او ممکن است توانسته باشد قلب شما یا چند نفر دیگر را با لبخندهای خود در حالی که در شکم شما قرار دارد، به دست آورد.
مطالعات نشان داده‌اند که جنین‌ها در حدود هفته ۳۳ بارداری می‌توانند لبخند بزنند. این نوع لبخند اغلب به عنوان یک واکنش و رفلکس نوزادی، مانند لگد زدن یا مکیدن انگشت شست در رحم توصیف می‌شود. این نوع لبخند می‌تواند بدون واکنش رخ دهد و معمولاً برای رخ دادن نیازی به تحریک بصری ندارد.
گاز
یکی دیگر از دلایل بالقوه لبخند زدن نوزاد می‌تواند این باشد که کودک شما گاز دارد. نوزادان در هنگام دفع گاز یا مدفوع لبخند می‌زنند.
لبخندهای هدفمند اجتماعی
در حدود سه ماهگی، ممکن است متوجه تغییری در نحوه انتخاب لحظاتی که نوزاد شما برای لبخند زدن می‌کند، بشوید. تا این زمان به نوزاد فرصت داده شده است تا با محیط خود تعامل داشته باشد و نوزاد ممکن است برخی از نشانه‌های تعامل اجتماعی را یاد گرفته باشد. لبخندهای اجتماعی در این زمان به عنوان نشانه‌ای از تعامل دقیق با پدر و مادر و مراقبین نوزاد ظاهر می‌شود.
صرف نظر از این که این لبخند به صورت رفلکس، برای تعامل اجتماعی یا در واکنش به دفع گاز است یا خیر، شما می‌توانید لبخند کودک خود را به بهترین شکلی که صلاح می‌دانید تفسیر کنید. مهم این است که نوزاد شما سالم و درگیر با محیط خود باشد.
مراحل عمیق شدن خواب نوزاد
ممکن است خواب نوزاد از بیرون آرام به نظر برسد، اما در هنگام خواب چیزهای زیادی در بدن ما اتفاق می‌افتد. بیشتر اوقات، نوزادان در خواب در حالی که در مرحله خواب فعال یا REM هستند لبخند می‌زنند. ما در ادامه نگاهی گذرا به مراحل خواب خود می‌اندازیم تا بفهمیم که چگونه انواع خواب‌هایی که تجربه می‌کنیم، بر روی لبخند زدن نوزاد در حین چرت زدن و خوابیدن تاثیر می‌گذارند.
بدن ما معمولاً دو نوع خواب اساسی را پشت سر می‌گذارد: خواب با حرکت سریع چشم (REM) و خواب با حرکت غیر سریع چشم (غیر REM). شما تمام مراحل هر یک از این انواع خواب را چندین بار در شب پشت سر می‌گذارید. ما به خواب REM توجه ویژه‌ای خواهیم داشت، جایی که بیش‌ترین احتمال لبخند زدن نوزاد در خواب وجود دارد.
سه مرحله خواب غیر REM وجود دارند:
- مرحله ۱: در این مرحله، بدن شما در حال تغییر از بیداری به خواب سبک است. در این مرحله، چند دقیقه طول می‌کشد تا ضربان قلب، تنفس و حرکات چشم شما کند شود. همچنین احساس خواهید کرد که عضلات شما شروع به آرام و ریلکس شدن می‌کنند.
- مرحله ۲: این مرحله قبل از انتقال از خواب سبک به خواب عمیق اتفاق می‌افتد و با ضربان قلب و تنفس کندتر مشخص می‌شود. همچنین متوجه خواهید شد که ماهیچه‌های شما شروع به آرام شدن بیشتر می‌کنند. این مرحله تکراری ترین مرحله خواب در بدن ما به شمار می‌رود.
- مرحله ۳: در این مرحله بدن شما در خواب عمیق به سر می‌برد. در این مرحله ضربان قلب و تنفس شما به پایین‌ترین حد خود می‌رسد و آهسته می‌شود، در حالی که ماهیچه‌های شما حتی بیشتر از قبل ریلکس می‌شوند.
خواب REM چیست؟
این نوع خواب پس از حدود ۹۰ دقیقه خوابیدن هر فرد رخ می‌دهد. در این مرحله چشمان شما به سرعت در پشت پلک‌های شما حرکت می‌کنند و شما کم کم به بیدار شدن نزدیک می‌شوید. در این نوع خواب تنفس شما سریع تر و نامنظم تر می‌شود، در حالی که ضربان قلب و میزان فشار خون شما تا حدود نقاطی که در ساعات بیداری تجربه می‌کنید افزایش می‌یابد. در این مرحله از خواب، فلج موقتی را در عضلات پا و بازو تجربه خواهید کرد تا از این که کمی بیش از حد هیجان زده شوید و حرکاتی که در رویاهای خود می‌بینید را عملی کنید، جلوگیری شود.
اگر متوجه لبخند یا خنده نوزاد خود در هنگام خواب شدید، احتمالاً این لبخند در مرحله REM اتفاق می‌افتد. اگر چه این نوع خواب در کودکان به طور دقیق‌تر به عنوان “خواب فعال” شناخته می‌شود. مطالعات نشان داده است که نوزادان ممکن است در این مرحله لبخند، اخم کردن، انقباضات و حرکات ناخودآگاه بدن و مکیدن را تجربه کنند.
دلایل لبخند زدن نوزاد در خواب
در نهایت، سخت است که دقیقاً بفهمیم چرا یک نوزاد در خواب لبخند می‌زند، اما فرض بر این است که لبخند زدن نوزاد در خواب به همان دلایلی اتفاق می‌افتد که وقتی بیدار هستند اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال، نوزادان اغلب در حالت رفلکس و به صورت ناخودآگاه لبخند می‌زنند، بدون این که دقیقاً به یک شخص یا یک چیز یا در واکنش به آن این کار را انجام دهند. با گذشت زمان، ممکن است متوجه لبخند کوچولوی خود در هنگام دفع گاز یا مدفوع، یا شاید در واکنش به یک احساس لذت بخش بشوید. همچنین مواردی وجود دارند که نوزادان واکنش‌های حسی به حواس چشایی یا بویایی نشان می‌دهند و لبخند می‌زنند. بی سابقه نیست که نوزادان در تماس با بو یا مزه‌ای که به نظرشان خوشایند است، لبخند بزنند.
همانطور که نوزادان با محیط خود بیشتر آشنا می‌شوند، ممکن است متوجه شوید که کودک شما با دیدن چهره‌ای آشنا شروع به لبخند زدن می‌کند یا شاید به این دلیل که آگاه است که این امر باعث واکنش مثبت شما می‌شود. با این حال وقتی صحبت از لبخند زدن نوزادان در خواب می‌شود، هنوز چیزهایی دقیقاً مشخص نیست و علت آن را نمی‌توان به طور دقیق تعیین کرد. از آنجایی که ما هیچ راهی برای دانستن این که نوزادان خواب می‌بینند یا در مورد چه خوابی می‌بینند نداریم، یک فرض مطمئن ممکن است این باشد که لبخند زدن آنها که معمولاً در طول خواب فعال رخ می‌دهد، یک عمل رفلکس و واکنش محور است و به احتمال زیاد غیر ارادی است.
با این حال، در صورتی که نوزادان خواب ببینند، یک لبخند در رویای آنها می‌تواند در واکنش به خاطره ای باشد که در طول روز رخ داده است، یا رویدادی که توسط ناخودآگاه آنها ثبت شده است.
آیا لبخند نوزاد ممکن است یک علامت هشدار دهنده باشد؟
لبخند زدن نوزاد در هنگام خواب همیشه لذت بخش است. با این حال، موارد نادری وجود دارند که این لبخند ممکن است خبر از مشکلی جدی‌تر برای نوزاد شما داشته باشد.
تشنج ژلاستیک شکل بسیار نادری از صرع است. این حالت معمولاً با حملات غیر قابل کنترل خنده مشاهده می‌شود. در برخی لحظات، صداهایی شبیه به خنده ممکن است با تغییر حالت چهره به لبخند ترکیب شود. تشنج‌های ژلاسیتی ممکن است شامل علائمی مانند گر گرفتگی، ضربان قلب سریع و تغییر تنفس باشند. این تشنج‌ها بسیار نادر هستند و حدود ۱٪ از موارد صرع را تشکیل می‌دهند. در حالی که نادر است، اگر نگران این هستید که نوزاد شما ممکن است این نوع تشنج را تجربه کند، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.
چگونه باعث لبخند نوزاد خود شویم؟
همانطور که نوزاد شما بیشتر از محیط خود آگاه می‌شود، به راحتی می‌توانید او را در حال لبخند زدن به این شیء و آن شیء یا به سادگی ابراز خوشحالی از این که شما پیش او و در کنار او هستید مشاهده کنید. لبخند زدن کودک شما در واکنش به وقایع نیز راه خوبی برای مشاهده این است که حواس او به درستی کار می‌کنند یا نه؛ زیرا از او برای آگاه شدن بیشتر از محیط خود استفاده می‌کند.
لحظات لبخند زدن نوزاد می‌تواند فوق العاده زیبا و دوست داشتنی باشند. بنابراین قابل درک است که بخواهید کودک شما اغلب لبخند بزند. در حالی که مطمئناً اشکالی ندارد که کودک شما همانقدر که دوست دارید لبخند نزند، در ادامه چند راه به شما پیشنهاد می‌دهیم که ممکن است باعث لبخند زدن بیشتر از طرف کودک شما شود:
- در طول فعل و انفعالاتی مانند تغذیه، لباس پوشیدن و حمام کردن، با کودک خود مشارکت داشته باشید.
- برای کودک خود کتاب بخوانید.
- برای نوزاد خود آواز بخوانید.
- برای او اداهای خنده دار در آورید.
- خود را با عکس العمل‌های کودک خود تطبیق دهید. وقتی او لبخند می‌زند، لبخند را به او برگردانید.
- هنگامی که کودک شما می‌خندد، چیزی را می‌مکد، آروغ می زند یا واکنش مثبتی به محیط خود نشان می‌دهد، با اشتیاق واکنش نشان دهید.
سخن آخر
برای لبخند زدن که حرکت کوچکی روی صورت چنین آدم کوچکی نقش می‌بندد، لبخندهای نوزاد می‌توانند باعث واکنش‌های بزرگی از شادی و هیجان دیگران شود. لبخند زدن نوزاد در خواب یک واکنش کاملا طبیعی و بخشی مورد انتظار از رشد او می‌باشد. اگر کودک شما اغلب در خواب لبخند می زند، این نمی‌تواند چیزی بیش از یک واکنش رفلکس باشد. یا شاید او صرفاً یک خاطره شاد از اوایل روز را در ذهن خود تکرار می‌کند.
دانستن در مورد این که چرا کودک شما لبخند می‌زند، گریه می‌کند، ناله می‌کند و موارد دیگر، بخش هیجان‌انگیزی از فرآیند شناخت و دوست داشتن فرزندتان است. با این حال، اگر سؤال یا نگرانی در مورد سلامتی یا رشد کودک خود دارید، همیشه تصمیم خوبی است که با متخصص اطفال او مشورت کنید.