موارد متعددی می‌توانند باعث بروز درد لگن در زنان شوند. از قاعدگی گرفته تا عفونت‌هایی که احتمال جدی شدن دارند و خطرناک به شمار می‌روند. در صورتی که دارای درد مداوم لگن هستید، توصیه می‌کنیم با یک پزشک در مورد آن صحبت کنید؛ به خصوص اگر علائم دیگری مانند حالت تهوع یا خستگی را همراه با درد در خود احساس می‌کنید. لگن، اندام‌های تناسلی را در خود جای داده است و در قسمت پایین شکم، جایی که شکم شما به پاهای شما می رسد قرار دارد. درد لگن می‌تواند به سمت پایین شکم نیز حس شود؛ به همین دلیل، تشخیص آن از درد شکمی دشوار است.
برای آشنایی با علل احتمالی درد لگن در زنان، این که چه زمانی درخواست کمک کنیم و نحوه مدیریت علائم آن، ادامه مطلب را بخوانید.
دلایل ایجاد درد لگن در زنان
دلایل زیادی هم برای ایجاد درد لگن حاد و هم درد لگن مزمن وجود دارند. درد حاد لگن به درد ناگهانی یا جدید اشاره دارد. درد مزمن به یک وضعیت طولانی مدت اشاره دارد که ممکن است ثابت باشد یا بیاید و برود.
بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن (PID)، نوعی عفونت اندام‌های تناسلی زنانه است. این بیماری معمولاً توسط یک عفونت مقاربتی درمان نشده مانند کلامیدیا یا سوزاک ایجاد می‌شود. زنان معمولاً وقتی برای اولین بار به این عفونت آلوده می‌شوند، هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند.
در صورتی که بیماری التهابی لگن درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی، از جمله درد مزمن و شدید در لگن یا شکم ایجاد کند. علائم دیگر درد لگن حاصل از بیماری التهابی لگن می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- خونریزی در حین مقاربت
- تب
- ترشحات شدید واژن و بوی بد آن
- مشکل یا درد در هنگام ادرار کردن
بیماری التهابی لگن به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد تا از عوارض اضافی آن جلوگیری شود. این عوارض شامل موارد زیر می‌باشند:
- حاملگی خارج رحمی
- زخم در اندام‌های تولید مثل
- آبسه
- ناباروری
آندومتریوز
آندومتریوز می‌تواند در هر زمانی در طول سال‌های باروری شما رخ دهد. این حالت به دلیل رشد بافتی مشابه آنچه در رحم وجود دارد ایجاد می‌شود. این بافت همانطور که در داخل رحم بود، از جمله ضخیم شدن و ریزش در پاسخ به چرخه قاعدگی به عملکرد خود ادامه می‌دهد. آندومتریوز اغلب باعث درجات مختلفی از درد می‌شود که از خفیف تا شدید و ناتوان کننده متغیر است.
این درد اغلب در دوران قاعدگی شدیدتر است. همچنین می‌تواند در حین مقاربت و با حرکات روده یا مثانه رخ دهد. درد اغلب در ناحیه لگن متمرکز است، اما می‌تواند تا شکم هم گسترش یابد. آندومتریوز همچنین می‌تواند ریه‌ها و دیافراگم را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر درد، علائم آندومتریوز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- عادت ماهانه‌های سنگین
- حالت تهوع
- نفخ
آندومتریوز همچنین می‌تواند منجر به ناباروری یا مشکل در باروری شود.
درمان‌های کنترل درد ممکن است شامل داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) یا روش‌های جراحی مانند لاپاراسکوپی باشد. همچنین درمان‌های موثری مانند لقاح آزمایشگاهی برای آندومتریوز و لقاح وجود دارند. تشخیص زود هنگام آندومتریوز می‌تواند به کاهش علائم مزمن از جمله درد و ناباروری کمک کند.
تخمک گذاری
برخی از زنان در طول تخمک گذاری، زمانی که تخمک از تخمدان آزاد می‌شود، درد شدید و موقتی را تجربه می‌کنند. این درد را میتل اشمرز می‌نامند. میتل اشمرز معمولاً فقط چند ساعت طول می‌کشد و اغلب به داروهای مسکن بدون نسخه پاسخ می‌دهد.
قاعدگی
درد لگن می‌تواند قبل و در طول قاعدگی رخ دهد و معمولاً به عنوان گرفتگی در لگن یا پایین شکم توصیف می‌شود. شدت این درد می‌تواند از ماه به ماه متفاوت باشد.
درد قبل از قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) نامیده می‌شود. وقتی درد به حدی شدید است که نمی‌توانید از فعالیت‌های عادی و روزمره خود لذت ببرید، به آن اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) گفته می‌شود. PMS و PMDD اغلب با علائم دیگری همراه هستند. این علائم شامل موارد زیر می‌باشند:
- نفخ
- تحریک پذیری
- بی خوابی
- اضطراب
- سینه‌های حساس
- نوسانات خلقی
- سر درد
- درد مفاصل
این علائم معمولاً، اگرچه نه همیشه، پس از شروع قاعدگی از بین می‌روند. درد در دوران قاعدگی، دیسمنوره نام دارد. این درد ممکن است مانند گرفتگی در ناحیه شکم یا مانند درد آزار دهنده در ناحیه ران و کمر باشد. این درد ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- حالت تهوع
- سر درد
- سبکی سر
- استفراغ
اگر درد قاعدگی شما شدید است، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. داروهای مسکن بدون نسخه یا طب سوزنی ممکن است به کاهش این درد کمک کنند.
پیچ خوردگی تخمدان (آدنکس)
اگر تخمدان شما به طور ناگهانی دور رباطی که آن را نگه داشته است بپیچد، درد فوری، تیز و طاقت فرسایی را احساس خواهید کرد. این درد گاهی اوقات با حالت تهوع و استفراغ نیز همراه است و همچنین می‌تواند روزهای قبل به صورت گرفتگی متناوب شروع شود.
پیچ خوردگی تخمدان یک مورد اورژانس پزشکی است که معمولاً نیاز به جراحی فوری دارد. اگر چنین چیزی را تجربه کردید، بلافاصله به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
کیست تخمدان
کیست در تخمدان اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. اگر کیست بزرگ باشد، ممکن است درد مبهم یا شدیدی را در یک طرف لگن یا شکم خود احساس کنید. همچنین ممکن است احساس نفخ یا سنگینی در قسمت پایین شکم خود داشته باشید.
ولی در صورتی که کیست تخمدان پاره شود، درد ناگهانی و شدیدی را احساس خواهید کرد. در صورت تجربه چنین حالتی لازم است به دنبال درمان پزشکی باشید. با این حال، کیست‌های تخمدان معمولاً خود به خود از بین می‌روند. پزشک ممکن است برداشتن کیست‌های تخمدان بزرگ را برای جلوگیری از پارگی آن در آینده به شما توصیه کند.
فیبروم رحم (میوم)
فیبروم‌های رحمی، توده‌های خوش خیمی هستند که در رحم قرار دارند. علائم آن‌ها بر اساس اندازه و محل متفاوت است. بسیاری از زنان دارای فیبروم رحمی اصلاً هیچ علامتی ندارند. فیبروم‌های بزرگ ممکن است باعث احساس فشار یا درد مبهم در لگن یا پایین شکم شوند. آن‌ها همچنین ممکن است باعث بروز علائم زیر شوند:
- خونریزی در حین مقاربت
- عادت ماهانه‌های سنگین
- مشکل در دفع ادرار
- درد پا
- یبوست
- کمر درد
فیبروم‌ها همچنین می‌توانند با بارداری تداخل داشته باشند. در صورتی که ذخیره خون فیبروم‌ها تمام شود و شروع به از بین رفتن کنند، گاهی اوقات باعث ایجاد درد بسیار شدید می‌شوند. اگر علائم و نشانه‌های زیر را تجربه کردید، توصیه می‌کنیم که فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید:
- درد مزمن لگن
- درد شدید لگن
- خونریزی شدید واژن بین پریودها
- مشکل تخلیه مثانه
سرطان‌های زنانه
سرطان می‌تواند در بسیاری از نواحی لگن رخ دهد. سرطان‌های زنانه در اندام‌های زیر بروز می‌کنند:
- رحم
- آندومتر
- دهانه رحم
- تخمدان‌ها
علائم سرطان در بخش‌های مختلف بدن با یکدیگر متفاوت است؛ اما این علائم اغلب شامل درد مبهم، دردناک بودن لگن و شکم و درد به هنگام مقاربت است. ترشح غیر معمول واژن یکی دیگر از علائم شایع سرطان است. انجام معاینات منظم و معاینه توسط دکتر زنان می‌تواند به شما کمک کند تا در صورت وجود، سرطان‌های زنانه را زودتر پیدا کنید. زمانی که درمان آن‌ها آسان تر است.
درد لگن در زنان در دوران بارداری
درد لگن در دوران بارداری معمولاً دلیلی برای هشدار نیست. همانطور که بدن شما برای حمل جنین در حال رشد تغییر می‌کند، استخوان‌ها و رباط های شما کشیده می‌شوند که می‌تواند باعث احساس درد یا ناراحتی شود. با این حال، هر دردی که شما را عصبی می‌کند، حتی اگر خفیف باشد، لازم است با پزشک شما در میان گذاشته شود. به خصوص اگر با علائم دیگری مانند خونریزی واژن همراه باشد، در صورتی که از بین نرود یا برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. برخی از علل احتمالی درد لگن در دوران بارداری شامل موارد زیر می‌باشند:
انقباضات براکستون هیکس
این دردها اغلب به عنوان زایمان کاذب شناخته می‌شوند و بیشتر در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهند. این دردها ممکن است با انجام کارهای زیر اتفاق بیفتند:
- فعالیت بدنی
- حرکات نوزاد
- کم آبی بدن
انقباضات براکستون هیکس می‌تواند ناراحت کننده باشد؛ اما به شدت درد زایمان نیست. همچنین درد حاصل از آن در فواصل منظم ظاهر نمی‌شود و به مرور زمان شدت آن‌ها افزایش پیدا نمی‌کند. انقباضات براکستون هیکس یک اورژانس پزشکی نیست، اما لازم است آن را زمانی که برای قرار معاینه بعدی قبل از زایمان خود به دکتر مراجعه می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید تا در جریان این انقباضات باشد.
سقط جنین
سقط جنین به از دست دادن جنین قبل از هفته بیستم بارداری گفته می‌شود. بیشتر موارد سقط جنین در سه ماهه اول، قبل از هفته سیزدهم بارداری اتفاق می‌افتند. سقط جنین اغلب با علائم زیر همراه است:
- خونریزی واژن یا لکه‌های قرمز روشن
- گرفتگی شکم
- احساس درد در لگن، شکم یا کمر
- جریان مایع یا بافت از واژن
در صورتی که فکر می‌کنید علائم سقط جنین دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
زایمان زودرس
زایمانی که قبل از هفته سی و هفتم بارداری اتفاق می‌افتد، زایمان زودرس محسوب می‌شود. علائم زایمان زودرس شامل موارد زیر می‌باشد:
- درد در قسمت پایین شکم که می‌تواند مانند انقباضات زایمان تیز و با فواصل مشخص یا فشار مبهم باشد.
- درد پایین کمر
- خستگی
- ترشحات واژن غلیظ تر از حد طبیعی
- گرفتگی معده با یا بدون اسهال
همچنین ممکن است پلاگ مخاطی خود را از بین ببرید. اگر زایمان به دلیل عفونت ایجاد شده باشد، ممکن است تب را نیز تجربه کنید. زایمان زودرس یک اورژانس پزشکی است که نیاز به توجه فوری دارد. گاهی اوقات می‌توان قبل از اتفاق افتادن زایمان زودرس با استفاده از درمان پزشکی آن را متوقف کرد.
جدا شدن جفت
جفت در اوایل بارداری تشکیل شده و خود را به دیواره رحم می‌چسباند. این شرایط برای تامین اکسیژن و تغذیه کودک شما تا زمان زایمان طراحی شده است. اما به ندرت پیش می‌آید که جفت از دیواره رحم جدا شود که ممکن است به صورت یک جداشدگی جزئی یا کامل باشد و به عنوان جدا شدن جفت شناخته می‌شود.
جدا شدن جفت می‌تواند باعث خونریزی واژینال شود که با احساس ناگهانی درد یا حساسیت در شکم یا کمر و لگن همراه است. این حالت بیشتر در سه ماهه سوم بارداری شایع است، اما ممکن است در هر زمانی پس از هفته بیستم بارداری نیز رخ دهد. جدا شدن جفت نیز نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
حاملگی خارج رحمی
اگر تخمک بارور شده به جای رحم در لوله فالوپ یا قسمت دیگری از دستگاه تناسلی لانه گزینی کند، حاملگی خارج از رحم اندکی پس از لقاح رخ می‌دهد. این نوع بارداری هرگز قابل دوام نیست و ممکن است منجر به پارگی لوله فالوپ و خونریزی داخلی شود.
علائم اولیه درد حاصل از حاملگی خارج از رحم به صورت تیز، شدید و همراه با خونریزی واژن است. درد ممکن است در شکم یا لگن ایجاد شود. در صورتی که خونریزی داخلی رخ داده باشد و خون در زیر دیافراگم جمع شده باشد، ممکن است درد به سمت شانه یا گردن نیز پخش شود.
حاملگی خارج از رحم ممکن است با دارو حل شود یا ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
سایر دلایل درد لگن در زنان
درد لگن می‌تواند به دلیل طیف گسترده‌ای از شرایط و مشکلات اضافی در مردان و زنان ایجاد شود. این مشکلات شامل موارد زیر می‌باشند:
- طحال بزرگ شده
- آپاندیسیت
- یبوست مزمن
- دیورتیکولیت
- فتق فمورال و فتق اینگوینال
- اسپاسم عضلات لگن
- کولیت زخمی
- سنگ کلیه
نحوه تشخیص درد لگن در زنان
پزشک شما یک تاریخچه شفاهی از شما دریافت می‌کند تا از نوع درد شما، سایر علائم و سابقه کلی سلامتی شما مطلع شود. او همچنین ممکن است آزمایش پاپ اسمیر را در صورتی که در سه سال گذشته انجام نداده اید، به شما توصیه کند. چندین تست استاندارد وجود دارند که برای تشخیص درد لگن انجام می‌شوند و می‌توانید انتظار داشته باشید پزشک شما آن‌ها را انجام دهد. این آزمایشات شامل موارد زیر می‌شوند:
- معاینه فیزیکی، برای بررسی نواحی حساس در شکم و لگن
- سونوگرافی لگن (ترانس واژینال)، به طوری که پزشک بتواند رحم، لوله‌های فالوپ، واژن، تخمدان‌ها و سایر اندام‌های دستگاه تناسلی شما را مشاهده کند. در این آزمایش از یک دستگاه قرار داده شده در واژن استفاده می‌شود که امواج فراصوت را به مانیتور کامپیوتر منتقل می‌کند.
- آزمایش خون و ادرار، برای بررسی علائم عفونت
در صورتی که علت درد لگن در زنان از این آزمایش‌های اولیه کشف نشد، ممکن است به آزمایش‌های اضافی نیاز داشته باشید، این آزمایشات شامل موارد زیر می‌باشند:
- سی تی اسکن
- ام آر آی لگن
- لاپاراسکوپی لگن
- کولونوسکوپی
- سیستوسکوپی
سخن آخر
درد لگن در زنان یک بیماری شایع با طیف وسیعی از علت‌ها می‌باشد. این درد می‌تواند مزمن یا حاد باشد. درد لگن اغلب به درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه یا OTC پاسخ و نتیجه می‌دهد. با این حال، ممکن است درد ناشی از بسیاری از شرایط جدی و خطرناک نیز باشد که به مراقبت فوری پزشک نیاز دارد.
اگر درد لگن را تجربه می‌کنید، همیشه ایده خوبی است که به پزشک خود مراجعه کنید و با او در این رابطه مشورت نمایید. به خصوص اگر جلسات ویزیت با پزشک به طور منظم رخ دهد، احتمال بیش‌تری وجود دارد که بتوانید علت درد را کشف و از وقوع مشکلات خطرناک جلوگیری کنید. پزشک می‌تواند آزمایشاتی را برای کشف علت درد انجام دهد.