آلت تناسلی یک عضو خارجی است که ادرار و مایع منی از طریق آن از بدن خارج می‌شوند. بیماری‌ها و اختلالات آلت تناسلی می‌توانند شامل پریاپیسم (نعوظ بی اختیار)، بالانیت (التهاب سر آلت تناسلی)، شکستگی آلت تناسلی، سرطان آلت تناسلی و اختلال نعوظ باشد. درمان این بیماری به نوع بیماری شما و در برخی موارد، میزان سریع مراجعه کردن شما به پزشک بستگی دارد.
آلت تناسلی چیست؟
آلت تناسلی یکی از بخش‌های خارجی دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی مردان است. آلت تناسلی دارای سه بخش است:
- ریشه آلت تناسلی: ریشه آلت تناسلی قابل مشاهده نیست و بین یک غشای فیبری در پرینه فرد (فضای بین مقعد و اندام تناسلی) و بافت همبند (کیسه پرینه سطحی) موجود در کف لگن شما قرار دارد. ریشه آلت تناسلی دارای بافت‌هایی است که به شما کمک می‌کند نعوظ داشته باشید و به شما امکان دخول در زمان ارتباط جنسی را می‌دهد و همچنین دارای ماهیچه‌هایی است که به دفع ادرار و منی (انزال) از مجرای ادرار شما کمک می‌کنند.
- بدنه آلت تناسلی: بدنه آلت تناسلی شبیه به یک لوله است که از مفصلی میان استخوان‌های لگن چپ و راست آویزان می‌شود. این بخش بافت‌های نعوظ شما را در خود جای داده است: دو بخش لوله مانند که در بالای امتداد آلت تناسلی (corpora cavernosa) قرار دارند و یک فضای لوله مانند که در پایین امتداد آلت تناسلی شما قرار گرفته است (corpus spongiosum) و مجرای ادرار را نیز احاطه کرده است. این بخش‌ها حاوی هزاران فضای خالی هستند که در زمان نعوظ پر از خون می‌شوند.
- سر آلت تناسلی: سر آلت، همان نوک آلت تناسلی است. این بخش شامل انتهای مجرای ادرار می‌باشد که ادرار و مایع منی از بدن شما خارج می‌شوند. بیش‌تر نوزادان پسر در بدو تولد دارای پوست ختنه گاه هستند. پوست ختنه گاه یک لایه پوست خارجی است که سر آلت تناسلی را می‌پوشاند. اما برخی از والدین تصمیم می‌گیرند که بلافاصله پس از تولد نوزاد پسر، پوست ختنه گاه کودک خود را بردارند (ختنه).
پوست آلت تناسلی شل و قابل کشش است. پوست قابل کشش این امکان را می‌دهد که اندازه آلت تناسلی شما در هنگام نعوظ، تغییر کند.
بیماری‌های آلت تناسلی مردان شامل چه چیزهایی است؟
بیماری‌های آلت تناسلی به بیماری‌هایی گفته می‌شود که امکان دارد بر توانایی شما برای داشتن ارتباط جنسی یا ادرار کردن به طور طبیعی اثر منفی بگذارند. بسیاری از بیماری‌های مختلف ممکن است آلت تناسلی مردان را تحت تاثیر قرار دهند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:
پریاپیسم
پریاپیسم (نعوظ بی اختیار) به حالتی گفته می‌شود که نعوظ اتفاق بیفتد، ولی خون از آلت تناسلی شما خارج نشود و در نتیجه، نعوظ باقی بماند.
این بیماری اغلب دردناک است و احتمال دارد که چهار ساعت یا بیش‌تر به طول بیانجامد. این بیماری ممکن است بدون نعوظ به دلیل ارتباط جنسی یا هرگونه تحریک جنسی آلت تناسلی شما اتفاق بیفتد. در صورتی که پریاپیسم به صورت اورژانسی درمان نشود، احتمال دارد که به آلت تناسلی فرد آسیب دائمی وارد کند.
شکستگی آلت تناسلی
شکستگی آلت تناسلی زمانی اتفاق می‌افتد که با شدت و نیروی زیاد خم شوید یا در حالی که نعوظ اتفاق افتاده است، به آلت فرد ضربه وارد می‌شود، تا جایی که تونیکا آلبوژینا پاره می‌شود. تونیکا آلبوژینا، یک لایه از بافت همبند قوی و از جنس فیبر است که جسم غاری آلت تناسلی فرد را می‌پوشاند. زمانی که این بافت پاره می‌شود، اغلب صدای ترک خوردن یا شکستن شنیده می‌شود و سپس درد و به دنبال آن از دست دادن فوری نعوظ را تجربه می‌کنید. همچنین ممکن است کبودی یا خون در ادرار شما وجود داشته باشد. شکستگی آلت تناسلی یک مورد اورژانسی پزشکی است که معمولاً به جراحی نیاز دارد.
بیماری پیرونی (کجی آلت تناسلی)
بیماری پیرونی به حالتی گفته می‌شود که بافت اسکار در بافت نعوظ شما ایجاد شود و باعث می‌شود که آلت تناسلی شما خمیده و خم شود یا طول آن کاهش پیدا کند. معمولاً پس از آسیب به آلت تناسلی در حالت نعوظ زخم ایجاد می‌شود، البته نه همیشه.
در صورتی که خمیدگی درد نداشته باشد یا باعث ناراحتی شما نشود، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما برخی از درمان‌ها، مصرف برخی از داروها و عمل جراحی می‌توانند موارد شدیدتر را درمان کنند.
بالانیت (التهاب سر آلت تناسلی)
بالانیت به التهاب در سر آلت تناسلی شما گفته می‌شود. این بیماری معمولاً افرادی که هنوز دارای پوست ختنه گاه خود هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ زیرا ناحیه گرم و مرطوب بین کلاهک آلت و پوست ختنه گاه، محیطی ایده آل برای رشد مخمرها و باکتری ها ایجاد می‌کند. مخمرها و باکتری‌ها شایع ترین دلایل این بیماری محسوب می‌شوند که بیش‌تر افراد می‌توانند با استفاده از کرم‌های ضد قارچ یا مصرف آنتی بیوتیک آن را درمان کنند.
شما همچنین می‌توانید با تمیز کردن منظم و خشک کردن کامل این ناحیه، از ایجاد التهاب در پوست جلوگیری کنید.
اختلال در نعوظ
اختلال نعوظ (ED) یک ناتوانی مزمن و بلند مدت در نعوظ یا حفظ نعوظ است که به اندازه‌ای باشد که برقراری رابطه جنسی را دشوار کند. این بیماری در افراد بالای ۴۰ سال شایع تر است و ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌‌ای باشد که بر این که رگ‌های خونی چگونه خون را به بافت های بدن، از جمله آلت تناسلی منتقل می‌کنند، تاثیر می‌گذارد. علل دیگر این اختلال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آسیب به آلت تناسلی شما یا ناحیه اطراف آن
- بیماری‌هایی که بر چگونگی عملکرد اعصاب یا هورمون‌های شما تاثیر می‌گذارند.
- برخی داروهای تجویز شده توسط پزشک و داروهای غیر پزشکی
- بیماری‌های روانی و یا مشکلات احساسی
روش‌های درمانی متعددی برای اختلال نعوظ وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به مصرف داروها، درمان و استفاده از دستگاه‌های پزشکی اشاره کرد.
اختلالات انزال
اختلالات انزال به نوعی اختلال عملکرد جنسی گفته می‌شود که بر نحوه خروج مایع منی از بدن شما تاثیر می‌گذارد. سه اختلال اصلی انزال شامل موارد زیر می‌باشند:
- انزال زودرس: انزال زودرس به حالتی گفته می‌شود که قبل یا بعد از مدت کوتاهی پس از شروع رابطه جنسی، زودتر از آنچه که شما یا شریک زندگی شما تمایل دارید، به ارگاسم برسید و منی ترشح شود.
- تاخیر در انزال: تاخیر در انزال به حالتی گفته می‌شود که به طور مکرر زمان زیادی طول بکشد تا به ارگاسم و انزال در حین رابطه جنسی برسید، حتی اگر شما بخواهید.
- انزال معکوس: انزال معکوس یا پس رونده به حالتی گفته می‌شود که هنگام ارگاسم، منی به جای خروج از مجرای ادرار به سمت مثانه به عقب پسرفت داشته باشد.
اختلالات انزال امکان دارد که دلایل مختلفی داشته باشند. برخی از آن‌ها ممکن است به افکار یا احساسات شما (وضعیت روانی) ارتباط داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به سیستم عصبی شما (عصبی) مرتبط باشند.
اما درمان برای هر دو نوع این بیماری، از اصلاح و تغییر در سبک زندگی و صحبت با یک درمانگر جنسی گرفته تا تغییر یا شروع داروها وجود دارد.
فیموز (فیموزیس)
فیموز به حالتی گفته می‌شود که در آن، پوست ختنه گاه شما آنقدر سفت می‌شود که نمی توانید آن را از سر آلت تناسلی خود عقب بکشید. این حالت در نوزادان و کودکان کوچک‌تر طبیعی محسوب می‌شود (فیموز فیزیولوژیکی). اما با افزایش سن انتظار می‌رود که این پوست شل شود. این بیماری همچنین ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری‌های پوستی، عفونت‌های مقاربتی (STIs) و آسیب (فیموز پاتولوژیک) به وجود بیاید.
فیموز فیزیولوژیکی معمولاً نیازی به درمان ندارد. اما درمان فیموز پاتولوژیک ممکن است شامل استفاده از کرم‌های کورتیکواستروئیدی، کشش تدریجی پوست ختنه گاه، جراحی یا ختنه باشد.
پارافیموز
پارافیموز به حالتی گفته می‌شود که پوست ختنه گاه شما به سمت بدنه آلت تناسلی عقب برود و شما نمی‌توانید آن را به موقعیت خود در بالای سر آلت تناسلی بازگردانید.
این بیماری یک اورژانس پزشکی به شمار می‌رود که نیاز به درمان فوری دارد؛ زیرا ممکن است باعث این بشود که جریان خون در آلت تناسلی شما قطع گردد و منجر به آسیب دائمی شود. ممکن است پزشک یک شکاف در پوست ختنه گاه شما ایجاد کند تا فشار را در آن ناحیه کاهش دهد و شما توانایی پیدا کنید که پوست ختنه گاه خود را به سمت نوک آلت تناسلی خود به عقب برگردانید. همچنین امکان دارد که پزشک ختنه را به فرد توصیه کند.
سرطان آلت تناسلی
سرطان آلت تناسلی یک نوع نادر از سرطان و یکی از بیماری‌های آلت تناسلی مردان است که بیش‌تر در سر آلت تناسلی یا پوست ختنه گاه فرد اتفاق می‌افتد. پزشکان و محققان در حوزه پزشکی مطمئن نیستند که دقیقا چه چیزی باعث بروز سرطان آلت تناسلی می‌شود. اما عوامل خطر شناخته شده آن شامل موارد زیر می‌باشند:
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): همانطور که احتمالا قبلا شنیده‌اید، HPV یک ویروس است. بیش از ۱۰۰ نوع از این ویروس وجود دارند که ۳۰ نوع آن توانایی دارند اندام تناسلی شما از جمله آلت تناسلی شما را تحت تاثیر قرار دهند.
- سیگار کشیدن: استعمال دخانیات و استفاده از انواع دیگر تنباکو، از جمله کشیدن سیگار الکترونیکی، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.
- اسمگما: تجمع اسمگما (سلول‌های مرده پوست، روغن و ترشحات بدن) می‌تواند باعث تحریک و التهاب آلت تناسلی شود و احتمال ابتلا به سرطان را در افراد افزایش دهد.
پزشکان معمولاً عمل جراحی، پرتو درمانی یا شیمی درمانی را برای درمان سرطان آلت تناسلی توصیه می‌کنند.
علائم و نشانه‌های بیماری آلت تناسلی چیست؟
علائم و نشانه‌های شایع بیماری آلت تناسلی شامل موارد زیر می‌باشند:
- هر گونه تغییر در پوست آلت تناسلی شما، از جمله جوش، زخم، زگیل یا برآمدگی
- احساس درد
- تورم
- تغییر رنگ (به قرمز، سفید، خاکستری یا بنفش)
- بثورات پوستی
- احساس درد هنگام ادرار کردن (دیسوریا)
- مشکل در ادرار کردن
- خونریزی در آلت تناسلی شما
- وجود خون در ادرار شما (هماچوری)
- وجود خون در منی شما (هماتوسپرمی)
- نعوظی که بدون برانگیختگی یا تحریک اتفاق می‌افتد
- عدم توانایی تخلیه کامل مثانه (احتباس ادرار)
- مشاهده تغییرات در زمان انزال
درمان آسیب آلت تناسلی چگونه است؟
درمان آسیب آلت تناسلی به علت و شدت آسیب شما بستگی دارد. آسیب خفیف به آلت تناسلی شما ممکن است بدون نیاز به درمان خود به خود بهبود پیدا کند. اما تروما و آسیب جدی تر ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
پزشک گزینه‌های درمانی را با شما بررسی می‌کند تا قادر باشید تصمیمی آگاهانه بگیرید.
درمان اختلال عملکرد آلت تناسلی چگونه است؟
درمان اختلال عملکرد آلت تناسلی به بیماری شما و شدت آن بستگی دارد. گزینه های درمانی رایج عبارتند از:
- یک رویکرد نظارتی توسط پزشک برای بیماری‌هایی که هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کنند.
- استفاده از داروهای خوراکی
- استفاده از داروهای تزریقی
- استفاده از داروهای موضعی (مانند کرم‌ها یا ژل هایی که روی پوست خود می‌مالید).
- روان درمانی (تراپی) با درمانگر جنسی
- عمل جراحی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
نشانه های عدم رعایت بهداشت آلت تناسلی چیست؟
شستن و خشک کردن آلت تناسلی و نواحی اطراف آن به طور مناسب می‌تواند به پیشگیری از موارد زیر کمک کند:
- تجمع اسمگما: اسمگما ماده‌ای غلیظ، سفید یا زرد رنگ و شبیه به پنیر است که اغلب در زیر پوست ختنه گاه شما جمع می‌شود. این ماده ترکیبی از روغن، سلول‌های مرده پوست، عرق و مایعات دیگر بدن است.
- بوی بد: عرق، بوهای بدن، اسمگما، باکتری‌ها و عفونت امکان دارد که باعث بوی بد آلت تناسلی شما شوند.
- بثورات پوستی: بثورات پوستی می‌تواند باعث تحریک و دردناک شدن پوست، پوسته پوسته شدن، ریختن پوست و تغییر رنگ آن شود.
آیا می‌توان از بیماری‌های آلت تناسلی پیشگیری کرد؟
شما نمی‌توانید از همه اختلالات و بیماری‌های آلت تناسلی پیشگیری کنید. اما رعایت نکات زیر می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به برخی از انواع اختلالات آلت تناسلی کمک کند:
- هر زمان که رابطه جنسی دارید، از کاندوم استفاده کنید.
- به طور منظم معاینات پزشکی برای بیماری‌های مقاربتی را انجام دهید و اطمینان پیدا کنید که شرکای جنسی جدید شما قبل از اولین رابطه جنسی، آزمایش STI را انجام دهند.
- آلت تناسلی خود و نواحی اطراف آن را به طور مرتب با صابون بشویید. اگر پوست ختنه گاه دارید، حتما آن ناحیه را کاملا تمیز و خشک کنید.
- از مصرف مواد حساسیت‌زا و محرک‌هایی که می‌دانید باعث ایجاد بثورات پوستی می‌شوند، خودداری کنید.
- برای محافظت از آلت تناسلی خود در برابر ضربه در زمان ورزش، یک محافظ ورزشی بپوشید.
- سبک زندگی سالم، از جمله خوردن غذاهای سالم، فعالیت بدنی و حفظ وزن سالم را رعایت کنید.
- سیگار را ترک کنید.
- از داروهای تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.
- با استفاده از روان کننده، کنترل آلت تناسلی خود در حین رابطه جنسی و مراقب بودن هنگام تغییر موقعیت، از آسیب در زمان رابطه جنسی جلوگیری کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هر زمان که متوجه تغییراتی در آلت تناسلی خود شدید، لازم است به یک پزشک مراجعه کنید. این تغییرات ممکن است شامل احساس درد، ناراحتی یا تغییرات پوستی، نعوظ، نحوه انزال یا ادرار کردن و یا میل جنسی (لیبیدو) باشد.