برنامه ریزی برای بارداری و پدر و مادر شدن حتی قبل از این که اولین تست بارداری مثبت شود، یک کار بزرگ است. هنگام تلاش برای باردار شدن باید موارد زیادی، از تغییر سبک زندگی گرفته تا انتخاب ویتامین مناسب برای دوران بارداری را در نظر گرفت و همه این کارها می‌تواند بسیار سخت و پر چالش باشند.
اگر در حال حاضر برای بارداری برنامه ریزی می‌کنید، خواندن این مقاله برای شما مفید خواهد بود. در ادامه در مورد نکاتی که لازم است در برنامه خود در نظر بگیرید، از زمان توقف کنترل بارداری گرفته تا چیزهایی که ممکن است بهتر باشد مصرف آن‌ها را کاهش دهید صحبت خواهیم کرد.
پیش از بارداری با شریک زندگی خود صحبت کنید
کارشناسان و والدین با تجربه با یکدیگر بر سر این توافق دارند که اگر همراه با همسر خود تصمیم به باردار شدن دارید، بهتر است که قبل از شروع تلاش برای باردار شدن با شریک زندگی خود (پدر یا مادر آینده نوزاد شما) در مورد برخی از مهم‌ترین و پر چالش‌ترین مسائل مربوط به تربیت کودک و فرزندپروری مانند نحوه تقسیم وظایف مراقبت از کودک، نحوه برنامه ریزی برای بزرگ کردن فرزندتان، کار کردن یا در خانه ماندن و موارد مذهبی صحبت کنید.
اما قبل از این که از شنیدن نظر متفاوت در مورد ختنه کردن، ثبت نام کردن کودک در مدرسه دولتی یا خصوصی یا سایر اختلاف نظرهایی که به احتمال زیاد پیش خواهند آمد عصبانی شوید، به یاد داشته باشید که شما می‌توانید و ممکن است که نظر خود را در مورد بسیاری از این مسائل تغییر دهید. نکته مهم این است که به خصوص قبل از باردار شدن، زوج‌ها در مورد اولویت‌ها، انتظارات و ترس‌های خود در طول کل فرآیند بارداری و بزرگ کردن فرزند، با یکدیگر صحبت کنند.
روش کنترل بارداری خود را متوقف کنید
اگر از روش پیشگیری از بارداری هورمونی مانند قرص ضد بارداری، چسب ضد بارداری، حلقه، ایمپلنت، آمپول یا دستگاه داخل رحمی (یا پیشگیری از بارداری برگشت پذیر غیر هورمونی مانند IUD) استفاده می‌کردید، برنامه ریزی کنید که پیش از شروع تلاش برای بارداری استفاده از آن را متوقف کنید. زمان توقف آن بستگی به نوع روش کنترل بارداری دارد که استفاده می‌کنید و لازم است با پزشک متخصص زنان و زایمان یا پزشک خود در مورد قطع آن مشورت کنید.
در صورتی که از قرص ضد بارداری هورمونی استفاده می‌کنید، باید چند ماه قبل از شروع تلاش برای بچه دار شدن مصرف قرص را قطع کنید. این چند ماه به شما زمان مورد نیاز را می‌دهد تا چرخه طبیعی قاعدگی خود را بررسی کنید و بفهمید که چه زمانی در حال تخمک گذاری، یعنی زمانی از ماه که بیش‌ترین توانایی باروری را دارید، هستید.
در صورتی که مدتی از این که قرص مصرف کرده‌اید می‌گذرد، سیکل قاعدگی شما اکنون ممکن است با آنچه که قبل از شروع مصرف قرص به نظر می‌رسید، تفاوت داشته باشد. همچنین ممکن است مدتی طول بکشد تا سطح هورمون‌های شما پس از قطع قرص ضد بارداری به حالت اولیه بازگردد. اما در صورتی که بعد از گذشت سه ماه هنوز پریود شما نامنظم است، لازم است به پزشک خود مراجعه کنید.
الکل و مواد مخدر مصرف نکنید
در صورتی که پیش از بارداری به طور منظم الکل مصرف می‌کنید، سیگار می‌کشید یا به صورت تفریحی از مواد مخدر استفاده می‌کنید، پیش از این که برای بارداری برنامه ریزی کنید، از همین لحظه آن را کم کنید و تلاش کنید دیگر مصرف نکنید.
اگر فقط گاهی اوقات الکل مصرف می‌کنید، احتمالاً نیازی نیست که سبک زندگی خود را تغییر دهید. البته تا زمانی که مطمئن هستید هنوز باردار نشده‌اید. اما نوشیدن الکل در بیش‌تر روزهای هفته یا نوشیدن مقدار زیادی الکل در یک مرتبه می‌تواند بیش‌تر نگران کننده باشد. همین موضوع در مورد شریک زندگی شما نیز صدق می‌کند. اثبات داده شده است که مصرف بیش از حد الکل با باروری تداخل دارد و همچنین می‌تواند تعداد اسپرم را کاهش دهد.
سیگار کشیدن، چه به صورت تفریحی باشد و چه به طور مداوم، می‌تواند بر کیفیت تخمک و اسپرم تاثیر بگذارد. همچنین سیگار کشیدن خطر ابتلا به اختلالات مادرزادی، سقط جنین، زایمان زودرس و سایر اختلالات و بیماری‌ها را پس از بارداری نیز افزایش می‌دهد.
در واقع، تخمین زده می‌شود که تا ۱۳ درصد از مشکلات باروری احتمال دارد که ناشی از مصرف دخانیات باشد و به طور کلی سیگار کشیدن (چه کم چه زیاد) یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار سالم نیست. تحقیقات نشان می‌دهند که حتی افرادی که در معرض دود سیگاری قرار می‌گیرند که فرد دیگر کشیده است، نسبت به افرادی که در معرض دود سیگار قرار نداشته‌اند، بیش‌تر احتمال دارد که مشکلات ناباروری را تجربه کنند.
نتیجه می‌گیریم که بهترین کار این است که مصرف سیگار و الکل را کاهش دهید و ترک کنید. همچنین بهتر است اصرار کنید که شریک زندگی شما نیز همین کار را انجام دهد.
علاوه بر این، متخصصان می‌گویند که ترک سیگار یا ترک نوشیدن الکل پس از حامله شدن می‌تواند سیستم بدن شما را دچار شوک کند. همچنین وقتی بعد از حامله شدن به یک باره مجبور می‌شوید همه چیزهایی که قبلا دوست داشتید را ترک کنید، از نظر روانی ممکن است تاثیر بدی روی شما داشته باشد. ترک سیگار یا نوشیدن الکل موفقیت بزرگی است، بنابراین از همین حالا شروع کنید و بگذارید این ترک کردن چیزی باشد که به آن افتخار می‌کنید، نه این که با فشار روانی مجبور به انجام آن شده باشید.
مصرف کافئین را محدود کنید
اگر باریستای کافه محل به محض این که به آنجا می‌روید شما را می‌شناسد و می‌داند که چه قهوه‌ای قرار است سفارش دهید یا در صورتی که نمی‌‌‌توانید روز خود را بدون خوردن چهار فنجان قهوه پشت سر بگذارید، به خودتان لطف کنید و از همین حالا مصرف کافئین خود را کاهش دهید. دلیل این توصیه این است که نه تنها مطالعات نشان می‌دهند که مصرف کافئین بیش از حد می‌تواند باعث سقط جنین شود، بلکه به این دلیل که مصرف بیش از حد کافئین در دوران بارداری ضرر دارد و لازم است پس از باردار شدن مصرف کافئین خود را کم کنید و در نوشیدن آن زیاده روی نکنید.
داده‌ها در مورد میزان کافئینی که پس از باردار شدن می‌توانید مصرف کنید مختلط هستند. بیش‌تر منابع موجود می‌گویند که شما می‌توانید در دوران بارداری با خیال راحت تا ۲۰۰ میلی گرم در روز کافئین مصرف کنید. اما برخی دیگر نیز توصیه می‌کنند که به خصوص در سه ماهه اول بارداری، به طور کامل از مصرف کافئین صرف نظر کنید. بر اساس اطلاعات کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG)، در حال حاضر نمی‌توان به طور قطعی در مورد این نتیجه گیری کرد که آیا ارتباطی بین مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری و سقط جنین وجود دارد یا خیر. منظور از مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری، مقدار بیش از ۲۰۰ میلی گرم کافئین در روز است.
همچنین فراموش نکنید که سایر منابع رایج کافئین مانند نوشابه، چای، نوشیدنی‌های انرژی زا و حتی داروهای مسکن خاص را نیز در مقدار کافئین مصرفی خود در دوران بارداری به حساب بیاورید. یک قوطی نوشابه ۳۰۰ میلی لیتری یا یک فنجان چای سبز یا سیاه ۲۰۰ میلی لیتری می‌تواند بین ۳۰ تا ۶۰ میلی گرم کافئین داشته باشد. دو برگ قرص اکسدرین فوق العاده قوی (قرصی که ترکیبی بدون نسخه از داروهای استامینوفن، آسپرین و کافئین است) دارای ۱۳۰ میلی گرم کافئین می‌باشد.
شروع به پس انداز کنید
به زودی، شروع به پس انداز کردن پول برای دانشگاه، پوشک و همه وسایل و نیازهای نوزاد خود خواهید کرد. اما حتی خود فرآیند بارداری هم می‌تواند پر هزینه تر از آن چیزی باشد که شما پیش بینی می‌کنید. به مخارج آن فکر کنید: هزینه تهیه پوشک نوزاد، لباس بارداری، مکمل‌ها و ویتامین‌های دوران بارداری و غیره.
اما اگر پس انداز کردن را پیش از دوران بارداری شروع کنید، احساس بهتری خواهید داشت. حتی اگر هر بار بعد از حقوق گرفتن فقط کمی پول کنار بگذارید هم مفید است که بدانید که پیش از شروع تلاش برای باردار شدن، پس انداز و پشتوانه دارید. اگر پولی باقی بماند، همیشه می توانید آن را برای خرید وسایل اتاق کودک یا سایر هزینه‌های فرزند خود خرج کنید.
قبل از باردار شدن مکمل مصرف کنید
بر اساس گفته پزشکان، هر فردی که قصد برنامه ریزی برای بارداری در سه تا شش ماه آینده را دارد، لازم است به طور روزانه یک مولتی ویتامین دارای ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک را مصرف کند. دریافت مقدار کافی ویتامین B در دوران قبل از بارداری و اوایل بارداری می‌تواند احتمال بروز ناهنجاری های مادرزادی مغز و ستون فقرات را تا ۷۰ درصد در نوزاد شما کاهش دهد.
خود مولتی ویتامین سرشار از مواد غذایی دیگری مانند آهن برای جلوگیری از کم خونی و کلسیم برای استحکام دندان‌ها و داشتن استخوان‌های قوی است که برای داشتن بارداری سالم بسیار مهم هستند. بنابراین توصیه می‌کنیم که بعد از مسواک زدن در صبح، بسته قرص مولتی ویتامین را از قفسه بیرون بیاورید یا یک بسته مولتی ویتامین را در محل کار نگه دارید و روی موبایل خود ساعت مصرف آن را تنظیم کنید تا یادتان باشد که آن را مصرف کنید. اگر از قورت دادن قرص خوشتان نمی‌آید، این قرص‌ها به شکل جویدنی نیز موجود هستند. شروع این عادت از همین حالا باعث می‌شود تا زمانی که واقعا باردار می‌شوید، یادتان باشد که ویتامین خود را هر روز مصرف کنید.
زیاد بخوابید
بسیاری از کارشناسان و نویسندگان کتاب‌های بارداری به افرادی که در حال برنامه ریزی برای بارداری هستند، توصیه می‌کنند که آخر هفته‌ها زیاد بخوابید و هر زمان که می‌توانید در طول روز چرت بزنید.
بسیاری از ما توقع این را داریم که پس از تولد نوزاد، شب‌های بسیاری را بی خواب باشیم و مجبور شویم بیدار بمانیم. اما موضوع این است که خواب شبانه مناسب در دوران بارداری نیز ممکن است برای برخی از مادران سخت باشد؛ زیرا مشکلاتی مانند سوزش سر دل، بیدار شدن برای ادرار کردن و عادت کردن به خوابیدن روی پهلو به احتمال زیاد باعث می‌شود که برخی از مادران باردار شب‌ها به جای خوابیدن، مدام غلت بزنند و تکان بخورند.
داشتن خواب کافی حتی می‌تواند به شما کمک کند که سریع‌تر باردار شوید. مطالعات نشان می‌دهند مشکل در تخمک گذاری منظم در افرادی که خیلی کم می‌خوابند یا کیفیت خواب پایینی دارند، نسبت به افرادی که خواب خوبی دارند بیش‌تر است.
استرس خود را کنترل کنید
با این که این ارتباط قطعی نیست، اما برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که داشتن استرس زیاد به دلیل کند شدن و اثر منفی بر تخمک‌گذاری یا به دلیل ایجاد مشکل در لانه گزینی جنین در رحم می‌تواند توانایی شما برای باردار شدن را تحت تاثیر قرار دهد و باردار شدن شما را به تاخیر بیندازد.
پس اکنون خود را از نظر احساسی بررسی کنید. مطمئن شوید که احساس آرامش می‌کنید و برای شروع مرحله بعدی زندگی خود آماده هستید. بفهمید چه کاری به شما کمک می‌کند تا به بهترین شکل ممکن آرام شوید. شاید نوشیدن چای و تماشای قسمت‌های قدیمی از سریال محبوب خود، بیرون رفتن جهت دویدن به مدت کوتاه یا فقط صحبت و درد و دل با دوستان خود استرس شما را کم کند. هر کاری که شما را آرام می‌کند، چه باردار باشید یا تازه مادر شده باشید، آن را انجام دهید.
آیا داروی کاهش دهنده استرس نداریم؟ پزشکان توصیه می‌کنند که یک دفترچه یادداشت بر روی میز خواب خود داشته باشید و ۱۵ دقیقه قبل از خواب افکار خود را روی کاغذ بیاورید. مطالعات نشان می‌دهد که خاطره نوشتن منظم در دفترچه خاطرات یا استفاده از سایر تکنیک‌های آرامش و تمرکز می‌تواند به شما کمک کند تا خوش بین‌تر و کم‌تر نگران باشید.
محل زندگی خود را مشخص کنید
آیا به خاطر داشتن فضای بیش‌تر، موقعیت بهتر یا هر دلیل دیگری نیاز به جابجایی خانه خود دارید؟ اگر چنین است، توصیه می‌کنیم که به زودی این کار را انجام دهید. در حالت ایده آل به خانه‌ای نقل مکان کنید که قصد دارید حداقل به مدت چند سال در آنجا زندگی کنید. داشتن احساس خوب در مورد خانه خود به احتمال زیاد به شما کمک می‌کند که آمادگی بیش‌تری برای بارداری داشته باشید. مطمئناً نمی‌خواهید زمانی که باردار هستید به اختیار خود با اسباب کشی، بازسازی خانه جدید، چیدن وسایل، سند و کارهای قانونی خانه و قرارداد با صاحب خانه سر و کله بزنید.
از سوی دیگر، اگر از محل زندگی کنونی خود راضی هستید، نباید این احساس را داشته باشید که مجبور هستید بعد از برنامه ریزی برای بارداری حتما خانه خود را تغییر دهید. برای بزرگ کردن نوزاد نیازی به داشتن یک خانه خیلی بزرگ و چند خوابه در شهر ندارید. به یاد داشته باشید که بیش‌تر نوزادان در چند ماه اول در اتاق خواب والدین خود می‌خوابند و نوزاد شما تنها به این دلیل که اتاق کودک و اتاق بازی خود را دارد خوشحال نخواهد شد. اگر در آینده به فضای بیش‌تری نیاز داشته باشید یا خانه بزرگ‌تری بخواهید، بعداً زمان کافی برای اسباب کشی به خانه بزرگ‌تر خواهید داشت.