پلی منوره و خونریزی غیر طبیعی رحم یا قاعدگی مکرر چیست؟

پلی منوره Polymenorrhea که تحت عنوان خونریزی غیرطبیعی رحم AUB توصیف می‌شود، یک اختلال چرخه قاعدگی است که در آن یک زن خونریزی رحمی را در فواصل کمتر از ۲۱ روز تجربه می‌کند. برای در نظر گرفتن این موضوع، یک چرخه قاعدگی طبیعی برای یک زن بالغ ۲۱ تا ۳۵ روز طول می‌کشد و برخی منابع آن را ۲۴ تا ۳۸ روز تعریف می‌کنند. پلی منوره نیز یکی از عوامل خطر سرطان رحم است. در صورت مشاهده علائم، ضروری است که فوراً با پزشک مشورت شود. اقدام و تشخیص به موقع در چنین شرایطی مهم است. برای درک علل پلی منوره و راه‌های درمان پلی منوره با مجله پینو بیبی همراه باشید.

بررسی اجمالی خونریزی غیر طبیعی رحم (پلی منوره)

پلی منوره یک ناهنجاری در چرخه قاعدگی است. طبق گفته کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان ACOG، خونریزی غیرطبیعی رحمی، به خونریزی رحمی گفته می‌شود که از نظر نظم، حجم، دفعات و یا مدت غیرطبیعی باشد. AUB ممکن است حاد یا مزمن باشد و این تعریف برای زنانی که باردار نیستند نیز صدق می‌کند.

تعریف پلی منوره یا خونریزی غیرطبیعی رحمی در علم پزشکی

یک چرخه قاعدگی طبیعی دارای یک دوره زمانی ۲۱ تا ۳۸ روزه است که در صورت داشتن پلی منوره کوتاه‌تر می‌شود. هم چنین اگر بانویی در باردار شدن با مشکل مواجه شود، ممکن است پلی منوره باعث این وضعیت شده باشد.

علائم پلی منوره چیست؟

قبل از درک علل پلی منوره، باید در مورد علائم پلی منوره بیشتر بدانید، بنابراین در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه کرد تا علائم هشدار دهنده پلی منوره بررسی شود و درمان به موقع پلی منوره شروع شود. یکی از علائم اصلی پلی منوره کوتاه بودن دوره‌های قاعدگی است.

غیر از این، پلی منوره علائم قابل توجه زیادی ندارد. وقتی بانویی قاعدگی را بیشتر از حد معمول تجربه می‌کند، باید متوجه شود که یک عدم تعادل در بدن او وجود دارد. رسیدگی به موقع به این علائم و علل پلی منوره می‌تواند از عوارض بیشتر پلی منوره جلوگیری کند. چند علامت همراه پلی منوره عبارت هستند از.

• گرگرفتگی
• خستگی
• تشکیل آکنه
• افزایش وزن غیر قابل توضیح
• از دست دادن علاقه به رابطه جنسی و کاهش میل جنسی در بانوان
• گرفتگی‌های قاعدگی
• حملات استرس و اضطراب

علل چرخه قاعدگی کوتاه

چرخه قاعدگی کوتاه باعث بروز پلی منوره می‌شود. بیشتر موارد قاعدگی مکرر به یک دلیل مشترک است، عدم تعادل هورمونی، که می‌تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق عادات سبک زندگی یا شرایط پزشکی ایجاد شود. شایع‌ترین علل پریودهای مکرر شامل موارد زیر است، اما به آنها محدود نمی‌شود:

• نقص فاز لوتئال
• استرس طولانی مدت
• اندومتریوز
• فاز قبل از یائسگی (پیش یائسگی)
• اختلالات تیروئید
• ورزش بیش از حد
• سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS
• بیماری‌های مقاربتی STD
• اختلالات هیپوتالاموس یا هیپوفیز
• دیابت
• چربی بیش از حد یا ناکافی بدن
• اختلالات اشتها
• فیبروم یا کیست رحم
• کنترل بارداری

علل پلی منوره

عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند منجر به AUB یا پلی منوره شود و برای شناسایی علت زمینه‌ای باید یک ارزیابی پزشکی کامل انجام دهید. علل پلی منوره (خونریزی غیر طبیعی رحم) عبارت هستند از:

• مشکلات ساختاری: نمونه‌هایی از مشکلات آناتومیکی که ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی قاعدگی و کوتاه شدن چرخه قاعدگی شوند عبارت هستند از فیبروم، پولیپ، آندومتریت، آندومتریوز، هیپرپلازی آندومتر یا برخی سرطان‌ها (مثلاً سرطان رحم).
• عدم تعادل هورمونی: اختلالات هورمونی مختلف ممکن است منجر به پلی منوره یا AUB شود، مانند اختلال عملکرد تیروئید، آدرنال و یا غده هیپوفیز برخی از ناهنجاری‌های هورمونی شایع هستند. سندرم تخمدان پلی کیستیک اختلالی است که با هیپرآندروژنیسم، اختلال در تخمک گذاری و تخمدان پلی کیستیک مشخص می‌شود.
• اختلالات خونریزی: اختلالات خونریزی مانند بیماری فون ویلبراند یا بیماری‌های مغز استخوان (به عنوان مثال، لوسمی) می‌تواند باعث خونریزی و کبودی شود و ممکن است منجر به خونریزی بیش از حد رحم شود.
• داروها: داروهایی مانند استروئیدها، شیمی ‌درمانی‌ها، رقیق‌کننده‌های خون و یا برخی محصولات گیاهی می‌توانند بر خونریزی قاعدگی تأثیر بگذارند.
• داروهای ضد بارداری: برخی از روش‌های کنترل بارداری، از جمله دستگاه‌های داخل رحمی مانند IUD یا قرص‌های ضد بارداری، ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی شوند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود قبل از تصمیم‌گیری در مورد یک روش ضد بارداری با پزشک مشورت شود. این می‌تواند به فرد کمک کند تا بفهمد چه چیزی برای بدن او بهتر است.
• عفونت‌ها: برخی از عفونت‌های مقاربتی (به عنوان مثال، کلامیدیا یا سوزاک) می‌توانند منجر به التهاب رحم و خونریزی غیرطبیعی شوند.
• بیماری‌های سیستمیک: بیماری کبدی و یا کلیوی، بی‌اشتهایی، چاقی یا تغییرات سریع وزن می‌تواند منجر به خونریزی غیرطبیعی قاعدگی شود.

تشخیص پلی منوره (خون‌ریزی غیر طبیعی رحم)

پزشک یک تاریخچه پزشکی از فرد می‌گیرد و متخصص زنان باید معاینه لگنی را برای بررسی واژن، دهانه رحم، رحم و تخمدان‌های بیمار انجام دهد. ارزیابی تشخیصی هم چنین شامل ردیابی الگوی خونریزی فرد خواهد بود تا مشخص شود که آیا علاوه بر فواصل کوتاه بین قاعدگی، فرد بی نظمی‌های دیگری را نیز تجربه کرده است.

علاوه بر پلی منوره، سایر الگوهای خونریزی غیر طبیعی رحمی عبارت هستند از:

• الیگومنوره (هیپومنوره): طول سیکل قاعدگی که بیش از ۳۷ روز است
• آمنوره: نداشتن پریود به مدت شش ماه
• منوراژی (هیپرمنوره): خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی (که قبلاً به عنوان منوراژی شناخته می‌شد).
• متروراژی: خونریزی و یا لکه بینی در بین دوره‌های قاعدگی.
• خونریزی رحمی نامنظم و شدید: مدت طولانی‌تر خونریزی قاعدگی که در فواصل غیرقابل پیش‌بینی رخ می‌دهد (که قبلاً به عنوان منومتروراژی شناخته می‌شد).
• خونریزی پس از یائسگی: خونریزی که بیش از ۱۲ ماه پس از آخرین سیکل قاعدگی زنان اتفاق می‌افتد.
• خونریزی پس از مقاربت: خونریزی یا لکه بینی بعد از رابطه جنسی

تشخیص پلی منوره یا خونریزی غیر طبیعی رحم AUB

بر اساس تاریخچه و معاینه فیزیکی، پزشک تصمیم می‌گیرد که به کدام آزمایش‌های تشخیصی نیاز است. پس از بررسی سابقه پزشکی بیمار، پزشکان ممکن است معاینه لگن را انجام دهند. معاینه لگن برای بررسی رحم، تخمدان‌ها، دهانه رحم و واژن است. ارزیابی تشخیصی شامل جدول زمانی چرخه‌‌های قاعدگی بیمار نیز می‌شود. این برای جستجوی هر گونه بی‌نظمی و اطمینان از عدم وجود علائم دیگری است. سایر آزمایش‌های تشخیصی می‌تواند شامل آزمایش بارداری، آزمایش خون، سونوگرافی ترانس واژینال، هیستروسکوپی و یا بیوپسی آندومتر باشد (تکه کوچکی از بافت از رحم برداشته می‌شود تا زیر میکروسکوپ بررسی شود). پزشکان معمولاً انواع معاینات زیر را برای شناسایی پلی منوره انجام می‌دهند:

• سی تی اسکن: این یک روش  شبیه به عکس برداری با اشعه ایکس است.
• بیوپسی آندومتر: این شامل معاینه یک قطعه کوچک از بافت رحم است.
• معاینه اولتراسوند (سونوگرافی): این یک اسکن با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا است.
• سونوهیستروگرافی: روشی بدون تشعشع برای مشاهده داخل رحم است.
• هیستروسکوپی: این فرآیند اسکن رحم با استفاده از هیستروسکوپ است.

درمان خونریزی غیر طبیعی رحم (پلی منوره)

درمان پلی منوره بر اساس دلیل بروز اختلال متفاوت است به عبارتی دیگر درمان به علت خونریزی فرد بستگی دارد. اغلب اتفاق می‌افتد که وقتی علت برطرف می‌شود، علائم شروع به از بین رفتن می‌کنند. پزشک متخصص ابتدا علت را شناسایی می‌کند تا بهترین درمان را ارائه دهد. گاهی اوقات هیچ دلیل زمینه‌ای برای خونریزی وجود ندارد، به این معنی که نیازی به درمان نیست.  

اگر عفونت مقاربتی علت باشد، ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک داشته باشد و اگر رشد بافت خوش خیم رحم باشد، ممکن است نیاز به برداشتن این توده اضافه باشد. علت خونریزی غیر طبیعی رحم AUB می‌تواند یک علت ثانویه داشته باشد برای مثال ابتلا به یک بیماری که خارج از سیستم تولید مثل فرد است. به عنوان مثال، اگر فرد بیماری تیروئید دارد، باید وضعیت تیروئید خود را درمان کند و این ممکن است پلی منوره را کاهش دهد.

پس از این که پزشک یک معاینه کامل را انجام داد و آزمایشات تشخیصی را ارزیابی کرد، ممکن است معلوم شود که هیچ چیز غیر طبیعی در مورد افزایش تعداد قاعدگی فرد وجود ندارد. برای برخی از زنان، چرخه قاعدگی کوتاه‌تر از حد متوسط طبیعی است اما علت دقیق ممکن است نامشخص باشد.

اگر فرد قصد بارداری ندارد، می‌تواند از داروهای ضد بارداری برای مدیریت خونریزی غیر طبیعی رحم (پلی منوره) استفاده کند. داروهای ضد بارداری راه خوبی برای تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش جریان هستند و سیکل‌های قاعدگی مکرری است که فرد را آزار می‌دهد و یا اگر خونریزی باعث کم‌خونی شده است، ممکن است پزشک یک ضد بارداری ترکیبی هورمونی را برای طولانی‌تر کردن فواصل بین خونریزی توصیه کند. گزینه دیگر استفاده از یک روش پیشگیری از بارداری است که به طور موقت قاعدگی را متوقف می‌کند یا جریان خونریزی را بسیار سبک می‌کند، مانند Mirena، Depo-Provera یا Nexplanon.

درمان غیر دارویی برای درمان پلی منوره

برای درمان غیر دارویی و جراحی می‌توان از روش‌های زیر پیروی کرد تا بتوان پلی منوره را تحت کنترل در آورد.

تعدیل سبک زندگی

• یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از غذاهای حاوی فیتواستروژن و آهن است، مانند کتان، اسفناج، آجیل و عدس.
• ورزش منظم که شامل تمرینات با شدت متوسط به مدت ۱۵۰ دقیقه در هفته است.
• تکنیک‌های کاهش استرس که شامل تمرینات تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا می‌شود.

طب جایگزین

• مکمل‌های غذایی، مانند آهن، برای رفع کمبودهایی که ممکن است در پس قاعدگی مکرر باشد.
• مکمل‌های فیتواستروژنیک، مانند توت عفیف، برای تقویت تعادل هورمونی با تامین استروژن گیاهی
• مکمل‌های تنظیم کننده هورمون مانند مکافم که غدد درون ریز را برای تولید بهینه هورمون تغذیه می‌کند.

طب متعارف

• داروهایی مانند قرص‌های ضد بارداری ممکن است برای کاهش جریان قاعدگی و طولانی شدن چرخه تجویز شوند.
• روان درمانی برای کسانی که اختلالات خوردن یا اضطراب دارند که ممکن است مشکلات پریود را تحریک کند توصیه می‌شود.

عوارض پلی منوره

اگر فرد به موقع تحت درمان پلی منوره یا AUB قرار نگیرد، ممکن است منجر به ایجاد عوارضی در فرد شود. به دلیل از دست دادن مداوم خون از بدن در دوران قاعدگی، ممکن است فرد دچار کم خونی شود. کم خونی می‌تواند بر مهارت‌های شناختی فرد مبتلا تأثیر بگذارد و هم چنین ممکن است باعث مشکلات تنفسی شود. در برخی موارد فرد مبتلا به پلی‌منوره، حتی ممکن است نفخ معده را تجربه کند. چنین خونریزی غیرطبیعی رحم ممکن است منجر به سرطان رحم نیز شود. اگر بیمار مدام خسته است، بهتر است با پزشک مشورت کند و آزمایش خون را انجام دهد. برای جلوگیری از هر گونه عارضه، با یک متخصص زنان ملاقات کند و علائم پلی منوره را برطرف کند. کم خونی و سرطان آندومتر دو عارضه اصلی پلی منوره هستند که می‌توان با رعایت یک برنامه مناسب در چرخه‌های ماهانه خود از آنها جلوگیری کرد.

• کم خونی

اگر خونریزی غیر طبیعی رحم AUB نیازی به درمان نداشت و یا اگر علیرغم درمان هنوز فرد خونریزی بیش از حد را تجربه می‌کند ممکن است مستعد ابتلا به کم خونی باشد. علائم کم خونی شامل رنگ پریدگی پوست، ضعف، خستگی، سبکی سر و تنگی نفس است. پزشک ممکن است بیمار را از نظر کم خونی با آزمایش خون در فواصل زمانی منظم تحت نظر داشته باشد تا در صورت نیاز بتوانید آن را درمان کند. پزشک ممکن است تغییر رژیم غذایی را توصیه کند و یا ممکن است مکمل‌های آهن را برای کمک به پیشگیری و مدیریت کم خونی تجویز کند.

• ناباروری

زنانی که سیکل‌های قاعدگی کوتاه مدت دارند ممکن است در تعیین پنجره باروری خود مشکل داشته باشند زیرا ممکن است با روزهای خونریزی آنها همزمان باشد. برخی دیگر ممکن است با مشکلات تخمک گذاری، از جمله عدم وجود یا تخمک گذاری نادر که منجر به ناباروری می‌شود، دست و پنجه نرم کنند.

• سقط جنین

هم چنین ممکن است یک زن مبتلا به پلی منوره فاز لوتئال کوتاهی داشته باشد (قسمت دوم سیکل قاعدگی پس از تخمک گذاری) که ممکن است زمان کافی برای لانه گزینی را نداشته باشد و در نتیجه منجر به سقط جنین شود.

بارداری با وجود پلی منوره یا خونریزی غیر طبیعی رحم

اگر بانویی پلی منوره  AUBدارد، باردار شدن می‌تواند برای او چالش برانگیز باشد. اما با داروهای تقویت کننده باروری و سایر اقدامات می‌تواند باردار شود. در اینجا دو دلیل وجود دارد که باعث می‌شود باردار شدن با پلی منوره برای فرد مشکل ساز باشد.

پلی منوره می‌تواند از دو طریق بر تخمک گذاری تأثیر بگذارد. تخمک گذاری در زمان متفاوتی در هر ماه رخ می‌دهد و یا ممکن است قبل از تاریخ مورد انتظار رخ دهد. زمان بین تخمک گذاری و خونریزی، اغلب برای لانه گزینی و یا لقاح کوتاه است.

ردیابی تخمک گذاری با استفاده از کیت‌های تست ویژه موجود در بازار برای این منظور مفید خواهد بود. قرص‌های ضد بارداری راه خوبی برای تنظیم عادت ماهانه هستند، اما در عین حال از باردار شدن فرد جلوگیری می‌کنند. با این حال، داروهای تجویز شده دیگری وجود دارد که می‌تواند به افزایش باروری فرد کمک کند.

چه زمانی باید به خاطر پلی منوره به پزشک مراجعه کرد؟

همان طور که قبلاً ذکر شد، بانوان باید سیکل‌های ماهانه خود را ثبت کنند. اگر بانوان خونریزی غیرطبیعی با دوره‌های کوتاه‌تر تجربه کردند، ضروری است که فوراً به پزشک مراجعه کنند. این می‌تواند از ایجاد کم خونی و تجربه ضعف، خستگی و درد بدن فرد را محافظت کند. متخصص زنان و زایمان ممکن است بتواند تأیید کند که آیا فرد این وضعیت (پلی منوره) را دارد و یا این که یک پدیده طبیعی است. بانوان باید به یاد داشته باشند، زمانی که دوره‌های قاعدگی فرد کوتاه است، می‌تواند بر وضعیت روانی و زندگی اجتماعی او نیز تأثیر بگذارد. بنابراین، تشخیص به موقع پلی منوره بسیار مهم است. پزشک به بررسی علل پلی منوره کمک می‌کند و یک برنامه درمانی موثر را پیشنهاد می‌کند.

سخن آخر

بدون شک، ابتلا به پلی منوره می‌تواند بر کیفیت زندگی زنان تأثیر بگذارد. پلی منوره به این صورت تعریف می‌شود که سیکل‌های کوتاه‌تر از ۲۱ روز دارند که به معنای پریودهای مکرر در طول سال است. در حالی که چرخه‌های قاعدگی کوتاه معمولاً با علائم دیگری همراه نیستند، اما ممکن است در کنار سایر بیماری‌های مشخصه علت اصلی آن مانند گرفتگی عضلات، گرگرفتگی یا خستگی وجود داشته باشند. بیشتر این دلایل هورمونی هستند و به دلیل شرایط پزشکی مانند PCOS یا بیماری‌های تیروئید یا شیوه های زندگی مانند استرس زیاد یا ورزش شدید ایجاد می‌شوند. به دلیل افزایش خطر کم خونی، ناباروری و سقط جنین مرتبط با چرخه‌های قاعدگی کوتاه، پلی منوره باید به سرعت ارزیابی و با ترکیبی از شیوه‌های سالم رژیم غذایی، ورزش یا کاهش استرس درمان شوند. مکمل‌های گیاهی و طب سنتی با هدف مدیریت شرایط زمینه‌ای با کمی ابتکار، تعادل طولانی مدت قاعدگی در دسترس است.

اگر بانوان تغییری در چرخه قاعدگی خود احساس کردند، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنند. ممکن است قبل از قرار ملاقات با پزشک، با استفاده از یک برنامه روی تلفن همراه یا تقویم، قاعدگی خود را ردیابی کنند. علاوه بر مشخص کردن تاریخ خونریزی، توجه به شدت خونریزی (خفیف، متوسط یا سنگین) نیز مفید خواهد بود. اکنون که از علل پلی منوره، علائم و عوارض پلی منوره آگاه شدید، بسیار مهم است که بدون تاخیر به این درمان آن اقدام کنید.