داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مقوی برای سلامت مادر باردار و جنین در حال رشد او لازم است. به خصوص مصرف سیب زمینی در دوران بارداری فواید بسیاری دارد. این سبزی نه تنها منبعی سرشار از فیبر است، بلکه دارای ویتامینهای مورد نیاز در دوران حاملگی از جمله ویتامین C می‌باشد. ویتامین C برای رشد و تکامل سیستم ایمنی جنین حیاتی است.
با این حال، مهم است که در مصرف سیب زمینی در رژیم غذایی بارداری اعتدال را رعایت کنید. با این که این سبزی ریشه‌ای مواد غذایی بسیار مفیدی دارد، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث مشکلات گوارشی یا افزایش وزن ناخواسته در دوران بارداری شود.
در این مقاله در مورد مصرف سیب زمینی در دوران بارداری صحبت خواهیم کرد.
ارزش غذایی سیب زمینی
سیب زمینی یک سبزی رایج است که از فواید بسیاری برخوردار است. این سبزی سرشار از کربوهیدرات است و ویتامین‌ها و مواد معدنی را برای بدن شما فراهم می‌کند که آن را به ماده غذایی ارزشمندی برای یک رژیم غذایی متعادل تبدیل می‌نماید.
ارزش غذایی سیب زمینی به شکل زیر است:
- کربوهیدرات: سیب زمینی منبع مناسبی برای کربوهیدرات‌های پیچیده محسوب میشود و در ۱۰۰ گرم از آن، ۳۷ گرم کربوهیدرات وجود دارد.
- فیبر: سیب زمینی سرشار از فیبر است و در ۱۰۰ گرم از آن تقریبا ۲ تا ۳ گرم فیبر وجود دارد. به همین دلیل مصرف آن به هضم غذا کمک می‌کند و احساس سیر شدن به شما می‌دهد.
- ویتامین C: سیب زمینی حاوی ویتامین C است و در هر ۱۰۰ گرم آن حدود ۱۹.۷ میلی گرم ویتامین C وجود دارد که برای عملکرد ایمنی بدن ضروری است.
- ویتامین B6: در هر ۱۰۰ گرم سیب زمینی تقریبا ۰.۳ میلی گرم ویتامین B6 وجود دارد. ویتامین B6 برای رشد و عملکرد مغز جنین اهمیت دارد.
- پتاسیم: این سبزی سرشار از پتاسیم است و در ۱۰۰ گرم از آن، به طور متوسط ۴۲۵ میلی گرم پتاسیم وجود دارد. پتاسیم به سلامت قلب کمک می‌کند و فشار خون را تنظیم می‌نماید.
- چربی: سیب زمینی به طور طبیعی چربی کمی دارد و ۰.۱ گرم چربی در هر ۱۰۰ گرم از آن موجود است. چربی کم این سبزی را به غذایی مناسب برای افرادی که مواظب بالا رفتن وزن خود هستند، تبدیل می‌کند.
- آهن: در هر ۱۰۰ گرم سیب زمینی، تقریبا ۰.۴ میلی گرم آهن وجود دارد که نقش مهمی را در تولید گلبول‌های قرمز ایفا می‌کند.
آیا می‌توانیم در دوران بارداری سیب زمینی مصرف کنیم؟
بله، معمولا مصرف سیب زمینی در دوران بارداری بی خطر است. فقط لازم است آن را در حد اعتدال بخورید و به درستی آماده کنید. این سبزی می‌تواند یک ماده غذایی سالم و مقوی در رژیم غذایی بارداری باشد و حاوی چندین ویتامین و مواد معدنی مهم از جمله ویتامین C، پتاسیم و فیبر است.
با این حال، رعایت اعتدال در مصرف این سبزی بسیار مهم است. به علاوه توصیه میشود که آن را به صورت سالم‌تری تهیه کنید؛ مثلا آن را بپزید یا کباب کنید و به همراه سایر مواد غذایی متنوع و مفید میل نمایید.
کدام روش‌ها برای مصرف سیب زمینی در بارداری بی خطر هستند؟
مصرف سیب زمینی به صورت چیپس در دوران بارداری توصیه نمیشود؛ چرا که چیپس سرخ میشود و برای شما مضر است. به همین دلیل ممکن است باعث بروز دیابت بارداری شود و یا افزایش وزن ناسالمی را در این دوران ایجاد کند.
همچنین لازم است در دوران بارداری از برخی روشهای تهیه سیب زمینی مانند سرخ کردن یا کباب کردن آن به همراه کره یا پنیر پیتزا خودداری کنید.
به جای سرخ کردن و کباب کردن با کره و پنیر، سیب زمینی را در آب بپزید یا بخار پز کنید و به آن ادویه گیاهی اضافه کنید تا مزه آن بهتر شود.
مصرف زردچوبه در دوران بارداری و اثرات آن
مصرف پودر کاری در دوران بارداری و اثرات آن
مصرف آویشن در بارداری و اثرات آن
مصرف گوجه فرنگی در دوران بارداری و اثرات آن
فواید مصرف سیب زمینی در دوران بارداری
مصرف سیب زمینی در دوران بارداری فواید متعددی برای سلامتی دارد. به علاوه، در صورتی که در دوران بارداری ویار سیب زمینی را تجربه می‌کنید، می‌توانید با خیال راحت مقداری از آن را مصرف کنید. با این حال، بهترین کار این است که پیش از مصرف آن با پزشک خود مشورت نمایید. از جمله فواید مصرف سیب زمینی در دوران بارداری می‌توان موارد زیر را نام برد:
- منبع خوبی برای مواد غذایی محسوب میشود.
- فشار خون را تنظیم می‌کند.
- ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
- التهاب را کاهش می‌دهد: سیب زمینی حاوی آنتی اکسیدان است که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- به پیشگیری از کم خونی کمک می‌کند: سیب زمینی حاوی آهن است که برای تولید گلبول‌های قرمز خون حیاتی است.
- انرژی زاست: این سبزی منبع خوبی از کربوهیدرات است که انرژی مورد نیاز برای بدن را فراهم می‌کند.
در ادامه در مورد فواید مصرف سیب زمینی در دوران بارداری بیشتر توضیح خواهیم داد.
اسید معده را کاهش می‌دهد
سیب زمینی برای افرادی که مشکل اسید معده یا مشکل هضم غذا دارند، بسیار مفید است. یک وعده پوره سیب زمینی اسید معده را کاهش می‌دهد. همینطور خوردن و هضم این سبزی بسیار آسان است.
سرشار از ویتامین B و ویتامین C است
ویتامینهای موجود در سیب زمینی به التیام زخم کمک می‌کنند و ایمنی بدن را تقویت می‌کنند. این ویتامین‌ها همچنین به جذب آهن از سایر غذاها کمک می‌کنند.
منبع خوبی برای فولات است
فولیک اسید نقش بسیار مهمی در رشد مغز و سیستم عصبی جنین دارد. به همین دلیل، خوردن غذاهای سرشار از فولات در مراحل ابتدایی بارداری احتمال سقط جنین را کاهش می‌دهد.
انرژی زاست
سیب زمینی سرشار از کربوهیدرات است و در دوران بارداری منبع مناسبی از انرژی برای زنان باردار به شمار می‌رود. با این حال، لازم است در دوران بارداری ورزش کنید و تحرک داشته باشید تا از افزایش وزن به دلیل مصرف سیب زمینی و سایر مواد غذایی دارای نشاسته در دوران بارداری پیشگیری نمایید.
پف چشم را رفع می‌کند
سیب زمینی به رفع پف زیر چشم کمک می‌کند که در دوران بارداری شایع است. شما می‌توانید دو برش سیب زمینی خام را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بر روی چشمان خود قرار دهید تا احساس خنکی به شما بدهد و پف آن را رفع کند.
احتمال بیماری قلبی عروقی را کاهش می‌دهد
پوست سیب زمینی حاوی مقدار زیادی پتاسیم است که فشار خون را کاهش می‌دهد؛ به همین دلیل مصرف سیب زمینی در دوران بارداری احتمال ابتلا به سکته قلبی و فشار خون بالا را کم‌تر می‌کند.
به سلامت پوست کمک می‌کند
ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های موجود در سیب زمینی باعث سلامت پوست می‌شوند. بنابراین مصرف سیب زمینی در دوران بارداری می‌تواند به حفظ خاصیت کشسانی پوست کمک کند و احتمال مشکلات پوستی مرتبط به تغییرات هورمونی بارداری و لکه‌های پوستی در بارداری را کاهش دهد.
قند خون را تنظیم می‌کند
مصرف سیب زمینی در حد اعتدال قند خون را ثابت نگه می‌دارد. این خاصیت در دوران بارداری بسیار مهم است و از افت و خیز انرژی پیشگیری می‌کند و به سلامت کلی مادر و جنین در بارداری کمک می‌کند.
به تامین انرژی هنگام تهوع صبحگاهی کمک می‌کند
به دلیل این که سیب زمینی به آسانی هضم میشود، تهوع صبحگاهی بارداری را کاهش می‌دهد و در زمان تهوع می‌توانید آن را میل کنید.
به رشد استخوان‌های جنین کمک می‌کند
وجود مواد معدنی از جمله فسفر در سیب زمینی رشد و حفظ سلامت استخوان‌های مادر باردار و جنین را تقویت می‌کنند.
خطرات مصرف سیب زمینی در دوران بارداری
در دوران بارداری لازم است مراقب عادات غذایی خود باشید و اطمینان حاصل کنید که غذای سالم می‌خورید. با این که سیب زمینی سرشار از مواد غذایی مفید است، اما خطراتی را نیز برای سلامت شما به همراه دارد که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم:
- سیب زمینی دارای لکه‌های سبز نشان دهنده وجود ترکیبات سمی از جمله گلیکو آلکالوئید، آلفا سولانین و آلفا چاکونین است که میتوانند باعث بروز مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ شوند.
- مصرف سیب زمینی سبز رنگ می‌تواند باعث بروز ناهنجاری‌های مادرزادی کودک از جمله اسپینا بیفیدا و آنسفالی شود.
- مصرف سیب زمینی فاسد امکان دارد باعث مسمومیت غذایی در مادر باردار شود.
- زنان دارای اضافه وزن که در دوران بارداری بیش از حد سیب زمینی مصرف می‌کنند، بیشتر در خطر چاقی قرار دارند.
- مصرف بیش از اندازه سیب زمینی، به خصوص زمانی که به شکلی تهیه شود که شاخص گلیسمی یا شاخص قند آن را افزایش دهد، می‌تواند باعث بالا رفتن سطح قند خون در دوران بارداری شود.بالا رفتن قند خون نیز ممکن است باعث ابتلا به بیماری‌هایی از جمله دیابت بارداری شود که خطرات بسیاری برای سلامت مادر و جنین ایجاد می‌کند.
- با این که چنین حالتی غیر معمول است، اما برخی از افراد ممکن است به پروتئین‌های خاصی که در سیب زمینی وجود دارند، حساسیت نشان دهند. به همین دلیل مصرف سیب زمینی در دوران بارداری توسط زنانی که سابقه حساسیت غذایی دارند ممکن است باعث بروز واکنش شود و مادر و جنین در حال رشد او را تحت تاثیر قرار دهد.
عوارض مصرف بیش از حد سیب زمینی در بارداری چیست؟
مصرف بیش از حد سیب زمینی در دوران بارداری می‌تواند باعث عوارض جانبی نامطلوبی از جمله موارد زیر شود:
- افزایش وزن بیش از حد
- بالا رفتن قند خون
- عدم تعادل در مواد غذایی دریافت شده
- مشکلات گوارشی
سیب زمینی مقدار زیادی نشاسته دارد که به سرعت جذب بدن میشود. همانطور که گفته شد، این نشاسته می‌تواند باعث بالا رفتن قند خون شود و خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد.
آیا مصرف سیب زمینی در بارداری باعث دیابت بارداری میشود؟
بر اساس تحقیقات انجام شده، مصرف سیب زمینی به مقاومت بالا نسبت به انسولین، افزایش غلظت گلوکز پلاسمای خون (قند خون) و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است.
یکی از نشانه‌های اصلی دیابت بارداری، عدم تحمل گلوکز می‌باشد که اولین بار در دوران بارداری تشخیص داده میشود. تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم غذایی دارای گلوکز بالا باعث بالا رفتن میزان قند خون و همچنین افزایش سطح هموگلوبین (HbA1c) در دوران بارداری میشود و در نتیجه خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش می‌دهد.
محققان با مشاهده اطلاعات به دست آمده از تحقیق انجام شده در رابطه با سلامت بارداری که در آن، ۱۱۶,۴۳۰ زن باردار ۲۴ تا ۴۴ ساله بین سال‌‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۱ مورد بررسی قرار گرفته‌اند، ارتباط بین مصرف سیب زمینی و احتمال ابتلا به دیابت بارداری را تحلیل کردند. در این تحقیق مشخص شد که ۴ درصد از بین ۲۱,۶۹۳ زن باردار شرکت کننده در این تحقیق به دیابت بارداری مبتلا شدند.
در این مطالعه، محققان از زنان باردار درخواست کردند پرسشنام‌ه‌ای را در خصوص مصرف سیب زمینی در سال پیش از بارداری تکمیل کنند. در این پرسشنامه زنان باردار باید به میزان مصرف سیب زمینی توسط خود امتیاز می‌دادند. پرسشنامه دارای گزینه‌های مختلفی بود که از جمله آن‌ها می‌توان به “در سال پیش از بارداری اصلا سیب زمینی مصرف نکردم”، “کم‌تر از یک بار در ماه مصرف کردم” تا “۶ بار در روز سیب زمینی مصرف کردم” اشاره کرد.
سپس محققان پاسخ‌های زنان باردار را با سوابق پزشکی آن‌ها مقایسه کردند و مشخص شد که زنانی که سیب زمینی زیادی مصرف می‌کردند، در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا شده‌اند. همچنین عواملی از جمله سن و سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت نیز در این تحقیق در نظر گرفته شد. در نهایت محققان دریافتند که مصرف سیب زمینی سرخ شده یا کبابی با ابتلا به دیابت بارداری ارتباط دارد.
سیب زمینی را با چه چیزی جایگزین کنیم؟
بر اساس گفته محققان، برای پیشگیری از عوارض دیابت بارداری لازم است رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و ورزش و تحرک داشته باشید. این تحقیق همچنین خاطرنشان می‌کند که جایگزین کردن دو وعده سیب زمینی در هفته با مقداری مساوی از سایر سبزیجات و حبوبات یا غذاهای دارای غلات کامل می‌تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را تا حدود ۱۰ درصد کاهش دهد.
سیب زمینی شیرین در بارداری
به طور کلی، سیب زمینی شیرین یک ماده غذایی سالم و بی خطر در دوران بارداری به شمار می‌رود. بنابراین در صورتی که برای شما سوال پیش آمده است که “آیا مصرف سیب زمینی شیرین در دوران بارداری مفید است؟”، پاسخ به این سوال مثبت است.
ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر موجود در سیب زمینی شیرین، سلامت مادران باردار را تقویت می‌کند. البته بسیار مهم است به خاطر داشته باشید که مصرف سیب زمینی شیرین در دوران بارداری همچنین می‌تواند عوارض نامطلوبی برای شما داشته باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم که پیش از اضافه کردن آن به رژیم غذایی خود در دوران بارداری با پزشک در این رابطه مشورت کنید.
چگونه سیب زمینی سالم انتخاب کنیم؟
برای درست کردن یک غذای خوشمزه با سیب زمینی، قبل از هر چیز باید بدانید که چگونه سیب زمینی با کیفیت انتخاب و خریداری کنید.
سیب زمینی که انتخاب و خریداری می‌کنید لازم است شکل خوبی داشته باشد، فاقد قسمت‌های نرم باشد، فاقد لکه باشد، جوانه نزده باشد و قسمتی از آن برش نخورده باشد. همینطور در صورتی که سیب زمینی به طور غیر طبیعی رنگ سیاه یا سبز دارد، نباید از آن استفاده کنید.
به دلیل آن که سیب زمینی جزو سبزیجات ریشه‌ای است، لازم است پیش از استفاده آن را به خوبی بشویید تا از ورود باکتری‌های مضر به بدن خود پیشگیری کنید.
در ادامه چند روش سالم برای طبخ سیب زمینی در دوران بارداری به شما پیشنهاد خواهیم کرد.
روشهای استفاده از سیب زمینی در رژیم غذایی بارداری
روشهای متعددی برای اضافه کردن سیب زمینی به رژیم غذایی دوران بارداری وجود دارند. در ادامه چند پیشنهاد به شما می‌دهیم:
پوره سیب زمینی
پوره سیب زمینی یک میان وعده آسان و خوشمزه است که می‌توانید در دوران بارداری آن را امتحان کنید. ابتدا سیب زمینی را با آب بپزید تا نرم شوند، سپس آن را با کمی کره و شیر بکوبید تا له شود و سپس به آن نمک و فلفل اضافه نمایید.
همچنین در دوران بارداری می‌توانید به جای کره به پوره خود ماست یونانی یا شیر کم چرب اضافه کنید تا سالم‌تر باشد.
سیب زمینی سوخاری
سیب زمینی سوخاری خوشمزه و ترد است و می‌توانید آن را با ادویه‌ها و گیاهان مختلفی طعم دار کنید.
سالاد سیب زمینی
سالاد سیب زمینی یک میان وعده بسیار مناسب برای فصل تابستان است. ابتدا سیب زمینی را آب پز کنید، سپس آن را با سایر سبزیجات و سس دلخواه خود ترکیب کنید و سالاد درست نمایید.
آیا مصرف سیب زمینی سرخ شده در بارداری بی خطر است؟
با این که قطعا سیب زمینی سرخ کرده یک خوراکی بسیار خوشمزه است، اما مصرف آن در دوران بارداری برای مادر باردار سالم نیست. سیب زمینی سرخ کرده معمولا کالری، سدیم (نمک) و چربی‌های مضر زیادی دارد. به همین دلیل، مصرف بیش از حد آن در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش وزن بیش از حد و ابتلا به سایر بیماری‌ها شود.
علاوه بر آن، فرآیند سرخ کردن سیب زمینی می‌تواند باعث تولید آکریل آمید شود. آکریل آمید یک ماده شیمیایی مضر است که در اثر حرارت دادن به برخی از مواد غذایی خاص از جمله سیب زمینی به وجود می‌آید. با این که خطر خوردن آکریل آمید از خوردن سیب زمینی سرخ کرده نسبتا کم است، اما در حاملگی بهتر است احتیاط کنید و مصرف سیب زمینی سرخ کرده را محدود به درست کردن آن در خانه نمایید تا مشکلی پیش نیاید.
با این که به طور کلی خوردن سیب زمینی سرخ کرده در حاملگی مشکل خاصی ندارد و بی خطر است، اما لازم است اعتدال را در مصرف آن رعایت کنید. چرا که خوردن بیش از حد غذاهای سرخ شده در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش وزن ناسالم و ابتلا به سایر مشکلات و بیماری‌ها شود. بنابراین بهتر است به جای سرخ کردن سیب زمینی، آن را به روش سالم‌تری طبخ کنید.
آیا می‌توانیم در دوران بارداری چیپس بخوریم؟
به طور کلی، مصرف چیپس در دوران بارداری در حد اعتدال بی خطر است. با این حال، در صورتی که قصد دارید از بیرون خانه چیپس خریداری کنید، مهم است که نمک افزوده شده به آن و مقدار چربی آن را بررسی کنید. چرا که این دو میتوانند مضر باشند.
بهترین کار این است که در دوران بارداری، چیپس را در خانه درست کنید تا غذای سالم‌تری به جنین خود برسانید.
آیا مصرف پوره سیب زمینی در بارداری بی خطر است؟
بله، مصرف پوره سیب زمینی در دوران بارداری بی خطر است؛ البته به شرطی که آن را به خوبی پخته باشید. در صورتی که سیب زمینی به خوبی پخته شده باشد و سایر مواد غذایی به کار رفته در پوره برای حاملگی بی خطر باشند، پوره سیب زمینی غذای بسیار مفید و خوشمزه‌ای در این زمان به شمار می‌رود.
ماسک سیب زمینی در بارداری
ماسک سیب زمینی بسیار برای پوست خوب است و پف صورت را کاهش می‌دهد. شما می‌توانید هر روز یک تکه سیب زمینی را به پوست خود بمالید تا پوست شما بهتر و صورت شما خنک شود.
همچنین ترکیب سیب زمینی رنده شده با آب لیمو ترش نیز رنگ پوست را روشن‌تر می‌کند.
شما می‌توانید از آب سیب زمینی نیز برای رفع تیرگی زیر بغل در دوران بارداری استفاده کنید. برای این کار کافی است آب سیب زمینی را به پوست زیر بغل خود بزنید و اجازه دهید ۳۰ دقیقه بر روی پوست باقی بماند، سپس حمام کنید. این کار باعث میشود که منافذ پوست در آن ناحیه کوچک‌تر شوند و پوست آن ناحیه روشن‌تر شود.
سوالات متداول
ویار سیب زمینی معمولا به تغییرات هورمونی، نیاز به انرژی بیشتر یا نیاز روانی به غذای مورد علاقه نسبت داده میشود. با این که مصرف این سبزی در حد اعتدال در بارداری سالم و مفید است، اما لازم است با وجود ویار، سایر غذاهای مفید را نیز در دوران بارداری مصرف کنید.
گفته میشود که ویار سیب زمینی به معنی این است که نوزاد شما پسر خواهد بود. با این حال، این یک شایعه است و مبنای علمی ندارد. بنابراین بهتر است برای تعیین جنسیت جنین خود به روشهای علمی اتکا کنید.
مصرف سیب زمینی سبز رنگ یا جوانه زده برای زنان حامله توصیه نمیشود. چرا که ممکن است ترکیبات سمی در آن وجود داشته باشند و برای مادر باردار و جنین او مضر هستند.
مصرف سیب زمینی خام یا نیمه پخته برای زنان حامله توصیه نمیشود، چرا که خطر آلودگی باکتریایی وجود دارد. پختن سیب زمینی باعث میشود که خطرات احتمالی آن برای سلامت از بین بروند و مصرف آن بی خطر باشد.
به گفته متخصصان، مصرف سیب زمینی شیرین به دلیل محتوای بتاکاروتن بالای آن که برای رشد سالم جنین ضروری و بسیار مفید است. فیبر موجود در آن نیز به هضم غذا کمک می‌کند و از بالا رفتن بیش از حد قند خون جلوگیری می‌کند.
سخن آخر
سیب زمینی منبع غذایی بسیار مناسبی از کربوهیدرات به شمار می‌رود و مصرف آن در رژیم غذایی بارداری بی خطر است. مصرف به اندازه این سبزی در حاملگی به رشد جنین، ایمنی بدن و کاهش اسید معده کمک می‌کند.
با این حال، مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث ابتلا به دیابت بارداری و برخی دیگر از عوارض بارداری شود. بنابراین بهتر است آن را در حد اعتدال مصرف کنید. همچنین در صورتی که پس از خوردن سیب زمینی عوارض خاصی را تجربه کردید، با پزشک خود در رابطه با مصرف آن مشورت کنید.