شما تقریباً هر وسیله‌ای را که فکر می‌کنید برای نوزاد تازه متولد شده خود نیاز دارید، تهیه کرده‌اید. بسته‌های پوشک از زمین تا سقف کمد وسایل کودک شما بر روی هم چیده شده‌اند و شیشه شیرهای متعدد بر روی میزی که پمپ شیر مادر خود را بر روی آن قرار داده‌‌اید، ردیف شده‌اند. سرهمی‌های سایز نوزاد و جوراب‌های کوچک تا شده تمیز و مرتب در کشوهای دراور کودک شما قرار گرفته‌اند. تخت نوزادی جدیدی که روی تشک آن ملحفه نو و تازه کشیده شده است، در کنار تخت شما نصب شده است. همانطور که نوزاد خود را در خواب تصور می‌کنید، از خود می‌پرسید که از چه چیزی باید برای گرم نگه داشتن و آرام کردن فرزند خود در شب استفاده کنید. شما می‌دانید که پتو و ملحفه‌های روتختی برای سال اول زندگی نوزاد خطرناک است و نباید از آن‌ها استفاده کنید، اما تلاش می‌کنید به خاطر بیاورید که آیا نوزادان به قنداق نیاز دارند یا کیسه خواب و تفاوت بین قنداق و کیسه خواب نوزاد چیست.
با وجود تعداد زیاد محصولات موجود در بازار، آسان و قابل درک است که درباره تفاوت قنداق و کیسه خواب نوزاد گیج و سردرگم شوید. به طور خلاصه، قنداق پتویی است که آن را دور نوزاد خود مانند یک ساندویچ کوچک می‌پیچید. از طرف دیگر، کیسه خواب نوزاد به پتوی پوشیدنی گفته می‌شود که زیپ جلوی آن بسته می‌شود و معمولاً اجازه می‌دهد که بازوهای کودک شما آزاد و رها باقی بماند.
هم کیسه خواب و هم قنداق، پارچه نرم را از صورت نوزاد شما دور نگه می‌دارند. زیرا رفتن پارچه روی صورت نوزاد خطرناک است و می‌تواند تنفس او را مسدود کند یا دور نوزاد گره بخورد. به طور کلی هر دوی این پوشش‌ها انتخاب امنی برای خواب نوزاد در نظر گرفته می‌شوند؛ اما چند تفاوت کلیدی بین قنداق و کیسه خواب نوزاد وجود دارد.
در این مقاله مزایا و معایب کیسه خواب نوزاد و قنداق را به شما توضیح خواهیم داد تا بتوانید تصمیم بگیرید کدام یک برای نوزاد شما مناسب است.
قنداق چیست؟
قنداق به یک پتوی کوچک و سبک گفته می‌شود که هنگام خواباندن نوزاد به دور او پیچیده می‌شود. اغلب نوزادانی که قنداق می‌شوند، هنگام این شکل از بسته شدن پتو دور خود احساس امنیت می‌کنند. قنداق کردن نوزاد همچنین به جلوگیری از ایجاد رفلکس مورو (رفلکس استارتل) کمک می‌کند که باعث می‌شود بازوهای نوزاد ناخودآگاه به سمت بالا حرکت کنند و به طور دوره‌ای او را از خواب بیدار کند.
قنداق کردن معمولاً با قرار دادن نوزاد بر روی پشت، تا کردن هر دو طرف پتو تا روی سینه نوزاد و قرار دادن آن روی هر دو بازو برای محکم کردن پارچه در اطراف بدن انجام می‌شود. این کار به نوزاد احساس راحتی می‌دهد.
برای قنداق کردن نوزاد خود، باید کار خود را با تا کردن پتو به شکل یک مثلث قائم الزاویه و پهن کردن آن به صورت صاف شروع کنید. نوزاد خود را بالای پتو قرار دهید، به طوری که شانه‌های او درست زیر ضلع بلند مثلث قرار بگیرد و پاهایش به سمت پایین به سمت گوشه راست قرار گرفته باشد.
یک گوشه پتو را از روی شانه بر روی بدن نوزاد بکشید و آن را در پشت لگن در سمت دیگر بدن قرار دهید. سپس گوشه پایین را بگیرید و آن را به سمت بالا روی شانه دیگر نوزاد بکشید. در آخر، گوشه باقی مانده را مستقیماً روی بدن کودک خود بکشید و آن را در پشت سر نوزاد ثابت کنید.
مزایا و معایب قنداق کردن نوزاد
دلایل زیادی برای قنداق کردن نوزاد وجود دارند و همچنین دلایلی مبنی بر این وجود دارند که چرا قنداق برای نوزاد شما مناسب نیست. بیایید در ادامه، مزایا و معایب قنداق کردن نوزاد را با یکدیگر بررسی کنیم.
مزایای قنداق کردن نوزاد
نوزادانی که قنداق می‌شوند، اغلب بهتر می‌خوابند. بنا به گفته کارشناسان خواب، قنداق کردن نوزاد، رحم و آغوش گرم مادر را برای او شبیه سازی می‌کند و باعث می‌شود که نوزاد آرام شود و بخوابد.
بر خلاف پتو یا ملحفه‌های باز، قنداق به طور تصادفی دهان و بینی کوچولوی شما را نمی‌پوشاند و مانند حالتی که نوزاد در ملحفه باز و شل قرار دارد و احتمال دارد که به طور خطرناکی در پارچه ملحفه گیر بیفتد، برای نوزاد ریسک بالایی ندارد.
معایب قنداق کردن نوزاد
قنداق کردن برای آرام کردن و خواباندن بسیاری از نوزادان عالی جواب می‌دهد، ولی ممکن است برای همه جواب ندهد. برخی از والدین متوجه می‌شوند که هر چقدر هم که سخت تلاش کنند، نمی‌توانند به درستی نوزاد خود را قنداق کنند یا به نظر می‌رسد که نوزاد آن‌ها از قنداق شدن متنفر است.
با این که برخی از نوزادان با ثابت ماندن و بسته شدن بازوهایشان احساس امنیت می‌کنند، برخی دیگر ترجیح می‌دهند که دستشان برای مکیدن انگشت آزاد نگه داشته شود. در حدود ۸ هفته پس از تولد نوزاد، فرزند شما مشت خود را پیدا می‌کند و از مکیدن مشت برای آرام کردن خود استفاده می‌کند. با این حال اگر نوزاد شما هنوز هم در این زمان قنداق شود، دیگر به مشت خود دسترسی ندارد و خواب ممکن است برای او سخت‌تر شود.
در مورد یاد گرفتن قنداق کردن درست نوزاد نیز مقداری چالش وجود دارد و ممکن است کمی طول بکشد تا بتوانید آن را درست انجام دهید. درست قنداق کردن نوزاد و رعایت ایمنی آن می‌تواند دشوار باشد؛ یعنی قنداق نوزاد ممکن است در طول شب شل شده و باز شود. به همین دلیل، بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند که از جایگزین‌های امن‌تری به جای قنداق نوزاد استفاده کنند که استفاده از آن‌ها آسان‌تر و سریع‌تر باشد.
کیسه خواب نوزاد چیست و برای چه نوزادانی مفید است؟
کیسه خواب نوزاد یک پتوی پوشیدنی است که زیپ جلوی آن بسته می‌شود و برخی از انواع آن دارای سوراخ‌هایی برای بازوهای کودک شما نیز هستند. کیسه خواب نوزاد جایگزین مناسبی برای نوزادانی که از قنداق کردن خوششان نمی‌آید یا با مکیدن دستان خود آرام می‌شوند، به شمار می‌رود.
به احتمال زیاد برای پوشاندن کیسه خواب به نوزاد خود اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت؛ زیرا واقعاً جایی برای اشتباه وجود ندارد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که آن را به نوزاد خود بپوشانید و زیپ آن را بالا بکشید. همینطور والدینی که نگران شل شدن قنداق و مسدود شدن راه تنفس فرزند خود هستند، احتمالا با کیسه خواب نوزاد احساس راحتی بیشتری داشته باشند.
اگر نوزاد شما از ۸ هفته بزرگ‌تر شده است یا رفتارها و نشانه‌هایی را از خود بروز می‌دهد که سعی می‌کند از پشت به سوی دیگر غلت بزند، به دلایل ایمنی نیاز است استفاده از کیسه خواب نوزاد را متوقف کنید. نوزادانی که غلت می‌زنند، ممکن است در کیسه خواب نوزاد به دام بیفتند و احتمال دارد که تنفس آن‌ها به خطر بیفتد.
نکته ایمنی
نوزادانی که قنداق می‌شوند، فقط باید به پشت بخوابند. اگر نوزاد شما به مرحله‌ای از رشد خود رسیده است که شروع به غلت زدن کرد، دیگر نباید او را شب قنداق کنید. زیرا اگر نوزاد به روی شکم غلت بزند، اما نتواند دوباره به پشت خود برگردد، ممکن است در معرض خطر خفگی یا استنشاق مجدد هوا قرار گیرد که هر دو می‌توانند منجر به مرگ نوزاد شوند.
از آنجایی که شما هرگز نمی‌دانید که نوزاد شما چه زمانی برای اولین بار غلت می‌زند، توصیه می‌شود که قنداق کردن فرزند خود را در ۸ هفتگی متوقف کنید؛ صرف نظر از این که نوزاد شما هنوز به این نقطه عطف رشدی رسیده است یا خیر.
انواع کیسه خواب نوزاد
انواع مختلفی از کیسه خواب نوزاد در بازار وجود دارند. برخی از کیسه‌های خواب زیپ دار هستند که برای تعویض آسان پوشک مناسب می‌باشند و همچنین کیسه‌های خوابی شبیه لباس سرهمی زیپ دار موجود هستند که بدن نوزاد را کاملا می‌پوشانند تا او را گرم کنند و محافظت بیشتری ارائه دهند. برخی از انواع کیسه خواب نوزاد حتی دارای جیب های دوخته شده در داخل کیسه خواب برای پای نوزاد هستند تا انگشتان پاهای نوزاد گرم بمانند، ولی حرکت پاهای او محدود نشود.
به طور کلی، کیسه خواب ساده احتمالا بهترین انتخاب محسوب می‌شود. چرا که کیسه خواب‌های گران قیمت غیر ضروری هستند؛ مگر این که در محیط سردتری زندگی می‌کنید که در آن به یک کیسه خواب ضخیم تر برای گرم نگه داشتن کودک خود نیاز دارید.
بسیاری از متخصصان کیسه خواب نوزاد زیپ دار به شکل لباس سرهمی راحت را به عنوان اولین کیسه خواب توصیه می‌کنند. این نوع کیسه خواب یک انتخاب مناسب و بی خطر برای مرحله انتقال نوزاد از قنداق شدن به کیسه خواب است. طراحی این نوع کیسه خواب‌ها به شکلی است که کمی مقاومت در هنگام رفلکس استارتل نوزاد ایجاد می‌کند، اما به اندازه کافی شل است تا کوچولوی شما با خیال راحت در داخل آن حرکت کند و غلت بزند.
از دیگر کیسه خواب‌هایی که متخصصان توصیه می‌کنند، می‌توان به کیسه خواب پوشیدنی با دو سوراخ برای بیرون آمدن دست‌های نوزاد (گاهی با دکمه پیش بندی روی سرشانه‌ها) و فضای کافی داخل کیسه خواب برای حرکت پاهای نوزاد اشاره کرد.
در صورتی که آب و هوایی که در آن زندگی می‌کنید سردتر است، یک کیسه خواب با جنس گرم انتخاب کنید که بتواند دمای بدن کودک شما را هنگام خواب تنظیم کند. در آب و هوای گرم‌تر از کیسه خواب‌های با جنس بسیار نرم استفاده کنید.
نکته ایمنی
کارشناسان توصیه می‌کنند از هیچ نوع قنداق یا کیسه خواب با جنس سنگین استفاده نکنید. این نوع کیسه خواب‌ها برای نوزادان بی خطر محسوب نمی‌شوند. چرا که ممکن است تنفس او را مختل کنند یا باعث گرمای بیش از حد و خطرناک برای نوزاد شوند.
مقایسه کیسه خواب نوزاد با قنداق
واضح ترین تفاوت بین قنداق و کیسه خواب نوزاد این است که قنداق، پتویی می‌باشد که به طور کامل بدن نوزاد را می‌پوشاند و حرکت دست‌ها و پاهای او را محدود می‌کند؛ در حالی که کیسه خواب نوزاد فراتر از یک پتوی ساده به شمار می‌رود. شما می‌توانید کیسه خواب نوزاد را مانند یک جفت پیژامه بدون پاچه در نظر بگیرید. انگار که کوچولوی خود را در کیفی قرار می‌دهید که جلوی آن زیپ دارد و دارای سوراخ‌هایی برای بازوی نوزاد یا آستین‌ها است.
تفاوت دیگر بین قنداق و کیسه خواب نوزاد این است که قنداق برای نوزادان تازه به دنیا آمده و نوزادان قبل از هشت هفتگی در نظر گرفته شده است؛ اما نباید بعد از این که نوزاد به تنهایی قادر به غلت زدن می‌شود از آن استفاده کرد. دلیل آن این است که محدودیت حرکت اندام در قنداق به این معنی است که اگر نوزاد شما روی شکم خود غلت بزند، ممکن است خفه شود.
کیسه خواب نوزاد را می‌توان تا سنین نوپایی کودک (یا حتی بعد از آن) استفاده کرد. آن‌ها به کودک اجازه می‌دهند که دست‌های خود را آزادانه حرکت دهد؛ اگرچه پاهای او هنوز تا حدودی محدود است.
مدل‌های ترکیبی بین قنداق و کیسه خواب نوزاد نیز وجود دارند که با انواع معمول تفاوت دارند. به عنوان مثال، قنداق‌هایی موجود هستند که امکان این را دارند که در صورت تمایل، بازوهای نوزاد بتوانند بسته شوند یا آزاد بمانند. و برخی از انواع آن دارای بخشی هستند که می‌توان از آن برای بستن بازوهای کودک استفاده کرد.
چگونه انتخاب کنیم؟
اندازه
پتوهای قنداق کردن نوزاد باید به اندازه کافی بزرگ باشند تا یک نوزاد کوچک شما را به طور کامل در بر بگیرند. اندازه‌های مختلفی برای قنداق و کیسه خواب موجود است که با وزن و قد نوزاد شما مطابقت دارد. هنگامی که فرزند کوچک شما هنوز یک نوزاد است، یک پتو کوچک ممکن است کار شما را راه بیندازد؛ اما آمادگی داشته باشید تا نوزاد شما به سرعت رشد کند و از آن اندازه قبلی بزرگ‌تر شود.
به مرور زمان که کودک شما قوی تر می‌شود، احتمالاً دیگر پتوهای قنداق خود او اندازه‌اش نمی‌شوند و در عوض زمان آن رسیده است که از کیسه خواب نوزاد استفاده کند. از آنجایی که این اقلام ساختار خاصی دارند، اندازه‌های مختلفی بر اساس سن و وزن نوزاد در دسترس هستند. البته ممکن است قد و وزن نوزاد را با کیسه خواب و قنداق چندان مرتبط ندانید، اما ممکن است در این صورت نوزاد شما نتواند از تمام ویژگی‌های خوب این کیسه خواب‌ها به راحتی استفاده کند.
راحتی
مطمئن شوید که پارچه نرمی را برای کیسه خواب یا قنداق نوزاد خود انتخاب کرده‌اید که دمای مناسبی داشته باشد. در ماه‌های تابستان، پارچه‌های سبک‌تر را انتخاب کنید و مطمئن شوید که کودک شما خیلی گرم یا سردش نباشد. هنگامی که هوا سرد است، جنس ضخیم تر و راحت‌تری انتخاب کنید؛ اما مراقب باشید که نوزاد خود را بیش از حد گرم نکنید.
برخی از قنداق ها و کیسه خواب‌های نوزاد دارای دکمه، زیپ و چسب هستند. با این که این بخش‌ها می‌توانند کار مادر و پدر را آسان‌تر کنند، لازم است مطمئن شوید که این قطعات با پوست کودک تماس پیدا نمی‌کنند یا خطر خفگی یا خراشیدن را در او ایجاد نمی‌کنند.
کدام یک برای نوزادان تازه متولد شده بهتر است؟
برای نوزادان تازه متولد شده، قنداق کردن احتمالا گزینه بهتری برای شما خواهد بود. قنداق بیش‌تر فضای رحم را شبیه‌سازی می‌کند و رفلکس مورو که خواب نوزاد را مختل می‌کند را دور نگه می‌دارد.
در اینجا یک واقعیت جالب برای شما وجود دارد: نوزادان در واقع نیاز دارند که سه ماهه چهارم را نیز در رحم بگذرانند. تنها دلیلی که نوزاد بیش‌تر در رحم باقی نمی‌ماند این است که سر او برای خروج از کانال زایمان بیش از حد بزرگ می‌شود. بنابراین، تا حد امکان شبیه سازی رحم در سه ماه اول زندگی نوزاد شما باید کار را برای او آسان‌تر کند.
البته همانطور که گفته شد، بعد از گذشت هشت هفته از تولد نوزاد، بهتر است از کیسه خواب نوزاد برای او استفاده کنید.
سخن آخر
قنداق و کیسه خواب هر دو انتخاب‌های مطمئنی برای گرم نگه داشتن کودک شما در هنگام خواب هستند. اما تفاوت قنداق و کیسه خواب نوزاد مهم است. قنداق احساس راحتی را برای نوزادان تازه متولد شده فراهم می‌کند و می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا برای مدت طولانی‌تری بخوابند؛ اما قنداق کردن نوزاد نیز دشوارتر است.
استفاده از کیسه خواب راحت تر است و آن‌ها تنها گزینه ایمن برای نوزادانی محسوب می‌شوند که شروع به غلت زدن کرده‌اند یا بزرگ‌تر از ۸ هفته هستند. دور شدن از قنداق ممکن است برای برخی از نوزادان سخت باشد؛ اما برای ایمنی نوزاد ارزش انجام آن را دارد. هیچ محدودیتی برای مدت زمانی که می‌توانید از کیسه خواب برای نوزاد خود استفاده کنید، وجود ندارد به جز بلند شدن قد فرزند شما.
در صورتی که در مورد عادات خواب فرزندتان پرسش یا نگرانی دارید، حتماً با پزشک اطفال تماس بگیرید.