سوپرفاتاسیون (بارداری مضاعف) یک رویداد نادر است که شامل باردار شدن برای بار دوم است در حالی که شما قبلاً باردار شده‌اید و در حال حاضر باردار هستید. سوپرفاتاسیون یک پدیده نادر است که در آن حاملگی دوم در کنار حاملگی موجود رخ می‌دهد. این بسیار غیر معمول است که موارد سوپرفاتاسیون اغلب به تیتر اخبار تبدیل می‌شود. هنگامی که جنین در رحم شما رشد می‌کند، بدن شما به خوبی از بارداری‌های بعدی جلوگیری می‌کند. شانس شما برای تجربه Superfetation نزدیک به صفر است. با پینو بیبی همراه باشید تا بیشتر راجع به بارداری مضاعف و علل ایجاد آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
سوپرفتاسیون (سوپر جنینی) چیست؟
سوپرفاتاسیون (حاملگی مضاعف) یک رویداد بسیار نادر است که شامل باردار شدن در حالی است که شما قبلاً باردار هستید. در چنین شرایطی تخمک دیگر توسط اسپرم بارور می‌شود و روزها یا هفته‌ها دیرتر از تخمک اول در رحم کاشته می‌شود. نوزادانی که از سوپرفاتاسیون به دنیا می‌آیند اغلب دوقلو در نظر گرفته می‌شوند زیرا ممکن است در یک روز متولد شوند و باهم به دنیا بیایند. بدن شما تغییراتی را تجربه می‌کند که تقریباً باردار شدن را برای شما غیرممکن می‌کند در حالی که یک تخمک بارور شده (جنین) در داخل رحم شما رشد می‌کند. با سوپرفاتاسیون، بارداری جدید موانع طبیعی بدن شما را دور می‌زند که از بارداری جدید در دوران بارداری جلوگیری می‌کند.
این موانع به قدری مؤثر هستند که غیر ممکن است که سوپرفتیشن به طور طبیعی رخ دهد. تقریباً تمام موارد شناخته شده سوپرفتاسیون شامل فناوری تولید مثل کمکی (ART) می‌شود. نام‌های معادل این عارضه: بارداری مضاعف، بارداری دوگانه، سوپر جنینی و حاملگی مجدد همزمان، سوپرفتیشن هستند.
آیا سوپرفتشن همان بارداری دوقلویی است؟
خیر، اما حاملگی‌های سوپرفتشن از جهاتی شبیه به بارداری دوقلو هستند. مانند دوقلوها، دو جنین در نهایت در یک رحم مشترک دارند و در کنار یکدیگر رشد می‌کنند. معمولاً هر دو نوزاد همزمان به دنیا می‌آیند. بر خلاف بارداری دوقلویی، جنین‌های حاصل از سوپرفاتاسیون در طول یک چرخه قاعدگی تشکیل نمی‌شوند. در نتیجه، سن حاملگی آنها متفاوت است (در مراحل مختلف بارداری). جنینی که اول باردار شد، زودتر از جنینی که دوم باردار شد بالغ می‌شود.
بارداری مضاعف (سوپرفتاسیون) چقدر رایج است؟
سوپرفاتاسیون (بارداری مجدد همزمان) در انسان به قدری نادر است که تنها حدود ۱۰ مورد تایید شده تا به حال گزارش شده است. آنها به قدری منحصر به فرد هستند که وقتی اتفاق می‌افتند، اغلب تیتر اخبار می‌شوند. احتمال این که تحت تأثیر سوپرفتیشن قرار بگیرید نزدیک به صفر است.
سوپرفاتاسیون در گونه‌های دیگر از جانداران از جمله جوندگان، گورگن، پستانداران کوچک مانند خرگوش و ماهی‌ها شایع‌تر است.
در سوپرفتیشن (بارداری مضاعف) چه اتفاقی می‌افتد؟
برای این که سوپرفوتاسیون (بارداری مجدد همزمان) بدون فناوری کمک باروری(ART) انجام شود، باید دو دوره قاعدگی را پشت سر هم بگذارید. هر سیکل منجر به بارداری می‌شود. سناریو به این صورت خواهد بود که در اولین سیکل قاعدگی شما، بدن شما یک تخمک آزاد می‌کند، شما رابطه جنسی دارید و سپس تخمک بارور می‌شود و به جنین تبدیل می‌شود. جنین در دیواره رحم لانه گزینی می‌کند و شروع به رشد می‌کند. در چرخه بعدی شما، همان اتفاقات رخ می‌دهد و جنین جدید به جنین دیگر در رحم شما می‌پیوندد. این سناریو بسیار بعید است به دلیل تغییراتی که در بدن شما ایجاد می‌کند که از بارداری جدید پس از باردار شدن جلوگیری می‌کند.
چه چیزی مانع از باردار شدن مجدد همزمان در بانوی باردار می‌شود؟
زمانی که شما باردار هستید:
- هورمون‌های شما برای جلوگیری از رها سازی تخمک دیگر توسط تخمدان‌ها تغییر می‌کند. تخمک گذاری در دوران بارداری بسیار بعید است.
- یک پلاک مخاطی در دهانه رحم شما ایجاد می‌شود که ورود اسپرم به رحم را دشوار می‌کند. سرویکس (دهانه رحم) سوراخ بین واژن و رحم است. اگر قرار باشد در دوران بارداری مقاربت داشته باشید، اسپرم در رسیدن به رحم و لوله‌های فالوپ، جایی که لقاح انجام می‌شود، مشکل خواهد داشت.
- هورمون‌های شما برای جلوگیری از لانه گزینی جنین در دیواره رحم تغییر می‌کنند. حتی اگر جنین دوم به نوعی تشکیل شود، بعید است که بتواند در رحم شما شروع به رشد کند.
چه چیزی باعث بارداری مضاعف (سوپرفتاسیون) می‌شود؟
سوپرفاتاسیون آنقدر نادر است که محققان اطلاعات کافی برای تایید علل آن ندارند. تنها تعداد انگشت شماری از این حاملگی‌ها مستند شده است. بیشتر آنها شامل فناوری‌های کمک باروری هستند که برخی از موانع بدن شما را برای بارداری پشت سر هم دور می‌زند. حتی با ART، سوپرفتاسیون محتمل نیست، برای مثال:
- لقاح آزمایشگاهی (IVF)
یکی از موارد تایید شده سوپرفتاسیون شامل فردی است که از طریق لقاح آزمایشگاهی دوقلو باردار شده است. با لقاح آزمایشگاهی، پزشک شما تخمک‌ها را از تخمدان‌های شما جمع‌آوری می‌کند، آنها را با اسپرم شریک و یا اهداکننده اسپرم، خارج از بدن بارور می‌کند و سپس جنین‌ها را به دیواره رحم منتقل می‌کند. سه هفته بعد از عمل، پزشک جنین سوم را کشف کرد. این یکی در زمان دیگری بدون IVF ایجاد شده است.
- لقاح مصنوعی
مورد دیگر مربوط به فردی است که در حین مصرف داروهایی برای تحریک تخمدان‌هایش برای تولید تخمک بیشتر، تحت درمان لقاح مصنوعی قرار گرفته است. پس از این که آنها از طریق لقاح مصنوعی باردار شدند، پزشکان متوجه می‌شوند که آنها قبلا باردار شده‌اند. بارداری اول خارج از رحم بوده است. حاملگی خارج از رحم (بارداری لوله‌ای) زمانی است که جنین در دیواره رحم شما لانه گزینی نمی‌کند، در نتیجه، بارداری قابل قبولی نیست.
- جانشینی Surrogate
یک جانشین که از طریق IVF به جنین زوج دیگری آغشته شده است، شش ماه بعد این بانوان متوجه شد که آنها جنین دوم را نیز حمل می‌کنند. معلوم شد که جنین دوم فرزند بیولوژیکی خودشان بود که به طور طبیعی پس از کاشت جنین اول باردار شد.
علائم سوپرفتاسیون (بارداری مضاعف) چیست؟
هیچ علائم بارداری منحصر به فرد مربوط به بارداری مضاعف (سوپرفاتشن) وجود ندارد.
سوپرفتاسیون (سوپر جنین) چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص سوپرفاتاسیون (بارداری مضاعف) ممکن است دشوار باشد زیرا ممکن است شبیه سایر شرایط مربوط به دوقلوها باشد. پزشک در طی یک روش معمول تصویربرداری برای بررسی بارداری متوجه دو یا چند جنین خواهد شد. یک جنین در طول رشد خود (سن حاملگی متفاوت) نسبت به دیگری ظاهر می‌شود. برخی از محققان بر این باورند که حاملگی مضاعف (سوپرفتیشن) یک تشخیص نادرست سایر شرایط است، از جمله:
- سندرم انتقال خون دوقلو به دوقلو (ttts): دوقلوها به طور نابرابر مواد مغذی والد حاملگی خود را به اشتراک می‌گذارند. در نتیجه، یکی از دوقلوها مواد مغذی زیادی دریافت می‌کند و دیگری بسیار کم. دریافت مواد مغذی بیشتر جنین در تصویربرداری بزرگ‌تر از دیگری خواهد بود.
- نارسایی جفت: جفت عضوی در رحم است که اکسیژن و مواد مغذی را برای جنین در حال رشد از والدین حامله تامین می‌کند. با نارسایی جفت در دوقلوها، این اندام قادر به ارائه مواد مغذی کافی برای حمایت از رشد هر دو جنین نیست. در نتیجه، آنها با سرعت‌های مختلف رشد می‌کنند.
- هم چنین ممکن است یک خطای سونوگرافی منجر به تشخیص اشتباه بارداری دوقلویی به عنوان حاملگی با یک جنین منفرد شود. بعداً، زمانی که جنین دوم کشف شد، می‌توان این خطا را به سوپر جنینی تبدیل کرد.
ممکن است تشخیص سوپرفاتاسیون تا سه ماهه دوم یا سوم بارداری اتفاق نیفتد. برای مثال، اگر یک سونوگرافی در هفته ششم تا هشتم بارداری (با احتساب تاریخ آخرین قاعدگی) انجام شود که حاملگی داخل رحمی قابل قبولی را مطابق با آن تاریخ‌ها تأیید می‌کند، ممکن است دوقلو کوچک‌تر (جوان‌تر) هنوز قابل مشاهده نباشد. اگر سونوگرافی بعدی تا سونوگرافی آناتومی ۲۰ هفته‌ای یا شاید بعداً انجام نشود، واقعاً تا آن زمان هیچ راهی برای اطلاع از سوپرفتاسیون وجود نخواهد داشت. حتی گاه هنگام تولد نیز نمی‌توان تشخیص داد و از طرفی برخی حتی بعد از سالیان سال زندگی و از طریق آزمایش ژنتیک و بررسی شجره خانوادگی مشخص می‌شوند.
آیا سوپرفتاسیون (بارداری مضاعف) عوارضی دارد؟
مهم‌ترین عارضه سوپرفاتاسیون این است که نوزادان در مراحل مختلف بارداری در حال رشد هستند. وقتی یک نوزاد آماده به دنیا آمدن است، جنین دیگر ممکن است هنوز آماده نباشد. نوزاد کوچک‌تر در معرض خطر تولد نارس است. زایمان زودرس نوزاد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات پزشکی قرار می‌دهد، مانند:
- مشکل تنفس
- وزن کم هنگام تولد
- مشکلات حرکتی و هماهنگی
- مشکلات با تغذیه
- خونریزی مغزی یا خونریزی در مغز
- سندرم دیسترس تنفسی نوزادان، یک اختلال تنفسی ناشی از رشد ناکافی ریه‌ها
علاوه بر این، زنانی که بیش از یک نوزاد را حمل می‌کنند، در معرض افزایش خطر عوارض خاصی هستند، از جمله:
- فشار خون بالا و پروتئین در ادرار (پره اکلامپسی)
- دیابت بارداری
ممکن است لازم باشد نوزادان از طریق سزارین (c-section) به دنیا بیایند. زمان سزارین به تفاوت رشد دو نوزاد بستگی دارد.
بارداری سوپرفتیشن چگونه مدیریت می‌شود؟
اگر یک جنین سریع‌تر از دیگری بالغ شود، جنین جوان‌تر ممکن است نارس به دنیا بیاید. پزشک متخصص شما ممکن است یک سزارین برنامه ریزی شده را برای افزایش شانس زایمان سالم برای هر دو نوزاد بدون عارضه توصیه کند.
چگونه می‌توان خطر سوپرفتیشن را کاهش داد یا از آن جلوگیری کرد؟
سوپرفاتاسیون (بارداری مضاعف) پدیده جالبی است که باید درباره آن بدانید، اما شرایطی نیست که باید آن را با خطر یا پیشگیری مرتبط کنید. احتمالاً سوپرفتیشن را تجربه نخواهید کرد. اما شما می‌توانید با عدم داشتن رابطه جنسی پس از باردار شدن، شانس خود را برای سوپر جنین کاهش دهید. با این حال، سوپرفاتاسیون بسیار نادر است. اگر بعد از باردار شدن، رابطه جنسی داشته باشید، بعید است که برای بار دوم باردار شوید.
از معدود موارد سوپر جنون بالقوه گزارش شده در ادبیات پزشکی، بیشتر در زنان تحت درمان‌های باروری بوده است. قبل از انجام این درمان‌ها باید برای اطمینان از باردار نبودن خود آزمایش انجام دهید و در صورت انجام IVF، از جمله زمان‌های خاص، تمام توصیه‌های پزشک باروری خود را دنبال کنید.
اگر بارداری مضاعف تشخیص داشته شود، چه انتظاری می‌توان داشت؟
احتمال این که این بانوان بارداری سالمی داشته باشند محتمل است. اکثر موارد تایید شده سوپرفتاسیون شامل دوقلوهایی است که تنها چند هفته از هم فاصله دارند. پزشک شما می‌تواند بهترین زمان زایمان را برای به حداکثر رساندن شانس زایمان سالم که هر دو نوزاد را شامل می‌شود، پیشنهاد کند.
تفاوت بین Superfetation و Superfecundation چیست؟
سوپرفاتاسیون Superfetation شامل دو جنین است که در طی دو چرخه قاعدگی جداگانه تشکیل می‌شوند. با سوپرفکونداسیون Superfecundation، یکی دیگر از پدیده‌های نادر مرتبط با بارداری است و بدن مادر دو یا چند تخمک را در طول یک سیکل قاعدگی آزاد می‌کند و هر تخمک توسط اسپرمی بارور می‌شود که می‌تواند از یک همسر و یا اهدا کننده متفاوت باشد. به عبارتی سوپرفکونداسیون زمانی اتفاق می‌افتد که فرزندانی که با هم به دنیا می‌آیند، مادر یکسانی دارند، اما پدران مشابهی ندارند. به همین دلیل است که به عنوان ابر باروری ناهمسان پدری (از پدران مختلف) نیز شناخته می‌شود.
این پدیده زمانی رخ می‌دهد که مادر در طول یک دوره تخمک گذاری با شرکای مختلف رابطه جنسی داشته باشد. دو تخمک (یا چند تخمک) به طور همزمان آزاد می‌شوند، اما در زمان‌های مختلف بارور می‌شوند. این منجر به خواهر و برادرهای ناتنی با مادر یکسان اما پدرهای متفاوت می‌شود که در یک زمان به دنیا می‌آیند و به دوقلوهای ناهمخوان معروف هستند.
سوپرفکونداسیون با سوپرفاتاسیون متفاوت است زیرا در همان دوره تخمک گذاری اتفاق می‌افتد، بنابراین وقتی دو تخمک بارور می‌شوند، مادر هنوز باردار نشده است. خواهر و برادر با هم رشد می‌کنند. آزمایش پدری می‌تواند به تعیین این که آیا دوقلوها پدر مشابهی دارند یا نه کمک می‌کند.
سوالات متداول در خصوص پدیده سوپرفتشن
آیا می‌توان در شش ماهگی حاملگی، دوباره باردار شد؟
یک مورد مستند وجود دارد که بانویی یک جانشینی با روش IVF باردار شد تا ۶ ماه بعد متوجه شود که فرزند بیولوژیکی خود را نیز باردار بوده است. احتمال شما برای وقوع این اتفاق نزدیک به صفر است.
سوپرفتشن (بارداری مضاعف) چقدر می‌تواند از هم فاصله داشته باشد؟
اکثر موارد سوپرفاتاسیون شامل یک تفاوت ۲ تا ۴ هفته‌ای در سن حاملگی جنین‌ها است.
تفاوت بین Superfetation و دوقلوها چیست؟
گاهی اوقات از بارداری سوپرفاتاسیون به عنوان نوعی بارداری دوقلوی یاد می شود. اما سوپرتاسیون با دوقلوها یکسان نیست، چه ناهمسان و چه همسان باشند. بارداری دوقلویی زمانی اتفاق می‌افتد که یک تخمک بارور می‌شود و از هم جدا می‌شود تا دو جنین (دوقلوهای همسان) تشکیل شود، یا زمانی که دو تخمک به طور همزمان توسط سلول‌های اسپرم مختلف (دوقلوهای ناهمسان) بارور می‌شوند. سوپرفتاسیون زمانی اتفاق می‌افتد که جنین یا جنین‌ها قبلاً کاشته شده باشد و تخمک دومی بعداً بارور شده و لانه گزینی کند.
سخن آخر
تعداد انگشت شماری از موارد مربوط به سوپرفاتاسیون نشان می‌دهد که بدن باردار تا چه حد به طور موثر از وقوع بارداری بعدی جلوگیری می‌کند. سوپرفاتاسیون در همه بارداری‌ها، از جمله حاملگی‌هایی که شامل فناوری کمک باروری هستند، تقریباً غیرممکن است. محققان هنوز در حال بررسی عواملی هستند که در صورت نادری که حاملگی پشت سر هم اتفاق می‌افتد، باعث سوپرفتاسیون می‌شود. در ضمن، اگر قبلاً باردار هستید، نباید نگران دومین بارداری باشید.