بارداری یکی از حساس‌ترین دوره‌ها برای یک خانم به‌حساب می‌آید. تصور کنید که جنینی در رحم شما وجود دارد و باید شب‌ها با آن بخوابید. این اتفاق می‌تواند گاهی خطرات بسیاری را برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. حالا سؤال اصلی همین است که بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب چگونه باید باشد؟ اگر شما هم به دنبال اطلاعاتی در مورد این موضوع هستید، پیشنهاد می‌دهیم که ادامه مطالب را از دست نداده و با ما همراه باشید.
مشکل خواب در دوران بارداری
اگر شما هم باردار هستید و شب‌ها نمی‌توانید به‌خوبی بخوابید، باید بگوییم که اصلاً نگران نباشید و شما تنها کسی نیستید که این مشکل را دارید. شاید برایتان جالب باشد که ۷۸% از خانم‌های باردار با مشکل خواب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. البته طبیعتاً این مشکل در ماه‌های ابتدایی بیشتر اذیت می‌کند و در ماه آخر معمولاً خانم‌ها با آن کنار می‌آیند.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشد، نحوه خوابیدن است. باید بگوییم که در هر دوره از بارداری ( بارداری به سه دوره کلی تقسیم می‌شود) نحوه خوابیدن متفاوت خواهد بود. در ادامه بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب در هرکدام از این دوره‌ها را توضیح خواهیم داد.
توجه داشته باشید که علاوه بر پوزیشن مناسب خواب، مشکلات هورمونی هم باعث می‌شود که خانم‌ها نتوانند در دوران بارداری خواب خوبی را تجربه کنند. همین دلیل باعث می‌شود که خانم‌ها در این دوران معمولاً احساس خستگی و کوفتگی داشته باشند که البته کاملاً طبیعی است.
همان‌طور که در مطالب بالا گفتیم بارداری به سه دوره کلی تقسیم می‌شود. بارداری به‌طورمعمول نه ماهه است. این نه ماه را می‌توان به سه دوره سه ماهه تقسیم کرد. در دوره ابتدایی یعنی سه ماهه اول بارداری، خانم‌ها نمی‌توانند به‌خوبی بخوابند اما دلیل آن وجود جنین نیست.
در این دوره جنین هنوز آن‌قدر رشد نکرده که اذیت کننده باشد. در این دوره تغییراتی هورمونی و عادت نداشتن به شرایط بارداری باعث می‌شود که خانم‌ها شب‌ها خواب خوبی نداشته باشند. احساس خستگی و بی‌حالی مفرط از علائم شایع در این دوره است و باید بگوییم که به‌تدریج از شدت آن‌ها کاسته خواهد شد.
در دوره دوم بارداری میزان هورمون موجود در خون کاهش پیدا می‌کند و خانم‌ها هم به بارداری عادت می‌کنند. همین باعث می‌شود که خانم‌ها شب‌ها بهتر بتوانند بخوابند، ولی یک مشکل دیگر وجود خواهد داشت. در این دوره جنین بزرگ‌تر شده است و خانم‌ها نگران این هستند که در هنگام خواب جنین آسیب ببیند.
این مشکل را با انتخاب بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب می‌توان به‌سادگی برطرف کرد. در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد این پوزیشن ارائه خواهیم داد. بعد از دوره دوم حالا نوبت به دوره حساس سوم می‌رسد. در این دوره اندازه جنین روزبه‌روز بزرگ‌تر می‌شود و خوابیدن با آن هم سخت‌تر خواهد بود.
توجه داشته باشید که در صورت بد خوابیدن جنین شما آسیب می‌بیند و این کار اصلاً دور از تصور نیست. توجه داشته باشید که در دوره سوم هم معمولاً مادرها خواب خوبی نخواهند داشت و دلیل آن هم استرس و نگرانی است.
در این دوره خانم‌ها دائماً نگران خواهند بود که جنین در هنگام خواب آسیب نبیند. همین موضوع باعث می‌شود که خودشان نتوانند خواب خوبی داشته باشند. در بعضی از موارد هم می‌بینیم که خانم آن‌قدر نگران است که ترجیح می‌دهد، شب‌ها نشسته و بر روی صندلی یا مبل بخوابد تا جنین آسیبی نبیند.
البته باید بگوییم که این میزان از نگرانی هم اصلاً لازم نیست. خانم‌های باردار می‌توانند شب‌ها به‌راحتی بخواند، اگر بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب را بدانند. جز در مواردی که پزشک معالج صلاح بداند، نیازی به نشسته خوابیدن وجود ندارد.
بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب در سه ماهه اول بارداری
خوب در مطالب بالا گفتیم که در این دوره خانم‌ها نمی‌توانند به‌خوبی بخوابند، چون میزان هورمون موجود در خون آن‌ها بیشتر از حد عادی است. همین موضوع باعث می‌شود که خانم‌ها شب‌ها بی‌قرار باشند و دائماً پوزیشن خواب خود را تغییر دهند.
البته باید بگوییم که پوزیشن خواب در این دوره اهمیت چندانی ندارد و دلیل آن هم کاملاً واضح است. در این دوره اندازه رحم و جنین آن‌قدر بزرگ نیست که حساسیت ایجاد کند. شما می‌توانید به هر شکلی که راحتی هستید، بخوابید، ولی باید به یک نکته مهم دقت داشته باشید.
اگر عادت دارید که کج بخوابید، یعنی دست خود را زیر بالشت گذاشته و پای خودتان را جمع کنید، یا حتی بر روی شکم بخوابید، ترجیحاً در همین ماه‌های ابتدایی عادت خود را ترک کنید. این دو شکل خوابیدن اصلاً برای جنین مناسب نیست، حتی اگر در دوره ابتدایی بارداری باشید.
بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب در این دوره ابتدایی، خوابیدن به پهلو (راست و چپ تفاوتی نخواهد داشت) و خوابیدن به پشت است. ترجیحاً اگر بتوانید به پهلو بخوابید، بهتر است اما در این دوره جایی برای نگرانی و حساسیت بیش‌ازحد وجود ندارد.
بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب در سه ماهه دوم بارداری
هنگامی‌که خانم ماه چهارم بارداری خود را شروع می‌کند، کم‌کم نگرانی‌ها بابت بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب شروع می‌شود. خوب باید بگوییم که شما در همین ماه چهارم باید پوزیشن خواب خود را در حالت استاندارد قرار بدهید.
بهترین پوزیشن خواب برای خانم‌های باردار، خوابیدن به پهلو است. در ماه‌های چهارم و ابتدای ماه پنجم می‌توانید به پهلوی راست و چپ بخوابید ولی ترجیح این است که پهلوی چپ را برای خوابیدن انتخاب کرده و به آن عادت کنید.
سیاهرگی در بدن ما وجود دارد که اسمش IVC است. این سیاهرگ خون را از قلب به رحم می‌رساند، یعنی حیات و سالم بودن جنین شما به عملکرد درست این سیاهرگ بستگی خواهد داشت. حالا شاید برای شما جالب باشد که خوابیدن به پهلوی چپ باعث می‌شود که این سیاهرگ عملکرد بهتری داشته باشد. به همین دلیل است که میگوییم در همان ماه‌های ابتدایی بارداری به این پوزیشن خوابیدن عادت کنید.
بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب در سه ماهه سوم بارداری
در دوره سوم بارداری حساسیت‌ها برای انتخاب بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب بیشتر می‌شود. باید بگوییم که در این دوره هم شما باید به پهلوی چپ بخوابید. دلیل انتخاب این پوزیشن را هم در مطالب بالا به‌طور کامل توضیح داده‌ایم.
دقت داشته باشید که خوابیدن به پشت، بر روی شکم یا هر پوزیشن دیگری در این دوره می‌تواند خطرات بسیاری را برای جنین شما به همراه داشته باشد که در ادامه به این خطرات هم اشاره خواهیم کرد. در بعضی از موارد شاهد این هستیم که جنین در خطر است و خوابیدن مادر اصلاً به صلاح نیست.
در چنین حالتی با توجه به تشخیص پزشک متخصص مادر می‌تواند شب‌ها نشسته بخوابد. نیازی نیست که بگوییم که نشسته خوابیدن برای هیچ‌کس خوشایند نخواهد بود. البته نگران نباشید، در حالت عادی نیازی به انجام چنین کاری نیست.
در بعضی از موارد هم می‌بینیم که بعد از چند شب نشسته خوابیدن، وضعیت جنین در رحم ثابت می‌شود و مادر می‌تواند شب‌ها دراز کشیده و به‌خوبی استراحت کند. پیشنهاد می‌دهیم که در این مورد حتماً با پزشک متخصص خود مشورت کنید و خودتان کاری انجام ندهید.
در دوران بارداری چطور نباید خوابید؟
در مطالب بالا اطلاعاتی در مورد بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب بیان کردیم، حالا یک سؤال مهم وجود دارد، آیا پوزیشنی هست که باید از آن اجتناب کرد؟ طبیعتاً پاسخ مثبت است و شما نباید یکسری کارها را در هنگام خواب انجام بدهید.
مهم‌ترین پوزیشنی که باید از آن اجتناب کنید، بر روی شکم خوابیدن است. این کار فشار بسیار زیادی به جنین وارد می‌کند و در بعضی از موارد هم احتمال خفگی جنین در رحم وجود خواهد داشت. توصیه می‌کنیم که قبل از اقدام برای بارداری حتماً این عادت خوابیدن خود را ترک کنید.
علاوه بر احتمال خفگی جنین باید بگوییم که شما در دوران بارداری به‌اندازه کافی احساس کمر درد و پا درد خواهید داشت. حالا این نحوه خوابیدن باعث می‌شود که فشار بیشتری بر روی ستون فقرات شما بیاید و دردها شما هم بیشتر خواهد شد.
اگر معمولاً شب‌ها هنگام خواب جنب‌وجوش زیادی دارید و به‌اصطلاح پهلوبه‌پهلو می‌شوید، باید این عادت را هم ترک کنید. پهلوبه‌پهلو شدن هنگام خواب می‌تواند فشار زیادی به جنین شما وارد کند و این فشارها اصلاً خوب نیستند.
مشکلات جسمی خانم‌ها باردار در هنگام خواب
بارداری دوره‌ای است که خانم‌ها معمولاً اذیت می‌شوند، حالا این اذیت شدن و مشکلات شکل‌ها و جنبه‌های مختلفی دارد. هنگام خواب معمولاً خانم‌ها دردهای بسیاری را تحمل خواهند کرد. در این قسمت به این مشکلات اشاره کرده و در ادامه راه‌حل‌هایی برای درمان آن‌ها ارائه خواهیم داد. پیشنهاد می‌دهیم که همچنان با ما همراه باشید و ادامه مطالب را از دست ندهید.
اولین مشکلی که رایج است، احساس درد در ستون فقرات، لگن، ساق پا و زانوها خواهد بود. این دردها گاهی آن‌قدر زیادی هستند که خانم نمی‌تواند بخوابد. همه ما هم می‌دانیم که نخوابیدن در شب و استراحت نکردن چه تأثیرات منفی بر روی بدن خواهد داشت.
مشکلات جسمی خانم‌های باردار در هنگام خواب به همین موارد خلاصه نمی‌شود. خانم‌های بسیاری به محض دراز کشیدن و خوابیدن احساس سوزش معده و رفلکس معده می‌کنند که اصلاً خوشایند نیست. این سوزش و رفلکس گاهی آن‌قدر زیاد می‌شود که احساس تهوع هم به همراه خواهد داشت. در ادامه روش‌هایی را ارائه می‌دهیم که می‌توانید این مشکلات را کنترل کنید.
چطور در دوران بارداری خواب خوبی داشته باشیم؟
در مطالب بالا گفتیم که بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب چه حالتی است. در ادامه هم گفتیم که مشکلات خواب در دوران بارداری فقط به انتخاب بهترین پوزیشن خلاصه نمی‌شود. در این قسمت می‌خواهیم در مورد روش‌هایی توضیح بدهیم که این مشکلات را کاهش می‌دهند. به این موضوع دقت داشته باشید که این روش‌ها برای هرکسی نتیجه خاصی خواهد داشت.
به‌عنوان‌مثال ممکن است که شما و خواهرتان هر دو در دوران بارداری سوزش معده داشته باشید، روش‌هایی که برای کاهش این درد انتخاب می‌کنید، ممکن است درد شما را به‌طور کامل از بین ببرد و درد خواهرتان را کمی بهتر کند. این موضوع متناسب با بدن هرکسی متفاوت خواهد بود.
برای برطرف کردن سوزش معده و رفلکس معده می‌توانید هنگام خواب از چند بالش استفاده کنید. برای این کار کافی‌ست قسمتی از پشت بدن خود را کمی بالا ببرید (چند بالش زیر کمرتان بگذارید) این کار باعث کاهش سوزش معده شما خواهد شد.
اگر در هنگام خواب پا درد دارید، می‌توانید چند بالش زیر پای خود بگذارید و پاها را کمی بالا ببرید. این کار باعث می‌شود که گردش خون در پاهای شما افزایش پیدا کند و درد ساق پا در مدت زمان کوتاهی از بین خواهد رفت. البته زمان از بین رفتن درد با توجه به میزان درد و بدن هرکسی متفاوت خواهد بود.
اگر احساس درد در قسمت لگن و کمر خودتان دارید، می‌توانید از بالش‌های مخصوص بارداری یا حتی یک بالش معمولی استفاده کنید. این بالش را در بین دو پای خود گذاشته و شب‌ها با آن بخوابید. البته این پوزیشن خواب در حالت عادی هم باعث می‌شود که فشار کمتری به زانوها و کمر شما وارد شود و فواید بسیار زیادی خواهد داشت.
بالش‌های بارداری به دلیل شکل خاصی که دارند، باعث می‌شوند که خواب بهتری را تجربه کرده و فشار کمتری به کمر شما وارد شود. البته استفاده از این بالش‌ها اجباری نیست، مگر آنکه پزشک معالج شما برایتان تجویز کرده باشد. اگر تابه‌حال تجربه استفاده از این بالش‌ها را ندارید، نگران نباشید. استفاده از هر بالشی و به‌خصوص بالش بارداری باعث می‌شود که کیفیت خواب شما بهتر شود.
مشکلات ناشی از بد خوابیدن در دوران بارداری
در مطالب بالا به این موضوع اشاره کردیم که بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری خواب باکیفیتی ندارند. البته این موضوع در ماه‌های ابتدایی خود را بیشتر نشان می‌دهد. حالا باید به این موضوع اشاره کنیم که این نخوابیدن‌ها و خوابیدن‌های بی‌کیفیت سبب بروز چه مشکلاتی خواهد شد.
این مشکلات برای مادر و جنین وجود دارند، البته مادر بیشتر در معرض مشکل خواهد بود. اجازه بدهید این موارد از ساده‌ترین شروع کنیم. یک خانم هنگام بارداری باید کارهای روزمره خود را انجام بدهد. مثلاً اگر شال است، بر سر کارش حاضر شود، دانشجو باید کلاس‌های خود را شرکت کند و خانم خانه‌دار هم کارهای خانه را دارد.
حالا اگر شخصی شب‌ها نتواند خواب خوب و باکیفیتی داشته باشد، چطور می‌تواند در طول روز این کارها را انجام دهد؟ یعنی این احساس خستگی و کوفتگی باعث می‌شود که خانم باردار نتواند کارهای روزمره خود را به نحوه احسن انجام بدهد.
نخوابیدن و استراحت نکردن باعث احساس افسردگی هم خواهد شد. معمولاً هنگامی‌که شخصی خواب کافی نداشته باشد، توانایی برای انجام کارهایی که برایش لذت‌بخش خواهد بود هم نخواهد داشت. این مورد هم باعث افسردگی و گوشه‌‌نشینی خواهد شد که اصلاً خوشایند نیست.
در بعضی از موارد این خستگی به حدی زیاد است که خانم نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند و بر روی زمین می‌افتد. حالا این زمین افتادن هم با توجه به اینکه کجا و چطوری افتاده باشد، می‌تواند پیامدهای ناگواری را به همراه داشته باشد.
شاید برایتان جالب باشد که نخوابیدن در دوران بارداری باعث افزایش فشارخون هم می‌شود. به این اختلال پره‌اکلامپسی میگویند. افزایش فشارخون نه‌تنها برای مادر خوب نیست، بلکه جنین را هم در معرض آسیب قرار می‌دهد. به همین دلیل است که خانم‌های باردار باید به‌طور مداوم فشارخون خود را چک و آن را کنترل کنند.
حالا اگر از مشکلاتی که نخوابیدن برای مادر دارد، بگذریم، باید بگوییم که این موضوع برای جنین هم مشکلاتی را به همراه خواهد داشت. جنین در رحم مادر باید به‌طور طبیعی رشد کند. حالا اگر مادر شرایط مناسبی نداشته باشد، طبیعتاً رشد جنین هم با مشکل روبه‌رو خواهد شد.
از سری مشکلاتی که عدم خواب مناسب برای جنین خواهد داشت، محدودیت در رشد است. این موضوع اصلاً خوب نیست و حتی در بعضی از موارد هم سبب می‌شود که مادر مجبور به سقط جنین باشد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که اگر در زمان بارداری خواب خوب و باکیفیتی ندارید، حتماً آن را با پزشک معالج خود در میان بگذارید و به دنبال راهی برای درمان آن باشید. این مشکل به‌ظاهر کوچک می‌تواند خطرات بسیار زیادی را برای شما و جنین به همراه داشته باشد.
نتیجه‌گیری
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که در مورد بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب مطالبی را بیان کنیم. در ابتدا به این موضوع اشاره کردیم که یک خانم باردار در همان ابتدا با خواب مشکل خواهد داشت و معمولاً خواب خوبی را تجربه نخواهد کرد.
در ادامه به این موضوع اشاره کردیم که بارداری سه دوره کلی دارد و در هر دوره انتخاب بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب متفاوت خواهد بود. همان‌طور که گفتیم در دوره ابتدایی یا همان سه‌ماهه اول نیازی نیست که بر روی پوزیشن خوابیدن خودتان حساس باشید. البته توجه داشته باشید که اگر عادت دارید بر روی شکم بخوابید، بهتر است که این عادتتان را ترک کنید.
لازم به ذکر است که خوابیدن بر روی شکم در دوره ابتدایی بارداری خطرات زیادی را به همراه نخواهد داشت اما در دوره‌های بعدی این کار خطرناک خواهد بود، پس بهتر است که در همان ماه‌های ابتدایی این عادت را کنار بگذارید تا دردسرساز نشود.
در دوره دوم و سوم بارداری بهترین پوزیشن خانم باردار هنگام خواب، خوابیدن به پهلو است. این پوزیشن باعث می‌شود که سیاهرگ IVC بهترین عملکرد خود را داشته باشد. عملکرد درست این سیاهرگ به سلامت بهتر و بیشتر جنین شما کمک می‌کند.
در ادامه مطالب گفتیم که خانم‌های باردار معمولاً با مشکلاتی مانند رفلکس معده، کمر درد، پا درد و… در هنگام خواب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در ادامه هم روش‌هایی را برای برطرف کردن این مشکل ارائه دادیم. در انتها هم به مشکلات ناشی از نخوابیدن در دوران بارداری اشاره کردیم. اگر سؤال دیگری در مورد این موضوع دارید، آن را با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.