تونسیلیت یا ورم لوزه در کودکان به به وجود آمدن التهاب و تورم لوزه‌ها (مجموعه بافت‌های لوزهای فرامانندکی و حلقه‌ای که در قسمت عقب حلق قرار دارند) اشاره دارد. این وضعیت معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی است.
التهاب لوزه در کودکان می‌تواند به علت عفونت‌های تنفسی متداول در این گروه سنی، مانند التهاب حلق، آنتی‌بیوتیک استفاده نامناسب، ویروس‌های سرماخوردگی یا عوامل دیگر ایجاد شود. با ما همراه باشید تا درباره این موضوع توضیحات بیشتری ارائه دهیم.
علت ورم لوزه در کودکان چیست؟
علت ورم لوزه در کودکان معمولاً به عوامل عفونتی برمی‌گردد. عفونت‌های ویروسی و باکتریایی از اصلی‌ترین علل ورم لوزه‌ها در کودکان هستند. در زیر تعدادی از عوامل عفونی که می‌توانند ورم لوزه در کودکان را ایجاد کنند، آورده شده است:
- عفونت‌های ویروسی: ویروس‌های مختلف می‌توانند عفونت و التهاب در لوزه‌ها ایجاد کنند. مثال‌هایی از ویروس‌های عامل عفونت شامل ویروس‌های رینوویروس، ویروس‌های آدنوویروس، ویروس‌های اینفلوآنزا و ویروس‌های کوکساکی می‌باشند.
- عفونت‌های باکتریایی: بیشترین عفونت باکتریایی که ورم لوزه در کودکان را ایجاد می‌کند، عفونت باکتری استرپتوکوک آنگینوزا (Streptococcus pyogenes) است. این نوع عفونت باکتریایی به عنوان التهاب حلق و لوزه‌ها معروف است.
- عوامل دیگر: علل دیگری مانند عفونت قارچی، التهاب لوزه‌ها به علت آلرژی، تحریک شدید لوزه‌ها به علت غذاها یا مواد خارجی، وراثتی بودن برخی از اختلالات ایمنی و سیستمیک نیز می‌توانند باعث ورم لوزه در کودکان شوند.
مهم است بدانید که علت ورم لوزه‌ها در هر کودک ممکن است متفاوت باشد و برای تشخیص دقیق علت، مشاوره و بررسی پزشک متخصص اطفال الزامی است.
علائم التهاب لوزه در کودکان
علائم التهاب لوزه در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد یا تورم در منطقه گلو: کودک ممکن است احساس درد و تورم در منطقه گلویی خود داشته باشد. این درد ممکن است هنگام بلعیدن غذا یا نوشیدن مایعات شدیدتر شود.
- قرمزی و التهاب لوزه‌ها: لوزه‌های کودک در طول عفونت قرمز و تورم می‌شوند. آن‌ها ممکن است پوست‌های خاکستری یا زرد رنگ داشته باشند و از سطح لوزه بیرون بیایند.
- تشدید علائم با حرارت بدن: کودک ممکن است دچار تب و بی‌اشتهایی شود. علائم عفونت می‌تواند با تب بالا، سرفه، سرفه خونریزی، سرفه خشک، سرفه با عصاره، گلو درد، علائم سرماخوردگی، عفونت گوش، عفونت حلق، خستگی، تنگی نفس و احساس تنگی در گلو همراه باشد.
- بوی بد دهان: عفونت لوزه‌ها ممکن است باعث تولید یک بوی بد در دهان شود که ممکن است به علت رشد باکتری‌ها در لوزه‌ها باشد.
- سرفه و عطسه: این علائم همراه با عفونت لوزه‌ها مشاهده شده و نشانه‌های تنفسی عفونت می‌باشند.
- لنفاژن‌های مربوط به لوزه‌ها: در صورت عفونت شدید لوزه‌ها، لنفاژن‌هایی (گره‌های لنفاوی تحت بغل گوش و در نقاط دیگر گردن) ممکن است متورم شوند.
- جاری شدن بزاق از دهان: جاری شدن بزاق از دهان یکی از علائمی است که ممکن است در صورت وجود التهاب لوزه در کودکان مشاهده شود. التهاب لوزه‌ها معمولاً باعث تورم لوزه‌ها در دهان می‌شود و این ممکن است منجر به افزایش تولید بزاق شود. بزاق به طور طبیعی توسط غده‌های بزاقی در دهان تولید می‌شود و به منظور مرطوب کردن غشاء مخاطی و کمک به فرآیند هضم غذا استفاده می‌شود.در صورتی که بزاق به شدت جاری و فراوان باشد و همراه با علائمی مانند درد یا سوزش در دهان، تورم لوزه‌ها، سردرد، تب و علائم دیگر همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- گرفتگی صدا: گرفتگی صدا، می‌تواند یکی از علائم همراه با ورم لوزه در کودکان باشد. وقتی لوزه‌ها در دهان متورم می‌شوند، ممکن است راه هوایی در نزدیکی آن‌ها محدود شود و باعث گرفتگی و تغییر در صدای کودک شود.علاوه بر گرفتگی صدا، کودک ممکن است مشکلی در تلفظ کلمات داشته باشد یا صدایش ضعیف‌تر از حالت عادی باشد. این علائم ممکن است با تورم لوزه‌ها و تنگی راه هوایی مرتبط باشند. نقاط سفید یا زرد رنگ در گلو: نقاط سفید و زرد روی لوزه‌ها ممکن است نشانه‌ای از التهاب لوزه باشند. این نقاط معمولاً به عنوان عفونت مرتبط با باکتری‌ها یا قارچ‌ها شناخته می‌شوند. در صورت مشاهده نقاط سفید و زرد روی لوزه‌ها همراه با علائم مانند درد حلق، تورم، مشکل در بلع، تب و ضعف عمومی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی علائم و انجام بررسی‌های فیزیکی و در صورت لزوم تست‌های تشخیصی، تشخیص درست را قرار خواهد داد و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
- سردرد: سردرد ممکن است یکی از علائم همراه با ورم لوزه‌ها باشد. درصورتی که لوزه‌ها التهاب داشته باشند و بزرگ شوند، ممکن است باعث تحریک و تنش در ناحیه حلق و سبب سردرد شوند. علاوه بر این، التهاب لوزه‌ها ممکن است به گوش‌ها و اطراف سینوس های صورتی گسترش یابد و علایم سردرد و فشار در ناحیه سر و صورت را ایجاد کند.درمان سردرد مرتبط با ورم لوزه‌ها معمولاً شامل درمان التهاب لوزه‌ها و کاهش علائم آن است. در صورتی که سردرد شدید باشد یا همراه با علائم دیگر نظیر تب بالا، تهوع یا استفراغ همراه شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت سردرد مشخص شود و درمان مناسب تجویز شود. پزشک شما می‌تواند تشخیص دقیق بیماری و تعیین نوع درمان مناسب را انجام دهد، از جمله تجویز داروهای ضد التهاب، ضد درد یا آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت نیاز.
در تشخیص دقیق و درمان التهاب لوزه در کودکان، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. او می‌تواند براساس علائم و علت محتمل، درمان مناسب را تجویز کند. پزشک ممکن است اقداماتی مانند ارزیابی فیزیکی، بررسی تاریخچه پزشکی، آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون یا انتقال نمونه لوزه و در صورت لزوم مشاوره با متخصصان دیگر را بررسی کند.
لازم به ذکر است که علائم ورم لوزه می‌تواند به علل دیگری نیز نسبت داده شوند. بنابراین، مهم است که هرگونه علامتی را که در کودک خود مشاهده می‌کنید، با پزشک در میان بگذارید.
ورم لوزه حاد و مزمن
ورم لوزه در کودکان می‌تواند به صورت حاد یا مزمن رخ دهد. در هر دو حالت، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان مناسب بسیار مهم است.
ورم حاد لوزه‌ها در کودکان معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی است. علائم ورم لوزه حاد شامل درد حلق، سرفه، تب، خستگی و بزاق کردن ممکن است. در صورتی که علائم شدید باشند یا به مدت طولانی ادامه داشته باشند، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کند تا باکتری‌ها را درمان کند. همچنین، مراقبت‌های خانگی نظیر استراحت، آبیاری دهان با محلول‌های آب و نمک و مصرف مایعات گرم می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.
ورم لوزه مزمن در کودکان ممکن است ناشی از التهاب مکرر لوزه‌ها باشد. علائم آن شامل ورم مداوم لوزه‌ها، درد حلق مزمن، عفونت‌های تنفسی مکرر، خستگی و مشکلات خواب می‌شود.
در صورت وجود ورم لوزه مزمن، پزشک ممکن است توصیه کند که لوزه‌ها را جراحی کنند. عمل جراحی لوزه‌ها یا تونسیلکتومی، از بین بردن عفونت‌ها و بهبود علائم مزمن مربوط به لوزه‌ها را ممکن می‌سازد. اما تصمیم نهایی در مورد جراحی لوزه‌ها باید توسط پزشک اتخاذ شود.
تشخیص تونسیلیت در کودکان چگونه است؟
تشخیص تونسیلیت یا ورم لوزه در کودکان معمولاً توسط پزشک صورت می‌گیرد. پزشک برای تشخیص صحیح و تعیین وجود التهاب و تورم لوزه‌ها، ممکن است از روش‌ها و فرآیندهای زیر استفاده کند:
- بررسی بالینی: پزشک با معاینه دقیق دهان و گلوی کودک، لوزه‌ها را بررسی می‌کند. او ممکن است تورم، قرمزی و ترشحات لوزه‌ها را بررسی کند و به وجود علائم دیگری مانند درد گلو، تب و خونریزی لوزه‌ها توجه کند.
- سابقه بیماری: پزشک از شما در مورد علائم، مدت زمان و شدت آن‌ها، عوارض همراه، تاریخچه بیماری در خانواده و سایر جزئیات مربوط به وضعیت کودک سوال خواهد کرد.
- آزمایش‌های تشخیصی: در مواردی که تشخیص قطعی با معاینه بالینی به دست نمی‌آید، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی انجام دهد. این آزمایش‌ها ممکن است شامل آزمایش خون، پاندوسکوپی (بررسی لوزه‌ها با استفاده از دستگاه پاندوسکوپ)، آزمایش کشت گل‌دانه لوزه‌ها و سایر آزمایش‌های تشخیصی باشد.
در صورت مشاهده علائم تونسیلیت در کودکتان، بهترین اقدام این است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند بر اساس علائم و نتایج بررسی‌ها، تشخیص را تعیین کرده و درمان مناسب را تجویز نماید.
روش‌های درمان ورم لوزه‌ها در کودکان
روش‌های درمان ورم لوزه در کودکان می‌تواند شامل تدابیر خانگی و درمان دارویی باشد. البته، انتخاب روش درمانی به عوامل مختلفی مانند سن کودک، شدت علائم، عوارض همراه و تشخیص پزشک بستگی دارد. در هر صورت، مهم است که همیشه با مشورت و راهنمایی پزشک خود عمل کنید. روش‌های معمول درمان ورم لوزه‌ها در کودکان عبارتند از:
- تدابیر خانگی:
- استراحت بیشتر: به کودک فرصتی برای استراحت دهید تا بدنش بهبود یابد.
- مصرف مایعات گرم: به کودک مایعات گرم مانند آب گرم، شوربا یا چای گرم بدهید تا باعث آرامش و رطوبت گلوی او شود.
- شیردهی: در صورتی که کودک زیر یک سال است، ادامه شیردهی ممکن است به تسکین علائم ورم لوزه کمک کند.
- درمان دارویی:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت تشخیص عفونت با باکتری، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کند. باید به دقت دستورات پزشک را دنبال کرده و دارو را به مدت کامل مصرف کنید.
- ضد التهاب‌ها و ضد درد: ممکن است پزشک ضد التهاب‌ها و ضد درد مانند آیبوپروفن یا پاراستامول را به شکل شربت یا قرص تجویز کند.
- آب گرم و آب نمک: استفاده از آب گرم و آب نمک برای گرم‌کردن و از بین بردن التهاب حلق می‌تواند علائم را بهبود بخشد. این کار باید با راهنمایی پزشک صورت گیرد.
- جراحی:
لوزه‌برداری یا تونسیلکتومی یک روش جراحی است که برای از بین بردن تونسیلیت در بدن استفاده می‌شود. این روش معمولاً در مواردی که لوزه‌ها به صورت مزمن التهاب می‌کنند یا با مشکلات دیگری مانند عفونت‌های مکرر یا عوارض تنفسی و گوشی همراه استفاده می‌شود.
مراحل عمومی لوزه‌برداری عبارتند از:
- بیهوشی: قبل از شروع جراحی، بیمار برای بیهوشی کامل در معرض داروی بیهوشی قرار می‌گیرد. بیمار می‌تواند تحت تأثیر بیهوشی عمومی یا بیهوشی موضعی باشد.
- برش و دسترسی: پزشک با استفاده از وسایل جراحی مانند اسکالپل، برشی را در ناحیه لوزه‌ها ایجاد می‌کند تا به لوزه‌ها دسترسی داشته باشد.
- برداشتن لوزه‌ها: پزشک لوزه‌ها را با استفاده از وسایل جراحی مناسب مانند کلیپس‌ها یا لیزر، برداشت می‌کند. لوزه‌ها به طور کامل از بدن جدا می‌شوند.
- خاتمه و ترمیم: پس از برداشتن لوزه‌ها، زخم‌ها در ناحیه لوزه‌ها ترمیم می‌شوند. ممکن است پزشک از بخیه، استفاده از نوارهای ترمیمی یا استفاده از مواد آمبولیکال برای ترمیم استفاده کند.
- بازگشت به حالت طبیعی: پس از عمل جراحی، بیمار به واحد پرستاری منتقل می‌شود و تحت نظر پزشکان و پرستاران قرار می‌گیرد تا به طور کامل به هوش بیاید. بیمار به طور معمول در زمان کوتاهی به هوش می‌آید.
مراقبت‌های بعد از جراحی
- کنترل درد: بیمار ممکن است پس از عمل درد داشته باشد. پزشک می‌تواند داروهای تسکین درد را تجویز کند تا درد را کاهش دهد. استفاده از یخ یا کمپرس سرد نیز ممکن است در کاهش درد مؤثر باشد.
- رژیم غذایی نرم: پس از عمل، بیمار باید رژیم غذایی نرم و خنک را رعایت کند. مصرف مایعات سرد و ملایم مانند آب، آبمیوه‌های بدون گاز و سوپ‌های گرم می‌تواند برای تسکین لوزه‌های بیمار مفید باشد.
- استراحت: استراحت کافی و جلوگیری از فعالیت‌های سنگین و استرس‌زا به بهبود سریع‌تر از عمل کمک می‌کند. بیمار باید از فعالیت‌های جسمانی سنگین و ورزش خودداری کند تا به لوزه‌ها زمان کافی برای ترمیم بدهد.
- داروهای تجویز شده: پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب، ضد درد، آنتی‌بیوتیک‌ها یا محلول‌های ضد عفونی را تجویز کند. بیمار باید دستورات پزشک را در مورد مصرف دقیق داروها رعایت کند.
- مراقبت از زخم‌ها: بیمار باید نکات بهداشتی مراقبت از زخم‌های لوزه‌ها را رعایت کند. شستشوی دهان به طور منظم با محلول ضد عفونی و استفاده از مسواک نرم و دقت در خوردن غذاهای نرم و خنک می‌تواند به ترمیم زخم‌های پس از جراحی کمک کند.
عوارض عفونت لوزه در کودکان
در صورت عدم درمان عفونت لوزه در کودکان که ممکن است به علت التهاب لوزه ایجاد شود، کودک دچار عوارض زیر می‌شود:
- درد و التهاب: عفونت لوزه معمولاً باعث درد و التهاب لوزه‌ها می‌شود. کودک ممکن است از درد گلو، سختی در بلع، و تحلیل رنگیابی لوزه‌ها شکایت کند.
- تب: عفونت لوزه ممکن است باعث افزایش دمای بدن و تب در کودک شود. تب می‌تواند نشان از واکنش بدن به عفونت باشد.
- عوارض تنفسی: عفونت لوزه ممکن است باعث تنفس مشکل‌دار در کودک شود. انسداد مسیرهای تنفسی و تورم لوزه‌ها می‌تواند منجر به سرفه، خستگی، سرگیجه و عدم توانایی در تنفس طبیعی شود.
- عفونت گوش: لوزه‌ها و گوش در نزدیکی هم قرار دارند و عفونت لوزه ممکن است باعث عفونت گوش و علائمی مانند درد گوش، سرگیجه، و افزایش ترشحات گوش شود.
- عوارض گوارشی: برخی از کودکان ممکن است با عفونت لوزه علائمی مانند تهوع، استفراغ یا درد شکم تجربه کنند.
در صورت بروز هرگونه علائم یا عوارض ناشی از عفونت لوزه در کودکان، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق بیماری قرار داده شود و درمان مناسب انجام شود.