بارداری یکی از چالش برانگیزترین و در عین حال دلچسب ترین دوران زندگی یک زن است. خوشحالی از حمل کودک جدید در درون شما بسیار زیاد است، اما ترس از بیماری یا عفونت وجود دارد که ممکن است به شما و کودک آسیب برساند. نمونه‌ای از این بیماری‌ها، عفونت‌های تورچ TORCH است که می‌تواند زن باردار را آلوده کند و به جنین در حال رشد برسد. بیایید نگاهی عمیق به این موضوع داشته باشیم، پس با پینو بیبی همراه باشید.
عفونت تورچ TORCH چیست؟
عفونت تورچ TORCH که گاهی از آن به عنوان سندرم تورچ نیز نام برده می‌شود، می‌تواند یک اصطلاح گمراه کننده باشد، زیرا مانند یک بیماری به نظر می‌رسد. با این حال، اصطلاح TORCH مخفف پنج عفونت ناشی از پاتوژن‌های مختلف است. واژه TORCH مخفف ساخته شده از T توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis)، O دیگر عوامل (Other Agents)، R روبلا (Rubella)، C سیتومگالوویروس (Cytomegalovirus)و H هرپس سیمپلکس (Herpes simplex virus) است.
این عفونت‌ها در صورت عدم تشخیص در زمان مناسب می‌توانند مشکلات جدی برای جنین متولد نشده و مادر ایجاد کنند. این پاتوژن‌ها از مادر باردار به جنین او در دوران بارداری یا هنگام زایمان منتقل می‌شوند.
TORCH از پنج عفونت زیر تشکیل شده است:
۱. توکسوپلاسموز
این عفونت توسط انگل توکسوپلاسما گوندی ایجاد می‌شود که می‌تواند از طریق جفت به جنین برسد. گوشت و غذای خام و نیم پز می‌تواند باعث این عفونت شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این بیماری مقاله «با بیماری انگلی توکسوپلاسموز آشنا شوید؟» را مطالعه بفرمایید.
۲. سایر عفونت‌ها
O در TORCH مخفف other است که شامل گروهی از بیماری‌ها می‌شود. سایر عفونت‌ها HIV، هپاتیت B، آبله مرغان، سیفلیس و کلامیدیا هستند.
- HIV: ویروسی است که از طریق تماس جنسی یا تماس مستقیم با خون آلوده به HIV (مانند سوزن‌های مشترک) منتشر می‌شود. اکثر عفونت‌های HIV در کودکان در سه ماهه سوم بارداری، در حین یا پس از زایمان اتفاق می‌افتد، زمانی که والدین زایمان داروهای مناسب را مصرف نمی‌کنند.
- سیفلیس: یک عفونت مقاربتی ناشی از باکتری. شما می توانید آن را از تماس مستقیم با زخم های سیفلیس در طول رابطه مقعدی، واژینال یا دهانی دریافت کنید. سیفلیس مادرزادی در حال افزایش است و نوزادان در کانال زایمان دچار عفونت می شوند. سیفلیس توسط باکتری ایجاد می‌شود و می‌تواند از رشد طبیعی نوزاد جلوگیری کند. چنین نوزادانی ممکن است مشکلات مربوط به اعصاب داشته باشند که می‌تواند باعث ناشنوایی یا نابینایی شود.
- بیماری پنجم: بثورات خفیف ناشی از پاروویروس B19 می‌باشد. هنگامی که فرد مبتلا سرفه یا عطسه می‌کند، از طریق بزاق و مخاط پخش می‌شود.
- آبله مرغان: یک بیماری بسیار مسری که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می‌شود. در بیشتر موارد، یک بار ابتلا به آبله مرغان (معمولاً در دوران کودکی) یا واکسینه شدن در برابر این بیماری به شما ایمنی مادام العمر می‌دهد.
- ویروس زیکا: ویروسی است که توسط پشه آلوده در مناطقی که ویروس شایع است منتشر می‌شود. هم چنین می‌تواند از طریق رابطه جنسی با فرد آلوده منتقل شود.
۳. سرخجه
این عفونت به سرخک آلمانی معروف است و مسری است. بثورات بدن، گلودرد و تب خفیف از علائم سرخجه هستند.
۴. سیتومگالوویروس (CMV)
CMV می‌تواند به فرزند متولد نشده شما منتقل شود و یک عفونت از گروه ویروس هرپس است. CMV مادرزادی باعث زردی، کاهش شنوایی، مشکلات ریوی و ضعف عضلانی می‌شود.
۵. ویروس هرپس سیمپلکس ۲
این نوعی تبخال تناسلی است و با زخم‌های باز یا تاول‌های اطراف مقعد یا اندام تناسلی مشخص می‌شود.
بسته به مرحله رشد جنین در زمان قرار گرفتن در معرض، اثرات پاتوژن‌ها متفاوت خواهد بود. بیماری‌های ذکر شده در بالا می‌توانند مشکلات رشدی ایجاد کنند، زیرا از طریق جفت به جنین منتقل می‌شوند.
عفونت تورچ TORCH چقدر شایع است؟
عفونت‌های TORCH تقریباً ۲ درصد تا ۳ درصد از تمام اختلالات مادرزادی را تشکیل می‌دهند (شرایطی که کودک با آن متولد می‌شود).
آیا عفونت تورچ TORCH مسری است؟
بله، عفونت‌های TORCH مسری هستند و به راحتی پخش می‌شوند.
چه چیزی باعث عفونت TORCH در بارداری می‌شود؟
اگر در دوران بارداری به عفونت تورچ TORCH آلوده شده باشید، کودک شما می‌تواند از طریق شما به عفونت TORCH مبتلا شود، زیرا عفونت می‌تواند از طریق جریان خون عبور کند و به بدن جنین راه پیدا کند. از آن جایی که سیستم ایمنی کودک به طور کامل توسعه نیافته است، در برابر بیماری آسیب پذیر است و هنوز قادر به مبارزه با عفونت نیست.
عفونت TORCH از طریق راه‌های زیر از مادر به جنین منتقل می‌شود:
۱. هنگام زایمان
در حالی که نوزاد در حال تولد و مادر در حال زایمان است، یا حتی پس از چند دقیقه از تولد، عفونت تورچ TORCH که در دوران بارداری مادر را آلوده کرده است، می‌تواند نوزاد را از طریق خون یا مایعات بدن مادر آلوده کند. خوشبختانه، کنترل شیوع آن از طریق درمان‌های پزشکی مدرن امکان پذیر است.
۲. از طریق جفت
در داخل رحم، کودک هنوز سیستم ایمنی قدرتمندی برای خود ایجاد نکرده است و از این رو برای مبارزه با هر گونه عفونتی به شما وابسته است. جفت گذرگاهی برای پاتوژن‌ها فراهم می‌کند و سیستم ایمنی کودک نمی‌تواند با آنها مبارزه کند. اگر چه مادر در اینجا به ندرت در معرض خطر است، عفونت تورچ TORCH می‌تواند منجر به سقط جنین خود به خودی شود.
۳. پس از تولد
در صورت شیردهی می‌توانید عفونت را از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل کنید.
علائم و نشانه‌های عفونت تورچ TORCH در دوران بارداری
در حالی که هر یک از بیماری‌های مختلف که عفونت تورچ TORCH را تشکیل می‌دهند علائم جداگانه‌ای دارند، علائم کلی به شرح زیر است:
- زردی
- تب و از دست دادن اشتها
- بزرگ شدن طحال و کبد
- آنفولانزای خفیف – ممکن است در دوران بارداری قابل توجه نباشد، اما می‌تواند تأثیر شدیدی بر کودک داشته باشد
- پتشی (لکه‌های ریز بنفش یا قرمز روی پوست). این به دلیل خونریزی مویرگ‌های زیر جلدی ایجاد می‌شود.
اثرات عفونت TORCH بر بارداری
- نقایص مادرزادی مانند بد بینایی، از دست دادن شنوایی، دیابت در سنین پایین، نقایص قلبی، آب مروارید و اختلالات رشدی در نوزادانی که مادرانشان در سه ماهه اول مبتلا به سرخجه بودند، مشاهده می‌شود.
- نتیجه مستقیم عفونت TORCH در دوران بارداری، سقط جنین است.
- اگر مادر در هفته‌های ۱۱ تا ۲۰ بارداری به TORCH آلوده شود، خطر بزرگی برای ابتلای نوزاد به سندرم سرخجه مادرزادی وجود دارد.
- هم چنین ممکن است نوزاد به مننژیت، کم خونی و ذات الریه مبتلا شود.
- این عفونت منجر به عوارض بسیار شدیدی مانند زایمان زودرس، مرده‌زایی، سقط جنین‌های خود به خود، ناهنجاری‌های مادرزادی و مرگ داخل رحمی جنین می‌شود.
عفونت TORCH در دوران بارداری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
عفونت TORCH از طریق آزمایش خون، آزمایش PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) و کشت ویروسی تشخیص داده می‌شود. کشت ویروسی زمانی است که ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما نمونه‌ای از مایع، سلول یا بافت را از بدن شما می‌گیرد و آن را برای بیماری‌های عفونی آزمایش می‌کند. نواحی رایج شامل بزاق دهان، مخاط بینی، خون، ادرار، مایع آمنیوتیک یا مایع ناشی از بثورات پوستی یا زخم است. آزمایش‌های PCR با شناسایی مواد ژنتیکی یک ویروس در یک نمونه مایع کار می‌کنند.
برخی از اختلالات مادرزادی، مشکلات رشد یا مشکلات مربوط به رشد اندام اصلی را می توان در سونوگرافی قبل از تولد مشاهده کرد و قبل از تولد تشخیص داد.
عفونت TORCH در نوزادان چگونه تشخیص داده می شود؟
پس از تشخیص عفونت TORCH، پزشک اقدامات لازم را برای شناسایی عفونت TORCH در کودک شما انجام خواهد داد. همه عفونت‌های تورچ TORCH در دوران بارداری به کودک شما منتقل نمی‌شوند و فقط به این دلیل که شما عفونت دارید به این معنی نیست که کودک شما به آن مبتلا می‌شود.
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی عفونت TORCH را در نوزادان تشخیص می‌دهند:
- در طول معاینه فیزیکی در بدو تولد
- پس از ارزیابی علائم کودک شما
- با سونوگرافی یا سایر ابزارهای تصویربرداری در دوران بارداری
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی از همان تست‌هایی که برای بزرگسالان استفاده می‌شوند برای تشخیص عفونت TORCH در نوزادان استفاده می‌کنند. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کودک شما ممکن است یک نمونه خون کوچک از پاشنه یا انگشت او بگیرد یا یک نمونه مایع برای آزمایش عفونت‌های ویروسی بگیرد.
آزمایش‌های اضافی مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می‌تواند به شناسایی عوارض یا عوارض جانبی عفونت‌های TORCH کمک کند.
تشخیص عفونت تورچ TORCH در دوران بارداری
در طول ویزیت‌های دوران بارداری خود با پزشک، اگر مشکوک به عفونت هستید، ممکن است از نظر عفونت TORCH غربالگری شوید. تشخیص این عفونت در اولین مرحله ممکن و نظارت بر رشد نوزاد پس از تشخیص بسیار مهم است. حتی اگر درمان مادر به خوبی انجام شود، برای سلامت جنین به هیچ وجه سودی ندارد. آزمایش خون برای بررسی توکسوپلاسموز، سیفلیس، پاروویروس، واریسلا زوستر، سرخجه، سیتومگالوویروس و تبخال توسط زن باردار انجام می‌شود. نظارت بر رشد جنین پس از نتیجه مثبت بخش مهمی از این تشخیص است.
درمان عفونت تورچ TORCH بارداری
درمان و مدیریت عفونت TORCH بر اساس تشخیص انجام شده شامل اجزای مختلفی است که شامل موارد زیر است:
۱. توکسوپلاسموز
برای مراحل اولیه عفونت، می‌توانید با پیریمتامین و سولفادیازین درمان شوید تا مطمئن شوید که عوامل بیماری‌زا بر جنین شما تأثیر نمی‌گذارند.
۲. هپاتیت B
نوزادان تازه متولد شده و مادران آنها که در معرض هپاتیت B قرار دارند با تزریق واکسن درمان می‌شوند و HBIG برای آنها تجویز می‌شود.
۳. ویروس هرپس سیمپلکس
اگر پزشک متوجه ضایعات فعال شود، ممکن است به شما پیشنهاد زایمان سزارین را بدهد. دوره عفونت را می‌توان از طریق داروهای ضد ویروسی کوتاه کرد که به تسکین علائم آن نیز کمک می‌کند.
۴. سرخجه
در حالی که علائم مختلف نوزادان به طور جداگانه درمان می‌شود، برای بیماران مبتلا به سرخجه مسکن‌های خفیف و استراحت فراوان تجویز می‌شود.
۵. سیتومگالوویروس
هنگامی که یک زن باردار به CMV آلوده می‌شود، درمان علائم فردی مانند هپاتومگالی، خستگی و تب انجام می‌شود.
اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از عفونت TORCH
به منظور جلوگیری از ابتلا به عفونت تورچ TORCH در بارداری، می‌توانید اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهید:
- از مصرف گوشت خام دوری کنید. گوشت مصرفی خود را کامل بپزید او آن را وقتی صورتی هست، مصرف نکنید.
- اطمینان حاصل کنید که پس از دست زدن به گوشت خام دست‌های خود را به دقت بشویید.
- نظافت و بهداشت محیط اطراف خود را همیشه رعایت کنید.
- اگر به گربه و سگ علاقه دارید، با سگ و گربه‌های ولگرد تماس نداشته باشید زیرا ممکن است باعث بروز بیماری توکسوپلاسموز شوند. اگر از خودتان حیوانات خانگی دارید، آنها را در خانه نگه دارید و از ولگردی آنها جلوگیری کنید.
- پس از آمدن به خانه، به خصوص قبل از غذا خوردن، دست‌های خود را با صابون بشویید.
- وسایل شخصی مانند تیغ، مسواک و غیره را با دیگران به اشتراک نگذارید، به خصوص وسایلی که ممکن است روی آنها خون باشد.
- از انجام خالکوبی یا پیرسینگ خودداری کنید.
- شکلات، بادام زمینی، کره بادام زمینی، تب و استرس به عنوان محرک تبخال تناسلی عمل می‌کنند. اگر سابقه تبخال دارید از آنها اجتناب کنید.
- از تماس با افراد بیمار خودداری کنید.
- نوشیدنی یا ظروف غذای خود را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید.
- از سفر به نقاطی از جهان که در آن برخی بیماری‌های عفونی شایع است خودداری کنید.
- گوشت و تخم مرغ کاملاً پخته بخورید.
- از شخص دیگری بخواهید که سطل‌های زباله را در دوران بارداری تمیز کند.
- هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
- قبل از بارداری آزمایش STI بدهید.
- داروهای ضد ویروسی را طبق دستور ارائه دهنده خود مصرف کنید.
سخن آخر
عفونت تورچ TORCH به گروهی از بیماری‌های عفونی اشاره دارد که جنین یا نوزاد تازه متولد شده را تحت تاثیر قرار می دهد. آنها می‌توانند در دوران بارداری، زایمان یا اندکی پس از تولد در شیر مادر به کودک شما منتقل شوند. بهترین راه برای جلوگیری از عفونت تورچ رعایت بهداشت در دوران بارداری و استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی است. عفونت TORCH نادر است اما می‌تواند پیامدهای جدی برای کودک شما داشته باشد زیرا آنها سیستم ایمنی قوی ندارند. حتماً به پزشک خود تاریخچه کامل پزشکی و واکسیناسیون خود را بگویید، از جمله اگر برای عفونت‌های مقاربتی تحت درمان قرار گرفته‌اید. هر گونه نگرانی که دارید با ارائه دهنده خود در میان بگذارید. در بیشتر موارد، نوزادان مبتلا به عفونت TORCH بهبودی کامل پیدا می کنند.
اگر چه بارداری دوران زیبایی در زندگی یک زن است، اما می‌تواند بیش از چند شب بی‌خوابی برای شما به همراه داشته باشد. نکته کلیدی این است که وحشت نکنید. اگر بدانید که این علت بروز عفونت چیست و هم چنین درمان آن و روش‌های دور نگه داشتن آن را بدانید، مطمئناً می‌توانید در این نبرد پیروز شوید. قرار ملاقات‌ها و معاینات پزشک را از دست ندهید، مطمئن باشید که شما و نوزادتان سالم خواهید بود.