آیا خوردن شلغم در دوران بارداری بی‌خطر است؟
شلغم یک گیاه ریشهای است که در سرتاسر دنیا کشت می‌شود. این گیاه غده‌ای دارای خواص بسیار زیادی است. نام دیگر گیاه شلغم «برشاد» است. شلغم سرشار از فیبر، فولات و سایر مواد مغذی است و خوردن آن در دوران بارداری بی‌خطر است. بسیاری از زنان باردار، به ویژه مادرانی که بار اول می‌شوند، سوالات متعددی در مورد نوع غذاهایی که باید بخورند و برای داشتن بارداری ایمن اجتناب کنند، دارند. یکی از این سوالات این است که آیا خوردن شلغم در دوران بارداری بی‌خطر است؟ با پینو بیبی همراه باشید تا در خصوص مصرف شلغم و هر آن چه که لازم است بدانید، اطلاعات کاملی کسب کنید.
شلغم چه نوع میوه‌ایست؟
آخرین باری که هوس شلغم کردید کی بود؟ هرگز؟! اگر به اندازه کافی منصفانه باشیم شلغم در مقایسه با پسرعموهایش مثل کلم پیچ، گل کلم، ترب و کلم در اکثر منوهای معمولی غذا نیست. اما شلغم اثرات سلامتی زیادی دارد که ارزش بررسی را دارد. شلغم یکی از قدیمی‌ترین و مقاوم‌ترین سبزیجات است، حتی زمانی که دایناسورها در زمین پرسه می‌زدند. شلغم به عنوان غذای مردم فقیر و حیوانات مزرعه شهرت پیدا کردند و در سیبری به صورت وحشی رشد می‌کرد. شلغم با توجه به خواص میکروب‌زدایی که داشت خیلی زود جای خود را در بین اقوام مختلف باز کرد و نه تنها به عنوان یک ماده غذایی بلکه به عنوان یک داروی گیاهی نیز مورد استقبال قرار گرفت.
این سبزی ریشهای از خانواده گیاهان چلیپایی یا کَلمیان یا Brassicacae است. در بهار و پاییز آماده برداشت است. رایج‌ترین شلغم، شلغمی است که در قسمت بالا بنفش روشن و در قسمت پایین سفید است، اما بیش از ۳۰ نوع با اشکال و رنگ‌های مختلف وجود دارد. برخی از آن‌ها شیرین هستند، مانند هویج، در حالی که طعم برخی دیگر بیشتر شبیه سیب‌زمینی است و می‌توان گفت طعم نشاسته‌ای و نامشخصی دارند.
شلغم در گروه سبزی‌های ریشه‌دار است و جز گیاهان زراعی می‌باشد، شلغم منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها به ویژه ویتامین C است. ریشه غده‌ای شلغم دارای گوشت داخلی سفید رنگ است. پوست بیرونی از نظر رنگ متفاوت است و می‌تواند بنفش یا صورتی و گاهی قرمز رنگ باشد. رنگ پوست ریشه آن به میزان نور خورشیدی که دریافت می‌کند بستگی دارد. شکل غده آن مخروطی است، اما می‌تواند کمی گرد هم باشد. شلغم طعمی مشابه بردار خود یعنی گیاه خردل را دارد. گرچه عموماً شلغم طعم خاصی ندارد اما می‌تواند طعمی تند با ته مزه شیرینی یا تلخی داشته باشد.
آیا می‌توان شلغم را در دوران بارداری خورد؟
خوشبختانه پاسخ مثبت است. بله، در دوران بارداری می‌توانید شلغم میل کنید و عوارضی بر شما و جنین‌تان ندارد. با این حال، اگر به سبزیجات چلیپایی (خانواده شب‌بو) حساسیت دارید و نگران سلامت دوران بارداری خود هستید، قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. هم چنین زنان باردار به دلیل نشاسته زیاد شلغم باید از خوردن مقادیر زیاد شلغم خودداری کنند.
فواید خوردن شلغم در دوران بارداری
شلغم انباری از فواید سلامتی است. خوردن گیاه شلغم در دوران بارداری علاوه بر ترویج عادات غذایی سالم، فواید زیادی برای سلامتی دارد.
- شلغم به مبارزه با سرطان کمک می‌کند.
سبزیجات چلیپایی به دلیل توانایی خود در کاهش خطر ابتلا به سرطان شناخته شده‌اند. شلغم دارای گلوکوزینولات است. این مواد شیمیایی گیاهی ممکن است به پیشگیری از انواع سرطان‌ها از سینه گرفته تا پروستات کمک کند. ترکیب سولفورافان موجود در شلغم و سایر سبزیجات مانند گل کلم و کلم، طعم تلخی را به این سبزیجات می‌دهد اما این تلخی بریا بدن مفید است چرا که این ترکیب توانایی مبارزه با سرطان را به این سبزیجات می‌دهد.
- شغلم برای سلامت ریه‌های مفید است.
محتوای ویتامین C موجود در شلغم برای ریه‌ها مفید است. شلغم برای ریه مفید است. محتوای ویتامین C موجود در شلغم به حفظ وخامت وضعیت ریه، به ویژه در افراد سیگاری کمک می‌کند.
- شلغم بدن را سم زدایی می‌کند.
اگر از حرکات نامنظم روده رنج می‌برد، شلغم را در رژیم غذایی خود بگنجاند تا هضم سالمی داشته باشند. شلغم به دلیل محتوای فیبر موجود در آن به کاهش یبوست کمک می‌کند.
- شلغم مصونیت ایجاد می‌کند.
شلغم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند. اگر می‌خواهید مقاومت خود را در برابر بیماری‌ها افزایش دهید و سیستم ایمنی خود را قوی کنید، در دوران بارداری شروع به خوردن شلغم کنید. شلغم به تقویت ایمنی و افزایش توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند. با توجه به طبیعی بودن آن، شلغم هیچ اثر سوئی بر جنین ندارند.
- شلغم، باروری را بهبود می‌بخشد.
شلغم حاوی مقادیر زیادی ویتامین C، اسید فولیک، آهن، کلسیم، منیزیم و روی است. این ویتامین‌ها و مواد معدنی به بهبود جریان خون در رحم و افزایش میزان اکسیژن و مواد مغذی تحویلی به نوزاد کمک می‌کنند. این به بهبود سلامت جنین کمک می‌کند و شانس داشتن یک کودک سالم را افزایش می‌دهد.
- شلغم، سلامت چشم را بهبود می‌بخشد.
شلغم سرشار از آنتی‌اکسیدان لوتئین است. لوتئین چشمان شما را سالم نگه می‌دارد و از مشکلاتی مانند دژنراسیون ماکولا و آب مروارید جلوگیری می‌کند.
- شلغم، سلامت استخوان
لبنیات تنها راه برای ساختن استخوان‌های قوی و یک قدم جلوتر ماندن از بیماری ضعیف‌کننده استخوان یعنی پوکی استخوان نیست. شلغم دارای مقدار قابل توجهی کلسیم است که به قلب، ماهیچه‌ها و اعصاب شما نیز کمک می‌کند.
اثرات شلغم بر سلامت بخش‌های مختلف بدن
- یک شلغم متوسط ۲۳۳ میلی‌گرم پتاسیم دارد. بدن شما تقریباً برای همه عملکردهای خود به این ماده معدنی نیاز دارد، از جمله کمک به اعصاب شما برای ارسال سیگنال‌ها و حفظ عضلات و عملکرد مطلوب قلب. وقتی به اندازه کافی پتاسیم مصرف نمی‌کنید، در معرض خطر فشار خون بالا، سکته مغزی، سنگ کلیه، استخوان‌های شکننده و قند خون بالا هستید.
- مصرف منظم شلغم خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می‌دهد. شلغم به رفع آسیب‌های مفاصل استخوانی کمک می‌کند.
- همچنین وضعیت کلی قلب و عروق را بهبود می‌بخشد.
- همچنین مصرف شلغم احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید را کاهش می‌دهد.
- مواد مغذی موجود در شلغم به تولید بافت همبند در داخل بدن کمک می‌کند.
- مصرف منظم شلغم احتمال زوال شناختی را کاهش می‌دهد.
- خوردن شلغم وضعیت رشد مو، بینایی، پوست و کبد را بهبود می‌بخشد.
- شلغم همچنین به حفظ عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک می‌کند.
- شلغم به حفظ سطح فشار خون کمک می‌کند.
- شلغم همچنین تعادل مایعات را در بدن حفظ می‌کند.
- مصرف شلغم برای دریافت پروبیوتیک‌های مناسب روده گزینه خوبی است.
- همچنین این سبزی ریشهای یک غذای کم کالری است. بنابراین مصرف شلغم باعث ایجاد احساس سیری می‌شود و برای کاهش وزن خوب است.
- سبزی شلغم حاوی فولاتی است که به عملکرد سلولی کمک می‌کند و برای رشد جنین مهم است.
- شلغم در تقویت تخمدان‌ها و آلت تناسلی نقش اساسی دارد و رحم را برای پرورش نوزادِ سالم و قوی تقویت می‌کند.
- شلغم همچنین در تقویت باروری و افزایش میل جنسی مفید است و برای کسانی که از کاهش میل جنسی رنج می‌برند کی‌تواند مفید باشد.
- اگر کلستاز و ترک‌های پوستی دوران بارداری شما را کلافه کرده است شستشوی بدن با آب جوشانده شلغم می‌تواند یک راهکار درمانی خانگی ساده و موثر و بدون عوارض برای شما باشد.
- شلغم با داشتن مقادیر قابل توجهی روبیدیم مانند یک واکسن عمل کرده و شما را از ابتلا به انواع بیماری‌های ویروسی و میکروبی در امان نگه می‌دارد.
- اگر دوران بارداری دچار تنگی نفس شده‌اید شلغم را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید تا ریه شما باز شود و تنگی نفس شما رفع شود.
- اگر در ماه‌های آخر بارداری به سر می‌برید ممکن است درد مفاصل به خصوص درد رباط گرد و مفاصل ناحیه لگن و کمر شما دردناک شده باشد شلغم می‌تواند این دردها را تسکین دهد.
- شلغم دارای فسفر، گوگرد، منیزیم و ید است که می‌تواند عملکرد مغز، چشم‌ها، اعصاب، دستگاه ایمنی و سیستم تناسلی را بهبود ببخشد.
- وجود گوگرد در شلغم باعث دفع سنگ کلیه و مثانه خواهد شد.
ارزش غذایی شلغم
شلغم سبزیجات چلیپایی است که دارای مواد مغذی بالا و کالری کمی است. بنابراین این سبزی برای سلامتی در دوران بارداری بسیار مفید است. شلغم بسیار مغذی است. برخی از مواد مغذی موجود در شلغم عبارت هستند از:
- کالری: ۳۴
- چربی: ۰.۱ گرم چربی
- کربوهیدرات: ۷ گرم
- پروتئین: ۱ گرم
- فیبر: ۲ گرم
- شکر: ۴ گرم
- کلسترول: ندارد
شلغم سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است مانند:
- پتاسیم، فسفر، سدیم، روی، منگنز، منیزیم، آهن، روبیدیوم، مس و کلسیم
- ویتامین‌ها: ویتامین‌های A، C، E، K و ویتامین‌های ب نظیر فولات B9، ریبوفلاوین B2، پیریدوکسین B6، نیاسین B3، اسید پانتوتنیک B5و چربی‌های امگا ۳
سبزی شلغم شما را سرشار از ویتامین‌های A و C می‌کند. یک فنجان سبزی شلغم خام دارای ۶۳۸۰ واحد بین المللی (IU) ویتامین A و ۳۳ میلی‌گرم ویتامین C است. یک فنجان شلغم پوره شده حاوی حدود ۵۱ کیلو کالری انرژی و ۷۶ میلی‌گرم کلسیم است که به اندازه نصف یک تکه پنیر چدار کلسیم است.
سوالات متداول در مورد مصرف شلغم در بارداری
- آیا سبزی شلغم می‌تواند به رفع یبوست در دوران بارداری کمک کند؟ بله، سبزی شلغم منابع غنی فیبر است و ممکن است به پیشگیری یا کاهش یبوست کمک کند.
- آیا شلغم برای جنین مفید است؟ بله، سبزی شلغم سرشار از کلسیم است که ممکن است به رشد استخوان‌های جنین کمک کند و به رشد کلی کودک کمک کند.
- آیا می‌توان شلغم خام را در بارداری بخورد؟ بله، حتی توصیه می‌شود در دوران بارداری شلغم خام بخورید زیرا سبزیجات با برگ سبز تیره مانند شلغم بهتر است در دوران بارداری خام مصرف شوند تا از فواید آن بهره‌مند شوید. با این حال، برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی، آن‌ها را قبل از مصرف به طور کامل بشویید.
اینفوگرافیک: مزایای خوردن شلغم در دوران بارداری
شلغم یک گزینه غذایی ایمن و مغذی در دوران بارداری است که باید در حد اعتدال مصرف شود. شلغم سرشار از مواد معدنی و ویتامین‌هایی هستند که به رشد سالم جنین کمک می‌کنند مانند فولات، پروتئین، آهن، فیبر و اسیدهای چرب امگا ۳. مصرف شلغم در دوران بارداری می‌تواند مزایای متعددی از جمله بهبود ایمنی، هضم بهتر، افزایش قدرت باروری و کاهش خطر ابتلا به سرطان داشته باشد. مصرف منظم شلغم همچنین می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های استخوانی و مشکلات شناختی را کاهش دهد.
خطرات و هشدارها مصرف شلغم
مصرف برخی داروها با شلغم تداخل دارد بنابراین قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید اگر:
- شما نیاز به آزمایش خون مخفی مدفوع دارید. شلغم، کلم بروکلی و برخی میوه‌ها و سبزیجات دیگر ممکن است نتیجه آزمایش شما را مثبت یا منفی کاذب نشان بدهند که به دنبال خون پنهان در مدفوع شماست.
- خون شما خیلی سریع لخته می‌شود. اگر شرایط خاصی دارید، سبزی شلغم بیش از حد که سرشار از ویتامین K است و می‌تواند باعث لخته شدن سریع‌تر از حد معمول خون شما شود.
- اگر شما بیماری کلیوی دارید. کلیه‌های شما پتاسیم اضافی را از بدن شما خارج می‌کنند. اگر کلیه‌ها خوب کار نکنند، ممکن است پتاسیم بیش از حد در سیستم خود داشته باشید. این باعث ضربان قلب سریع و مشکلات عضلانی مانند ضعف، گرفتگی یا سفتی می‌شود.
چگونه شلغم را در برنامه غذایی خود بگنجانیم
ساده‌ترین و متداول‌ترین روش استفاده از شلغم آب‌پز کردن شلغم است که برای سرماخوردگی یک داروی عالی است. روش دیگر خوردن شلغم به صورت خام است. همیشه سعی کنید شلغم‌های کوچک را انتخاب کنید. شلغم‌های بزرگ‌ها معمولاً تلخ هستند. به دنبال شلغم‌هایی باشید که سفت هستند و هیچ لکه‌ای ندارند. ریشه و پایه و برگ‌ها را قطع کنید. تا زمانی که قصد خوردن شلغم را ندارید، آن را نشوریید. شلغم‌ها را تا یک هفته می‌توان در یخچال نگهداری کرد. پوست را جدا کنید مگر این که شلغم کوچک باشد.
شلغم‌ها را بجوشانید یا بخارپز کنید و برای ویتامین‌ها و مواد معدنی اضافی به پوره سیب‌زمینی اضافه کنید. آن‌ها را به صورت خام و به همراه سایر سبزیجات در سالاد استفاده کنید. آن‌ها را با سایر سبزیجات ریشهای مانند هویج و سیب‌زمینی شیرین تفت دهید و از شیرینی طبیعی آن‌ها لذت ببرید. سبزی شلغم را با اسفناج یا کولارد ترکیب کنید و آن‌ها را با سیر، روغن زیتون و لیمو تفت دهید. ترشی شلغم یک گزینه دیگر است که می‌تواند شما را از خواص بی‌نظیر این گیاه بهره‌مند سازد.