تا هفته دوم تولد نوزاد، شما ممکن است در درک این که نوزاد شما به چه چیزهایی نیاز دارد و ایجاد روتین روزانه برای تغذیه و نگهداری از نوزاد کمی بهتر شده باشید. اما البته ممکن است که هنوز اتفاقات و شرایط فعلی کمی به نظر به هم ریخته و غیر قطعی بیایند. تمامی این احساسات بسیار رایج هستند؛ هر چه باشد نوزاد شما هنوز بسیار کوچک است و شما هنوز در حال شناختن یکدیگر هستید.
در این مقاله در مورد این صحبت می‌کنیم که در مورد رشد، تغذیه و الگوهای خواب نوزاد دو هفته‌ای خود و آنچه که باید در مورد مراقبت و بهداشت کودک در این مرحله از زندگی انتظار چه چیزی را داشته باشیم.
رشد نوزاد در هفته دوم تولد
- رشد: نوزاد شما ممکن است اولین جهش رشد خود را در هفته دوم تولد داشته باشد و ممکن است نشانه‌های واضح تری از گرسنگی را از خود نشان دهد.
- خواب: نوزاد شما در این سن همچنان زیاد می‌خوابد؛ اما ممکن است در زمان‌های بیشتری بیدار باشد.
- غذا: ممکن است بتوانید در این سنین یک روتین منظم را تغذیه نوزاد را شروع کنید؛ اما همچنان باید انتظار شیر خوردن مکرر از جمله در طول شب را داشته باشید.
آیا عبارت “جهش رشد” نوزاد درست است؟ بسیاری از نوزادان در دو هفتگی اولین جهش رشد عمده خود را تجربه می‌کنند. این جهش رشد می‌تواند والدین را غافلگیر کند و ممکن است تغذیه را برای مدتی دشوارتر کند. به ویژه مادری که به نوزاد خود شیر می‌دهد، ممکن است جهش رشد کودک خود را چالش برانگیز بداند. زیرا ممکن است مادر با افزایش دفعات شیر دهی احساس سردرگمی، درد و کمبود زمان کند. در این صورت توصیه می‌کنیم مطمئن شوید مادر به اندازه کافی آب می‌نوشد و به خوبی غذا می‌خورد تا بتواند نیازهای غذایی نوزاد را برآورده کند.
در هفته دوم تولد نوزاد، فرزند شما هنوز بسیاری از رفلکس‌های نوزاد خود را دارد. این رفلکس‌ها شامل رفلکس ریشه زایی است که نوزاد در آن وقتی گونه یا دهانش نوازش می‌شود به دنبال سینه یا شیشه شیر می‌گردد و رفلکس ترس و بهت که در آن وقتی نوزاد صدای ناگهانی می شنود، به طور غیر ارادی دچار وحشت می‌شود.
همچنین به گفته متخصصان اطفال، اگر چه نوزاد شما همچنان بیشتر روز می‌خوابد، اما دوره‌های هوشیاری بیشتری نیز خواهد داشت.
یکی از سخت‌ترین جنبه‌های نگهداری نوزاد در هفته دوم تولد، کنترل گریه کردن او است و شما مطمئن نیستید که این گریه‌ها به چه معناست. اغلب، نوزادان وقتی گرسنه هستند سر و صدا و گریه می‌کنند. اما گاهی اوقات به دلایل دیگری مانند ناراحتی، خستگی یا تحریک بیش از حد حواس نیز گریه می‌کنند. با گذشت زمان و از طریق آزمون و خطا، معنی گریه‌های نوزاد خود را بهتر درک خواهید کرد. اما باید به خاطر داشته باشید که گریه‌های نوزاد شما راه ارتباط او با شماست. پس از بررسی تمام علل فیزیکی که باعث گریه نوزاد می‌شوند (گرسنگی، نیاز به تعویض پوشک، یا حتی گیر کردن یک تار مو در انگشت دست یا پا)، بهترین گزینه این است که نوزاد خود را در آغوش بگیرید و دلداری دهید. تکان دادن، آرام کردن، آواز خواندن، راه بردن، پیچیدن نوزاد در پتو یا قرار دادن او در کریر نوزاد، همه در این سن برای آرام کردن او عالی هستند.
نوزاد شما احتمالاً در این هفته رشد قابل توجهی نخواهد داشت. در عوض، او باید به وزن تولد خود برگردد. پس از کاهش وزن پس از تولد، بیشتر نوزادان باید تا حدود هفته دوم تولد به وزن بدو تولد خود برگردند و سپس شروع به افزایش وزن حدود ۲۸ گرم در روز کنند. با این حال، با نزدیک شدن جهش رشد در هفته دوم تولد نوزاد، انتظار می‌رود که خیلی زود شاهد افزایش وزن او باشید. از حدود ۱ ماهگی تا حدود ۳ ماهگی، نوزاد شما بین ۴۵۳.۵ تا ۹۰۷ گرم در ماه وزن اضافه می‌کند و حدود ۳ سانتی متر بلندتر می‌شود. دور سر نوزاد شما نیز هر ماه حدود ۱.۲ سانتی متر رشد می‌کند.
مراحل رشدی نوزاد دو هفته‌ای
نوزاد شما در هفته دوم تولد همچنان بینایی ضعیفی خواهد داشت. او در این زمان عمدتاً فقط می‌تواند رنگ های سیاه و سفید را ببیند و نمی تواند روی چیزی دورتر از حدود ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر تمرکز کند. اما چیزی که ممکن است در این هفته متوجه شوید این است که نوزاد شما بیشتر از هر چیز دیگری نگاه کردن به صورت انسان از جمله چهره شما را ترجیح می‌دهد.
بر اساس گفته متخصصان اطفال، نوزاد شما در دو هفتگی ممکن است به صورت شما واکنش نشان دهد و هر چه بیشتر حرکت داشته باشید، توجه او نیز یش‌تر جلب می‌شود. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که نوزاد خود را در فاصله حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی متری از صورت خود نگه دارید و به او زبان درازی کنید. ممکن است مشاهده کنید که نوزاد شما نیز در پاسخ، زبان خود را بیرون می‌آورد. او همچنین ممکن است هر بار چند ثانیه با چشمان خود شما را دنبال کند. در هفته دوم تولد نوزاد، او علاوه بر این که می‌تواند کمی بیشتر با شما ارتباط برقرار کند و صورت شما را دنبال کند، زمانی که نوزادتان را در آغوش می‌گیرید ممکن است متوجه شوید که نوزاد شما در زمان تمرین سینه خیز حرکت کردن می‌تواند گردن خود را نگه دارد و سر خود را کمی بیشتر بلند کند.
بله، حتی در هفته دوم تولد نوزاد نیز می‌توانید تمرین سینه خیز حرکت کردن را با نوزاد خود انجام دهید. تمرین سینه خیز حرکت کردن یعنی نوزاد خود را به مدت چند دقیقه روی شکم خود روی یک سطح نرم و ایمن قرار دهید (۳ تا ۵ دقیقه در این سن مناسب است). این کار را فقط زمانی باید انجام دهید که کودک شما بیدار است. این کار به نوزاد شما کمک می‌کند که ورزش کند و عضلاتش را تقویت کند.
رفتارهای نوزاد در هفته دوم تولد
سایر رفتارها و نقاط عطف نوزاد که ممکن است در هفته دوم تولد نوزاد متوجه شوید، شامل موارد زیر می‌باشند:
- نوزاد شما باید به صداهای بلند و صدای شما واکنش نشان دهد.
- هر گونه خراش یا کبودی از بدو تولد باید در این سن کم رنگ شود و کاهش یابد.
- اگر نوزاد شما هر گونه خال مادرزادی داشته باشد، ممکن است اکنون متوجه آن شوید. همانژیوم توت فرنگی نوعی خال مادرزادی است که ممکن است چند هفته پس از تولد نوزاد ظاهر شود.
در صورتی که نوزاد شما به صداهای بلند واکنش نشان نمی‌دهد، می‌توانید با پزشک اطفال خود صحبت کنید؛ زیرا ممکن است نوزاد شما مشکل شنوایی داشته باشد. همچنین لازم است در صورتی که نوزاد شما در دو هفتگی برای شیر خوردن از خواب بیدار نمی‌شود یا گریه بی وقفه دارد، به پزشک اطفال مراجعه کنید.
تغذیه نوزاد ۲ هفته‌ای
در هفته دوم تولد نوزاد، غذا دادن به نوزاد هنوز یک تجربه کاملاً جدید است و طبیعی است که در بعضی مواقع تحت تأثیر آن سردرگم شوید. در هفته دوم تولد نوزاد، فرزند شما همچنان باید به طور مکرر شیر بخورد. برای نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، تا ۸ بار شیر خوردن در روز طبیعی است. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، ۸ تا ۱۲ بار در ۲۴ ساعت شیر می‌خورند که ممکن است هر ۱ تا ۳ ساعت باشد. در حال حاضر، بهترین کار این است که در مورد برنامه غذایی نوزاد با اشتهای خود نوزاد پیش بروید و هنگامی که علائم گرسنگی از خود نشان می‌دهد، به شیر دادن به نوزاد خود ادامه دهید. در هفته دوم تولد نوزاد شما کم کم با علائم گرسنگی نوزاد خود هماهنگ می شوید و می‌توانید قبل از این که خیلی ناراحت شود، به او غذا بدهید. اگر برای شیر دادن به نوزاد بیش از حد صبر کنید، ممکن است گریه کند و این باعث می‌شود که تغذیه برای او دشوار شود. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) تمرین تغذیه در واکنش با رفتار نوزاد را در این سن توصیه می‌کند که در آن یاد می‌گیرید علائم گرسنگی نوزادتان را تشخیص دهید و به او در صورت نیاز شیر بدهید. علائم گرسنگی نوزاد شامل رفتارهایی مانند قرار دادن انگشتانش در دهان، حرکت سرش از طرفی به سمت دیگر یا در آوردن صدای مکیدن با دهانش استفاده کنید.
یکی دیگر از مشخصه‌های تعیین کننده تغذیه در هفته دوم تولد نوزاد این است که نوزاد شما معمولا در ساعات عصر شروع به تغذیه خوشه‌ای، شیر خوردن مداوم و پیوسته می‌کند و تمایل به شیر خوردن بسیار زیاد دارد. نشانه هایی که نشان می‌دهد کودک شما جهش رشدی دارد و تغذیه خوشه‌ای انجام می‌دهد این است که ممکن است بیدارتر باشد و هر بار فقط یک یا دو ساعت بخوابد. همچنین به نظر می‌رسد که او همیشه می خواهد غذا بخورد. تغذیه خوشه‌ای می‌تواند برای والدین استرس زا و کاملاً خسته‌کننده باشد. اما همه این اقدامات به یک دلیل خوب اتفاق می‌افتند: کمک به رشد و سالم ماندن کودک. همچنین بنا به گفته متخصصان اطفال، تغذیه خوشه ای در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند به افزایش شیر مادر کمک می‌کند.
خواب نوزاد در هفته دوم تولد
در هفته دوم تولد نوزاد، هنوز باید انتظار داشته باشید که نوزاد شما بسیار زیاد بخوابد. نوزادان در این سن هنوز بسیار زیاد می‌خوابند؛ تا ۲۰ ساعت در روز هم هنوز طبیعی است. نوزاد شما هنوز شب را از روز تشخیص نمی‌دهد و ممکن است هنوز برای او امکان نداشته باشد که شب‌ها طولانی‌تر بخوابد. انتظار خواب متوالی بیشتر از یک یا دو ساعت برای نوزاد ممکن است در هفته دوم تولد او غیر منطقی باشد؛ به خصوص اگر کودک در حال جهش رشدی باشد یا اگر هنوز روز و شب را از یکدیگر تشخیص ندهد. اما همه نوزادان متفاوت هستند و برخی از نوزادان در طول شب شروع به خواب طولانی‌تر می‌کنند. سوال بزرگ بسیاری از والدین در این مرحله این است که اگر نوزاد آن‌ها بیش از چند ساعت متوالی در شب بخوابد، آیا باید نوزاد خود را برای شیر خوردن بیدار کنند؟
پاسخ این است: فقط در صورتی مهم است که نوزاد خود را برای شیر خوردن بیدار کنید که هنوز از وزن تولد خود بالاتر نرفته باشد؛ تا اطمینان حاصل شود که نوزاد از تغذیه کافی برخوردار است و مراحل رشدی او در مسیر درست قرار دارد. اما اگر نوزاد شما خوب رشد می‌کند و طولانی تر می‌خوابد، می توانید اجازه دهید بخوابد و از آن لذت ببرید. برخی از نوزادان در هنگام خواب حرکات کششی طولانی‌تری انجام می‌دهند (۲ تا ۳ ساعت) و برخی فقط ۳۰ دقیقه تا یک ساعت می‌خوابند. هر نوزادی منحصر به فرد است و مهم است که معنی رفتارها و گریه‌های او را یاد بگیرید تا ببینید که چگونه می‌توانید به رفع نیازهای اولیه او کمک کنید.
هر چقدر هم که نوزاد شما مدت طولانی بخوابد، مهم است که او را با در موقعیت راحتی بخوابانید. این به این معناست که نوزاد را در گهواره بدون هیچ پتو یا بالش اضافی و بر روی پشت خود قرار دهید. همچنین هرگز نباید اجازه دهید نوزاد شما در صندلی ماشین، تاب یا صندلی کودک به مدت طولانی بخوابد.
برنامه روزانه نوزاد دو هفته‌ای
یک روز از زندگی با یک نوزاد دو هفته‌ای شامل خواب زیاد، شیر دادن، تعویض پوشک و برخی لحظات ارزشمند است که نوزاد شما بیدار و هوشیار است و می‌توانید مستقیماً به چشمان او نگاه کنید.
علاوه بر این که خوب است که نوزاد خود را در آغوش بگیرید و به او خیره شوید، گذراندن زمان زیادی که با او تماس پوستی دارید نیز ایده خوبی در این سن محسوب می‌شود. تماس پوستی با نوزاد به افزایش وزن او کمک می‌کند، می تواند به شیر دهی بهتر کمک کند و به تنظیم دمای بدن نوزاد شما نیز کمک می‌کند. قرار دادن کودک در کالسکه یا کریر نوزاد نیز نیز یک راه فوق العاده برای ارتباط با نوزاد است و به شما امکان می‌دهد برخی کارها را نیز در خانه انجام دهید.
سلامت و واکسیناسیون در هفته دوم تولد نوزاد
شما باید چند روز پس از تولد نوزادتان اولین ملاقات خود را با پزشک اطفال داشته باشید. به احتمال زیاد تا یک ماهگی او دیگر ویزیت نخواهید داشت.با این حال، ممکن است هنوز سوالات زیادی در مورد سلامت و بهداشت فرزند خود داشته باشید و به همین دلیل نباید در تماس با پزشک اطفال خود تردید کنید.
واکسن هپاتیت B نوزاد شما در هفته دوم تولد تنها واکسنی است که او در این مرحله دارد و از آنجایی که نوزاد شما در این مرحله در برابر ویروس‌ها و عفونت‌ها محافظت نمی‌شود، پزشکان اطفال توصیه می‌کنند که در این سن بیشتر مراقب باشید تا نوزاد خود را در معرض ویروس‌های شایع قرار ندهید. این می‌تواند برای او مضر و خطرناک باشد. پزشکان اطفال معمولاً به شما توصیه می‌کنند از هر کسی که با نوزاد شما ملاقات می‌کند بپرسید که آیا بیمار است یا خیر و همچنین بپرسید که واکسینه شده است یا نه. در غیر این صورت بهتر است که این افراد را نوزاد خود دور کنید. با این کار شما بی ادبی نمی‌کنید؛ بلکه از فرزند خود محافظت می‌کنید.
در هفته دوم تولد نوزاد، شما همچنین باید از خطرات موجود در خانه خود آگاه باشید. زیرا ممکن است نوزاد شما در برابر این خطرات آسیب پذیر باشد. به ویژه، والدین ممکن است متوجه نشوند که نوزادان در این سن به راحتی می‌توانند از سطحی که او را بر روی آن قرار می‌دهید، بیفتند یا غلت بخورند. به خصوص حواستان باشد که همیشه هنگام تعویض پوشک نوزاد، دست خود را روی بدن او نگه دارید، حتی زمانی که لازم است برای یک ثانیه روی خود را برگردانید تا یک پوشک اضافی یا مقداری کرم بردارید.