سوال مهم این است که آیا بیماری‌های عفونی در بارداری یا حتی بعد از آن می‌تواند سلامت مادر و جنین (نوزادش) را به خطر بیندازد. آیا واکسیناسیون یک امر ضروری است؟ یک بانوی باردار چه زمانی و چه واکسن هایی را باید دریافت کند؟ با پینو بیبی همراه شوید تا در مورد واکسیناسیون در دوران بارداری و بعد از آن بیشتر بدانید.
پیش درآمدی بر واکسن های لازم در دوران بارداری
یک بانوی باردار باید علیه بیماری‌های سیاه سرفه در هر بارداری و آنفولانزا اگر در فصل آنفولانزا باردار است و کووید-۱۹ واکسینه شود. برای ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) اگر مادر در هفته‌های ۳۲ تا ۳۶ بارداری و در ماه‌های پاییز تا زمستان هست و یا کودک ۸ ماهه یا کمتر دارد، مادر باید در طول اولین فصل RSV خود واکسیناسیون RSV را دریافت کند و به این ترتیب محافظت از مادر و کودک با واکسن در برابر این ویروس انجام شود. کودک در دوران بارداری از مادرش مصونیت در برابر بیماری (محافظت) را دریافت می‌کند. این ایمنی می‌تواند کودک را در چند ماه اول زندگی از برخی بیماری‌ها محافظت کند، اما ایمنی به مرور زمان کاهش می‌یابد.
اهمیت واکسیناسیون در بارداری و بعد از آن
قبل از باردار شدن، مادر باید تمام سوابق واکسیناسیون خود را بیابد. سوابق و مدارک پزشکی خود را بررسی کنید تا ببینید آیا واکسن‌های لازم را تا کنون دریافت کرده‌اید یا خیر و سوابق دپزشکی خود را بی کم و کاست دراختیاز پزشک خود قرار دهید. چه اولین بارداری شما باشد و چه قصد دارید فرزند دیگری داشته باشید، با پزشک خود در مورد واکسن‌هایی که نیاز دارید، صحبت کنید.
واکسن های قبل یا در طول بارداری از بیماری‌های شدید جلوگیری می‌کند. دریافت واکسن‌های توصیه شده قبل یا در حین بارداری به محافظت از مادر و کودکش در برابر بیماری‌های بالقوه جدی کمک می‌کند می‌توانند مادر و کودکش را بسیار بیمار کنند.
در دروان بارداری چه واکسن های باید تزریق شود
کزاز، دیفتری و سیاه سرفه (Tdap)
واکسن Tdap از کزاز، دیفتری و سیاه سرفه محافظت می‌کند. سیاه سرفه می‌تواند برای هر کسی جدی باشد، اما برای یک نوزاد تازه متولد شده می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. حدود ۷ مورد از هر ۱۰ مرگ ناشی از سیاه سرفه مربوط به نوزادان کمتر از ۲ ماه است. این نوزادان برای دریافت واکسن Tdap بسیار کوچک هستند.
افراد باردار در هر بارداری باید واکسن Tdap را دریافت کنند. بهترین زمان برای تزریق واکسن بین هفته‌های ۲۷ تا ۳۶ بارداری (یا سه ماهه سوم) است. با دریافت این واکسن، افراد باردار در برابر سیاه سرفه محافظت می‌شوند و مقداری از این مصونیت را به کودک خود منتقل می‌کنند. این آنتی بادی‌ها محافظت کوتاه مدت و اولیه در برابر سیاه سرفه را برای کودک فراهم می‌کند. توجه کنید که نوزادانی که Tdap را در دوران بارداری دریافت می‌کنند، هنوز از ۲ ماهگی به واکسن سیاه سرفه (DTaP) خود نیاز دارند.
واکسن Tdap (کزاز، دیفتری و سیاه سرفه) و Td (کزاز و دیفتری)
سیاه سرفه
سیاه سرفه می‌تواند برای هر کسی جدی باشد، اما برای یک نوزاد تازه متولد شده، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. توجه کنید که بیماری سیاه سرفه در برخی مناطق بسیار جدی و شایع است. حدود ۷ مورد از هر ۱۰ مرگ ناشی از سیاه سرفه در میان نوزادان کمتر از ۲ ماه است. این نوزادان برای دریافت واکسن سیاه سرفه بسیار کوچک هستند. هر چه نوزاد در هنگام ابتلا به سیاه سرفه کوچک‌تر باشد، احتمال بیشتری دارد که در بیمارستان تحت درمان قرار گیرد.
شاید تشخیص این که آیا نوزاد سیاه سرفه دارد یا نه، سخت باشد زیرا بسیاری از نوزادان مبتلا به این بیماری اصلاً سرفه نمی‌کنند. در عوض، می‌تواند باعث توقف تنفس و آبی شدن آنها شود. هنگامی که یک فرد باردار واکسن سیاه سرفه را در دوران بارداری دریافت می‌کند، بدن او آنتی‌بادی‌های محافظ ایجاد می‌کند و مقداری از آنها را قبل از تولد به نوزاد منتقل می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها محافظت کوتاه مدت و اولیه در برابر سیاه سرفه را برای کودک فراهم می‌کند. CDC توصیه می‌کند واکسن سیاه سرفه را در هفته ۲۷ تا ۳۶ هر بارداری، ترجیحاً در اوایل این دوره زمانی دریافت کنید.
آنفولانزا
احتمال ابتلا به بیماری شدید آنفولانزا در افراد باردار بیشتر است که احتمالاً به دلیل تغییرات در عملکرد سیستم ایمنی، قلب و ریه در دوران بارداری است. حتماً یک بانوی باردار باید واکسن آنفولانزای سالانه خود را دریافت کند، این بهترین راه برای یک زن باردار برای محافظت در برابر آنفولانزا و محافظت از نوزاد برای چندین ماه پس از تولد در برابر عوارض مربوط به آنفولانزا است.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا CDC دریافت واکسن آنفولانزا را تا پایان مهر توصیه می‌کند. این زمان به محافظت از زن باردار قبل از شروع فعالیت آنفولانزا کمک می‌کند. در طول فصل آنفولانزا سالی یکبار واکسن آنفولانزا بزنید (از مهر تا اردیبهشت). آنفولانزا یک بیماری جدی است که می‌تواند باعث تب، لرز، سرفه، گلودرد، بدن درد، استفراغ و اسهال شود. ابتلا به آنفولانزا در دوران بارداری خطر نوزاد زودرس و زایمان زودرس (زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری) را افزایش می‌دهد. نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند ممکن است مشکلات سلامتی بیشتری داشته باشند و ممکن است نسبت به نوزادانی که بعد از ۳۷ هفته به دنیا می‌آیند نیاز به بستری طولانی‌تری در بیمارستان داشته باشند. تزریق واکسن آنفولانزا قبل و در طول بارداری بی‌خطر است. توصیه می‌شود واکسن آنفولانزا را قبل از پایان ماه مهر، قبل از شروع فصل آنفولانزا، دریافت کنید.
سرخک، اوریون و سرخجه (MMR)
واکسن MMR محافظت طولانی مدت در برابر سرخک، اوریون و سرخجه ایجاد می‌کند. بیشتر افراد به احتمال زیاد در کودکی با واکسن MMR واکسینه شده‌اند، اما قبل از بارداری با پزشک یا متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید. افراد بارداری که به سرخجه مبتلا می‌شوند ممکن است سقط جنین کنند یا نوزادانی با نقایص شدید مادرزادی مانند نابینایی، ناشنوایی یا تاخیر در رشد داشته باشند. توجه کنید که در دوران بارداری نمی‌توانید واکسن MMR را دریافت کنید. در صورت امکان، یک ماه پس از دریافت واکسن MMR قبل از بارداری صبر کنید.
RSV
دو راه برای محافظت از نوزاد در برابر بیماری شدید با RSV وجود دارد. یک بانوی بادار می‌تواند انتخاب کند که واکسن RSV را در هفته‌های ۳۲ تا ۳۶ بارداری خود از شهریور تا دی دریافت کند، یا کودک ۸ ماهه یا کوچک‌تر می‌تواند در اولین فصل RSV خود واکسیناسیون RSV را دریافت کند. اگر شما در مورد واکسن زدن سوالی دارید، حتماً با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید.
کووید ۱۹
CDC واکسیناسیون کووید-۱۹ را برای همه افراد ۶ ماهه و بالاتر توصیه می‌کند. احتمال ابتلای افراد باردار به کووید-۱۹ در مقایسه با افراد غیرباردار بیشتر است. اگر باردار هستند، باید در مورد واکسن COVID-19 خود به روز باشید. دریافت واکسن COVID-19 در دوران بارداری می‌تواند از مادر و کودک او در برابر بیماری شدید ناشی از COVID-19 محافظت کند. در مورد واکسن زدن با پزشک و یا متخصص زنان و زایمان حتماً مشورت کنید و راهنکمایی لازم را دریافت کنید. داده‌های جدید مرکز پیشگیری از بیماری آمریکا واکسیناسیون COVID-19 برای افراد باردار ایمن است (CDC) دانسته و واکسن COVID-19 در دوران بارداری یا شیردهی (CDC) می‌تواند انجام شود.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
HPV شایع‌ترین STI (عفونت مقاربتی) است. STI عفونتی است که می‌تواند از رابطه جنسی محافظت نشده یا تماس فیزیکی صمیمی با فردی که HPV دارد منتقل شود. HPV می‌تواند باعث زگیل تناسلی یا سرطان دهانه رحم شود. واکسیناسیون HPV برای افراد بالای ۲۶ سال توصیه می‌شود. برای افراد ۲۷ تا ۴۵ ساله که واکسن HPV را دریافت نکرده‌اند، با متخصص زنان و زایمان یا پزشک مخصوص خود صحبت کنید تا ببینید آیا باید این واکسن را دریافت کنید یا خیر. شما نمی‌توانید واکسن HPV را در دوران بارداری دریافت کنید، بنابراین اگر به آن نیاز دارید، قبل از بارداری آن را دریافت کنید.
آبله مرغان (واریسلا)
واریسلا به راحتی پخش می‌شود و می‌تواند باعث خارش پوست، بثورات و تب شود. اگر در دوران بارداری به آبله مرغان مبتلا شوید، می‌تواند باعث نقص مادرزادی شود. نقایص مادرزادی شرایطی هستند که در هنگام تولد وجود دارند. آنها شکل یا عملکرد یک یا چند قسمت از بدن را تغییر می‌دهند. نقایص مادرزادی می‌تواند باعث مشکلاتی در سلامت کلی، نحوه رشد بدن یا نحوه عملکرد بدن شود. اگر به باردار شدن فکر می‌کنید و آبله مرغان نگرفته‌اید یا برای آن واکسینه نشده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. دریافت این واکسن در دوران بارداری بی‌خطر نیست، بنابراین قبل از بارداری آن را دریافت کنید. یک ماه بعد از تزریق این واکسن صبر کنید تا باردار شوید.
سایر واکسن‌ها
متخصصان ممکن است بسته به خطری که مادر و کودکش را تهدید می‌کند، واکسن‌هایی را برای محافظت از بانو باردار در برابر سایر بیماری‌ها توصیه کند. برخی از افراد ممکن است قبل، در حین یا بعد از بارداری به واکسن‌های دیگری نیاز داشته باشند. تزریق واکسن بستگی به شرایط زندگی مادر، وضعیت جسمی و نوع منطقه محل زندگی مادر متفاوت باشد. برای مثال در برخی مناطق واکسن کووید- ۱۹ جز واکسن‌های الزامی نیست و اما واکسن‌های مانند:
- پنومونی (واکسن پنوموکوک)
- مننژیت (واکسن مننگوکوک)
- هپاتیت A و B
- هموفیلوس آنفولانزا نوع b (هم چنین Hib نامیده می‌شود)
در زمره واکسن‌های انتخابی توسط متخصص زنان و زایمان و یا پزشک خانوادگی افراد است.
هپاتیت B
نوزادی که مادرش مبتلا به هپاتیت B است در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B در حین زایمان است. مادران مبتلا (زنان باردار)، با متخصص زنان و زایمان و یا پزشک خود در مورد آزمایش هپاتیت B و این که آیا باید واکسینه شوند یا خیر حتماً مشورت کنند.
هپاتیت A
برای زنان بارداری که سابقه بیماری مزمن کبدی دارند، پزشکان و یا متخصصان زایمان ممکن است واکسن هپاتیت A را توصیه کنند.
واکسن‌های مخصوص سفر
افرادی که قصد سفر بین‌المللی را دارند باید حداقل ۴ تا ۶ هفته قبل از سفر با پزشک یا متخصص زنان و زایمان خود صحبت کنند تا در مورد اقدامات احتیاطی خاص یا واکسن‌های ضروری صحبت کنند.
واکسن‌های بعد از زایمان
متخصصان زنان و زایمان ممکن است به برخی افراد توصیه کنند که واکسن‌های خاصی را بلافاصله پس از زایمان دریافت کنند. واکسیناسیون پس از زایمان به محافظت از مادران در برابر بیماری کمک می‌کند و در صورتی که قادر به تغذیه با شیر مادر باشند، مقداری آنتی بادی را از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌کنند. واکسیناسیون بعد از بارداری به ویژه اگر مادران واکسن‌های خاصی را قبل یا در طول بارداری دریافت نکرده باشند، اهمیت دارد.
با این حال، اگر مادران تا پس از تولد منتظر واکسینه شوند، بلافاصله آنتی بادی‌های محافظ دریافت نمی‌کنند. این به این دلیل است که حدود ۲ هفته پس از واکسیناسیون طول می‌کشد تا بدن آنتی بادی تولید کند. نوزاد هم چنین شروع به دریافت واکسن‌های خود برای محافظت در برابر بیماری‌های جدی دوران کودکی می‌کند.
واکسیناسیون بعد از بارداری
نوزادان برای دریافت واکسن آنفولانزا و سیاه سرفه بسیار جوان هستند. دریافت این واکسن‌ها در دوران بارداری بیشترین محافظت را به مادر می‌دهد. گرفتن واکسن‌های معمولی در حین شیردهی با سینه برای مادر و کودکش بی‌خطر است. والدین باید کودک خود را از افراد بیمار دور نگه دارند. از خانواده، دوستان و پراستاران خود بخواهند واکسن آنفولانزای خود را دریافت کنند و مطمئن شوند که در مورد سایر واکسن‌ها مانند سیاه سرفه و سرخک به روز هستند. به اطرافیان کودک خود یادآوری کنند که مرتب دست‌های خود را بشویند.
هم چنین نوزاد باید طبق جدول واکسیناسیون نوزادان شروع به دریافت واکسن‌های خود برای محافظت در برابر بیماری‌های جدی دوران کودکی می‌کند. اولین مجموعه واکسن‌ها از ۲ ماهگی شروع می‌شود. پس از به دنیا آمدن نوزاد، برای اطلاعات مربوط به سلامت و ایمنی نوزادان و کودکان، حتماً دفترچه سلامت کودک را با مرکز بهداشتی و یا خانه بهداشت محل زندگی خود بررسی کنند.
سخن آخر
پس از زایمان، پزشک یا متخصص زایمان ممکن است واکسن‌های خاصی را به شما توصیه کند. اگر واکسن‌های خاصی را قبل یا در طول بارداری دریافت نکرده‌اید، واکسیناسیون بعد از بارداری بسیار مهم است. با این حال، اگر تا بعد از تولد صبر کنید تا واکسینه شوید، بلافاصله آنتی بادی دریافت نخواهید کرد. این به این دلیل است که حدود ۲ هفته پس از واکسیناسیون طول می‌کشد تا بدن آنتی بادی تولید کند، بنابراین لزوم واکسیناسیون به موقع را جدی بگیرید.